KÜRESEL ÇEVRE FONU GLOBAL ENVIRONMENT FACILITY http://www.thegef.org/gef/

BAĞIMSIZ BİR FİNANS KURUMU 1991 YILINDA KURULMUŞ 182 ÜYESİ VAR BAĞIMSIZ BİR FİNANS KURUMU GELİŞMEKTE OLAN ÜLKELER İLE GEÇİŞ EKONOMİSİ ÜLKELERE FON SAĞLIYOR KÜRESEL ÇEVRE KONULARINDA FON SAĞLIYOR DONÖR ÜLKELERİN KATKI PAYLARI VAR TÜRKİYE DE DONÖR ÜLKE

TOPLAM 10 FARKLI UYGULAYICI KURULUŞU VAR TÜRKİYE’DE 5 UYGULAYICI KURULUŞ FAALİYETTE UNDP UN FAO UNIDO ÇEVRE VE ORMAN BAKANLIĞI DIŞ TİCARET MÜSTEŞARLIĞI

1991 YILINDAN BU YANA 178 ÜLKEDE 2400 PROJEYE DESTEK VERMİŞ TOPLAM 8.8 MİLYAR USD HİBE DAĞITMIŞ 38.7 MİLYAR USD ÜLKE KATKISI OLMUŞ AYRICA GEF-SPG KAPSAMINDA 10.000 PROJE İLE STK’LARA KATKI SAĞLAMIŞ

DÖNEMLER . GEF V- 2010-2014 -- $4.25 Milyar GEF Pilot Dönemi GEF I - 1995-1998 -- $2.2 Milyar GEF II - 1999-2001 -- $2.8 Milyar GEF III- 2002-2005 -- $2.95 Milyar GEF IV- 2006-2010 -- $3.13 Milyar . GEF V- 2010-2014 -- $4.25 Milyar ÇOB, DIŞ İLİŞKİLER VE AB BAŞKANLIĞI – Salih AYAZ

GEF 5 KAYNAK TAHSİS SİSTEMİ (STAR) TÜRKİYE Odak Alan US$ 4.25 Milyar Biyolojik Çeşitlilik 5.65 İklim Değişikliği 18.03 Arazi Bozunumu 3.39 PoPs (KALICI ORGANİK KİRLETİCİLER) 8.3-?? TOPLAM (MİLYON ??) 27.07 ÇOB, DIŞ İLİŞKİLER VE AB BAŞKANLIĞI – Salih AYAZ 6

GEF YÖNETİM YAPISI Stratejik Rehberlik Operasyonlar Faaliyetler STAP GEF Meclisi Ülkeler: Politik odak noktaları FPs GEF Birimleri UNDP UNEP World Bank ADB AFDB EBRD IDB FAO IFAD UNIDO Projeler Ülkeler: Operasyonel odak noktaları, Sözleşme odak noktaları, diğer hükümet birimleri, sivil toplum GEF Konseyi Ülkeler: Konsey Üyeleri/ Seçmenler GEF Sekreteryası Sözleşmeler Ülkeler: Sözleşme odak noktaları Değerlendirme Bürosu ÇOB, DIŞ İLİŞKİLER VE AB BAŞKANLIĞI – Salih AYAZ

GEF KONSEYİ GEF Konseyi’nde 32 ülkeden temsilci vardır. Her yıl iki kez toplanır. Ülkeler belirli gruplar içinde temsil edilirler. Türkiye’nin içinde bulunduğu grupta bulunan ülkeler: Avusturya, Belçika, Lüksemburg, Macaristan, Çek Cumhuriyeti, Slovenya, Slovak Cumhuriyeti, Türkiye, ÇOB, DIŞ İLİŞKİLER VE AB BAŞKANLIĞI – Salih AYAZ

ODAK NOKTALARI Siyasi Odak Noktası: GEF’in siyasi mekanizmalarıyla olan ilişkileri yürütmekten sorumludur. Türkiye’deki siyasi odak noktası Hazine Müsteşarlığı Genel Müdür: Memduh Aslan AKÇAY İdari Odak Noktası: GEF projelerinin koordinasyonundan ve uygunluğunun onayından sorumludur. Türkiye’deki idari odak noktası Çevre ve Orman Bakanlığı Müsteşar: Prof. Dr. Lütfi AKÇA ÇOB, DIŞ İLİŞKİLER VE AB BAŞKANLIĞI – Salih AYAZ

DESTEK VERİLEN ALANLAR Biyolojik Çeşitliliğin Korunması İklim Değişikliğiyle Mücadele Uluslararası Sular Arazi Bozunumuyla Mücadele Ozon Tabakasının Korunması Kalıcı Organik Kirleticilerle (POPs) Mücadele Etkin Kimyasalların Yönetimi Sürdürülebilir Orman Yönetimi ÇOB, DIŞ İLİŞKİLER VE AB BAŞKANLIĞI – Salih AYAZ

SÖZLEŞMELER GEF, aşağıdaki sözleşmelerin resmi finansal mekanizması olarak tayin edilmiştir: Biyolojik Çeşitlilik Sözleşmesi İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi Stockholm Sözleşmesi /POPs Konvansiyonu Çölleşmeyle Mücadele Sözleşmesi Aşağıdaki sözleşmeleri de çalışmalarında dikkate alır: İlgili Uluslararası Sular Sözleşmeleri (Regional Seas Conventions, UNCLOS, selected maritime Conventions) Ozona zarar verici maddelerle ilgili Montreal Protokolu Viyana Sözleşmesi YUKARIDAKİ SÖZLEŞMELERDEN TARAF OLDUKLARIMIZLA İLGİLİ ALANLARDA PROJELERİ SUNABİLİYORUZ ÇOB, DIŞ İLİŞKİLER VE AB BAŞKANLIĞI – Salih AYAZ

FON TÜRLERİ Büyük Ölçekli Projeler: GEF’ten istenen hibe miktarının 2 milyon USD’dan yüksek olduğu projeler Orta Ölçekli Projeler: 2 milyon USD’dan düşük, 50,000 USD’dan yüksek hibeler Küçük Ölçekli Projeler: 50,000’a kadar olan hibeler Proje Hazırlama Fonu (PPG-Project Preparation Grant) ÇOB, DIŞ İLİŞKİLER VE AB BAŞKANLIĞI – Salih AYAZ

GEF PROJELERİ ULUSAL GEF PROJELERİ Dönemler Proje Sayısı GEF Hibesi (PPG dahil) Ulusal Katkı Toplam ($) Pilot 1 5.100.000 600.000 5.700.000 GEF I - GEF II 8.550.000 3.350.000 11.900.000 GEF III 3 8.135.000 38.205.000 46.340.000 GEF IV 9 26.088.650 64.997.200 91.085.850 TOPLAM 14 47.873.650 107.152.200 155.025.850 13

PROJE SUNABİLEN KURULUŞLAR Kamu kurumları, ulusal kurumlar, yerel toplumlar, STK’lar, akademik kurumlar, uluslararası örgütler ve özel sektör kurumları orta ölçekli proje fikirleri sunabilir. Projeyi sunan kuruluş projeyi yürütecek olan kuruluş olabilir ya da olmayabilir.

“EK MALİYET (INCREMENTAL COST)” Ulusal kalkınma amaçları için gerekenlerin ötesinde küresel çevre faaliyetleri için ek maliyet Küresel faydaların maksimum olması için GEF projeleri ulusal program ve politikaları tamamlamalı 1) mevcudun (baseline) ortaya konması 2) GEF alternatifinin maliyetinin belirlenmesi 3) Ek maliyet (proje bütçesi)=GEF alternatifi – mevcudun maliyeti (cost of baseline) GEF EK MALİYETİ KARŞILIYOR

BASELINE (MEVCUT) VE ALTERNATİF FON Incremental Cost(ek maliyet) Cost (maliyet) Baseline (Mevcut) GEF Alternatifi

PROJE DÖNGÜSÜ BÜYÜK ÖLÇEKLİ PROJELER Fikrin geliştirilmesi Proje Kimlik Formu(PIF) Talep Seçeneği Proje Hazırlama Hibesi (PPG) Son değerlendirme CEO PIF’in kabulü CEO PPG’nin onayı GEF finansı tamamlandıktan sonra proje etkileri devam eder Projenin uygulama,izleme ve değerlendirmesi ‘İş Programı Konsey Onayı CEO Onaylama Proje dokümanının 4 haftalık Konsey incelemesi Proje teklifi hazırlanması 17

PROJE DÖNGÜSÜ ORTA ÖLÇEKLİ PROJELER Fikir geliştirme Proje Kimlik formu (PIF) Talep seçeneği Proje Hazırlama Hibesi (PPG) Son değerlendirme GEF finansı bittikten sonra proje etkileri devam eder Proje uygulama,izleme ve değerlendirme CEO tarafından PIF’in Onayı ( ve PPG) CEO Onayı Proje dokümanının 2 haftalık Konsey incelemesi Proje teklif hazırlama 18

BİYOLOJİK ÇEŞİTLİLİK ODAK ALANI FATMA GÜNGÖR - ANTALYA

Biyolojik Çeşitlilik Sözleşmesi Sözleşmenin ülkemizde yürürlüğe giriş tarihi: 14 Mayıs 1997 Sözleşme’nin ulusal odak noktası: Çevre ve Orman Bakanlığı Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü Genetik kaynaklara erişim ve yarar paylaşımı odak noktası: Tarım ve Köyişleri Bakanlığı Tarımsal Araştırmalar Genel Müdürlüğü FATMA GÜNGÖR - ANTALYA

Ulusal Biyolojik Çeşitlilik Eylem Planı Ve Stratejisi (UBSEP) 2001 Yılında hazırlandı 2007 yılında revizyonu yapıldı (Revize edilen eylem planı, 2008-2018 yılları içinTürkiye’nin stratejik hedeflerini içermektedir.) FATMA GÜNGÖR - ANTALYA

UBSEP’in Genel Amacı Ülkemizin biyolojik çeşitliliğinin korunması, (2008- 2018) Ülkemizin biyolojik çeşitliliğinin korunması, Biyolojik kaynaklarının sürdürülebilir kullanımının sağlanması, Genetik kaynakların ekonomiye kazandırılması. BİYOLOJİK ÇEŞİTLİLİK AMAÇLAR FATMA GÜNGÖR - ANTALYA

Biyolojik Çeşitlilik Ulusal Projeleri Tamamlanan Genetik Biyolojik Çeşitliliğin Yerinde Korunması Mülga Orman Bakanlığı, Tarım ve Köyişleri Bak., Dünya Bankası GEF: 5.100.000 $ Ulusal Katkı : 600.000 $ (Nakdi+Ayni) Büyük Ölçekli Proje, Proje Başlama-Bitiş: 1993-1998 Biyolojik Çeşitlilik ve Doğal Kaynak Yönetimi ÇOB-DKMPGM, Dünya Bankası GEF: 8.200.000 $ Ulusal Katkı : 2.000.000 $ + 1.350.000 $ Büyük Ölçekli Proje, Proje Başlama-Bitiş: 2000-2008 Biyolojik Çeşitlilik Sözleşmesini Uygulama ÇOB-DKMPGM, UNEP GEF: 365.300 $ Ulusal Katkı : 95.000 $ Kapasite Geliştirme Projesi, Proje Başlama-Bitiş: 2005-2008 FATMA GÜNGÖR - ANTALYA 23

Biyolojik Çeşitlilik Ulusal Projeleri Uygulamada Orman Koruma Alanlarının Yönetiminin Güçlendirilmesi (Küre Dağları Projesi) ÇOB-DKMPGM/OGM, DHKV, UNDP GEF: 972.000 $ ÇOB: 1.396.000 $ DHKV: 36.000 $ Orta Ölçekli Proje, Proje Başlama-Bitiş: 2008-2012 Türkiye’nin Korunan Alanlar Sisteminin Güçlendirilmesi: Deniz ve Kıyı Koruma Alanlarının Sürdürülebilirliğinin Yaygınlaştırılması ÇOB-ÖÇKKB, UNDP GEF: 2.300.000 $ Ulusal Katkı : 4.100.000 $ Büyük Ölçekli Proje, Proje Başlama-Bitiş: Eylül 2009-2013 FATMA GÜNGÖR - ANTALYA

Biyolojik Çeşitlilik Ulusal Projeleri Proje Tanıtım Formu Onaylanan Tarımsal Biyogüvenlik Çerçevesinin Uygulanması Projesi ÇOB-DKMPGM, TKB/TAGEM, UNEP GEF: 542,650 $ İç Katkı: 750.000 $ Orta Ölçekli Proje FATMA GÜNGÖR - ANTALYA

GEF 2.Ulusal Diyalog Çalıştayı Öncelikli Konular BÇ’nin belirlenmesi, izlenmesi, Sürdürülebilir kullanım için ekosistem bazlı planlama ve yönetimi, Ekonomik önemi olan tarımsal genetik çeşitliliğin kayıt altına alınması ve yönetimi(korunması), Step Biyoçeşitliliğinin korunması, Kıyı ve deniz biyoçeşitliliğinin korunması FATMA GÜNGÖR - ANTALYA

İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ ODAK ALANI

İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ GEF’in iklim değişikliği odak alanındaki projeleri, gelişmekte olan ve geçiş dönemi ülkelerine Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesinin (BMİDÇS) gereklerini yerine getirmesi konusunda yardımcı olur. GEF, BMİDÇS’nin finansal mekanizmasıdır. AYŞEGÜL EMİRALİOĞLU - ANTALYA

İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ İklim değişikliği konusunda ortak bir uzlaşı nitelindeki BMİDÇS’e ülkemiz 24 Mayıs 2004 tarihinde taraf olmuştur. Bu çerçeve sözleşmesinde Türkiye özel koşullu bir Ek-1 ülkesidir. İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ STRATEJİLERİ AYŞEGÜL EMİRALİOĞLU - ANTALYA

ARAZİ BOZUNUMU ODAK ALANI

BM Çölleşme ile Mücadele Sözleşmesi 1972 - Çevre Konferansı 1977 - Çölleşme Konferansı-Çölleşme ile Mücadele Eylem Planı 1992 - Sözleşmenin Hazırlanması 17 Haziran 1994 - Sözleşmenin Kabulü 15 Ekim1994 - Türkiye’nin Sözleşmeyi İmzalaması 14 Şubat 1998 - Sözleşmenin Resmi Gazete’de Yayımlanması 9 Mart 2005 - Ulusal Eylem Programının Resmi Gazete’de Yayımlanması NURŞEN KARADENİZ - ANTALYA

Arazi Bozunumu Odak Alan Stratejisi (GEF-5 Dönemi) Hedef; Başta çölleşme ve ormansızlaşma olmak üzere arazi bozulmasındaki mevcut küresel eğilimi durdurmak ve tersine çevirmek Etkiler; İnsanların geçim kaynaklarını destekleyerek tarımsal ekosistemlerin ve orman ekosistemlerinin verimliliğinde sürdürülebilirliğin sağlanması Göstergeler; Arazi verimliliğinde değişme Kırsal alanlardaki geçim kaynaklarının geliştirilmesi SAY’a yapılan yatırım miktarı ARAZİ BOZUNUMU AMAÇLARI NURŞEN KARADENİZ - ANTALYA