Finlandiya’da Sosyal Koruma Politikası Oluşturma AB Eşleştirme Projesi, Ankara 6. Ders Haftası Carin Lindqvist-Virtanen Genel Müdür Yardımcısı Sigorta Bölümü

Sosyal refah ve sağlık hizmetlerindeki idari düzeyler Başkan Hükümet Parlamento Sosyal İşler ve Sağlık Bakanlığı Kurum ve kuruluşlar Bölgesel İdari Kurumlar Belediyeler 29.3.2011 A4 05/2005/tao/paht

Sosyal İşler ve Sağlık Bakanlığının teşkilat şeması Devlet Müsteşarı Sağlık ve Sosyal İşler Bakanı Devlet Müsteşarı Daimi Müsteşar İç Denetim Ombudsman Makamı (Eşitlik için) Uluslar arası İlişkiler Birimi Muhabere ve Elektronik Birimi Danışman Personel Birimi Hazırlık Birimi Yönetim ve Planlama Dairesi Sigorta Dairesi Refah ve Sağlığı Geliştirme Dairesi Sağlık ve Sosyal Hizmetleri Dairesi İş Güvenliği ve Sağlığı Dairesi Ecza ve Fiyat Belirleme Kurulu Ombudsman Makamı (Çocuklar için) 29.3.2011 A5 01/2007/tao/paht 3

Sosyal İşler ve Sağlık Bakanlığı ve İlgili Ulusal Makamlar Yönetim ve Planlama Dairesi Sigorta Dairesi Refah ve Sağlığı Geliştirme Dairesi Sağlık ve Sosyal Hizmetler Dairesi İş Güvenliği ve Sağlığı Dairesi Sosyal Güvenlik Başvuru Kurulu Ulusal Sağlık ve Refah Kurumu Finlandiya Ecza Kurumu İşsizlik Başvuru Kurulu Radyasyon ve Nükleer Güvenlik Kurumu Ulusal Refah ve Sağlık Denetleme Kurumu Sosyal Sigortalar Kurumu Finlandiya Emeklilik Merkezi Finlandiya Kumar Makinesi Kurumu ALKO Inc. Löytyy valmiina intrasta İşsizlik Sigorta Fonu Finlandiya Çalışma Ortamı Fonu Finlandiya İş Sağlığı Kurumu Eğitim Fonu Bölgesel İdari Kurumlar Kamu hizmetleri, yasal haklar ve izinler İş güvenliği ve sağlığı 29.3.2011 A6 08/2008/tao/ahag 4

Paydaşlar Parlamento Siyasi Partiler Sosyal Ortaklar STK’lar Özel lobi grupları (hasta dernekleri, mesleki dernekler…)

Paydaşların rolü Hazırlık çalışmasında meslekten paydaşlar Sosyal Ortaklar  sosyal güvenlikte üç taraflı müzakere “ortak” kuralı (özellikle emeklilik politikası ve işsizlik / hizmet piyasası politikalarında) STK’lar  özellikle sosyal koruma / sosyal hizmetlerde AB politikası: paydaşların hazırlık çalışmasına ve değerlendirmesine katılımı

Stratejik politika oluşturma süreci 1. Uzman raporları / Bakanlığın çalışma grubu 2. Hükümet Programı Çerçeve Bütçesine rezerv koyma 3. Çalışma grubunun hazırlanması Bütçe önerisinde işaretlenmiş (4 yıllık zaman süresi) 4. Mevzuat önerisi / Bütçe önerisi 5. Hükümet tarafından onay -> Parlamento -> değerlendirme süreci başlar

Anahtar noktalar 1. Yeni Hükümet Programının hazırlanması gelecek 4 yıl için ana noktalarda mutabık kalınmıştır 2. Çerçeve Bütçesi (4 yıl boyunca devam eder + tüm Hükümet dönemi süresince) - yıllık olarak güncellenir Hükümetin harcamaları için temeli belirler Zorunlu yasal raporlar siyasi gündemde bir konunun ileri sürülmesine olanak tanır

AB politika oluşturma etkisi Ortak konuları siyasi gündeme sokar Ortak raporlar momentum (ivme) / baskı oluşturur Konsey kararları siyasi baskı yaratır (manevi yükümlülük)

AB Sosyal Politikası Sınırlı Yeterlilik Serbest dolaşıma dair yeterlilik  Düzenleyici Tüzük (883/2004) Asgari sosyal güvenliğe dair yeterlilik (kullanılmamaktadır) İşbirliği, Raporlar, Sosyal Fonlar => Sosyal Koruma Komitesi => Avrupa Sosyal Boyut Raporu => Fonlama inisiyatifleri MISSOC, PROGRESS…) EU2020 ; Lizbon Anlaşmasına dayanarak

Bir başarı hikayesi: 2005’teki emeklilik reformu 1990’lı yıllarda: İş piyasasına dair demografik değişim etkisini ve uzmanların, bakanlık üst düzey memurlarının ve sosyal ortakların sosyal güvenlik şemalarını değerlendiren komite İnsanların iş piyasasında daha uzun kalmasına dair bir ihtiyacın olduğuna ilişkin ortak mutabakat Destek ve uzlaşma kazanmak üzere sektörler arası program; STK’ların yüksek katılımı 2005’te emeklilik reformunun kabul edilmesi 55 yaşından sonra çalışma konusunda halkın bakış açısında değişim

2008 yılında Sosyal İşler ve Sağlık Bakanlığında yürütülen en önemli projeler (örnekler) Sosyal koruma reformu (SATA) Raporu 2010 Yerel yönetim ve hizmetlerinin yeniden yapılandırılması (PARAS) Sosyal Refah ve Sağlık Hizmetlerine yönelik Ulusal Gelişim Programı (KASTE) Sağlık 2015 halk sağlığı programı Sağlık Eşitsizliklerinin Azaltılması Eylem Planı Sağlığın Teşvik Edilmesine Yönelik Politika Programı Ruhsal depresyonun engellenmesi projesi (MASTO) Sosyal ve sağlık hizmetleri yenilik (inovasyon) projesi Bakanlık Strateji Raporu 2011 12 6.4.2017 STM A4 05/2005/tao/paht

Sosyal koruma reformu (SATA) Sosyal koruma reformu Hükümetin en önemli reformalarından biridir. Reform Sosyal Koruma Reformu (SATA) Komitesi tarafından hazırlanmış, komitenin başkanlığını D. Soc. Sc. Markku Lehto yapmıştır. Komite ve komitenin dört alt komitesi ilgili idari sektörler, iş piyasası kurumları ve üçüncü sektörün temsilcilerinden oluşur. Reform aşama aşama uygulanacaktır. İlk öneriler, değerlendirilmek üzere sonbahar 2008 döneminde Parlamentoya verilecektir. Yeni türde bir sosyal koruma önerisi 2009 sonunda tamamlanacaktır. Reformla ilgili daha fazla bilgi için: www.stm.fi > sosyal koruma reformu 13 6.4.2017 STM

Sosyal koruma reformunun amaçları Herkes için özendirici ve adaletli sosyal koruma Yoksulluğun azaltılması önem taşır Farklı hayat şartlarına yönelik yeterli temel güvenlik İş tekliflerini kabul etmek her zaman kazançlı ve gereksiz bürokrasi olmaksızın kolay olmalıdır Amaç, herhangi bir sosyal destek ihtiyacı olmaksızın, devamlı ve sürekli olarak böylesi bir temel güvenliği sağlamaktır Daha uzun kariyerlere yöneliktir Sistemi basitleştirir ve düzene sokar Sosyal korumanın sürdürülebilir olarak fonlanması 14 6.4.2017 STM

Yerel yönetim ve hizmetlerin yeniden yapılandırılması (PARAS) 2007 yılında ilgili yasa Sosyal ve sağlık hizmetlerinin reformu, reformun önemli bir bileşenidir Sosyal refahın ve sağlığın payı belediye işletme masraflarının yüzde 53’üdür ve personel sayısının yüzde 50’sinden fazladır Herkes için eşit sosyal ve sağlık hizmeti Belediyeler reformu uygulamakla yükümlüdürler Birincil sağlık hizmeti ve en azından sosyal hizmetlerin bir bölümü aşağı yukarı 20,000 ikamet eden kişiye sunulacaktır. Bütüncül bir sosyal ve sağlık hizmeti seti Müşterilerin hizmetlere ulaşımını kolaylaştırabilmek için karmaşık idari kararlardan kaçınılmalıdır. 15 6.4.2017 STM

Sosyal Refah ve Sağlık Hizmetlerine Yönelik Ulusal Gelişim Programı (KASTE) 2008-2011 Belediye sosyal refah ve sağlık hizmetleri ile bunları gerçekleştirebilmek üzere eylemler için gelişim amaçlarını içeren yasal bir gelişim programı Sosyal Refah ve Sağlık Hizmetleri Danışma Kurulu ve üç alt komitesi hazırlık ve uygulamadan yükümlüdür 16 6.4.2017 STM

KASTE programı – amaçlar, yöntemler ve araçlar Dahil edilme artacak ve sosyal olarak hariç bırakma azaltılacaktır Önleme ve erken müdahale İşbirliği Mevzuat, denetim Refah ve sağlık artacak, eşitsizlik azaltılacaktır Personel becerisi ve yeterliliği Yerel gelişim, bölgesel gelişim planları Uzman desteği, iyi uygulamalar, öneriler, yönlendirmeler ve el kitapları Hizmetlerin kalite, etkililik ve mevcudiyeti geliştirilecek ve bölgesel eşitsizlikler azaltılacaktır Sosyal ve sağlık hizmetlerinin bütüncül seti ve etkin eylem modelleri Kapsamlı gelişim projeleri Merkezi hükümet transferleri, isteği bağlı hükümet hibeleri 17 6.4.2017 STM

Sağlık 2015 halk sağlığı programı Uzun vadede Fin sağlık politikası ana hattını çizen Hükümet Kararlılığı Toplumun bütün alanlarında sağlığı desteklemek ve iyileştirmek için bir işbirliği programı Sağlığın iyileştirilmesinin önemini vurgular ve sağlık eşitsizliklerinin azaltılmasına yöneliktir Uygulanması, Sosyal ve Sağlık Raporu ile her dört yılda bir gözden geçirilir Uygulanması ve izlenmesi Sosyal İşler ve Sağlık Bakanlığı ile birlikte Halk Sağlığı Danışma Kurulu tarafından koordine edilir. 18 6.4.2017 STM

Sağlık 2015 – amaçlar Çocukların refahı ve sağlığını iyileştirir Gençler arasında sigara, alkol ve uyuşturucu kullanımını azaltır Genç yetişkin erkeklerde rastlantısal ve şiddetli ölümleri azaltır İş yaşamında refahı artırmak üzere çalışma kabiliyetini ve çalışma çağındaki kişilerin işlevsel kapasitelerini geliştirir 75 yaş ve üzeri kişilerde işlevsel kapasiteyi geliştirir Yaşamın sağlıklı yıllarını artırır Sağlık hizmetleri ile ilgili memnuniyeti sürdürür; sübjektif sağlık durumu; çevresel sağlık etkileri deneyimleri Nüfus grupları arasında sağlık eşitsizliklerini azaltır ve hassas (korunmasız) insanların refahlarını iyileştirir 19 6.4.2017 STM

Sağlık Eşitsizliklerinin Azaltılması Eylem Planı Amaç, çalışma yetisi ve işlevsel kapasitesi olan sosyo ekonomik nüfus grupları arasında eşitsizlikleri, hastalıkları ve ölümleri azaltmak. Sağlık eşitsizliklerini azaltarak halk sağlığını iyileştirmek ve ulusal ekonomi bağlamında olumlu etkilere ulaşmak mümkündür Eylem planının ana amaçları: Yoksulluğu, eğitimdeki boşlukları, hassasiyeti (savunmasızlığı) ve sosyal dışlamayı azaltmak Sağlıklı yaşam biçimlerini teşvik etmek, Sosyal ve sağlık hizmetleri geliştirmek, İnformasyon (bilgi alışverişini) güçlendirmek 20 6.4.2017 STM

Sağlığın Teşvik Edilmesine Yönelik Politika Programı Hükümetin üç politika programından biri Sektörler arası eylemler – her türlü politikada sağlık Toplumda ve hizmet sektöründe olduğu kadar, ekonomide, çalışma yerlerinde, STK’larda ve bütün bireylerin yaşam alanlarına dair bütün karar alma süreçlerinde, sağlık bakış açısını hesaba katmayı güçlendirir ve buna destek verir. Sağlık teşviki ve hastalığın önlenmesi sağlık hizmetleri dışındaki araçlardan etkilenir, örneğin toplum planlaması, trafik düzenlemeleri, yaya ve bisiklet yolları, çeşitli fiziksel aktiviteler ve sağlıklı beslenme. Program Yöneticisi: Maija Perho 21 6.4.2017 STM

Sağlığın Teşvik Edilmesine Yönelik Politika Programı Amaçları Sağlığın teşvik edilmesine dair yapıları güçlendirir Belli başlı hastalıkların oluşmasını etkileyen yaşam biçimlerinde değişiklikler; çocuklar, gençler ve çalışma çağındaki nüfus arasında obezitenin azaltılması; alkol, uyuşturucu ve sigara kullanımının azaltılması Sağlıklı yaşam biçimlerini seçmeye yönelten yaşam ve çalışma koşullarının geliştirilmesi Birincil sosyal ve sağlık hizmetlerinin güçlendirilmesi ve sağlık iyileştirilmesine yönelik yeni yöntemlerin yaygınlaştırılması Özellikle de sosyal dahil etme konusunda sağlık teşvikinde STK’ların faaliyet ve rollerinin güçlendirilmesi. 22 6.4.2017 STM

MASTO Projesi (2007-2011) İş için yetersizliğe dair depresyonu önleme ve azaltma programı Amaç iş yerinde refahı kuvvetlendirmeye yönelik uygulamaların teşviki, depresyonun önlenmesi, iyi davranış, rehabilitasyon, depresyon kapsamında işte kalma ve işe dönme Projenin organizasyonu: yüksek seviyede bir koordinasyon grubu ve yönlendirme grubu 2006 yılında 4000 Finli depresyon yüzünden iş göremezlik emekliliğine ayrıldı Depresyon yüzünden iş göremezlik emekliliği harcaması 2006 yılında aşağı yukarı 400 milyon Euro civarındaydı Genel Sekreter, Psikiyatri Doçenti, Teija Honkonen Sosyal İşler ve Sağlık Bakanlığında projeyi koordine etmektedir 23 6.4.2017 STM

Sosyal ve sağlık hizmetleri yenilik (inovasyon) projesi 1. İyi Uygulama inovasyon çevresi İyi uygulamaların yayılımı ve tanıtımı için destek halindeki ulusal yapı 2. ‘Palveluvaaka’ web sitesi Sistemin herkese açıklığı için etkililik bilgisi 3. Koordineli üretim sistemi KASTE programının bir parçası olarak müşteri odaklı hizmetler için bölgesel gelişim Hükümet Programında görevlendirme Amaç, sosyal ve sağlık hizmetleri reformunu güçlendirme ve inovasyon alanında çeşitli paydaşlarla işbirliği yaratma Program Yöneticisi: Juha Teperi 24 6.4.2017 STM

Sosyal İşler ve Sağlık Bakanlığı Stratejisi 2020 2011 yılında yayımlanmıştır Sosyal açıdan Sürdürülebilir bir Finlandiya 2020 Ana unsurlar: 1. Refah için güçlü bir temel 2. Herkes için refaha erişim 3. Sağlıklı ve güvenli bir yaşam ortamı

Finlandiya’da niçin başarı? Fin evrensel sosyal politika modeli rekabetçi görünmektedir 1990’lı yılların başında ekonomik gerileme bir ön ikaz idi; masrafların kesilmesi kaçınılmaz olarak anlaşıldı İşçiler, işverenler ve toplumun bir bütün olarak yararının altının çizilmesi ile üç taraflı iş birliğinde reformların uygulanması Hizmetlerin evrensel ve merkezi olmayan hükmü Sivil toplum örgütleri ile iyi işbirliği Reformun bir parçası olarak araştırma ve geliştirme Önleyici önlemlerin merkezi rolü Sürekli anlamda izleme ve takip 26 06/04/2017 Klaus Halla