Teoriler ve Yaklaşımlar DAN LAUGHEY

... konulu sunumlar: "Teoriler ve Yaklaşımlar DAN LAUGHEY"— Sunum transkripti:

1 Teoriler ve Yaklaşımlar DAN LAUGHEY
MEDYA ÇALIŞMALARI Teoriler ve Yaklaşımlar DAN LAUGHEY

2 Medya Çalışmaları Önemlidir

3 Kaç defa duydunuz? Gazetelerde okuduklarına inanma!
Medya suçlamak zorundadır! Gazeteciler her şeyi abartır! Pop müzik tamamıyla uydurulmuş bir şeydir! Televizyon, insanı aptallaştırır!

4 Olumsuzlukları ile birlikte tüm bu ifadelerin ortak noktası nedir?
Medya bölüntüsüzdür ve hep aynıdır! Medya şunu yapar, medya bunu yapar! Ve medyada çalışan herkes aynı çıkarlara, aynı siyasete, aynı saç kesimine, aynı arabalara, aynı yeme-içme alışkanlıklarına sahiptir!

5 Medya tekil bir varlık mıdır?

6 Medyanı tekil bir varlık olmadığını hepimiz biliriz.
Farklı medya endüstrileri? Pratikleri? Yapım ve izleyicilerinin çeşitliliği? Yine de büyük, kötü ve gizemli bir varlık olarak medya varlığını sürdürüyor.

7 Günümüzde Medya Hiç olmadığı kadar parçalanmış ve çok türel bir yapıdadır… Birkaç tv kanalı, radyo istasyonu vs. geçmişte kaldı. Medyanın mülkiyet ve denetimi birkaç kişinin de elinde olsa bugünlerde üretilen ve tüketilenler gerçekten çok çeşitli. Bunlar nelerdir?

8 Yetenek programları Hoş ezgiler Romantik komediler Tabloid dedikodular vb. ana akım tarifeleri asla ölmeyecek. ANCAK;

9 Yeni dijital medya teknolojileri, endüstrileri ve girişimcilerinin de azımsanmayacak katkısıyla alternatif belli bir gruba hizmet eden pek çok karşı durum da ortaya çıkmıştır.

10 Yedi medya türü 1-Propaganda medyası 2-Kamu hizmeti medyası
3-Reklam medyası 4-Kült medyası 5-Alternatif medya 6-Sosyal medya 7-Psişik medya

11 1-Propaganda Medyası Bu tür ;
Belli kişiler v gruplar, özellikle de hükümetler tarafından denetlenir. Örneğin: Çin medyasının mülkiyet ve denetimi devletin tekelindedir. Tüm içerik (televizyon, filmler, gazeteler vs.) kamuoyuna sunulmadan titizlikle kaydedilir ve denetlenir. Dahası düzeltilir ve engellenir. Propagandacılar kendilerini kamu yararı ilkesini kullanarak savunurlar. Demokratik ülkelerin çoğunluğu propaganda medyasından özenle kaçınırlar.

12 2-Kamu hizmeti medyası Bu tür;
Zaman zaman faaliyetlerini sürdürebilmek için hükümet onayına ihtiyaç duysa da, devlet mülkiyetinde değildir. -Kişiye ait medya şirketleriyle benzeşir. Azımsanmayacak ölçüde bağımsızlık ve özgürlüğe sahip olsa da daima kamu ve onu temsil edenlere (ör:siyasetçilere) karşı sorumlu davranmak durumundadır. En ünlüsü BBC’dir Kaynağının neredeyse tümü izleyicilerden alınan yıllık zorunlu lisans vergilerinden gelir. Ticari kaygılar yasaktır ve yarar sağlamak biricik esastır.

13 3-Reklam medyası Ticari ya da tüzel medya olarak ta bilinir. Batı ülkelerinde hakimdir. Amerikan modelinin kökleri 1920’lere kadar dayanır. Amerikan reklam medyası tüm dünyaya ihraç edilip yayılmıştır. Anlamı: reklamlar tarafından finanse edilen medya türüdür. Reklam medyası insanlara istedikleri şeyi- ya da, reklamcıların onslara istemelerini istedikleri şeyi- vererek bir tür kamu hizmeti görürler.

14 4-Kült medya * Kült nedir?

15 Kült film (İngilizce: Cult film) sadık, tutkulu ama görece az sayıda bir hayran kitlesine sahip filmler için kullanılan bir terimdir.  Kült kelimesi (İngilizce: Cult, Fransızca: Culte, Almanca: Kult) batı dillerine tapınma anlamındaki Latince cultus kelimesinden girmiştir ve Türkçe'de de batı dillerindeki gibi tutku, ilahlaştırma derecesinde aşırı saygı anlamlarını taşır.

16 Kült filmler ilk gösterime verildiklerinde önemli bir ticari başarı gösterememiş, aynı zamanda eleştirmenlerden de övgüler alamamış genelde düşük bütçeli bağımsız filmlerdir. Bu filmler başlarda çoğunluğu oluşturan ortalama sinema seyircisinin dikkatini çekmemiş de olsa zaman içinde kendilerine has, az sayıda ama tutkulu, hatta saplantılı bir seyirci kitlesi oluşturmuşlardır. Bu filmlerin fanatik hayranları (veya müritleri) kült film olarak kabul ettikleri bir filmi defalarca seyrederler, repliklerini ezberlerler, filmle ilgili en ince ayrıntıları öğrenirler, filmin değişik versiyonlarını biriktirirler, hatta filmle ilgili malzemelerinin koleksiyonlarını yaparlar.

17 Kült filmlerin her zaman küçük bir hayran kitlesi olması gerekmez
Kült filmlerin her zaman küçük bir hayran kitlesi olması gerekmez. Bunun istisnaları da çoktur. Örneğin bir Taksi Şoförü (Taxi Driver) (1976), Ucuz Roman (Pulp Fiction) (1994) veya Dövüş Kulübü(Fight Club) (1999) gibi filmler çok geniş seyirci kitlesine ulaşmış popüler kült filmlere örnek olarak verilebilir. Bir filmin kült olabilmesi için sinemasal değerinin yüksek olması gerekmez. Özellikle Türkiye dışında kült statüsüne ulaşmış bir film:Dünyayı Kurtaran Adam

18 4-Kült medya Eğer reklam medyası “şu anda, şimdi” tarafından güdüleniyorsa, kült medya türü bu ticari sürünün bir adım berisinde durur. Kült medya ortaya çıkan üslup, tını, tür ve geleneğin akım belirleyicisidir. Çok azı önündedir, geneli onun izinden gider.

19 5-Alternatif medya Kült medya ve reklam medyasının tersine, alternatif medya türü kesinlikle kar güdüsü taşımaz. Alternatif medya, ana akım medya içerisinde yer verilmeyen, gerekli ve belli bir amaç uğruna mücadele vermek üzere var olur. Aslında propaganda medyası ile ortak bir çok yönü paylaşır; her ikisi de bileyeceği bir baltaya, oluşturacağı bir gündeme, içini dolduracağı siyasi bir amaca sahiptir. Ama pratikte ki büyük fark şudur; Propaganda medyası güçlüler tarafından yürütülürken, alternatif medyanın insanları genellikle güçsüzlerdir . Niyetleri daha fazla güç ve görünürlük sağlayabilmektir. Örn:yoksullar, AIDS hastaları, işsizleri, marjinal siyasi partileri destekleyenler, feministler vb. çıkarlarına hizmet ederler.

20 6-Sosyal medya Hiç şekilde özel olmamasına karşın, aynı zamanda en az kamusal olandır (alternatif medyadan bu noktada ayrılır). Geleneksel medya türleri gibi iki yönlü iletişim sağlamış diğer hiçbir medya türüne hiçbir zaman benzememiştir. Ancak internet ve telefon bunu değiştirmiştir. Bugünün sosyal medyası en popüler türler arasındadır.. Sosyal paylaşım ağları, ileti panoları, bloglar ı diğer kullanıcı türevli içerik forumları dünyanın farklı bölgelerinden ve birbirinden tümüyle farklı deneyimlere sahip insan kümeleri arasında kolay iletişim olanağı sağlar. Etkileşim sebebiyle tercih edilir. Ağda attığımız her adım pazarlama acentelerini çıkarları doğrultusunda takip edilir. Sosyal medyadaki fantastik etkileşim eş düzey olanaklar ve tehditler sunar.

21 7-Psişik medya Kehanet, medyumlar, geleceği görenler…
Genellikle günümüz medyasıyla aynı parantez içine alınmayan bir medya türüdür. PM insan davranışları üzerinde ki bütün kötü ve zararlı etkileri hakkında korkularımızın kaynağıdır. Video oyunlar – mantık dışı şiddete yönlendirir- Ağlak filmler- bizi gözyaşlarına boğa- Müzik- üzerimizde hipnotize edici etkisi vardır Macera filmleri- bizi vekaleten egzotik bir yerden başka bir yere götürür. Ne denli karmaşık olursa olsun her tür medya teknolojileri kendileriyle bağlantı kuran herkesi büyüleyen bir psişik medyadır.

22 Kısa bir medya çalışmaları tarihçesi
Yaklaşık bir yüzyıl önce ortaya çıkmıştır. 19yy sonları ve 20yy başları yüksek tirajlı gazete ve reklamların yaygınlaşmasına, popüler sinema ve kaydedilmiş(gramofon) müziklerinin başlangıcına ve diğer medya gelişmeleri arasında radyo ve telefonun icadına tanıklık etmiştir. Yine yaklaşık aynı dönemde Birleşik devletler ve Kanada’da kurulan bir çok üniversite bu seri üretim, seri dağıtım ve seri tüketim medyanın siyasi, psikoljik ve sosyal sonuçlarını araştırmaya yönelmişlerdir. Kuzey Amerikalı araştırmacılar medya değil iletişim çalışmaları terimini kullanmışlardır.

23 Kitle iletişim araştırmaları iki dünya savaşı arasında hızla genişlemiştir.
-1940’lar öncesi düşünce: Akademik ve genel kanı medyanın insanların siyaset ve din gibi önemli meselelere ilişkin düşüncelerini etkileme ve değiştirmeyi başaran son derece güçlü bir etmen olduğu yönündeydi.Örn. 1940lar boyunca Nazi Almanya’sında yürütülen medya propagandası. 20. yüzyılda önceki düşüncelere karşı çıkmadan kişiler arası iletişimin görüş oluşumunda rolünün daha büyük bir öneme sahip olduğunu öne sürdüler.

24 Yakın geçmişte ise Medyanın etkilerini hafifleten mutlu bir ortak görüş yeşermeye başladı. Evet medya bir fark yaratır fakat bunun etkisi çok da abartılmamalıdır. Kuzey Amerika iletişim çalışmaları geleneği internetin etkilerine ilişkin sarmal kaygılar sayesinde bir tür yeniden doğuşu deneyimlemiştir. Öncüleri radyo ve televizyon gibi internette akademiye ikiye bölmüştür.

25 Bir taraf; Güçlü (ve istismar etme eğilimine sahip) bir sosyal değişim aracı olarak yorumlarken Diğer taraf; Bilgi ve eğlence karışımına dönük zararsız olarak görmüştür.

26 Britanya ve Kıta Avrupa’sı
K. Amerika’dan bütünüyle farklıdır. Beşeri bilimler -özellikle de kitle kültürü ve edebiyatı- içinde değerlendirilmiştir. Gözlemsel medya çalışmaları okyanusun diğer yanına bırakılmıştır. Avrupalı aydınlar, şiiri, romanı, tiyatroyu nasıl inceliyorsa medyayı da öyle incelemiştir. Kültürel çalışmaların ortaya çıkışı K. Marks ve S. Freud’un eleştirel teoride temellenmiş bir ingiliz akademi geleneği ile birlikte anılmıştır.

27 Bugün; Medya çalışmaları sürekli değişen sosyal medya atlasını bütünüyle kapsamaktadır. Aslında internet çalışmaları başlı başına bir maceradır. Bunu medya çalışmalarının kapsayıcı bir terim olarak kullanılmasından öte, televizyon çalışmaları, gazetelik çalışmaları gibi alanlara ayrılmasını izler. Yine de, medya çalışmaları hala tüm bu yeni adlandırılmış alanların toplamıdır. Ama sinema çalışmaları teorik ve metodoloji farklılıklardan dolayı daima ayrıksı kalmıştır.