8. BÖLÜM EĞİTİM VE GELİŞTİRME DOÇ.DR. Mustafa TAŞLIYAN mustafatasliyan@hotmail.com
DOÇ.DR. M. TAŞLIYAN mustafatasliyan@hotmail.com İÇİNDEKİLER Oryantasyonun Tanımı ve Amacı Eğitim ve Geliştirmenin Tanımı Eğitim ve Geliştirmenin Amacı ve Önemi Eğitim ve Geliştirmeyi Etkileyen Faktörler Eğitim ve Geliştirme Yöntemleri Yönetim Geliştirme İhtiyaçları 09.04.2017 DOÇ.DR. M. TAŞLIYAN mustafatasliyan@hotmail.com
EĞİTİM VE GELİŞTİRMEYE GENEL BAKIŞ Bir ülkenin uygar ülkeler düzeyine çıkabilmesi, siyasi ve ekonomik alanda rekabet gücünü arttırabilmesi, o ülke halkının okur-yazar oranı ile eğitim düzeyinin yüksek olmasına ve nitelikli iş gücüne sahip olmasına bağlıdır. Küreselleşme sürecinin neden olduğu hızlı gelişme ve değişimlerle karşı karşıya kalan ve yoğun rekabet koşulları içinde olan iş örgütlerinin de varlıklarını sürdürebilmeleri ve gelişme gösterebilmeleri, rekabet güçlerini arttırmalarını gerektirir. Rekabette başarılı olabilmek de ancak basit işçilikle değil, iyi eğitilmiş, şirketle bütünleşmiş, sürekliliği olan bir iş gücünün eğitim ve geliştirilmesiyle mümkündür. 09.04.2017 DOÇ.DR. M. TAŞLIYAN mustafatasliyan@hotmail.com
İŞE ALIŞTIRMA (ORYANTASYON) PERSONEL SEÇİM SÜRECİNİN TÜM AŞAMALARINI TAMAMLADIKTAN SONRA EN UYGUN İŞ GÖREN SEÇİLMİŞ OLUR. ANCAK, İŞE KABUL ETTİĞİMİZ KİŞİNİN GÖREVİNİ TAMAMEN BİLDİĞİNİ, İŞİNİ TAM OLARAK BAŞARI İLE YÜRÜTECEĞİNİ KABUL EDERSEK YANILGIYA DÜŞERİZ. YENİ İŞGÖRENE İŞLETMEYİ, İŞ ARKADAŞLARINI, İŞİNİ BELİRLİ BİR PROGRAM ÇERÇEVESİNDE TANITMAK, ONA YAPACAĞI İŞİ ÖĞRETMEK VEYA ONU İŞİNE ALIŞTIRMAK, YERİNE GETİRİLMESİ GEREKEN ÖNEMLİ BİR İŞLEVDİR. İŞE ALIŞTIRMA, YENİ İŞGÖRENİN İŞE VE İŞLETMEYE UYUMUNU SAĞLAYACAK ÖNEMLİ BİR ADIM VE ÖNEMLİ BİR EĞİTİM FAALİYETİDİR. 09.04.2017 DOÇ.DR. M. TAŞLIYAN mustafatasliyan@hotmail.com
DOÇ.DR. M. TAŞLIYAN mustafatasliyan@hotmail.com İŞE ALIŞTIRMA YENİ İŞGÖRENDEN GERÇEKTEN TAM OLARAK YARARLANMAK, ONUN ÖRGÜTE UYUMUNU VE BAŞARILI OLMASINI SAĞLAMAK İSTİYORSAK BELİRLİ BİR PROGRAM ÇERÇEVESİNDE VE BAZI İLKELERE UYARAK ONU İŞE ALIŞTIRMAK GEREKİR. 09.04.2017 DOÇ.DR. M. TAŞLIYAN mustafatasliyan@hotmail.com
İŞE ALIŞTIRMA SÜRECİNİN AMACI ANA AMAÇ; YENİ ÇALIŞANLARIN YENİ İŞ ÇEVRELERİNİ ÖĞRENMELERİNE YARDIMCI OLMAKTIR. 09.04.2017 DOÇ.DR. M. TAŞLIYAN mustafatasliyan@hotmail.com
DİĞER AMAÇLAR BAŞLANGIÇTA OLUMLU BİR İZLENİM YARATMA KİŞİLER ARASI KABULÜ ARTTIRMA BİREYSEL VE ÖRGÜTSEL PERFORMANSI ARTTIRMA 09.04.2017 DOÇ.DR. M. TAŞLIYAN mustafatasliyan@hotmail.com
DOÇ.DR. M. TAŞLIYAN mustafatasliyan@hotmail.com AYRICA İŞ VE ŞİRKET İLE İLGİLİ BİLGİLER YENİ İŞ GÖRENE VERİLİR. ŞİRKETİN TARİHİ, GENEL AMAÇLARI VE POLİTİKALARI, ÜRÜNLERİ, İŞ GÖRENLERE SAĞLANAN HİZMETLER, ÇALIŞMA KURALLARI VE HER BİR İŞİN ÖNEMİ KONUSUNDA YENİ İŞGÖRENLERİ AYDINLATMAK VE AYRICA BAŞLANGIÇTA ONLARA SORUMLULUKLARINI VE HAKLARINI BİLDİRMEK DİĞER AMAÇLAR ARASINDADIR. 09.04.2017 DOÇ.DR. M. TAŞLIYAN mustafatasliyan@hotmail.com
İŞE ALIŞTIRMA ÇALIŞMALARININ YARARLARI İşgörenler açısından, örgüte ve işe karşı olumlu bir tutum yaratılırken, şirkete bağlılık duygusu geliştirilir ve işleri öğrenmeleri kolaylaştırılır. Örgüt açısından, personel dönüşüm oranında düşme görülür, zaman ve emekten tasarruf edilir, yakınmalar azalır. Yeni işgörene ait bilgiler ilgili bölüme sistemli bir şekilde aktarılarak, yanlış anlaşılmaların ve anlaşmazlıkların önüne geçilmiş olur. Böylece yeni işgören yeni iş arkadaşlarına ve çalışma ortamına daha önceki deneyimlerini net olarak aktarabilme olanağı bulur. 09.04.2017 DOÇ.DR. M. TAŞLIYAN mustafatasliyan@hotmail.com
İŞE ALIŞTIRMA PROGRAMI SÜRECİNİN AŞAMALARI Yeni işgöreni karşılamaya hazırlanmak Yeni işgöreni karşılamak Yeni işgörenin çalışacağı birimin işlevlerini anlatmak Yeni işgöreni iş arkadaşlarıyla tanıştırmak İşyerinin özelliklerini açıklamak İşletmeye ait genel bilgilerin verilmesi İşgörenlere sağlanan çeşitli çıkarlar ve hizmetler Yeni işgörene işini açıklamak 09.04.2017 DOÇ.DR. M. TAŞLIYAN mustafatasliyan@hotmail.com
İŞE ALIŞTIRMA PROGRAMININ YÜRÜTÜLMESİNDE KULLANILAN YÖNTEMLER İŞLETMEYİ TANITICI YAYINLAR KONFERANSLARAÇIK OTURUMLAR GRUP TOPLANTILARI GÖRSEL TEKNİKLER İŞLETME İÇİ GEZİLER İLK AMİR, UZMANLAR TARAFINDAN İŞE ALIŞTIRMA 09.04.2017 DOÇ.DR. M. TAŞLIYAN mustafatasliyan@hotmail.com
İŞLETMEYİ TANITICI YAYINLAR Yeni işgörenlere, işletmeyi tanıtıcı nitelikte ve ayrıntılı bilgilerin yazılı bulunduğu basılı yayınlar- işgören kılavuzu, el kitabı, broşür gibi- verilir. Bu belgelerde bilgiler, anlaşılır bir dille ve samimi bir hava içerisinde yazılmış olursa, yeni işgörenlerin işletmedeki yerlerini görmelerine katkıda bulunur. Bu yayınlar ya da kitapçıklarda örgüt şemaları, fotoğraflar, çizelgeler, tablolar, haritalar vb. gibi işletmeyi daha iyi tanıtıcı veya işgöreni okumaya yöneltecek yöntemler kullanılır. 09.04.2017 DOÇ.DR. M. TAŞLIYAN mustafatasliyan@hotmail.com
KONFERANSLAR- AÇIK OTURUMLAR- GRUP TOPLANTILARI En az 10-15 yeni işgörenin işe alıştırma programına alınacağı durumlarda bu yöntemlerden yararlanılır. Konferansta işletmeyi tanıtıcı bilgiler verilir. Böyle bir yöntemde görsel eğitim araçlarından da yararlanılırsa, dinleyicilerin ilgisi çekilmiş olur. Hatta konferans sonunda sorular yöneltilmesine izin verilir ve bunlar açık bir biçimde yanıtlanır. Açık oturum ve grup toplantıları, karşılıklı soru sorma ve karşılıklı konuşma biçiminde yürütülür ve yine görsel araçlardan yararlanılabilir. 09.04.2017 DOÇ.DR. M. TAŞLIYAN mustafatasliyan@hotmail.com
DOÇ.DR. M. TAŞLIYAN mustafatasliyan@hotmail.com GÖRSEL TEKNİKLER Konferans ve açık oturum gibi yöntemlerle de bütünleştirilerek kullanılan bu yöntem içerisinde film ve slaytlar, fotoğraflar, özel sergiler, kapalı devre televizyon ve fabrika düzenini gösteren haritalar yer alır. Bu araçlar aracılığıyla işletmeyi tanıtıcı bilgiler ve faaliyet konularına ilişkin bilgiler verilir. 09.04.2017 DOÇ.DR. M. TAŞLIYAN mustafatasliyan@hotmail.com
DOÇ.DR. M. TAŞLIYAN mustafatasliyan@hotmail.com İŞLETME İÇİ GEZİLER Görerek tanıma ve bilme açısından, yararlı bir tekniktir. Bu geziler, bir rehberin önderliğinde yapılır ve bu kişi belirli bir düzen içerisinde işletmeyi, faaliyet sırasındaki durumunu ve iş çevresini yakından tanıtma çabasını gösterir. 09.04.2017 DOÇ.DR. M. TAŞLIYAN mustafatasliyan@hotmail.com
DOÇ.DR. M. TAŞLIYAN mustafatasliyan@hotmail.com İLK AMİR, UZMANLAR VEYA KIDEMLİ BİR İŞGÖREN TARAFINDAN YÜRÜTÜLEN İŞE ALIŞTIRMA Özellikle yeni işe başlayan işgörenleri tek tek işe alıştırmak ve yapacakları işleri bizzat göstermek amacıyla ilk amir, uzman bir kişi ya da kıdemli bir işgören bu konuda rol alabilir. Bunlar -özellikle ilk amir pozisyonunda olanlar- yeni işgörene işyerini gösterip birlikte çalışacağı diğer işgörenlerle onu tanıştırırlar. 09.04.2017 DOÇ.DR. M. TAŞLIYAN mustafatasliyan@hotmail.com
DOÇ.DR. M. TAŞLIYAN mustafatasliyan@hotmail.com İŞE ALIŞTIRMA EĞİTİMİ, ÖRGÜTÜN VARLIĞINI SÜRDÜRMESİNDE VE GELİŞME GÖSTERMESİNDE ÖNEMLİ ROL OYNAR. SADECE İYİ BİR SEÇİM YETERLİ DEĞİLDİR, İŞE GİRENLERİ BECERİKSİZLİK DUYGUSUNDAN KURTARMAK VE YETENEKLERİNİ KULLANMALARINI, FİRMADA SOSYAL KAYNAŞMAYI, BİREYİN İŞİ İLE YETENEKLERİ ARASINDA BİR UYUM SAĞLAMAK GİBİ AMAÇLARLA YÜRÜTÜLMESİ GEREKİR. 09.04.2017 DOÇ.DR. M. TAŞLIYAN mustafatasliyan@hotmail.com
DOÇ.DR. M. TAŞLIYAN mustafatasliyan@hotmail.com EĞİTİM VE GELİŞTİRME EĞİTİM; mevcut işler için ihtiyaç duyulan bilgi ve becerilere sahip öğreniciler elde etmek için tasarlanır. Bir işgörene bir torna tezgahını nasıl çalıştıracağını veya bir amire günlük üretimi nasıl programlayacağını göstermek gibi… GELİŞTİRME; bugünün ötesine geçen öğrenmeyi içerir ve daha uzun vadeli bir dönemi öngörür. Çalışanları değişen ve büyüyen örgüte ayak uydurmaları konusunda hazırlamaktır. 09.04.2017 DOÇ.DR. M. TAŞLIYAN mustafatasliyan@hotmail.com
EĞİTİM-ÖĞRETİM YETİŞTİRME-GELİŞTİRME EĞİTİM; bireyin sosyal, zihinsel ve fiziksel olarak gelişimidir. ÖĞRETİM; bireyin belli bi mesleğe hazırlanması ve yönetilmesidir. YETİŞTİRME; bir meslek veya hizmette görev yapacak kişileri nitelikli eleman durumuna getirme. GELİŞTİRME; yetiştirilmiş ve bir meslek veya hizmette çalışmakta olan elemanların eğitilmesi veya bilgi-beceri düzeylerinin yükseltilmesidir. 09.04.2017 DOÇ.DR. M. TAŞLIYAN mustafatasliyan@hotmail.com
DOÇ.DR. M. TAŞLIYAN mustafatasliyan@hotmail.com ÖZETLE EĞİTİM VE GELİŞTİRME, BİR İŞGÖRENİN İŞİNİ ETKİN BİR ŞEKİLDE YAPMA YETENEĞİNİ ARTTIRARAK, ŞİMDİKİ VE GELECEKTEKİ İŞGÖREN PERFORMANSINI İYİLEŞTİRME YÖNÜNDEKİ HERHANGİ BİR GİRİŞİM VEYA EYLEMDİR. 09.04.2017 DOÇ.DR. M. TAŞLIYAN mustafatasliyan@hotmail.com
EĞİTİM VE GELİŞTİRME ÇABALARININ AMAÇLARI Bireyin örgütteki rollerini ve sorumluklarını anlama düzeyini iyileştirmek Bireyin bir veya daha fazla uzmanlık alanındaki becerilerini arttırmak Bireyin işini iyi bir şekilde yapması için motivasyonunu arttırmak 09.04.2017 DOÇ.DR. M. TAŞLIYAN mustafatasliyan@hotmail.com
EĞİTİM VE GELİŞTİRMEYİ ETKİLEYEN FAKTÖRLER ÜST YÖNETİMİN DESTEĞİ TÜM YÖNETİCİ VE UZMANLARIN DESTEĞİ ÖRGÜTSEL KARMAŞIKLIK TEKNOLOJİK İLERLEMELER DİĞER İK İŞLEVLERİ 09.04.2017 DOÇ.DR. M. TAŞLIYAN mustafatasliyan@hotmail.com
DOÇ.DR. M. TAŞLIYAN mustafatasliyan@hotmail.com 1. ÜST YÖNETİMİN DESTEĞİ Üst yönetimin desteği en temel eğitim ve geliştirme gereğidir. Üst yönetimin eğitim ve geliştirme faaliyetleri konusunda ortaya koyduğu desteğin tüm örgüte bildirilmesi gerekir. Bunu yapmanın en etkili yolu, yöneticilerin eğitimde aktif bir rol oynaması ve gerekli kaynakları sağlamasıdır. 09.04.2017 DOÇ.DR. M. TAŞLIYAN mustafatasliyan@hotmail.com
2. TÜM YÖNETİCİ VE UZMANLARIN DESTEĞİ ÜST YÖNETİME EK OLARAK, TÜM YÖNETİCİLERİN VE İLGİLİ UZMANLARIN EĞİTİM VE GELİŞTİRME SÜRECİNE DAHİL OLMASI GEREKİR. 09.04.2017 DOÇ.DR. M. TAŞLIYAN mustafatasliyan@hotmail.com
3. TEKNOLOJİK İLERLEMELER HİÇ BİR FAKTÖR EĞİTİM VE GELİŞTİRMEYİ TEKNOLOJİDEN DAHA FAZLA ETKİLEYEMEZ. BİLGİSAYAR VE İNTERNET TÜM İŞLETME FONKSİYONLARININ YERİNE GETİRİLME YOLUNU KESİN BİR ŞEKİLDE ETKİLEMEKTEDİR. 09.04.2017 DOÇ.DR. M. TAŞLIYAN mustafatasliyan@hotmail.com
DOÇ.DR. M. TAŞLIYAN mustafatasliyan@hotmail.com 4. ÖRGÜTSEL KARMAŞIKLIK Teknolojide, ürünlerde, sistemlerde ve yöntemlerde meydana gelen hızlı değişimler iş gerekleri üzerinde önemli bir etkiye sahip olmuştur. Bireylerin ve takımların görevleri genişlemiş ve bu görevler önceden olduğundan daha fazla karmaşık hale gelmiştir. Bu nedenle iş görenler, becerilerini sürekli olarak arttırmak ve sadece değişime ayak uydurmakla kalmayıp onu araştırıp kabul etme ihtiyacını da beraberinde getirmiştir. 09.04.2017 DOÇ.DR. M. TAŞLIYAN mustafatasliyan@hotmail.com
DOÇ.DR. M. TAŞLIYAN mustafatasliyan@hotmail.com 5. DİĞER İK İŞLEVLERİ Diğer ik işlevlerinin başarılı bir şekilde yerine getirilmesi, eğitim ve geliştirme konusunda önemli bir etkiye sahip olabilir. Tedarik ve seçim faaliyetlerinin sonucunda sadece marjinal nitelikli işgörenler istihdam edilmek durumunda kalınmış ise, örgüte yeni katılanları eğitmek için daha yoğun bir eğitim ve geliştirme programına ihtiyaç duyulacaktır. 09.04.2017 DOÇ.DR. M. TAŞLIYAN mustafatasliyan@hotmail.com
İŞGÖREN EĞİTİMİNDEN BEKLENEN YARARLAR İşgören eğitimi kuruluşun etkinliğini ve verimliliğini belirlemede önemli bir rol oynamaktadır. Ancak eğitimin bu rolü oynayabilmesi için, sistemin bir program çerçevesinde gerçekleştirilmesi ve her şeyden önce zihinsel kaliteyi yükseltmeyi hedef alması gereklidir. Bundan dolayı, öncelikle işgörenlerin zihinlerine, şirketin misyonu, felsefesi ve gayesini yerleştirmek ve kalite, verimlilik ve bağlılık kavramlarını kabul ettirmek zorunludur. 09.04.2017 DOÇ.DR. M. TAŞLIYAN mustafatasliyan@hotmail.com
DOÇ.DR. M. TAŞLIYAN mustafatasliyan@hotmail.com EĞİTİMİN YARARLARI Eğitim, öğrenme süresini kısaltır. İş verimliliğinde artış sağlar. İşgörenlerde işletmeye karşı olumlu tutum yaratır. Gözetimin azaltılmasını sağlar. Bazı çalışma sorunlarının çözümüne yardımcı olur. Örgütte süreklilik ve esneklik sağlar. 09.04.2017 DOÇ.DR. M. TAŞLIYAN mustafatasliyan@hotmail.com
EĞİTİMİN İŞGÖRENLERE YARARLARI İşgörenler işgücü piyasasındaki değerlerini ve kazanma güçlerini arttıran yeni bilgi ve becerileri eğitim sayesinde kazanırlar. Yeni bilgi ve becerilere sahip olan işgörenler, firma için önemli bir değer olarak kabul edilirler ve işgüvenceleri sağlanmış olur. Eğitim, işgörenlere başarı göstermelerine ve daha üst kademelere terfi etme olanağı elde etmelerini sağlar. 09.04.2017 DOÇ.DR. M. TAŞLIYAN mustafatasliyan@hotmail.com
EĞİTİM VE GELİŞTİRME SÜRECİ Eğitim ve geliştirme, örgütün amaçlarını gerçekleştirmesine katkıda bulunmak için tasarlanır. Bu faaliyet, şirket için bir maliyet unsurudur ve bu nedenle zaman harcanacak veya masrafta bulunulacaktır. Eğitim ve geliştirme örgüt için son derece önemli olduğundan yatırımlarda bulunulması kaçınılmaz olacaktır. Eğitim ve geliştirme programının başarısı şansa bırakılamaz. Yalnızca «eğitim ve geliştirme gereklidir» düşüncesinden hareket edilerek programlar oluşturulamaz. Öncelikle eğitim ve geliştirmeyi gerektiren ihtiyaçların neler olduğunun ortaya konması gerekir. EĞİTİM İHTİYAÇLARININ BELİRLENMESİ 09.04.2017 DOÇ.DR. M. TAŞLIYAN mustafatasliyan@hotmail.com
ÖRGÜTSEL İHTİYAÇLAR ANALİZİ Firmanın misyonu, amaçları, örgütsel planları ve insan kaynakları planının incelenmesiyle başlanır. Bu açıdan eğitim ihtiyaçlarına daha sistemli olarak yaklaşmak için öncelikle örgüt ihtiyaçları analizi yapmak gerekir. Örgütsel ihtiyaçlar analizi, örgütün hedefleri ve kaynakları ve bu kaynakların örgütsel hedeflerle nasıl ilişkilendirildiği konularındaki incelemeleri içerir. 09.04.2017 DOÇ.DR. M. TAŞLIYAN mustafatasliyan@hotmail.com
DOÇ.DR. M. TAŞLIYAN mustafatasliyan@hotmail.com EĞİTİM AÇIĞI ANALİZİ Kimi örgütsel sorunların nedeni eğitim noksanlığından kaynaklansa da , kimlerin hangi konularda, ne derecede eğitime ihtiyaçları olduğunun belirlenmesi gerekir. Aksi taktirde; Bazı işgörenler, kendilerine bir yarar sağlamayacak bir eğitime tabi tutulmuş olurlar Gereksiz zaman, para ve çaba harcanmış olur Programlara katılanların moralleri bozulur, kendilerine karşı güvenleri sarsılır. Bu tür olumsuz durumları engellemek için eğitim açığı analizi yapmak gerekir. 09.04.2017 DOÇ.DR. M. TAŞLIYAN mustafatasliyan@hotmail.com
İŞGÖREN ANALİZİ İÇİN GEREKLİ VERİLER SORUŞTURMA Personele sorular sorarak Amir ve yöneticilere sorarak GÖZLEMDE BULUNARAK(İŞ ESNASINDA) Psikolojik bakımdan İş ve mesleki bilgi bakımından ARAŞTIRMA Personel kayıtlarının araştırılması İş akışının incelenmesi 09.04.2017 DOÇ.DR. M. TAŞLIYAN mustafatasliyan@hotmail.com
Bir işin gerektirdiği bilgi ve beceri - İşi yapan kişinin sahip olduğu bilgi ve beceri = EĞİTİM AÇIĞI 09.04.2017 DOÇ.DR. M. TAŞLIYAN mustafatasliyan@hotmail.com
GELECEĞE İLİŞKİN EĞİTİM İHTİYAÇLARININ ÖNGÖRÜMLEMESİ Örgütlerin sürekli olarak değişim göstermelerinden dolayı, gelecekte ortaya çıkacak yeni işleri yerine getirecek, yeni birimlerde görev alacak işgörenleri hazır bulundurmak gereklidir. İşgörenlerin hangi niteliklere sahip olmaları gereklidir, değişiklikleri gerçekleştirebilmek için mevcut çalışanlardan yararlanılacaksa bunlara hangi bilgi ve beceriler kazandırılacak veya hangi konularda geliştirileceklerdir? Bu sorulara örgütün hedeflerini, amaçlarını, felsefesini inceleyerek yanıt bulunabilir. Firmanın genişleme durumu, yeni ürünler, yeni hizmetler, yeni tasarımlar, yeni teknoloji, örgütsel çeşitli değişiklikler vs. dikkate alınarak gelecekte belirli bir zamanda ihtiyaç duyulacak işgörenler, nitelik ve nicelik açısından belirlenir. 09.04.2017 DOÇ.DR. M. TAŞLIYAN mustafatasliyan@hotmail.com
EĞİTİM VE GELİŞTİRME AMAÇLARINI OLUŞTURMA Eğitim ve geliştirme için açık ve net amaçlar oluşturulmalıdır. Tüm işgörenler için öğrenmeyi sağlamaya yönelik olağan eğitim. Sorunlu alanları ilgilendiren genel bilgiyi gösterme yerine özel bir sorunu çözmeye ağırlık veren eğitim. Yenilik veya değişiklik yapmaya yönelik eğitim. 09.04.2017 DOÇ.DR. M. TAŞLIYAN mustafatasliyan@hotmail.com
DOÇ.DR. M. TAŞLIYAN mustafatasliyan@hotmail.com EĞİTİM POLİTİKASI Gerçekleştirilmek istenen gayelerle, bunların gerçekleştirilmesinde izlenecek yolları belirtir. Örgütte eğitim ihtiyacı ortaya çıktığında yapılacak eğitim plan ve programlarına, bu politika yol gösterecektir. 09.04.2017 DOÇ.DR. M. TAŞLIYAN mustafatasliyan@hotmail.com
EĞİTİMDE ÖNCELİKLERİ BELİRLEME Eğitim ihtiyaçlarının belirlenmiş olması bunların tam olarak karşılanacağını garanti etmez. Çünkü, örgütler sınırsız bütçeye sahip değillerdir. Dolayısıyla eğitim için ayrılan bütçede sınırlı olacaktır. Eğitimle ilgili kararlar alınırken göz önünde bulundurulması gereken faktörler: Üst yönetimin tercihleri Para Zaman Somut sonuçların olasılığı Eğiticilerin kabiliyetleri ve motivasyonları 09.04.2017 DOÇ.DR. M. TAŞLIYAN mustafatasliyan@hotmail.com
ÖĞRENMENİN PSİKOLOJİK İLKELERİ MOTİVE ETME VE ETKİN KATILIM BİREYSEL FARKLILIKLAR UYGULAMA VE TEKRAR GERİBİLDİRİM ÖĞRENME MALZEMESİNİN DÜZENLENMESİ TRANSFER 09.04.2017 DOÇ.DR. M. TAŞLIYAN mustafatasliyan@hotmail.com
EĞİTİMCİLERİN VE EĞİTİLECEKLERİN SEÇİMİ «Yapılacak işin nasıl yapılacağını bilen herhangi bir kimse onu öğretir» varsayımıyla hareket etmek yanılgıdır. Yöneticiler, amirler ve gözetimciler normal işlerini yerine getirmede başarılı olabilirler fakat bu onların iyi bir eğitici olduğu anlamına gelmez. 09.04.2017 DOÇ.DR. M. TAŞLIYAN mustafatasliyan@hotmail.com
EĞİTİMCİLERİN TAŞIMASI GEREKEN ÖZELLİKLER ÖĞRETMEKTEN ZEVK ALMA KİŞİSEL FARKLARI TANIYABİLME SABIRLI OLMA NAZİK OLMA EĞİTİM VE ÖĞRETİM KONUSUNDA BİLGİLİ OLMA 09.04.2017 DOÇ.DR. M. TAŞLIYAN mustafatasliyan@hotmail.com
DOÇ.DR. M. TAŞLIYAN mustafatasliyan@hotmail.com EĞİTİM YÖNTEMLERİ Yöntem belirlenirken göz önüne alınması gereken faktörler: Eğitimin amacı Eğitime katılacakların sayısı Eğitime katılacakların mesleki durumları Eğitime katılacakların bilgi ve beceri düzeyleri Eğitime katılacakların kişisel farklılıkları Eğitim yöntemlerinin gerektirdiği zaman Eğitim yöntemlerinin maliyeti Örgütün maddi olanakları ve eğitim bütçesi Eğitimin yöntemini uygulayabilecek elemanların durumu 09.04.2017 DOÇ.DR. M. TAŞLIYAN mustafatasliyan@hotmail.com
DOÇ.DR. M. TAŞLIYAN mustafatasliyan@hotmail.com ÜSTÜNLÜKLERİ İşgören eğitilirken, aynı zamnada üreticiliği de devam eder. Eğitimin standardizasyonu ve dolayısıyla standart bi işgücü elde edilir. Eğitim sırasında özel öğreticiye gerek olmadığından daha ucuza mal olur. Eğitimin öğrenme durumundan iş ortamına nakil sorunu yoktur. SAKINCALARI Eğitim gerçek iş ortamında yapıldığından deneyimsiz işgörenler pahalı makine ve teçhizatlara zarar verebilir Deneyimsiz işgörenlerin kazaya uğrama olasılığı yüksek olur. Özel eğitimciler istihdam edilmiyorsa öğretim faaliyeti sistemsiz yürüyebilir İşyerinin baskısı yüzünden etkili eğitim için yeterli zaman bulunamayabilir. İŞ BAŞINDA EĞİTİM İşçiyi işinin ve tezgahının başından ayırmaksızın çalıştığı sırada eğitime tabi tutarak, kalifiye duruma getirmektir. 09.04.2017 DOÇ.DR. M. TAŞLIYAN mustafatasliyan@hotmail.com
DOÇ.DR. M. TAŞLIYAN mustafatasliyan@hotmail.com İşgören, işini amir gözetiminde yaparak öğrenir. İşgören, işinin başında ve en yakın üstünün gözetimindedir. Genellikle el becerisinin kazandırılıp geliştirileceği ve güvenlik kurallarının öğretileceği durumlarda kullanılır. Buna karşılık, tehlikeli işlerin öğretiminde, çok sayıda işgörenin eğitime tabi tutulduğu durumlarda ve pahalı ve hassas maddelerle yüksek kalitede üretim yapıldığında bu yöntemden yararlanılmaz. DÖRT SAFHA YÖNTEMİ 09.04.2017 DOÇ.DR. M. TAŞLIYAN mustafatasliyan@hotmail.com
DOÇ.DR. M. TAŞLIYAN mustafatasliyan@hotmail.com Endüstriye yeni katılan veya katılacak olan genç işgörenlere hem iş başında hem de iş dışında verilen bir eğitim sistemidir. Çıraklık ücretleri, tam nitelikli işgörenlerinkinden daha az olmasına karşın, bu yöntem nitelik kazanmayla ilgilenen bireyler için ücretli eğitim sağlar. ÇIRAKLIK EĞİTİMİ 09.04.2017 DOÇ.DR. M. TAŞLIYAN mustafatasliyan@hotmail.com
DOÇ.DR. M. TAŞLIYAN mustafatasliyan@hotmail.com Personel tedariki yöntemlerinden birisi olarak sayılan stajyerlik, etkili bir eğitim yöntemidir. Çeşitli okullarla iş örgütleri arasında yapılan bir anlaşmanın parçası niteliğindedir. Stajyerlik programlarında bireyler öğrenirken kazanırlar. Fakat stajyerler, tam zamanlı çalışan normal işgörenlere göre çok daha düşük bir ücretle çalışırlar. STAJYERLİK 09.04.2017 DOÇ.DR. M. TAŞLIYAN mustafatasliyan@hotmail.com
DOÇ.DR. M. TAŞLIYAN mustafatasliyan@hotmail.com Genellikle alt kademe yöneticilerinin geliştirilmesinde kullanılan bir yöntemdir. Bireyin daha etkili olarak görevlerini yürütebilmesi amacıyla ihtiyaç duyduğu bilgi ve anlayışı genişletecek iş deneyimini kazandırmak için tasarlanmıştır. İş rotasyonunun amacı; eğitime katılanlara faaliyetler ve halihazırdaki uygulamalar hakkında açık bir anlayış sağlayarak, geniş bir iş deneyimi kazandırmaktır. İŞ ROTASYONU 09.04.2017 DOÇ.DR. M. TAŞLIYAN mustafatasliyan@hotmail.com
PROJE VE KOMİTELERDE GÖREV ALMA Önemli komitelerde ve projelerde umut verici bir işgörenin veya yönetici adayının görevlendirilmesi, geniş bir deneyim kazandırılmasına neden olur. Bu yöntem aracılığıyla, yöneticiler ve yönetici adayları örgüt sorunlarını analiz etme ve sorunlar üzerinde tavsiyelerde bulunma yeteneğini kazanma; birlikte çalışma yeteneğini geliştirme, yenilik yapma yeteneklerini arttırma fırsatını bulurlar. PROJE VE KOMİTELERDE GÖREV ALMA 09.04.2017 DOÇ.DR. M. TAŞLIYAN mustafatasliyan@hotmail.com
KİLİT İŞLERİN KULLANILMASI Bazı işletmeler, personelini yetiştirmek, bazı yetenek ve becerilerini geliştirmek amacıyla bazı kilit işlerden yararlanmaktadırlar. Böylece eğitilenlerin iş başında işlerini bizzat yaparak öğrenmeleri sağlanmış olur. Eğitilen kişilerin, yapılması ve başarılması için temel kararlar gerektiren, güç sorunların çözümüne olanak tanıyan, tepe yönetimle ve firmanın dış çevresiyle bağlantı kurmayı gerektiren işlerde bizzat çalıştırılarak yetişmeleri sağlanır. KİLİT İŞLERİN KULLANILMASI 09.04.2017 DOÇ.DR. M. TAŞLIYAN mustafatasliyan@hotmail.com
DOÇ.DR. M. TAŞLIYAN mustafatasliyan@hotmail.com Genellikle sınıf ortamında yapılan iş dışında eğitim ve geliştirme, öğrenmeyi hedef alan kısa bir kurs biçiminde olabileceği gibi birkaç hafta veya birkaç ay süren yoğun öğretim biçiminde de uygulanabilir. Adayların öğretilenlere karşı yoğun bir dikkat sarf etmeleri, günlük iş faaliyetleri içine girme söz konusu olmadığından davranışlarda açık değişimlerin kolaylaşması ve öğrenmenin keyfiyetlerine daha fazla dikkat gösterilmesi gibi üstünlükleri vardır. İŞ DIŞINDA EĞİTİM 09.04.2017 DOÇ.DR. M. TAŞLIYAN mustafatasliyan@hotmail.com
PROGRAMLANMIŞ ÖĞRETİM Öğretim malzemesi, bölümlere ayrılır. Her bir bölüm, öğrenilecek tüm konunun küçük bir parçasını temsil eder ve her bir bölüm bir sonrakine geçmeden önce başarıyla öğrenilmelidir. Anahtar özellikleri: Eğitime katılanlar kendi öğrenme hızlarında öğrenirler Eğitimciler öğrenmenin anahtar parçası değillerdir Öğrenilecek malzeme çok küçük parçalara ve aşamalara ayrılabilir Her bir adım mantıken kendisinin önünde gelen adımın üzerine inşa edilir Öğrenci verdiği her bir yanıtın sonuçları hakkında derhal bilgilendirilir. Programdaki her adıma öğrenci fiilen katılır. PROGRAMLANMIŞ ÖĞRETİM 09.04.2017 DOÇ.DR. M. TAŞLIYAN mustafatasliyan@hotmail.com
DOÇ.DR. M. TAŞLIYAN mustafatasliyan@hotmail.com En eski ve en yaygın eğitim tekniğidir. Bu tekniğe göre verilmek istenen bilgiler veya malzemeler, film, fotoğraf veya yansılar aracılığıyla gösterilmeye çalışılır. Gösterinin sonunda katılanlara soru sorma olanağı tanır, sorular yanıtlanır veya istenirse gösteri tekrarlanır. GÖRSEL EĞİTİM 09.04.2017 DOÇ.DR. M. TAŞLIYAN mustafatasliyan@hotmail.com
KONFERANS VEYA TARTIŞMA Bir sorun üzerinde fikir yürütebilecek ve onu analiz edebilecek kimselerin biraraya gelerek tartışmaları ve ortak bir görüşe varmaya çalışmaları sağlanır. Bu yönteme göre eğitimin başarısı, daha çok liderin yeteneklerine bağlıdır. Lider,tartışmanın bazı küçük ayrıntılara sapmadan yürüdüğünden emin olmalıdır. KONFERANS VEYA TARTIŞMA 09.04.2017 DOÇ.DR. M. TAŞLIYAN mustafatasliyan@hotmail.com
DOÇ.DR. M. TAŞLIYAN mustafatasliyan@hotmail.com Sınıf eğitimi, çok az sayıdaki eğitimci ile çok sayıda kişinin eğitilmesini sağlar. Böyle bir eğitim, bilgilerin ve talimatların derslerle ve bazı görsel araçlarla verilebileceği durumlarda eğitime yardımcı olur. Sınıf eğitiminde, eğitimci konuyu takdim eder, nasıl, ne zaman, nerede ve niçin sorularını yanıtlar ve hatta yorumda bulunabilir. SINIF EĞİTİMİ 09.04.2017 DOÇ.DR. M. TAŞLIYAN mustafatasliyan@hotmail.com
DOÇ.DR. M. TAŞLIYAN mustafatasliyan@hotmail.com Rol oynama, bir «taklit edelim» oyunuyla başlar ve oyunda rol alanların başarısını dikkatli olarak değerlemeye yardımcı olur. Yöntem canlıdır ve bundan dolayı da katılanların ilgilerini çeker. Bu teknik yapıcı olduğu kadar iyileştiricidir ve katılanlar eğitildikleri gibi eğlendirilirler. İyi beşeri ilişkiler ilkelerini tanıtmak ve kabul ettirmek ve onlara bu ilkeleri uygulayarak becerilerini geliştirmek için bir fırsat vermek açısından etkili bir yöntem olabilir. ROL OYNAMA 09.04.2017 DOÇ.DR. M. TAŞLIYAN mustafatasliyan@hotmail.com
DOÇ.DR. M. TAŞLIYAN mustafatasliyan@hotmail.com Orta kademe yöneticilerinin geliştirilmesinde kullanılır. Yöntem, grubun dikkatini özel bir duruma ve soruna çevirir. Örgüt ile ilgili herhangi bir gerçek veya hayali sorun yazılı bir metin halinde eğitilenlere aktarılır ve sorunlar eğitilenler tarafından tartışılarak karara etki edecek faktörler gözden geçirilir ve seçenekler değerlendirilir. Örnek olayda işgörenler sorun doğuran nedenler üzerinde düşündürülür ve ilkeleri anlamaya teşvik edilirler. ÖRNEK OLAY 09.04.2017 DOÇ.DR. M. TAŞLIYAN mustafatasliyan@hotmail.com
DOÇ.DR. M. TAŞLIYAN mustafatasliyan@hotmail.com Gerçek iş koşullarına benzer iş ve iş çevresi koşullarını katılımcılara sağlayan bir eğitim ve geliştirme tekniği olan simülasyon, hem yöneticiler hem de yönetici olmayanlar için kullanılır. Bu yöntem, çevrenin gerçek olmamasından dolayı, gerçek iş çevresinden daha güvenli ve daha az endişe vericidir. Bu teknik iş başında eğitimin ortaya çıkardığı müşteri tatminsizliğini ortadan kaldırabilir, stajyerin yaşayabileceği hayal kırıklığını ortadan kaldırabilir. SİMÜLASYON 09.04.2017 DOÇ.DR. M. TAŞLIYAN mustafatasliyan@hotmail.com
YÖNETİM GELİŞTİRMEDE KULLANILAN EĞİTİM YÖNTEMLERİ Üst kademe yöneticilerinin geliştirilmesinde kullanılır. T-grup, Beşeri İlişkiler Eğitimi ve Laboratuar Eğitimi gibi adlar alır. Genel olarak küçük gruplarda kullanılır. Grup üyeleri bir haftalık veya daha uzun bir dönem boyunca günde iki veya üç saat birlikte çalışırlar. Grup üyeleri neden orada olduklarını ve ne yaptıklarını anlamadıklarından ilk başlarda sıkıntı duyarlar. Lider, diğer üyelere karşı duygu ve tepkilerin ifadesinde samimiyetin olmasını teşvik eder. Grup arasındaki bağlar güçlendikçe grup kendi yapısını geliştirmeye başlar ve kendi kendilerini yönetme yetisi kazanırlar. DUYARLILIK EĞİTİMİ 09.04.2017 DOÇ.DR. M. TAŞLIYAN mustafatasliyan@hotmail.com
DOÇ.DR. M. TAŞLIYAN mustafatasliyan@hotmail.com YÖNLENDİRME- KOÇLUK Koçluk iş başında birebir eğitim olarak planlanmaktadır. Koç, bir işgöreni motive ederek, becerilerini geliştirmesine yardım eden,ödüllendirme ve geribildirim sağlayan bir yönetici yada çalışma arkadaşıdır. Bu yönteme göre, öncelikle işgörenin eksiklikleri ve aksaklıkları belirlenir ve sonra işin nasıl yapılacağı açıklanır. İşgören koçun direktifleri doğrultusunda işi yapmaya çalışır. 09.04.2017 DOÇ.DR. M. TAŞLIYAN mustafatasliyan@hotmail.com
DOÇ.DR. M. TAŞLIYAN mustafatasliyan@hotmail.com Gözlemsel bir yöntemdir. Bu yönteme göre işgören, başkalarının davranışlarını gözlemler ve davranışı zihinsel olarak özümser, daha sonra gözlemlediği bu davranışı aynen tekrar etmeye çalışır. Özellikle kişiler arası becerilerin geliştirilmesinde etkili olan bir yöntemdir. DAVRANIŞ MODELLEME 09.04.2017 DOÇ.DR. M. TAŞLIYAN mustafatasliyan@hotmail.com
DOÇ.DR. M. TAŞLIYAN mustafatasliyan@hotmail.com REHBERLİK Rehberlik, işbaşında geliştirme yaklaşımlarından birisidir ve koçluk gibi birebir eğitime ağırlık verir. Bu yönteme göre rehberler, işgörene koçluk yapar, ilerlemelerini destekler ve içinden çıkılması zor görevler verirler, onları olumsuzluklardan korurlar ve olumlu bir görüşe sahip olmalarını sağlarlar. 09.04.2017 DOÇ.DR. M. TAŞLIYAN mustafatasliyan@hotmail.com
YÖNETİM GELİŞTİRMEDE KULLANILAN EĞİTİM YÖNTEMLERİ Alt kademe yöneticilerinin davranışlarının değiştirilmesinde ve bilgilerinin arttırılmasında kullanılan etkili bir yöntemdir. Büyük örgütler, personeli için işletme ve teknik konularda kitapların bulunduğu kütüphaneler oluşturulur. Yöneticiler, bilgilerini arttırmanın ve en son yönetim uygulamalarına ilişkin bilgi elde etmenin bir aracı olarak kütüphane ve internet olanaklarından yararlanmaları için teşvik edilirler. ÖZEL OKUMA PARÇALARI 09.04.2017 DOÇ.DR. M. TAŞLIYAN mustafatasliyan@hotmail.com
EĞİTİMDEN SONRA PERFORMANSI SÜRDÜRME ÖĞRENME NOKTALARININ GELİŞTİRİLMESİ PEKİŞTİRME (GÜÇLENDİRME) 09.04.2017 DOÇ.DR. M. TAŞLIYAN mustafatasliyan@hotmail.com
YÖNETİM GELİŞTİRME HAKKINDA Yönetim geliştirme, şimdiki ve gelecekteki yönetsel pozisyonlarda gerekli olan beceri ve bilgiyi arttırmayla sonuçlanan ve bir örgüt tarafından sağlanan tüm öğrenme deneyimlerinden oluşur. Basit eğitimden farklı olan geliştirme, insanların yaşmaları boyunca kazandıkları deneyimlerden meydana gelir. Yönetim geliştirme programları, yapısal olarak yönetici olmayan personelinkinden daha fazla uzun dönemi kapsamaktadır. Belirli bir işi daha etkili olarak yerine getirmek amacıyla belirli becerileri geliştirmekten çok, yönetim programları, daha geniş anlamdaki geliştirmeyle ilgilidir. 09.04.2017 DOÇ.DR. M. TAŞLIYAN mustafatasliyan@hotmail.com
EĞİTİM PROGRAMININ DEĞERLEMESİ KATILIMCI GÖRÜŞLERİ ÖĞRENMENİN DERECESİ DAVRANIŞSAL DEĞİŞİKLİK EĞİTİM VE GELİŞTİRME AMAÇLARININ GERÇEKLEŞTİRİLMESİ 09.04.2017 DOÇ.DR. M. TAŞLIYAN mustafatasliyan@hotmail.com
KÜRESEL AÇIDAN EĞİTİM VE GELİŞTİRME Küresel eğitim ve geliştirme her ülke şirketi için gereklidir. Çünkü dünya ölçeğinde kişiler, işler ve örgütler oldukça farklıdır. Yabancı ülkede görev yapacak yöneticiler, öncelikle yönetim geliştirme programlarına tabi tutularak gerek liderlik özelliklerinin geliştirilmesi, gerek yönetim bilgilerinin ve gerekse etkinliklerinin arttırılması sağlanmaya çalışılır. Ayrıca karar alma, zamanı etkin kullanma ve problem çözme yeteneklerinin geliştirilmesi de bu çerçevede ele alınmaktadır. 09.04.2017 DOÇ.DR. M. TAŞLIYAN mustafatasliyan@hotmail.com
TEŞEKKÜR EDERİM