Abdullah Onur DURUK

1918 doğumlu Sam Walton, 1950 yılında Bentonvill, Arkansas’ta Walton’s 5&10 adındaki ilk mağazasını açmasıyla beraber hikaye başlamış oldu.  12 yıllık bir tecrübenin ardından Walton, elindeki birikimin%95’ini kullanarak ilk Walmart mağazasını 1962 yılında Rogers Arkansas’ta açtı. Şirketin logusu da, sektöre yön veren diğer şirketlerin logolarında olduğu gibi zaman içinde birçok kez değişiklik gösterdi. 1964‘te Wal-Mart olarak değişen logo, 2008’e kadar bu şekilde yazıldı. Şu an şirketin ismi yine arada çizgi olmadan kullanılıyor.

Sam Walton’ın amacı düşük fiyatlarla daha fazla ürün satarak daha çok kullanıcıya ulaşmaktı ve bu fikri de kullanıcıların oldukça hoşuna gitmiş olmalı ki 1967 yılında Arkansas genelinde kısa sürede 24 mağaza açtı ve 12,6 milyon dolarlık satış yapma başarısını gösterdi.  1968‘de de Arkansas’ın dışındaki ilk mağazasını açan şirket, büyümesine hız kesmeden devam etti.

Walmart o kadar hızlı büyüyordu ki 1970 yılında halka açılan şirketin hisse başına değeri 16,5 dolardı. Kurulduğu eyaletin dışına çıktıktan 4 yıl sonra, yani 1972 yılında ise 51 mağazaya ulaşmıştı bile ve o yıl toplamda 78 milyon dolarlık bir satış yapmıştı.

Şirket 18. yılında ise yıllık 1 milyar dolarlık satış yaparak bir rekora imza attı. O dönemde en hızlı gelişen ve büyüyen şirket olma unvanını eline alan perakende zincirinin 1980 yılında toplam 276 mağazası bulunuyordu. Şirket, 1983 yılında nakit ödeme noktalarını bilgisayarlı sistemlere geçirerek müşterilerin ödeme sürelerini kısalttı.  1987 yılında şirket Amerika’daki mağazaları birbiriyle iletişim içinde tutacak bir özel bir uydu iletişimine geçti.  80’leri oldukça hareketli geçiren Walmart, 1988 yılında tüm ürünlerin tek bir noktada satıldığı Walmart Supercenter’ı Washington’da açtı. Bu mağazalarda kullanıcılar tüm aradıkları ürünleri tek bir yerde bulabileceklerdi.

1990 yılında Amerika’nın bir numaralı perakendecisi haline gelen şirket, 1991 yılında da yurt dışına ilk adımını attı. Meksikalı bir perakende şirketiyle ortaklık anlaşması imzalayan Walmart, böylelikle uluslararası arenaya açılma fırsatı yakalamış oldu. Şirket 90’larda büyümeye devam ederken, Sam Walton için yolun sonu göründü. 1992 yılında hayata gözlerini yuman Walton, 1993 yılında şirketinin bir hafta içinde 1 milyar dolarlık satış yapışını göremedi. Sam Walton’ın ardından yönetim kurulunun başına ise Rob Walton geçti.

1990’lar için şirketin uluslararası pazarlara açılma dönemi oldu demek yanlış olmaz. 1994’te Kanadalı 122 Woollco’yu satın alan Walmart, 1996’da da Çin’deki ilk mağazasını açtı. 1999 yılında ASDA’yı satın alan firma, İngiltere’ye de ayak basmış oldu.

2000 yılına gelindiğinde ise şirket Amerika’daki tüketicilere internetten alışveriş yapma imkanı sunduğu Walmart.com’u yayına aldı. Kuruluşunun 38. yılında 1,1 milyon çalışanı olan şirketin, dünya genelindeki mağaza sayısı ise neredeyse 4000’e ulaşmıştı.  2002 yılında Fortune 500 sıralamasında birinci sıraya yükselerek Amerika’nın en büyük şirketi ünvanını eline alan Walmart, Seiyu yaptığı yatırımla beraber Japonya pazarına da girmiş oldu.

2005 yılında Walmart, çevreci bir yaklaşım sergileyen biri Teksas’ta diğeri de Colorado’da olmak üzere iki yeni mağaza açtı. Bu mağazalarda rüzgar tribünleri, güneş enerji panelleri, su soğutmalı buz dolapları, doğal yakıtla çalışan ısıtıcılar bulunmaktaydı.

2007’de online tarafa da yatırım yapmaya başlayan Sam Walton’ın şirketi, kullanıcılarına internette ödeme yapıp, ürünü mağazadan teslim alabilecekleri bir hizmet sunmaya başladı. Böylelikle kullanıcılar beğendikleri ürünleri internetten satın alabileceklerdi ve mağazaya sadece ürünlerini teslim almak için gideceklerdi.

2009’da Şili’ye açılan Walmart, bu yıl içinde toplam 400 milyar doların üzerinde satış yaparak bir rekor daha kırmayı başardı. 2010 yılında Bharti Walmart ile Hindistan’a açılan şirket, 2011 yılında MassMart’ı satın alarak Güney Afrika’da da varlık göstermeye başladı. Yeni açıldığı pazarlardaki mağazalarla beraber 10.000’in üzerinde mağazaya ulaşan şirketin şu sıralar ise 2,2 milyon çalışanı bulunmakta. 2012 sonunda şirket 27 ülkede, haftada 200 milyon kullanıcıya ulaşıyordu.

Walmart mobil dünyaya ise 2011’de iPhone ve iPad uygulamasıyla giriş yaptı.

Walmart, fiziki mağazalarında yakaladığı başarıyı online mecrada yakalabilmiş değil. 2011’deki satışlarının sadece %2’lik bir kısmının onlinedan geldi. Walmart, online tarafını geliştirmek için dışarıdan şirketleri kiraladı; ancak yine de beklenen sonuçlar alınamadı. Tabi ki burada Amazon’un etkisini unutmamak gerekiyor. Online da son dönemlerde çok büyük bir çıkış yakalan şirket, teknolojiyi de arkasına alınca Walmart’ın online tarafını neredeyse silip süpürdü. Kullanıcıların da teknolojiyi yakından takip etmesi ve Walmart’ın fiziki mağazalarında ürünleri deneyip, mobil cihazlarından fiyat karşılaşırması yapan tüketiciler, internet üzerinde daha uygun fiyatlı ürünler bulabiliyorlardı ve bu da Walmart’ın hem online hem de fiziki mağazalarındaki satışları olumsuz bir şekilde etkiledi.

Walmart Nisan 2012‘de kullanıcıları online alışverişe çekmek için “internetten sipariş ver, 48 saat içinde mağazada ödeyerek ürünü al” adlı bir kampanya düzenledi.

Offline’daki başarısını online mecralara da taşımak isteyen Walmart, Ekim 2012’de ilk kez bir sonraki yıl için internetten satış rakamları hakkında bir öngörü paylaştı. 31 Ocak 2014’e kadar küresel çapta internetten toplam 9 milyar dolarlık satış yapacağını öngördüğünü duyurdu.

Mobil Uygulama Üzerinde Geçirilen Süreler (2014)

Tarayıcı ve mobil uygulama üzerinde geçen zamanlar ele alındığında kullanıcıların çoğunlukla Amazon ve eBay’ın mobil uygulamalarını tercih ettikleri ortaya çıkıyor. Apple ise yüzde 99’luk oranla mobil uygulama kullanımında şirketler arasında birinci olarak öne çıkıyor. Son dönemlerde internetten satışlara ağırlık vermeye başlayan Walmart ve Best Buy’ın ise mobil tarayıcılar üzerinden daha çok ziyaret edildiği görülüyor. Etsy’nin toplam trafiği Walmart ve Best Buy’a kıyasla daha az olsa da mobil uygulama kullanımda yüzde 29 ile Walmart (yüzde 20) ve Best Buy’ın (yüzde16) önüne geçmiş oluyor.

Walmart Çin E-ticaret Sitesi Yihaodian’ın Tamamanı Satın Aldı ABD’nin en büyük perakende şirketi Walmart, Çin merkezli e-ticaret sitesi Yihaodian’ın geri kalan yüzde 49 hissesini 2015 yılında satın aldı. Hisseleri Çin finans kuruluşu Ping An’dan satın alan Walmart ile Amazon arasındaki rekabet sürüyor ve son zamanlarda Amazon’un gerisinde kalan Walmart, e-ticaretin yükselen yıldızı olan 1,3 milyar nüfuslu Çin pazarına gözünü dikmiş bulunuyor.

Walmart’ın hissedarları olan Walton ailesi dünyanın en zengin ailesi olarak biliniyor. 93 milyar dolarlık mal varlığına sahip olan ailenin en az hisseye sahip olan Nancy Walton Laurie’ın mal varlığı 2,7 milyar dolar.

Teşekkürler… Abdullah Onur DURUK