RÖNESANS DÖNEMİ SAN PİETRO KİLİSESİ

1450-1626 yılları arasında yapılan, dünyanın en büyük Katolik Kilisesidir, yaklaşık 60 bin kişiyi aynı anda barındırabilir. Bramante, San Pietro’da yunan haçı planını, yani merkezi planı uygulamak istemiştir. Papa II. Jül de bunu onaylamıştır. Bramante’nin planı geometrik olarak parlak,(Çünkü Rönesans Döneminde kilise mimarisinde kare ve daire planı esas alınmıştır.Daire Tanrı’nın kusursuzluğunu temsil eder.) litürjik ( Dini törenlere veya tapınma biçimine ilişkin kuralların tümü) olarak olumsuzdu.

Belirsizlikler vardı: 4 eşit absidin hangisine sunak yerleştirilecekti? Sunak merkezi kubbeye yerleştirilirse töreni yapan papaz hangi yöne bakacaktı? Merkezi kubbeyi taşıyan payelerde Erken Rönesans’ın insan nispetlerine uygun ölçülerinden eser kalmamıştır.Plandaki payeler masif taş elemanlardır ve bir heykeltraş eliyle boşaltılmışlardır.

Absid ve şapeller gibi iç mekanlar da çok kalın duvarlardan oyulmuş gibidir.Bu heykeltraş tutumu Barok Mimariye bir geçiştir. Erken Rönesans’tan, Yüksek Rönesans’a geçiş, zerafetten büyüklüğe, yüzeylerin ince planlara ayrılması ilkesinden yüksek rölyefler(kabartma) halinde modele edilmesine geçiştir. Bramante’nin başladığı inşaattan bugün yalnız 4 büyük payenin temeli kalmıştır.

Michelangelo, San Pietro’da çok büyük izler bırakmıştır. Kubbenin tasarımı ona aittir. Kubbe St. Petrus’un mezarının üstüne yapılmıştır.

Kubbenin çapı 42.5 m, yüksekliği 132 m’dir. Kubbe 16 sivri kemer içine örülmüştür. Kemer uçları yukardan bir aydınlık bacayla birleşir. Aydınlık bacası da 16 çift küçük sütundan meydana gelir.

Kubbenin içinde dev harflerle ( Her harfin boyu 2 m) latince : “Tv es petrvs et svper hanc petram aedificabo ecclesiam mean et tibi dabo claves regni caelorvm” yazılı. Anlamı: “Sen Petrus’sun ve ben bu taşın üstüne kilisemi kurucağım. Sana da gökler krallığının anahtarlarını teslim edeceğim.”

Michelangelo, Bramante’nin planını biraz daha uzatarak Latin haçına çevirmiştir. Böylelikle Bramantenin litürjik sorununa çözüm bulmuştur. Giriş daha belirginleşmiş, Sunağın yeri ve Papa’nın tahtının yerleri de belirlenmiştir. Kilisenin son şeklinde; Uzunluk=180 m Genişlik= 135m (Transeptler arası) Kilisede toplam 284 sütun bulunmaktadır.

Sistine Şapeli- Michelangelo tarafından yapılmıştır Sistine Şapeli- Michelangelo tarafından yapılmıştır. Mahşer, Yaratılış adlı resimleri de buradadır. Yaptığı resimlerde oranları, renkleri o kadar güzel ayarlamıştır ki bakıldığında kabartma gibi durur resimler.Michelangelo Sistine Şapelini 4,5 yılda bitirmiştir. Hazine Müzesi&Kutsal Emanetler Giriş Obelisk’in iki yanında bulunan, meydandaki simetriyi pekiştiren çeşmeler.

Sistine Şapeli-Michelangelo’nun Eseri

Meydanın ortasında,Mısır’ dan getirilen 25 m Meydanın ortasında,Mısır’ dan getirilen 25 m. yükseklikte kırmızı granitten obelisk (dikilitaş) bulunur. Roma’da, üzerinde hiyeroglif olmayan tek dikilitaştır. Güneş saati işlevi görmektedir.

San Pietro Meydanını Bernini tasarlamıştır. Bu alanda bulunan revaklar ( ön yüz kemerli – arkası duvar, önü açık sundurma anlamında kullanılır )  arasında kalan meydan , 300 bin kişiyi içine alabilir. Bernini, 11 yılda, dor üslubuyla yapılmış 284 traverten(yer altındaki sıcak su kaynaklarının erittiği kalsiyum karbonatın yeryüzünde katılaşmasıyla oluşmuş beyaz tortular) sütun ile üzerinde 140 aziz heykelini tamamlamıştır. Vatikan’ın bu revaklarının tüm dünyadaki hacıları kucakladığı söylenir.

Vatikan meydanına (Piazza San Pietro ) girildiğinde sağ ve sol köşelerede 2 heykel vardır.Sağ taraftaki St Paul , soldaki ise St Peter ‘ dir.Her ikisi de Hıristiyanlık aleminde Aziz olarak önemli şahsiyetleriyle tarihe geçmişlerdir.

SAN PİETRO

Kilisenin ön cephesinde meydandaki gibi aziz heykelleri bulunmaktadır. Sütunlar dor nizamlıdır.

Sir Joseph Altarı Aziz Petrus Heykeli-Öpülmekten ayağı aşınmış. Vaftizhane Pius’un Heykeli Sebastian Şapeli

Filarete Kapısı denilmektedir. En eski kapıdır. ~Ölüm Kapısı~ Eskiden cenazeler bu kapıdan çıkarıldığı için adı ölüm kapısı olmuştur. ~Orta Kapı~ Filarete Kapısı denilmektedir. En eski kapıdır. ~Kutsal Kapı~ En sağdadır. 25 yılda bir açılır ve bu kapıdan geçildiğinde cennete gidileceğine inanılır. En son açılış jübilesi 2000 yılında yapılmıştır.

San Pietro’daki en önemli eserlerden biri Michelangelo’nun Pieta’sıdır(Pieta=Merhamet). Bu heykelde, İsa çarmıhtan indirildikten sonra Meryem’in onu kucağına alması anlatılmaktadır. Michelangelo’nun imzasının bulunduğu tek eserdir. Eskiden kilisede açık şekilde duran heykel saldırıya uğradıktan sonra kurşun geçirmez cam fanus içine alınmıştır.

Kubbenin altındaki “ baldacchino”, altarın (tapınağın içinde ya da yakınında bulunan, tanrılara sunulan adaklar için kullanılan, genellikle taştan yapılmış öğe ) üzerinde yer alır. Altar St. Petrus’un mezarının üstüne yapılmıştır.

Absidte (kiliselerde koronun arkasında bulunan ve camilerdeki mihrap kısmının karışlığı olan, tonoz ya da kubbe ile örtülü bölüm )Bernini’nin, süslemeli, barok üslubu kullanılmış, bronz & mermerden yapımış Aziz Petrus kürsüsü vardır. Kürsünün hemen arkasındaki parlak kısım mermerdir. O kadar inceltilmiştir ki ışığı geçirir hale gelmiştir.

FATMA TÜRK 200910403028