ÖĞRETİM YÖNTEM & TEKNİKLERİ -2-

SUNU İÇERİĞİ 1- YÖNTEM / TEKNİK BELİRLEME İLKELERİ 2- ÖĞRETİM YÖNTEMLERİ * ANLATIM (SUNU) YÖNTEMİ * TARTIŞMA YÖNTEMİ - Tartışma Teknikleri

BELİRLENMESİNDE İLKELER YÖNTEM VE TEKNİKLERİN BELİRLENMESİNDE İLKELER * Hedefleri gerçekleştirmesi * Öğrencinin özellikleri * Öğretmenin kullanımına yatkınlığı * Ekonomiklik * Öğrenci grubunun büyüklüğü * Öğrenme yaşantılarıyla tutarlılık * İçeriğe uygunluk * Bireyselleştirmeyi sağlayabilmesi * Üst düzey becerileri destekleyebilmesi

ÖĞRETİM YÖNTEMLERİ Öğretim yöntemi; * Hedefe ulaşmak ve bir konuyu öğretmek için izlenen en kısa yoldur. * Hedefe ulaşmak için ve bir konuyu öğretmek için seçilen düzenli yoldur. * ANLATIM (SUNU) * TARTIŞMA * ÖRNEK OLAY * GÖSTERİP YAPTIRMA * PROBLEM ÇÖZME * PROJE * BİREYSEL ÇALIŞMA

ANLATIM YÖNTEMİ (SUNU / TAKRİR) * İçerik, öğrenciye anlatım yoluyla iletilir (tebeşir ve konuşma). * Tüm sınıf düzeylerinde; dersin başında öğrenciyi güdüleme, bir konunun açıklanması / özetlenmesi / karmaşık durumların açıklanmasında kullanılır. * Bilgi öğretmenden öğrenciye tek taraflı olarak aktarılır, öğrenci pasif konumdadır. * İçeriğin öğrenciye ilk kez verileceği ve zamanın etkili kullanımının gerekli olduğu durumlarda kullanılır. * Anlatım yönteminin etkili olabilmesi için içeriğin kısa ve ilginç olması gereklidir. Anlatım Yönteminin İyi Kullanılabilmesi İçin Yapılması Gerekenler: Anlatımdan önce kazanımlar belirlenmelidir. Öğrenci grubunun kişisel özellikleri ve bireysel gelişimleri belirlenmelidir. İçerik organize edilmelidir. Anlatım resimler, modeller, animasyon ve filmlerle desteklenmelidir. Öğretmen sesini kullanarak monotonluktan kurtarmalıdır. Anlatım öğrenci sorularıyla yönlendirilmelidir. Anlatım öğretmenin soracağı sorularla çeşitlendirilmelidir. Anlatım sırasında öğrencilerde oluşacak değişiklikler gözlenmelidir. Anlatılan konunun yazılı bir özeti öğrencilere dağıtılmalıdır. Anlatım sonunda içerik hakkında öğrencilerin kendi aralarında bilgi alışverişinde bulunmaları sağlanmalıdır.

Yararları: * Öğrenciye konuyla ilgili organize bir görüş, dinleme ve not alma becerisi kazandırılır. * Kısa zaman içerisinde kalabalık bir gruba yoğun bir bilgi aktarımı gerçekleştirilebilir. * Soyut kavramların açıklanmasında etkilidir. * Uygulaması kolay ve ekonomiktir. Sınırlılıkları; * Anlatım uzun olursa öğrenci açısından sıkıcı hâle gelebilir çünkü * Anlatım tek yönlü olduğu için öğrencilerin dönütü ortadan kalkacaktır. Bu durum, eksik iletişime neden olmaktadır. * Öğrenci pasiftir ve ileri düzeyde bilişsel öğrenme gerçekleşemez.

Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar; * Olabildiğince kısa ve öz olmalı. * Amaca uygun bir planlama ve düzenleme baştan yapılmalı. * Ara ara diğer yöntem, araç-gereç, beden dili vb. ile desteklenmeli. * Süre iyi ayarlanmalı, gereksiz ayrıntılara girilmemeli. * Zaman zaman kısa tekrarlarla önemli noktaların altı çizilmeli. * Anlatım sırasında öğrencilerde oluşacak değişiklikler gözlenmelidir. * Anlatılan konunun yazılı bir özeti öğrencilere dağıtılmalıdır. * Anlatım sonunda içerik hakkında öğrencilerin kendi aralarında bilgi alışverişinde bulunmaları sağlanmalıdır.

TARTIŞMA YÖNTEMİ Tartışma; * İki ve/veya çok kimsenin herhangi bir konuyu karşılıklı konuşarak, birbirini dinleyerek, eleştirerek, gerektiğinde sorular sorarak incelemesine dayanan bir öğretim yöntemidir. * Bir konu üzerinde öğrencileri düşünmeye yöneltmek, iyi anlaşılmayan noktaları açıklamak ve verilen bilgileri pekiştirmek amacıyla kullanılır. * Buluş stratejisi ile kavrama düzeyindeki davranışların kazandırılmasında idealdir.

Yararları: * Öğretmen - öğrenci etkileşimi mevcuttur. * Öğrencilere bir konu üzerinde kendi düşüncelerini söyleme ve yorum yapma imkanı sunar. * Eleştirel düşünme, sosyalleşme, özgüven kazanma, etkili dinleme, etkili konuşma ve demokrasi bilinci (duyuşsal özellik) kazandırır. Sınırlılıkları; * İyi organize edilip, iyi yönetilmezse münakaşaya dönüşebilir, gereksiz zaman kaybı yaşanabilir. * Önkoşul öğrenmelerin eksik olduğu öğrenci grubunda amacına ulaşamayabilir. * Dominant öğrenciler arkadaşlarını pasivize edebilir.

TARTIŞMA TEKNİKLERİ MÜNAZARA * Birer cümle halinde ifade edilen bir tezle antitezin, iki grup arasında bir hakem heyeti (jüri) huzurunda tartışıldığı konuşmalara münazara denir. * Tartışmalarda yarışma kaygısı olmadığı halde, münazaralar birer fikir ve söz yarışmasıdır. * Amaç: “Düşünceyi yanlış da olsa savunmak ve kazanmaktır”

PANEL Başkan yönetiminde 3-5 kişiden oluşan uzman (öğrenci ise bilgi sahibi olan) grubun bir konuyu dinleyiciler önünde, sohbet havası içinde derinlemesine işlemesidir. Amaç, bir konuda karara varmaktan ziyade sorunu çeşitli yönleriyle aydınlatmak, farklı görüşlerle farklı anlayışları ortaya koymaktır.

Soru soran ve cevap verenler olmak üzere sınıf ikiye ayrılır. ZIT PANEL Kısmen tartışılmış, ancak tam anlamıyla açıklığa kavuşmamış konuların işlenmesi için uygun bir tartışma tekniğidir. Soru soran ve cevap verenler olmak üzere sınıf ikiye ayrılır. 15-20 dakikalık hazırlanma safhasından sonra tartılma başlar.

KOLLEGYUM Panele oldukça benzeyen bir tekniktir.Ancak,bunda bir yerine iki grup vardır. birinci grup uzaman kişilerden, ikincisi ise öğrencilerden oluşur. Dinleyicileri temsil eden grup,konuyu sunar ve kaynak panele sorularını yöneltirler. Kaynak kişiler, sorulan sorunun kendi uzmanlık alanlarına giren bölümü açıklarlar.

FORUM Dinleyici grubun uzman gruba soru sorması, uzmanların bu soruları yanıtlamasıyla gerçekleşen bir tekniktir. Panelden farklı olarak dinleyiciler panelistlere doğrudan sorular sorabilirler, kendi görüşlerini açıklayabilirler.

SEMPOZYUM Bir konunun çeşitli yönleri üzerinde, aynı oturumda, konunun uzmanı değişik kimseler tarafından (çoğunlukla akademik konularda) yapılan seri konuşmalara bilgi şöleni (sempozyum) denir Diğer konuşma türlerine göre daha ilmi ve ciddi bir sohbet havası içinde geçer. Her oturumda uzman 3-5 konuşmacının katılır ve konuşma süreleri genellikle beş dakikadan az, yirmi dakikadan çok olmaz.

Geniş halk kitlelerini ilgilendiren bir konunun, uzmanlarınca AÇIK OTURUM Geniş halk kitlelerini ilgilendiren bir konunun, uzmanlarınca bir başkan yönetiminde dinleyici grubu önünde tartışıldığı bir tekniktir. Açık oturumun amacı bir sonuca ulaşmak değil, bilgilendirmektir. Başkan, sırasıyla ve dönüşümlü olarak konuşmacılara sorular yöneltir, gerektiğinde kısa bir değerlendirme yapar. Tartışma boyunca tarafsız olmak, konuşmacılara verilen süreyi dengeli bir şekilde ayarlamak, tartışma kurallarının dışına çıkılmasını engellemek başkanın görevleri arasındadır.

ÇALIŞTAY ( Workshop ) Bireylerin ortak bir konu üzerinde çalışmalarını,düşünmelerini ve öğrenmelerini sağlar. Bireyleri belli bir yerde, kısa bir zaman süresinde ortak eğitim sorunlarını, ilgi veya iş problemlerini bir araya getiren ve öğreten bir tekniktir. Bu teknikle bilgi ve beceriler bir arada kullanılır ve bu beceriler çok çabuk unutulmaz. Böylece bu teknikle öğrenme hız arttırılır.

çok küçük araştırma ve ödevleri içerir. SEMİNER Belirli bir bilim dalındaki gelişmeleri, belli bir bilgi düzeyine sahip kimselere tanıtmak amacıyla düzenlenen ve konunun değişik bölümleri, bu bilim dalında otoritesi ve yeteneği kabul edilen kişiler tarafından açıklanan toplantılardır. Eğitimsel ortamlarda da, öğrencilerin yapmış olduğu bilimsel çalışmaları dinleyiciler karşısında sunmalarıdır. Daha çok küçük araştırma ve ödevleri içerir.

KONFERANS Bilim ve sanat konularında uzman kimselerin, dinleyicileri bilgilendirmek için yaptıkları konuşmalardır. Bilimsel bir düşünceyi, akademik bir konuyu, orijinal bir görüşü anlatmak, bir tezi savunmak konferansın en belirgin amacıdır. Konferansı verecek kişi, kelimelerin telaffuzuna, (diksiyona) ve dil bilgisi kurallarına dikkat etmelidir. Verilmek istenen düşünceler; açık, anlaşılır ve orijinal olmalıdır.

Dersin başında ve sonunda kullanılır. Oyun tarzı öğretim tekniğidir. ÇEMBER Dersin başında ve sonunda kullanılır. Oyun tarzı öğretim tekniğidir. Öğrenciler sınıfın ortasında çember biçiminde sıralanır. Konuyla ilgili soru sorulur ve her öğrenci bir-iki cümleyi geçmeyecek şekilde görüşlerini açıklar. Bir sonraki öğrenci aynı soruyla ilgili görüşlerini açıklar.

Yaratıcılık ve hayal gücü kullanılır. BEYİN FIRTINASI Değerlendirme ve sınırlama olmaksızın, bir soruna kısa zaman içerisinde mümkün olduğunca çok sayıda çözüm yolları elde etmeyi amaçlar. Yaratıcılık ve hayal gücü kullanılır. Orijinal fikirler ortaya çıkarılmaya çalışılır.

KOMİTE GÖRÜŞMESİ Yeteri sayıda bir grubun, belli bir konuyu inceleyip daha üst bir kurula rapor hazırlamak amacıyla işe koştukları bir konuşma türüdür. Sınıf ortamında ise görevlendirilen grup belirtilen konuyla ilgili araştırma yapıp sınıfa sunabilir, onun üzerinde sınıfça tartışılabilir.

Gruplardaki kişi sayısı ve tartışma süresine göre grup isimlendirilir. VIZILTI Küçük gruplar konuyu kendi aralarında tartıştıktan sonra diğer gruplarla birlikte tartışma yapılır. Gruplardaki kişi sayısı ve tartışma süresine göre grup isimlendirilir. FİKİR TARAMASI Dersin herhangi bir noktasında, sınıfa canlılık getirmek için herhangi bir konuda öğrencilerin fikirlerinin alındığı kısa süreli bir etkinliktir.

Dinleyicileri heyecanlandırarak bir fikri aşılamaktır. BRİFİNG Günlük yaşamda astın üste bilgi vermesiyle gerçekleşen brifing; bir konunun ayrıntılarının, hazırlıklı öğrenci tarafından sınıftaki diğer öğrencilere sunulması ile gerçekleşir. SÖYLEV (Nutuk) Dinleyicilere belli bir fikri, bir duyguyu aşılamak için söylenen uzunca sözlere denir. Dinleyicileri heyecanlandırarak bir fikri aşılamaktır.

KPSS’DE ÇIKMIŞ SORULAR Psik.Dan.& Reh. Yusuf ŞARLAK KPSS 2010

2001 Öğrencilerinin sınıf ortamında bildikleri konular üzerinde kısa konuşmalar yapmasını isteyen öğretmenin ulaşmak istediği temel amaç aşağıdakilerden hangisidir? A) Söz dağarcığını zenginleştirmek B) Tartışma kurallarını öğretmek C) Yaşantıların paylaşılmasını sağlamak D) Sözlü anlatım becerisini geliştirmek E) Öğrencilerin heyecanla baş edebilmesini sağlamak

2001 Öğrencilerinin sınıf ortamında bildikleri konular üzerinde kısa konuşmalar yapmasını isteyen öğretmenin ulaşmak istediği temel amaç aşağıdakilerden hangisidir? A) Söz dağarcığını zenginleştirmek B) Tartışma kurallarını öğretmek C) Yaşantıların paylaşılmasını sağlamak D) Sözlü anlatım becerisini geliştirmek E) Öğrencilerin heyecanla baş edebilmesini sağlamak

2001 Öğretmen, aşağıdaki yöntemlerden hangisini uzun süre kullanırsa, öğrencilerin öğretme öğrenme sürecine etkin katılımını sağlayamaz? A) Soru-yanıt yöntemi B) Rol oynama yöntemi C) Problem çözme yöntemi D) Buluş yöntemi E) Anlatım yöntemi

2001 Öğretmen, aşağıdaki yöntemlerden hangisini uzun süre kullanırsa, öğrencilerin öğretme öğrenme sürecine etkin katılımını sağlayamaz? A) Soru-yanıt yöntemi B) Rol oynama yöntemi C) Problem çözme yöntemi D) Buluş yöntemi E) Anlatım yöntemi

2001 Sosyal sorunları sınıf ortamına getirerek bu sorunlara çözüm yolları arayan bir öğretmen; bir başkan ve beş konuşmacıdan oluşan bir ekip oluşturarak konunun farklı yönlerine önceden hazırlanılıp sınıfta tartışmalarını istemiştir. Öğretmenin kullandığı öğretim tekniği aşağıdakilerden hangisidir? A) Brifing B) Kollegyum C) Sempozyum D) Çember tartışma E) Panel

2001 Sosyal sorunları sınıf ortamına getirerek bu sorunlara çözüm yolları arayan bir öğretmen; bir başkan ve beş konuşmacıdan oluşan bir ekip oluşturarak konunun farklı yönlerine önceden hazırlanılıp sınıfta tartışmalarını istemiştir. Öğretmenin kullandığı öğretim tekniği aşağıdakilerden hangisidir? A) Brifing B) Kollegyum C) Sempozyum D) Çember tartışma E) Panel

2003 Öğretmen, öğretim sürecinde uygun yöntemi belirlerken aşağıdakilerden hangisini dikkate almak zorunda değildir? A) Öğrencilerin ilgi, ihtiyaç ve beklentilerini B) Kazandırılması gereken davranışları C) İşlenecek konunun özelliklerini D) Okulun sahip olduğu olanak ve kaynakları E) Öğrenci velilerinin kişisel tercihleri

2003 Öğretmen, öğretim sürecinde uygun yöntemi belirlerken aşağıdakilerden hangisini dikkate almak zorunda değildir? A) Öğrencilerin ilgi, ihtiyaç ve beklentilerini B) Kazandırılması gereken davranışları C) İşlenecek konunun özelliklerini D) Okulun sahip olduğu olanak ve kaynakları E) Öğrenci velilerinin kişisel tercihleri

2003 Aşağıdakilerden öğretme-öğrenme yöntemlerinden hangisi, öğrencilerde bilimsel ve bağımsız düşünme becerilerinin geliştirilmesinde diğerlerine göre daha az etkilidir? A) Laboratuar uygulamaları B) Proje çalışmaları C) Güdümlü tartışma D) Problem çözme E) İnceleme - araştırma

2003 Aşağıdakilerden öğretme-öğrenme yöntemlerinden hangisi, öğrencilerde bilimsel ve bağımsız düşünme becerilerinin geliştirilmesinde diğerlerine göre daha az etkilidir? A) Laboratuar uygulamaları B) Proje çalışmaları C) Güdümlü tartışma D) Problem çözme E) İnceleme - araştırma

2007 Öğrencilerinden “Gelişimde çevre mi yoksa kalıtım mı daha etkilidir?” konusunda araştırma yapmalarını; mantık yürüterek, tezler, olaylar, istatistiki bilgilerle farklı görüşlerin savunulmasını, antitezler geliştirilerek bütün bu bilgilerin bir jüri karşısında tartışılmasını isteyen bir öğretmen, aşağıdaki öğretim yöntem ve tekniklerinden hangisini kullanmaktadır? A) Beyin fırtınası B) Altı şapkalı düşünme C) Proje tabanlı D) Münazara E) Drama

2007 Öğrencilerinden “Gelişimde çevre mi yoksa kalıtım mı daha etkilidir?” konusunda araştırma yapmalarını; mantık yürüterek, tezler, olaylar, istatistiki bilgilerle farklı görüşlerin savunulmasını, antitezler geliştirilerek bütün bu bilgilerin bir jüri karşısında tartışılmasını isteyen bir öğretmen, aşağıdaki öğretim yöntem ve tekniklerinden hangisini kullanmaktadır? A) Beyin fırtınası B) Altı şapkalı düşünme C) Proje tabanlı D) Münazara E) Drama