SİGORTA ACENTELERİNE İLİŞKİN MEVZUAT EĞİTİMİ 25 Haziran 2014

Sigorta Acenteleri Yönetmeliği SUNUM PLANI 5684 Sayılı Sigortacılık Kanununda Yer Alan Acentelere İlişkin Hükümler Sigorta Acenteleri Yönetmeliği Sigorta Acenteleri Yönetmeliğinin Uygulanmasına İlişkin Genelge

5684 SAYILI SİGORTACILIK KANUNU HÜKÜMLERİNE GENEL BAKIŞ Giriş Kanunun Kapsamı Sigortacılık Kanunu ile; Sigorta Şirketleri Reasürans Şirketleri Aracılar (Brokerler ve Acenteler) Sigorta eksperleri Aktüerler Sigortacılık faaliyeti gösteren diğer organizasyonlar (havuz v.b.) Sigortacılıkla ilgili meslek kuruluşları kuruluş ve faaliyetleri bakımından düzenlenmektedir. 3

ACENTELERE İLİŞKİN HÜKÜMLER Acente Tanımı Kanunun 2. maddesine göre sigorta acentesinin tanımı; Ticarî mümessil, ticarî vekil, satış memuru veya müstahdem gibi tâbi bir sıfatı olmaksızın bir sözleşmeye dayanarak muayyen bir yer veya bölge içinde daimî bir surette sigorta şirketlerinin nam ve hesabına sigorta sözleşmelerine aracılık etmeyi veya bunları sigorta şirketleri adına yapmayı meslek edinen, sözleşmenin akdinden önce hazırlık çalışmalarını yürüten ve sözleşmenin uygulanması ile tazminatın ödenmesinde yardımcı olan kişi 4

ACENTELERE İLİŞKİN HÜKÜMLER 23. Madde Sigorta acenteliği, gerçek veya tüzel kişilerce yapılır. Sigorta acenteliği yapmak isteyenlerin TOBB tarafından tutulan levhaya kayıtlı olması gerekir. (Madde 23/1) Sigorta acenteliği yapacaklar, Müsteşarlıktan bu nitelikleri taşıdıklarını gösteren bir belge alarak Levhaya kayıt olmak için Türkiye Odalar ve Borsalar Birliğine başvurur. (Madde 23/2) Bankalar, Özel kanunla kurulmuş ve kendisine sigorta acenteliği yapma yetkisi tanınan kurumlar için Levha kayıt zorunluluğu bulunmamaktadır. (Madde 23/3) 5

ACENTELERE İLİŞKİN HÜKÜMLER Levhadan silinme; sigorta acentesinin kaydı (Madde 23/4) a) Sigorta acenteliği yapması için gerekli nitelikleri kaybetmişse, b) Hakkında meslekten çıkarma kararı verilmişse, c) Levhaya yazılmasını müteakip altı ay içinde faaliyete geçmezse, ç) Sigorta acenteliğinden ayrılmışsa, d) Ticaret veya ticaret ve sanayi odasındaki kaydı silinmişse, e) Tespit edilen kayıt ücretini süresi içinde yatırmamışsa veya aidatını üç yıl üst üste hiç ödememişse.

Başka faaliyet yasağı (Madde 23/10) (Değişik: 3/4/2013-6456/ 44 md.) ACENTELERE İLİŞKİN HÜKÜMLER Başka faaliyet yasağı (Madde 23/10) (Değişik: 3/4/2013-6456/ 44 md.) Bankalar ile özel kanunla kurulmuş ve kendisine sigorta acenteliği yapma yetkisi tanınan kurumlar hariç olmak üzere, sigorta acenteleri, bireysel emeklilik işlemleriyle ilgili aracılık ile Müsteşarlığın uygun göreceği sigortacılıkla bağlantılı diğer aracılık faaliyetleri dışında başka bir ticari faaliyette bulunamaz.

ACENTELERE İLİŞKİN HÜKÜMLER YABANCI SİGORTA ACENTELERİ (Madde 23/11) Bakanlar Kurulu, yabancı sigorta acentelerinin Türkiye’deki faaliyetleri ile Türkiye’de faaliyet gösteren sigorta acentelerinin yabancı sigorta şirketleri adına Türkiye’deki aracılık hizmetlerine ilişkin düzenleme yapmaya yetkilidir. Sigortacılık Sektöründeki Uluslararası Faaliyetlere İlişkin Bakanlar Kurulu Kararı (3 Ağustos 2007) - Madde 3: Türkiye'de sigorta acenteliği yapacak gerçek kişi yabancılar hakkında, Türkiye'de faaliyet gösteren sigorta acentelerinin tabi olduğu hükümler geçerlidir. Gerçek kişi yabancı sigorta acentesinin Türkiye'de acentelik yapabilmesi için Türkiye'de yerleşik olması; Yabancı tüzel kişi sigorta acentesinin Türkiye'de faaliyette bulunabilmesi için ise Türkiye'de şube açmış olması gerekir. Türkiye'de faaliyet gösteren gerçek kişi ve tüzel kişi sigorta acenteleri yalnızca Türkiye'de faaliyet gösteren sigorta şirketleri nam ve hesabına hareket edebilir, yurt dışında kurulu sigorta şirketine aracılık edemez. Türkiye'de faaliyet gösteren yabancı sigorta acenteleri, bu hükümler dışında Türkiye'de kurulu sigorta acenteleri ile aynı düzenleme hükümlerine tabidir.

ACENTELERE İLİŞKİN HÜKÜMLER (Madde 23/12) (Kısıtlamalar) Sigorta şirketlerinin, sigorta sözleşmeleri için brokerlik yapanların ve sigorta eksperlerinin yönetim ve denetiminde bulunan kişiler ile bunlar adına imza atmaya yetkili olanlar; Sigorta acentelerinin yönetim ve denetim kurullarında görev alamaz, imzaya yetkili olarak çalışamaz, Bu şirketlere ortak olamaz , Bunlardan ücret karşılığı herhangi bir iş kabul edemez. Bu sınırlandırmalar, söz konusu kimselerin eş ve velayeti altındaki çocukları için de geçerlidir. Ancak, bu durumda sınırlandırma yalnızca söz konusu kişilerin faaliyette bulunduğu şirketin sigorta acenteliği içindir. 9

ACENTELERE İLİŞKİN HÜKÜMLER (Madde 23/13) Kanuna göre, yetkili olanlar dışında hiçbir gerçek veya tüzel kişi, sigorta acenteliği faaliyetinde bulunamayacağı gibi, ticaret unvanlarında veya herhangi bir belgede, sigorta acenteliği iş ve işlemleriyle uğraştığı izlenimini yaratacak kelime ve işaretler kullanamaz. (Madde 23/14) Sigorta acenteliği yapmaktan yasaklananlar, sigorta acenteliğiyle ilgili faaliyetlerde çalıştırılamayacakları gibi, bu kişilerle her ne şekilde olursa olsun sigorta acenteliği mesleğinin icrası için işbirliği yapılamaz. 10

ACENTELERE İLİŞKİN HÜKÜMLER Cezalar İdari cezalar (Madde 34) Adli Cezalar (Madde 35) Sigortacılık Kanunu’nda getirilen düzenlemelere aykırı hareket etmenin yaptırımları düzenlenmiş olup, bu düzenlemeler “Cezalar” başlığı altında yer almaktadır. 11

ACENTELERE İLİŞKİN HÜKÜMLER Cezalar İdari Cezalar 34/2- j) Bakanlar Kurulu, Müsteşarlığın bağlı bulunduğu Bakanlık ve Müsteşarlık tarafından bu Kanuna göre alınan kararlara, çıkarılan yönetmelik ve tebliğlere ve yapılan diğer düzenlemelere uyulmaması halinde, bu Kanunda ayrıca öngörülmüş bir cezanın olmadığı hallerde bin Türk Lirasından on iki bin Türk Lirasına kadar idarî para cezası uygulanır. 12

ACENTELERE İLİŞKİN HÜKÜMLER Cezalar Adli Cezalar - Kanunun 23. Maddesinin onuncu fıkrasına aykırı olarak ticarî faaliyette bulunanlar hakkında, yüz günden az olmamak üzere adlî para cezası, (başka faaliyet yasağı) - Kanunun 23 . Maddesinin on ikinci fıkrasına aykırı davrananlar hakkında üç yüz günden az olmamak üzere adlî para cezası, (acenteler için getirilen kısıtlamalar) - Kanunun 23. Maddesinin on üçüncü fıkrasına aykırı olarak, sigorta acenteliği yetkilerini veya unvanlarını başka kişilere kullandıranlar ve söz konusu yetki ve unvanları kullananlar hakkında, beş yüz günden az olmamak üzere adlî para cezası ile, sigorta acenteliği yaptığı izlenimi uyandıranlar hakkında yüz günden az olmamak üzere adlî para cezası, - Kanunun 23. Maddesinin on dördüncü fıkrasına aykırı olarak sigorta acenteliğiyle ilgili faaliyetlerde çalışmaması gerektiği halde çalışanlar ve söz konusu kişilerle işbirliği yapanlar hakkında, iki yüz günden az olmamak üzere adlî para cezası. 13

SİGORTA ACENTELERİ YÖNETMELİĞİ Yeni Yönetmelik ile Getirilen Düzenlemeler

SİGORTA ACENTELERİ YÖNETMELİĞİ 22.04.2014 tarihinde yürürlüğe girdi. Dayanak: Sigortacılık Kanunu, sigorta acenteliği yapacakların niteliklerine ilişkin usul ve esasların yönetmelik ile belirleneceğini öngörmüştür. 15

SİGORTA ACENTELERİ YÖNETMELİĞİ Acenteler İçin Getirilen Düzenlemeler Yeni Yönetmelik ile 14.04.2008 tarihli Yönetmelik yürürlükten kaldırıldı. Yönetmelik hükümlerine uyum için en son tarih 22 Ekim 2014’tür. 16

SİGORTA ACENTELERİ YÖNETMELİĞİ YENİ YÖNETMELİK İLE GETİRİLEN DÜZENLEMELER Mesleğe giriş koşullarına ilişkin hususlar “Gerçek kişi acenteler”, “Tüzel kişi acenteler”, “Ortaklar ve yetkililer” ayrı maddelerde düzenlendi, bahsedilen başlıklar altında detaylı düzenleme yapıldı. Tüzel kişi sigorta acentelerinde kurumsallaşmanın sağlanmasını teminen müdür dışında en az bir teknik personel istihdam edilmesi zorunluluğu getirildi. 17

SİGORTA ACENTELERİ YÖNETMELİĞİ Mesleğe giriş koşullarına ilişkin hususlar(devam) Öğrenim düzeyleri ile mesleki deneyim süreleri basamaklı bir yapıda düzenlendi, böylece sektöre girişin kolaylaştırılması sağlandı. Teknik personel için aranan 2 yıllık deneyim süresi ise, 1 yıla ve 6 aya indirildi. 18

SİGORTA ACENTELERİ YÖNETMELİĞİ Mesleğe giriş koşullarına ilişkin hususlar(devam) İflas etmemiş ve konkordato ilan etmemiş olma şartı hem tüzel hem gerçek kişi acentelikte kaldırıldı. Teknik personel ve sigorta acentesi olabilmek için uluslararası uygulamalarda da aranan itibar şartının uzantısı olan belirli suçlardan hüküm giymemiş ve/veya ceza almamış olma koşulu yeniden düzenlendi. Asgari ödenmiş sermaye ile beyan edilecek malvarlıklarının nakde kolay dönüşebilir yatırım araçlarından oluşması sağlandı. 19

SİGORTA ACENTELERİ YÖNETMELİĞİ Acentelik faaliyetlerine ilişkin hususlar Acentelerin, mesleki faaliyetleri nedeniyle verebilecekleri zararlardan sorumlu olduğu düzenlendi ve anılan sorumluluğun karşılanmasını teminen sigorta veya benzeri teminat şartı arama konusunda Müsteşarlığa yetki verildi. Kendi bölümleri ile personeli ayrı olmak koşuluyla, birden fazla acentenin aynı mekânda faaliyet gösterebilmesine imkân tanındı. Teşkilatlanma ve şube ile ilgili hükümler daha açık ve net hale getirildi, şubenin merkezle aynı yeterlik şartlarına sahip olması hükme bağlandı. Şubelerin başka bir acente ile mekân paylaşımı yasaklandı. 20

SİGORTA ACENTELERİ YÖNETMELİĞİ Acentelik faaliyetlerine ilişkin hususlar (devam) Bankalar ve özel kanunlarına istinaden acentelik yapan kurumlarda çalışan personel sayısı ve sirkülasyonu göz önünde bulundurularak bu kurum ve kuruluşlar için teknik personel kimliğinin TOBB tarafından verileceği hüküm altına alındı. Tüketicinin korunması amacıyla, acentelerin kullanacakları bilgi işlem altyapılarını statik internet protokol adresi uygulamasına uyumlu hale getirmeleri öngörüldü. 21

SİGORTA ACENTELERİ YÖNETMELİĞİ Acentelik faaliyetlerine ilişkin hususlar (devam) Tüketicinin korunmasına yönelik mevcut koruma önlemleri, acente sayısının fazlalığı ve acentelerin sermayelerinin takibindeki sorunlar da göz önünde bulundurularak, aracılık edilen prim tutarlarının bildirilmesi ve ilave sermaye ihtiyacının tamamlanması hükümleri iptal edildi. Teknik personelin işlemleri nedeniyle verecekleri zararlardan yalnızca acentelerin değil, teknik personelin de sorumlu tutulacağı hükmü getirildi. 22

SİGORTA ACENTELERİ YÖNETMELİĞİ Acentelik faaliyetlerine ilişkin hususlar (devam) Acenteyle sigorta şirketi arasında üç aylık dönemler itibariyle dönemi takip eden bir ay içerisinde hesap mutakabat zorunluluğu getirildi. Acentelerin hesap ve mali tablolarının tek düze ve şeffaf şekilde takip edilebilmesi için Tek Düzen Hesap Planı getirildi, söz konusu planın 1.1.2015 tarihinde uygulamaya girmesi hükme bağlandı.

SİGORTA ACENTELERİ YÖNETMELİĞİ Acentelik Yapmak İsteyenlere İlişkin Nitelikler Başvuru şartlarında yapılan değişiklikler: - Hüküm giyilmemiş olması gereken suçlar yeniden düzenlendi. - Başlangıçta SEGEM belgesine sahip olma şartı getirildi (sınavda başarılı olma) - Öğrenim düzeyleri ve mesleki deneyim süreleri yeniden düzenlendi. - İflas etmemiş olma ve konkordato ilan etmemiş olma şartları kaldırıldı. 24

SİGORTA ACENTELERİ YÖNETMELİĞİ Yardımcı Teknik Personel   Lise mezunu olup, mesleki deneyim süresini doldurmamış olanlar yardımcı teknik personel unvanıyla işe başlatılabilir. Yardımcı teknik personel sigorta ürünlerine yönelik pazarlama, bilgilendirme ve satış işlemlerine ilişkin hazırlık işlemlerini yapar. Yardımcı teknik personel işe başladığı zaman Levhaya kaydedilir. Yardımcı teknik personel, teknik personel yeterlilik sınavını kazanması ve gerekli sürenin dolması durumunda teknik personel olabilir. 25

MESLEKİ DENEYİM SÜRESİ SİGORTA ACENTELERİ YÖNETMELİĞİ Öğrenim Düzeyi/Mesleki Deneyim Süresi GERÇEK KİŞİ SİGORTA ACENTELERİ İLE TÜZEL KİŞİ SİGORTA ACENTESİ MÜDÜRLERİ İÇİN GEREKEN ÖĞRENİM DÜZEYİ VE ASGARİ MESLEKİ DENEYİM SÜRELERİ (EK:1-A) ÖĞRENİM DÜZEYİ MESLEKİ DENEYİM SÜRESİ İki yıllık yüksekokul (sigortacılıkla ilgili bölümler) 2 yıl Dört yıllık yükseköğretim kurumları 1 yıl 6 ay Dört yıllık yükseköğretim kurumları (sigortacılıkla ilgili bölümler) Aranmaz. 26

SİGORTA ACENTELERİ YÖNETMELİĞİ Öğrenim Düzeyi/Mesleki Deneyim Süresi ACENTE TEKNİK PERSONELİ OLMAK İÇİN GEREKEN ÖĞRENİM DÜZEYİ VE ASGARİ MESLEKİ DENEYİM SÜRELERİ (EK:1-B) ÖĞRENİM DÜZEYİ MESLEKİ DENEYİM SÜRESİ Lise ve dengi okul 1 yıl Lise ve dengi okul (müfredatında sigortacılıkla ilgili konulara yer verilen lise dengi mesleki ve teknik eğitim okulları) 6 ay Lise ve dengi okul (teknik personel kamu istihdam programı) İki yıllık yüksekokul İki yıllık yüksekokul (sigortacılıkla ilgili bölümler) Aranmaz. Dört yıllık yükseköğretim kurumları 27

SİGORTA ACENTELERİ YÖNETMELİĞİ Öğrenim Düzeyi/Mesleki Deneyim Süresi Mesleki Deneyim Süresine İlişkin Ortak Hükümler Mesleki deneyim süresinin sigortacılıkla ilgili kurum veya kuruluşların meslekle ilgili bölümlerinde tamamlanması gerekmektedir. Sigortacılıkla ilgili kurum ve kuruluşlar sigorta şirketleri, reasürans şirketleri, emeklilik şirketleri, sigorta ve reasürans aracıları ile Müsteşarlıkça uygun görülen diğer kurum ve kuruluşlardır. Levhaya kayıtlı sigorta eksperliği faaliyetinde bulunulmuş olması mesleki deneyimden sayılır. Mesleki deneyime ilişkin sürelerin hesabında teknik personel unvanının kazanılması için geçirilen süreler de dikkate alınır.

SİGORTA ACENTELERİ YÖNETMELİĞİNİN UYGULANMASINA İLİŞKİN GENELGE (2014/8) Yönetmeliğe ilişkin açıklanmasında fayda görülen hususlar

SİGORTA ACENTELERİ YÖNETMELİĞİNİN UYGULANMASINA İLİŞKİN GENELGE 1. Uygunluk Belgesi ve Levhaya Kayıt İçin Başvurular Mezuniyet ve mesleki deneyime ilişkin tereddüt oluşması Adli sicil belgelerinin incelenmesi TOBB tarafından da tereddüt oluşması Müsteşarlığa gönderilecek dilekçeler 30

SİGORTA ACENTELERİ YÖNETMELİĞİNİN UYGULANMASINA İLİŞKİN GENELGE 2. Levhaya Kayıt Şartı Bulunmayan Kurumlar Bankalar Tarım Kredi Kooperatifleri Ziraat Odaları PTT vs. Finansal kiralama, faktoring ve finansman şirketleri bu kapsamda değil 31

SİGORTA ACENTELERİ YÖNETMELİĞİNİN UYGULANMASINA İLİŞKİN GENELGE 3. Vakıf, Dernek, Kooperatif, Birlik vb. Kurumların Durumu - Ayrı bir tüzel kişilik kurulması gerekmekte 32

SİGORTA ACENTELERİ YÖNETMELİĞİNİN UYGULANMASINA İLİŞKİN GENELGE 4. Öğrenim Düzeyi ve Mesleki Deneyim Artık yardımcı teknik personel de Levhaya kaydedilecek. Sigorta acentelerinde geçirilen sürelerin hesabında Levha kayıtları Bankalar ile özel kanunla kurulmuş ve kendisine acentelik yapma yetkisi verilen kuruluşlarda geçirilen sürelerin hesabında SEGEM belgesi + kurumdan alınacak belge Sigortacılıkla ilgili diğer kurumların teknik birimlerinde geçirilen sürelerin hesabında kurumdan alınacak belge Bireysel emeklilik aracısı olarak geçirilen süreler Sigortacılıkla ilgili bölümler: sigortacılık, bankacılık ve sigortacılık, risk yönetimi, aktüerya. Bunların haricinde YÖK’ten eşdeğerlik. 33

SİGORTA ACENTELERİ YÖNETMELİĞİNİN UYGULANMASINA İLİŞKİN GENELGE 5. Yardımcı Teknik Personel, Teknik Personel ve Müdür Bir acente haricinde başka kurumda çalışamaz. Müdürler için tek istisna; bir kişinin ya da birince derece akrabalarının %51 ortak olması İkametgah. İstisna: Gebze-Pendik örneği Birden fazla müdür olursa teknik personel şart değil Yardımcı T.P.’den başvurularda SEGEM belgesi ve mesleki deneyim belgesi istenmeyecek Mevcut durumda T.P. olup da acente değiştiren olursa 22.10.2014’e kadar SEGEM belgesi istenmeyecek Geçici müdürlük uygulaması sona erdi. Mevcut geçici müdürler 22.10.2014’e kadar faaliyette bulunabilir. 34

SİGORTA ACENTELERİ YÖNETMELİĞİNİN UYGULANMASINA İLİŞKİN GENELGE 6. Tüzel kişi Acenteyi Temsil ve İlzam Edenler Müdürlerin tamamında aranan şartlar Yönetmeliğin 5 inci maddesinin ikinci fıkrasında belirtilmekte A.Ş. Yönetim Kurulu temsil yetkisini 3. kişiye devrederse, en az 1 YK üyesi teknik personel vasıflarını taşımalı (Yönetmeliğin 5 inci maddesinin üçüncü fıkrasının uygulanması. TTK 370 inci maddesinin ikinci fıkrası) 35

SİGORTA ACENTELERİ YÖNETMELİĞİNİN UYGULANMASINA İLİŞKİN GENELGE 7. Şube Acente şubelerinde en az bir teknik personel olmak zorunda. İkametgah aynı olmalı. Şube başka bir acenteyle aynı mekanda faaliyet gösteremez. 36

SİGORTA ACENTELERİ YÖNETMELİĞİNİN UYGULANMASINA İLİŞKİN GENELGE 8. İş Paylaşımı Acentenin iş paylaşımı hakkında sigorta ettirene bilgi vermesi Makbuzun teslim edilmesi 37

SİGORTA ACENTELERİ YÖNETMELİĞİNİN UYGULANMASINA İLİŞKİN GENELGE 9. Acentelik Sözleşmeleri Yönetmelikte belirtilen asgari unsurların sözleşmelerde yer alması Acentelerin farkındalığının artırılması ve Haksız uygulamaların önüne geçilmesi amaçlanmıştır. 38

SİGORTA ACENTELERİ YÖNETMELİĞİNİN UYGULANMASINA İLİŞKİN GENELGE 10. Poliçelerin Düzenlenmesi Acentenin bulunduğu mekan dışında da teknik personel vasıtasıyla poliçe düzenlenebilir (Acentelik sözleşmesinde belirtilen bölge ile sınırlı) İşlemlerin Levhada kayıtlı Statik IP üzerinden gerçekleştirilmesi gerekir. Poliçe üzerinde acente unvanı ve Levha kayıt numarası yer almalı Bilişim programları SAİK tarafından denetlenebilir. 39

SİGORTA ACENTELERİ YÖNETMELİĞİNİN UYGULANMASINA İLİŞKİN GENELGE 11. Başka Faaliyet Yasağı Yalnızca acente ticari işletmesi ile sınırlı. Sigortacılıkla bağlantılı aracılık faaliyetleri. Örneğin; kredi sigortasında risk değerlendirme Trafik takip, fatura ödemesi bu kapsamda değil. Ortak dışındakiler için başka faaliyet acentenin işlerini aksatmamalı 40

SİGORTA ACENTELERİ YÖNETMELİĞİNİN UYGULANMASINA İLİŞKİN GENELGE 12. Uzaktan Satış Çağrı merkezleri acentelere ya da sigorta şirketlerine ait olmalı Teknik personel tarafından yapılmalı 41

TEŞEKKÜRLER 42