Lisansüstü Programların Akreditasyonu: Avrupa ve Türkiye’den Örnekler Erbil PAYZIN MÜDEK Yönetim Kurulu Başkanı FENBİLKON 5 16-18 Mayıs 2013, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Eskişehir

Sunum İçeriği Lisansüstü program akreditasyonu için Avrupa’dan örnekler: Mühendislik Enformatik Kimya Diğer Mühendislik yüksek lisans programları için MÜDEK akreditasyonu: MÜDEK YL değerlendirme ölçütleri geliştirme süreci Ölçüt geliştirme sürecinde gözetilen çerçeve MÜDEK YL değerlendirme ölçütleri yapısı MÜDEK YL program çıktıları Uygulamaya geçiş süreci FENBİLKON 5, 16-18 Mayıs 2013, EOGÜ, Eskişehir

Mühendislik Alanında Lisansüstü Program Akreditasyonu European Network for Accreditation of Engineering Education (ENAEE) tarafından mühendislik lisans ve yüksek lisans programlarına EUR-ACE etiketi vermek için yetkilendirilmiş akreditasyon kuruluşları: Birleşik Kırallık (Engineering Council): First Cycle (FC) ve Second Cycle (SC) Fransa (CTI): SC İrlanda (Engineers Ireland): FC ve SC İtalya (QUACING): FC ve SC Portekiz (OE): SC Rusya (AEER): FC ve SC Romanya (ARACIS): FC Türkiye (MÜDEK): FC 01.04.2013 itibarıyla 16 ülkeden 688 mühendislik yüksek lisans programına EUR-ACE (SC) etiketi verildi (http://www.enaee.eu) Engineering Council 2012 yılında EngD (Engineering Doctorate) programlarının akreditasyonuna başladı (http://www.engc.org.uk) FENBİLKON 5, 16-18 Mayıs 2013, EOGÜ, Eskişehir

Enformatik Alanında Yüksek Lisans Program Akreditasyonu European Quality Assurance Network for Informatics Education (EQANIE): Enformatik alanında lisans ve yüksek lisans programlarını çıktılara dayalı olarak akredite ediyor. Akredite edilen programlara EURO-INF (First Cycle) ve, EURO- INF (Second Cycle) etiketleri veriyor. 18.04.2013 itibarıyla enformatik alanında akredite edilen lisansüstü programlar: Yüksek Lisans: 28 EURO-INF etiketi (7 ülke) http://www.eqanie.eu/ FENBİLKON 5, 16-18 Mayıs 2013, EOGÜ, Eskişehir

Kimya Alanında Lisansüstü Program Akreditasyonu European Chemistry Thematic Network Association (ECTNA): Kimya alanında lisans, yüksek lisans ve doktora programlarını çıktılara dayalı olarak akredite ediyor. Akredite edilen programlara Eurobachelor, Euromaster ve Eurodoctorate etiketleri veriyor. 08.03.2013 itibarıyla kimya alanında akredite edilen lisansüstü programlar: Yüksek Lisans: 48 Euromaster etiketi (15 ülke) Doktora: 1 Eurodoctorate etiketi (İtalya) http://ectn-assoc.cpe.fr/ FENBİLKON 5, 16-18 Mayıs 2013, EOGÜ, Eskişehir

Diğer Alanlarda Lisansüstü Program Akreditasyonu Örnekleri Yönetim Bilimleri: EFMD-European Foundation for Management Development (http://www.efmd.org): EQUIS –Yön. Bil. alanında kurumsal değerlendirme EPAS –Yön. Bil. lisans, yüksek lisans, MBA ve doktora programlarının akreditasyonu AMBA - The Association of MBAs (UK) (www.mbaworld.com): Yön. Bil. MBA, DBA, MBM programlarının akreditasyonu AACSB - The Association to Advance Collegiate Schools of Business (ABD) (http://www.aacsb.edu): Yön. Bil. ve Muhasebe alanlarında lisans, yüksek lisans, MBA ve doktora programlarının akreditasyonu Müzik: AEC-The European Association of Conservatoires (http://www.aecinfo.org): Konservatuvarların müzik alanındaki lisans ve yüksek lisans programlarını akredite ediyor FENBİLKON 5, 16-18 Mayıs 2013, EOGÜ, Eskişehir

MÜDEK Yüksek Lisans Ölçütleri: Geliştirme Süreci 2007-2010: TYYÇ Mühendislik Temel Alanı Yeterlilikleri’ni geliştirme sürecinde MDK’ya destek verildi 18.06.2011: MÜDEK YL Ölçütleri Çalışma Grubu oluşturuldu: A. Bülent Özgüler, Ayşegül Tanık, Canan Özgen, Ekrem Ekinci 12.04.2012: Taslak YL Ölçütleri paydaş görüşüne sunuldu www.mudek.org.tr e-posta: Fen Bilimleri Enstitüsü Müdürleri, Müh. Fak. Dekanları FENBİLKON 4 24. MDK 23.07.2012: MÜDEK YL Ölçütleri yayımlandı: Mühendislik Yüksek Lisans Programları Değerlendirme Ölçütleri (Sürüm 1.0 – 23.07.2012), www.mudek.org.tr Yüksek Lisans Program Özdeğerlendirme Raporu Hazırlama Kılavuzu (Sürüm.1.0 – 31.10.2012) FENBİLKON 5, 16-18 Mayıs 2013, EOGÜ, Eskişehir

MÜDEK Yüksek Lisans Ölçütleri: Geliştirme sürecinde gözetilen çerçeve Çıktılara dayalı akreditasyon ölçütleri: TYYÇ Mühendislik Temel Alanı 7. seviye yeterlilikleri (akademik) ile uyum EUR-ACE Çerçeve Standartları ile uyum: EUR-ACE (Second Cycle) program çıktılarının kapsanması EUR-ACE ölçütleri 1-5 ile uyum MÜDEK Lisans Ölçütleri ile uyum (format temelinde) FENBİLKON 5, 16-18 Mayıs 2013, EOGÜ, Eskişehir

MÜDEK Mühendislik Yüksek Lisans Ölçütlerinin Yapısı Lisans Ölçütleri (10 ad) Öğrenciler Program Eğitim Amaçları Program Çıktıları Sürekli İyileştirme Eğitim Planı Öğretim Kadrosu Altyapı Kurum Desteği ve Parasal Kaynaklar Organizasyon ve Karar Alma Süreçleri Programa Özgü Ölçütler Yüksek Lisans Ölçütleri (9 ad) Öğrenciler Program Eğitim Amaçları Program Çıktıları Sürekli İyileştirme Eğitim Planı Öğretim Kadrosu Altyapı Kurum Desteği ve Parasal Kaynaklar Organizasyon ve Karar Alma Süreçleri FENBİLKON 5, 16-18 Mayıs 2013, EOGÜ, Eskişehir

FENBİLKON 5, 16-18 Mayıs 2013, EOGÜ, Eskişehir

EUR-ACE ve MÜDEK Program Çıktıları: Kavramsal Kıyaslama FENBİLKON 5, 16-18 Mayıs 2013, EOGÜ, Eskişehir

Ölçüt 3: Program Çıktıları Lisans Ölçütü 3.1 Öğrencilerin programdan mezun oluncaya kadar kazanmaları gereken bilgi, beceri ve davranışları tanımlayan ifadeler olan program çıktıları, program eğitim amaçlarına ulaşabilmek için gerekli bilgi, beceri ve davranış bileşenlerinin tümünü kapsamalı ve Tablo 3.1 de sunulan MÜDEK Çıktıları’nı da içerecek biçimde tanımlanmalıdır. Programlar, eğitim amaçlarıyla tutarlı olmak koşuluyla, kendilerine özgü ek çıktılar tanımlayabilirler. Yüksek Lisans Ölçütü 3.1 Öğrencilerin programdan mezun oluncaya kadar, kazanmaları gereken bilgi, beceri ve yetkinlikleri tanımlayan ifadeler olan program çıktıları, program eğitim amaçlarına ulaşabilmek için gerekli bilgi, beceri ve davranış bileşenlerinin tümünü kapsamalı ve aşağıdaki tabloda sıralanan MÜDEK Yüksek Lisans Çıktılarını da içerecek biçimde tanımlanmalıdır. Programlar, eğitim amaçlarıyla tutarlı olmak koşuluyla, kendilerine özgü ek çıktılar tanımlayabilirler. FENBİLKON 5, 16-18 Mayıs 2013, EOGÜ, Eskişehir

Ölçüt 3: Program Çıktıları Lisans Ölçütü 3.2 Program çıktılarının sağlanma düzeyini dönemsel olarak belirlemek ve belgelemek için kullanılan bir ölçme ve değerlendirme süreci oluşturulmuş ve işletiliyor olmalıdır. 3.3 Mühendislik programları, mezuniyet aşamasına gelmiş olan öğrencilerinin program çıktılarına sahip olduklarını kanıtlamalıdır. Yüksek Lisans Ölçütü 3.2 Program çıktılarının sağlanma düzeyini dönemsel olarak belirlemek ve belgelemek için kullanılan bir ölçme ve değerlendirme süreci oluşturulmuş ve işletiliyor olmalıdır. 3.3 Mezuniyet aşamasına gelmiş olan öğrencilerin program çıktılarını sağladıkları kanıtlanmalıdır. FENBİLKON 5, 16-18 Mayıs 2013, EOGÜ, Eskişehir

MÜDEK Program Çıktıları Lisans Çıktıları (11 ad.) i. Matematik, fen bilimleri ve kendi dalları ile ilgili mühendislik konularında yeterli bilgi birikimi; bu alanlardaki kuramsal ve uygulamalı bilgileri mühendislik problemlerini modelleme ve çözme için uygulayabilme becerisi. ii. Karmaşık mühendislik problemlerini saptama, tanımlama, formüle etme ve çözme becerisi; bu amaçla uygun analitik ve modelleme yöntemlerini seçme ve uygulama becerisi. Yüksek Lisans Çıktıları (12 ad.) Alanında bilimsel araştırma yaparak, bilgiye genişlemesine ve derinlemesine ulaşır, bilgiyi değerlendirir, yorumlar ve uygular. Mühendislikte uygulanan güncel teknik ve yöntemler ile bunların kısıtları hakkında kapsamlı bilgi sahibidir. Belirsiz, sınırlı ya da eksik verileri kullanarak, bilimsel yöntemlerle bilgiyi tamamlar ve uygular; değişik disiplinlere ait bilgileri bir arada kullanabilir. FENBİLKON 5, 16-18 Mayıs 2013, EOGÜ, Eskişehir

MÜDEK Program Çıktıları Lisans Çıktıları (11 ad.) iii. Karmaşık bir sistemi, sistem bileşenini ya da süreci ekonomi, çevre sorunları, sürdürülebilirlik, üretilebilirlik, etik, sağlık, güvenlik, sosyal ve politik sorunlar gibi gerçekçi kısıtlar ve koşullar altında, belirli gereksinimleri karşılayacak şekilde tasarlama becerisi; bu amaçla modern tasarım yöntemlerini uygulama becerisi. iv. Mühendislik uygulamaları için gerekli olan modern teknik ve araçları geliştirme, seçme ve kullanma becerisi; bilişim teknolojilerini etkin bir şekilde kullanma becerisi. Yüksek Lisans Çıktıları (12 ad.) 4. Mesleğinin yeni ve gelişmekte olan uygulamalarının farkındadır, ihtiyaç duyduğunda bunları inceler ve öğrenir. 5. Alanı ile ilgili problemleri tanımlar ve formüle eder, çözmek için yöntem geliştirir ve çözümlerde yenilikçi yöntemler uygular. 6. Yeni ve/veya özgün fikir ve yöntemler geliştirir; karmaşık sistem veya süreçleri tasarlar ve tasarımlarında yenilikçi/alternatif çözümler geliştirir. FENBİLKON 5, 16-18 Mayıs 2013, EOGÜ, Eskişehir

MÜDEK Program Çıktıları Lisans Çıktıları (11 ad.) v. Mühendislik problemlerinin incelenmesi için deney tasarlama, deney yapma, veri toplama, sonuçları analiz etme ve yorumlama becerisi. vi. Disiplin içi ve çok disiplinli takımlarda etkin biçimde çalışabilme becerisi; bireysel çalışma becerisi. Türkçe sözlü ve yazılı etkin iletişim kurma becerisi; en az bir yabancı dil bilgisi. Yaşam boyu öğrenmenin gerekliliği bilinci; bilgiye erişebilme, bilim ve teknolojideki gelişmeleri izleme ve kendini sürekli yenileme becerisi. Yüksek Lisans Çıktıları (12 ad.) 7. Kuramsal, deneysel ve modelleme esaslı araştırmaları tasarlar ve uygular; bu süreçte karşılaşılan karmaşık problemleri irdeler ve çözümler. 8. Disiplin içi ve çok disiplinli takımlarda etkin biçimde çalışabilir; bu tür takımlarda liderlik yapabilir ve karmaşık durumlarda çözüm yaklaşımları geliştirebilir; bağımsız çalışabilir ve sorumluluk alır. 9. Bir yabancı dili en az Avrupa Dil Portföyü B2 Genel Düzeyinde kullanarak, sözlü ve yazılı iletişim kurar. FENBİLKON 5, 16-18 Mayıs 2013, EOGÜ, Eskişehir

MÜDEK Program Çıktıları Lisans Çıktıları (11 ad.) ix. Mesleki ve etik sorumluluk bilinci. x. Proje yönetimi ile risk yönetimi ve değişiklik yönetimi gibi iş hayatındaki uygulamalar hakkında bilgi; girişimcilik, yenilikçilik ve sürdürebilir kalkınma hakkında farkındalık. xi. Mühendislik uygulamalarının evrensel ve toplumsal boyutlarda sağlık,çevre ve güvenlik üzerindeki etkileri ile çağın sorunları hakkında bilgi; mühendislik çözümlerinin hukuksal sonuçları konusunda farkındalık. Yüksek Lisans Çıktıları (12 ad.) Çalışmalarının süreç ve sonuçlarını, o alandaki veya alan dışındaki ulusal ve uluslararası ortamlarda sistematik ve açık bir şekilde yazılı ya da sözlü olarak aktarır. Mühendislik uygulamalarının sosyal, çevresel, sağlık, güvenlik, hukuk boyutları ile proje yönetimi ve iş hayatı uygulamalarını bilir ve bunların mühendislik uygulamalarına getirdiği kısıtların farkındadır. Verilerin toplanması, yorumlanması, duyurulması aşamalarında ve mesleki tüm etkinliklerde toplumsal, bilimsel ve etik değerleri gözetir. FENBİLKON 5, 16-18 Mayıs 2013, EOGÜ, Eskişehir

MÜDEK YL Akreditasyonu: Uygulamaya geçiş süreci 23.07.2012: MÜDEK YL Ölçütleri yayımlandı. 2013 yılında YL akreditasyonu için 1-2 programın başvurması bekleniyordu. 16.01.2013: EUR-ACE (SC) Etiketi yetkisi için ENAEE’ye başvuruldu. 2013 yılında YL akreditasyonu için başvuru olmayacağı anlaşıldı! 23.04.2013: EUR-ACE (SC) Etiketi yetkisi başvurusu geri çekildi! 2014 yılında YL akreditasyonu için 1-2 programın başvuracağı umuluyor! FENBİLKON 5, 16-18 Mayıs 2013, EOGÜ, Eskişehir

http://www.mudek.org.tr/ TEŞEKKÜRLER FENBİLKON 5, 16-18 Mayıs 2013, EOGÜ, Eskişehir

Kaynakça ENAEE-European Network for Accreditation of Engineering Education, www.enaee.eu D. Seddon, UK engineering degree accreditation: the Engineering Doctorate, 1st. ENAEE Conference, 12-13.11.2012, Porto, Portekiz EQANIE-European Quality Assurance Network for Informatics Education, www.eqanie.eu/ ECTN, European Chemistry Thematic Network Association, http://ectn-assoc.cpe.fr MÜDEK Mühendislik Lisans Programları Değerlendirme Ölçütleri (Sürüm 2.0.0 - 26.12.2008), www.mudek.org.tr MÜDEK Mühendislik Yüksek Lisans Programları Değerlendirme Ölçütleri (Sürüm 1.0. - 23.07.2012), www.mudek.org.tr TYYÇ Mühendislik Temel Alanı Yeterlilikleri (Akademik Ağırlıklı) 7. Düzey (YÜKSEK LİSANS Eğitimi), www.yok.gov.tr EUR-ACE Framework Standards for the Accreditation of Engineering Programmes, 5.11.2008, www.enaee.eu FENBİLKON 5, 16-18 Mayıs 2013, EOGÜ, Eskişehir