SORU-CEVAP YÖNTEMİ

Soru-cevap yöntemi, en eski öğretim yöntemlerinden biridir Soru-cevap yöntemi, en eski öğretim yöntemlerinden biridir. Geleneksel olarak uygulandığında, bir konunun öğretmen tarafından sorular sorulup öğrencilerce cevaplar verilerek işlenmesi anlamına gelir. Soru cevap yöntemi anlatım yöntemi gibi tek yönlü bir iletişim içermez. Karşılıklı etkileşim gerektirir. Bu yöntem öğrenme-öğretme sürecine katılan öğrenci öğrendiklerini anlatma fırsatı bulduğundan öğrenme kalıcı olur.

Soru-cevap metodu, anlatma metodunun sıkıcılığını gidermek ve öğretimi daha etkili bir şekilde gerçekleştirmek isteğine dayalı olarak geliştirilmiştir. Anlatma metodundan sonra eğitimde en çok kullanılan öğretim metodu olan soru- cevap, eğitim kavramında meydana gelen çağdaş değişmelere rağmen öğretimdeki önemini hala korumaktadır

Özellikle ilköğretimde anlatım metodu ile soru- cevap metodunu birleştirmek gerekir. Bu birleştirme, monotonluğu ortadan kaldırır, ciddi çalışmalara müsait bir çeşitlilik yaratır, dikkati uyanık tutar, düşünmeye sevk eder, zamandan tasarrufu ve böylece bütün derslerde en iyi şekilde başarı elde edilmesini sağlar.

Soru cevap yönteminin etkili olması için öğretmenin soru sorma becerisinin geliştirilmesi gerekmektedir. Sorular bilişsel basamağın bilme, kavrama, uygulama, analiz, sentez ve değerlendirme basamağına ait olabilir. Sadece bilme basamağına ait soruların sorulması öğrencilere düşük düzeyde bilgi kazandırmaktadır. Öğrencilerin düşünmesini, bilgiyi yeni durumlara uygulamasını, konuyu parçalara ayırmasını, yeni bir bütün oluşturmasını ve bir konu hakkında yargıya varmasını gerektirecek sorular sorulmalıdır.

ÖZELLİKLERİ: Sorular, öğrencilerin bildiklerini ve bilmediklerini ortaya çıkarmak için, Öğrenciyi derse katmak ve öğrenmeye yüreklendirmek için, Öğrencilerin organize düşünmelerini sağlamak için, Düşünme yeteneğini geliştirmek için, Önemli olan noktayı vurgulamak için, Nedeni ve sonuçları kanıtlamak için, Değerlendirmenin geliştirilmesine yardım etmek için, konuyu tekrar etmek için kullanılır.

YARARLARI Öğrencilerin derse ve konuya karşı dikkat ve ilgilerini artırır, onların derse istekle katılmalarını sağlar. Sorular öğretimde tekrar ve pekiştirmeyi sağlar. Öğretmen yeni bir konuya başlamadan, bir önceki konuyu sorularla tekrarlatır. Böylece öğrenme pekiştirilmiş olur. Grup üyeleri soru- cevap tekniği ile bilgi toplama ve yorumlama yeteneklerini geliştirirler. Öğrencilerin sordukları sorular, öğretmenin öğrencilerinin seviyesini anlamasını ve öğretimi bu seviyeye göre ayarlamasını sağlar.

Bir sorunun yanlış cevaplanması halinde, doğru bilginin sınıfça öğrenilmesine yardımcı olur. Hiç konuşmayan veya az konuşan problemli öğrencilerin ve problemlerinin tespitine yardımcı olur.

Öğretim etkinliklerinin ve öğrencilerin başarısının ölçülmesini ve değerlendirilmesini sağlar. Soru sorma, gerekli bilgiyi seçip, önemli noktaları belirlemeye yarayan öğrenci yeteneğini geliştirirken, cevap verme aşaması açıklama, benimseme ve özümseme niteliklerini geliştirir. Öğretmen soru cevap yöntemini bir anlamda kontrol aracı olarak kullanabilir. Öğrenci her an kendisine soru sorulacağını bildiği için sürekli dersle ilgilenir. Çoğu zaman öğrencilerin doğru yanıtlayabilecekleri sorular sorulmalıdır. İçe dönük öğrencilerin sosyalleşmelerine katkıda bulunur.

SINIRLILIKLARI Öğrencilerin, sorunun konusu ile ilgili olarak ayrıntılı düşünmelerini, ve sebep- sonuç ilişkisini kurmalarını önler. Derste sürekli soru sorulması ve cevap istenmesi öğretimi sıkıcı duruma getirir. Yetenek düzeyi yetersiz olan grup üyelerinin bazı soruları ve cevapları anlamaları ve tartışmaları izlemeleri sağlanamaz. Soru sorma, detaylı bilgi ve zihinsel buldu ile tecrübeyi gerektirdiğinden, bu metot herkes tarafından iyi kullanılamaz.

Sorulara gerektiği biçimde cevap veremeyen öğrencilerin kendilerine güvenleri azalır. Soru- cevap metodu, diğer tekniklerle desteklenmezse konunun anlaşılmasında güçlükler görülür. Öğrencilerden sık sık yanlış cevaplar alması, öğretmenin, öğretimin yetersiz olduğu düşüncesine kapılmasına ve zaman kaybına neden olur. Öğrencilerin konuyu kavramamış, yarışmacı tipler haline gelmelerine yol açar. Anlatma metoduna göre daha fazla süre gerektirir. Soru-cevap yönteminin kalabalık sınıflarda uygulanması güçtür.

DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN HUSUSLAR Dersin başlarında hatırlama ve bilmeye dayalı sonunda ise düşünmeye dayalı yüksek düzeyli soru sorulmalıdır. Sorular bir kelime ile veya "evet", "hayır" şeklinde cevaplandırılacak biçimde olmamalıdır. Sorular öğrencilerin yetenek düzeyine uygun olmalıdır. Öğrenmesi yavaş olan ve içine kapanık öğrencilere kolay sorular sorulmalıdır. Soru açık, basit, anlaşılır ve direkt olmalıdır. Bu nedenle, açık olmayan sorulardan kaçınılmalıdır.

Soru, öğrencileri düşünmeye, yapıcı, yaratıcı zihin etkinliklerine teşvik etmeli, onların geçmiş tecrübelerinden, yaşayışlarından faydalanmaya imkan hazırlamalıdır. Ayrı ayrı meseleler veya fikirler için ayrı ayrı sorular sorulmalı, bir defada birkaç meseleye veya fikre ait birkaç soru, bir soru zincirlemesi şeklinde sorulmamalıdır. Sorular ezbere bilgiyi teşvik etmemeli, sorular kitap başlığı veya cümlesi olmamalıdır. Sınıftaki bütün öğrencilere sorular tesadüfi sorulmalıdır.

Soruyla ilgili cevabın dışına çıkanların sözü hemen kesilmemeli; gerekirse sonu beklenerek, daha sonra düzeltme yapılmalıdır. Öğrencinin cevaplayamayacağı güçlükte soru sorup onu utandırma ve ümitsizliğe itmenin yapıcı yönü olmadığı gibi, ona çok kolay gelebilecek soru sormanın da zaman kaybından başka bir yararı olmaz. Bir kural olarak, sorular tekrarlanmamalıdır. Eğer öğrenci sorunun tekrarlanacağını bilirse, gereken ilgiyi göstermez. Bir öğrencinin soruyu anlayamadığı durumlarda, başka bir öğrenciye sorulması uygundur. Sorular tüm sınıfa sorulmalıdır.

ÖĞRETMENİN ROLÜ Sorular öğretmen tarafından sorulur. Kontrol edicidir. Öğrencilerin seviyelerini soru sorarak kontrol edebilir. Yol göstericidir ve esnek olmalıdır.

KAYNAKÇA http://www.webdersanesi.com/dersler/ogretim-yontem-ve-teknikleri/soru-cevap-yontemi/116 http://www.ozelogretim.hacettepe.edu.tr/grup3/sorucevap.php https://www.google.com.tr/?gws_rd=ssl#q=mikro+%C3%B6%C4%9Fretim