BİREYSEL EMEKLİLİK SİSTEMİ: Sosyal Güvenlikte Yeni Bir Dönemin Başlangıcı R.Hakan ÖZYILDIZ Müsteşar Yardımcısı Hazine Müsteşarlığı “Bireysel Emeklilik Sistemi: Sosyal Güvenlik Sistemi İçerisindeki Yeri ve Geleceği” Türk Dünyası Araştırmaları Vakfı 28-31 Mart 2002 Oruçoğlu Tesisleri, AFYON
Sosyal Güvenlik Reformlarının Nedenleri Nüfusun yaşlanması Dağıtım esaslı (PAYG) emeklilik sistemlerinde finansal dengelerinin bozulması Nitelikli ve geniş kesimlere hizmet sunma gereksinmesi İdari ve finansal açıdan kurumların yeniden yapılandırılması
Demografik Fırsat Penceresi Ülkemiz OECD ve gelişmekte olan diğer ülkelere göre oldukça genç bir nüfusa sahiptir Sosyal güvenlik kurumları buna rağmen açık vermektedir
Demografik Yapısı: Bazı Göstergeler Nüfusun %50’si 25 yaş altında %75’i 35 yaş altında Doğum oranı 1950 binde 40 2000 binde 21.4 Doğumda ortalama yaşam beklentisi 1950 44 yıl 2000 69 yıl Bağımlılık Oranı 1980 %10 2000 %17 2020 %22 2050 %45
Fırsat Penceresi: Avantaj X Dezavantaj Sosyal güvenlik reform süreci Kurumsal yeniden yapılanmanın gerekliliği Prim esaslı sistemlerin tek bir çatı altında toplanması Kayıtlı istihdamın artırılması gerekliliği Kurumsal farklılıkların kaldırılması Aynı miktar prim ödeyen çalışanların benzer emeklilik geliri elde etmeleri İşgücü ve istihdam üzerindeki olumlu etkisi
Fırsat Penceresi: Avantaj X Dezavantaj Sosyal güvenliğin finansmanında değişim Dağıtım (PAYG) esaslı sistemlerde nüfus yaşlandıkça finansal dengelerin bozulması Genç nüfusa istihdam yaratılması ve işgücüne katılım oranının artırılmasının gerekliliği İleriki yıllarda artacak finansman gereksinmesinin karşılanmasına yönelik fon birikiminin oluşturulması
Fırsat Penceresi: Avantaj X Dezavantaj Bireysel emeklilik sistemin sağlayacağı katkılar Emeklilikte ek gelir Uzun vadeli fon birikimi Vadelerin uzaması Piyasaların derinleşmesi Özel kesimin borçlanabilme olanağının genişlemesi İstihdam artırıcı yatırımlara kaynak
Fırsat Penceresi: Değerlendirme Ülkenin yarınları için ileriye yönelik politikalar oluşturulması Sosyal güvenlikte kurumsal ve finansal açıdan sağlam bir yapının gerekliliği Finansal ve demografik açıdan Hem kamu hem de özel emeklilik sistemleri aracılığı ile ileriye yönelik fon birikiminin sağlanmasının gerekliliği Sosyal güvenlik sisteminin kısa vadeli politik müdahalelerden arındırma
Bireysel Emeklilik Sistemi Gönüllü katılıma dayalı kamu emeklilik sistemlerini tamamlayıcı yapısı Mevzuat düzenlemeleri tamamlandı Kamunun düzenleme, gözetim ve denetim sorumluluğu Sermaye yapısı ve teknik altyapı güçlü şirketlere ruhsat verilmesi Kurucularının ve yöneticilerinin olumlu sicile sahip olmaları Günlük gözetim ve denetim sistemi Şeffaflık: Katılımcıların ve kamuoyunun bilgilendirilmesi
Bireysel Emeklilik Sistemi: Yeni Bir Dönemin Başlangıcı Demografik fırsat penceresini avantaja dönüştürecek işlevler üstlebilir yapısı Daha rekabetçi, istikrarlı ve dinamik bir mali sisteme katkısı Mali ve demografik yöndem sağlam bir sosyal güvenlik sistemine geçiş yönünde tamamlayıcı işlevleri