PROJE YÖNETİMİ SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK
ANAHTAR KAVRAMLAR ve TERİMLER Sürdürülebilirlik Finansal Sürdürülebilirlik Siyasal Sürdürülebilirlik Kurumsal Sürdürülebilirlik
ÖĞRENİM ÇIKTILARI Bu dersin sonunda projelerin/projenizin sürdürülebilirlik değerlendirmesini yapabilecek, sürdürülebilirliğinin sağlanması için faaliyet ve önlemler tanımlayabileceksiniz.
1. SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK Sürdürülebilirlik, projeler aracılığıyla yaratılan etkinin veya yararın, proje bittikten sonra da devam ettirilebilmesi, proje sırasında gerçekleştirilen faaliyetlerin ve yaratılan etkinin kalıcılığının sağlanmasıdır (Yentürk ve Aksakoğlu, 2006:157).
1.1. Sürdürülebilirlik Türleri Finansal Sürdürülebilirlik Siyasal Sürdürülebilirlik Kurumsal Sürdürülebilirlik
1.1.1. Finansal Sürdürülebilirlik Finansal sürdürülebilirlik, projenin etkisinin, proje finansmanı sona erdikten sonra nasıl sürdürülebileceğini sorgular. Finansal sürdürülebilirliğin sağlanması kapsamında en önemli yöntem hedef grubun gerçekleştirilen projenin etkilerini sahiplenerek, sürdürülmesini sağlamasıdır. Hedef grup projeye ne kadar dahil edilirse, projeyi o kadar sahiplenecek ve etkilerinin sürdürülmesine katkıda bulunacaktır (Yentürk ve Aksakoğlu, 2006:157).
ÖRNEK: Finansal Sürdürülebilirlik Eğitim programına ücretsiz katılan STK temsilcileri, belli bir süre aday gösterildikleri STK’larda gönüllü çalışarak, aldıkları eğitimi kuruluşlarına aktaracaklardır. Bu etkinin ölçülmesi, her programın tamamlanmasından altı ay sonra kurumlarla görüşme yaparak gerçekleştirilecektir. Oluşturulan eğitmenler havuzu ve eğitim materyalleri, çeşitli STK eğitimlerinde, katılımcılar ve üniversitenin yapacağı katkılarla, düşük bir maliyetler, kullanılabilir hale getirilecektir. Internet sitesi aracılığı ile sağlanacak hizmetler proje sona erdikten sonra da sağlanmaya devam edecektir.
ÖRNEK: Finansal Sürdürülebilirlik Üniversite kütüphanesi bünyesinde oluşturulan STK koleksiyonu, proje bitiminden sonra da STK’lar ve öğrencilerin kullanımına açık kalacaktır. Proje grubunun talep ettiği hibe, ilk sekiz ay içindeki faaliyetler için kullanılacaktır. Projenin ilerleyen safhalarındaki etkinlikler, bölgedeki sivil girişimlerin katılımlarıyla gerçekleşecektir.
ÖRNEK: Finansal Sürdürülebilirlik Proje sonunda oluşturulan Engelliler Eğitim Merkezi, hedef grup tarafından kurulan kooperatifle birlikte Bedensel Engelliler Federasyonu’na bir protokolle devredilecektir. Sağlanan üye aidatları ve el becerileriyle üretilen ürünlerin getirileri ve bağışlarla Merkez’in finansal sürdürülebilirliği sağlanacaktır. Proje sonunda elde edilen tekstil donanımı atölyeye dönüştürülecek, böylece hem kadınların istihdam edilerek istihdam edilerek bağımsızlıklarını kazanmaları, hem de dayanışma evinin finansal sürdürülebilirliği sağlanacaktır.
1.1.2. Siyasal Sürdürülebilirlik Yerel veya merkezi yönetimin, projenin etkilerinin sürdürülebilmesini sağlaması siyasal sürdürülebilirlik olarak adlandırılmaktadır (Yentürk ve Aksakoğlu, 2006:158). Projenin çeşitli aşamalarına katılmış olan yerel veya merkezi yönetimin projenin bitiminden sonra projenin yaratmak istediği etkiyi sürdürmesi daha mümkündür. Projenin planlanması aşamasında yerel veya merkezi yönetimin bu konuyla ilgili politika, program ve projeleri de değerlendirilmelidir. Uygulanacak projenin, bu politika, program veya projelerle bir tamamlayıcılığı varsa projenin siyasi sürdürülebilirliğinin sağlanması daha kolay olacaktır (Yentürk ve Aksakoğlu, 2006:158).
ÖRNEK: Siyasal Sürdürülebilirlik Proje kapsamında yerel ve merkezi yönetimler ile ilişkiler güçlendirilecek, proje sona erdiğinde birlikte hareket etme pratiği kazanmış yerel sivil girişimler, mahalli yönetimler ile çalışmalar gerçekleştirebileceklerdir. Proje süresince yerel yönetimler ile STK’lar bir araya getirilecek, ekolojik politikaların sahiplenilmesi sağlanacak ve proje bitiminden sonra bu politikalar STK’lar ve yerel yönetim tarafından beraber yürütülecektir.
1.1.3. Kurumsal Sürdürülebilirlik Projeler aracılığı ile ortaya çıkan bilginin yaygınlaştırılması, proje aracılığı ile kurumun belli kapasiteler geliştirmesi ve bu bilgiyi tekrar kullanabilmesi kurumsal sürdürülebilirlik olarak tanımlanmaktadır (Yentürk ve Aksakoğlu, 2006:158).
ÖRNEK: Kurumsal Sürdürülebilirlik Proje sonunda bir eğitmenler havuzu oluşacak ve benzer eğitimlere ihtiyaç duyulduğunda kullanılabilecektir. Eğitim süresince kullanılan ders materyalleri de birçok kere denenmiş ve geliştirilmiş olacaktır. Kurum, bu tür eğitimlerin içeriği konusunda kazanacağı deneyimleri başka kurumlar ile paylaşabilecektir. Projenin sonucunda elde edilen bilgi ve yetkinlik doğrultusunda ihtiyaç duyulan başka bölgelerde aynı tür projeler tekrar edilebilecektir. Proje ekibi, danışmanlık ve destek görevi yürütecek deneyime sahip olacak ve bilgi ve araştırma merkezi kurulacaktır. Gerçekleştirilecek faaliyetler sonucunda üye sayısında %15’lik bir artış öngörülmektedir. Bununla beraber atölyede çalışan kadınlar da projeyi sahipleneceklerdir.
2. Sürdürülebilirlik ve Çevre Proje sonuçlarının çevre koşullarının sürdürülebilirliği üzerinde olumsuz sonuçları olmamalıdır veya herhangi bir olumsuzluğa karşı önlem alınmalıdır.
3. Sürdürülebilirlik ve Cinsiyet Eşitliği Cinsiyet eşitliği kapsamında ise projede kadın ve erkeklerin ihtiyaçlarının eşit bir biçimde karşılanmasına yönelik gerekli önlemler alınmalıdır. Projenin toplumsal cinsiyet açısından sürdürülebilir olması, uzun dönemde kadın-erkek eşitsizliğini azaltmaya ve toplumsal cinsiyet rollerinde bir değişim yaratmaya katkıda bulunması olumlu olarak değerlendirilecektir.
E-Posta: smac@sakarya.edu.tr