TEMEL İLKELER Bürokrasiyi azaltma ve bürokrasinin niteliğini yükseltme, Bölgesel destinasyonlar oluşturma, Turizmi çeşitlendirme, tüm yıla ve yurda yayma, Turizmin sektörel yönetiminde kamu, özel sektör ve STK’ları sürece dahil ederek iyi yönetişimi (good governance) işler kılma, Toplam Kalite Yönetimini sektörün her bileşeninde etkin kılma, Ulaşımı çeşitlendirerek destinasyonlar arasında ulaşım bağlantılarını güçlendirme,

TURİZM Milli gelire katkı sağlamakta, Döviz gelirlerini artırmakta, Ödemeler dengesine katkıda bulunmakta, Emek-yoğun bir sektör olması dolayısı ile istihdama katkı sağlamaktadır.

HER 16 ÇALIŞANDAN 1’İ İSTİHDAM EDİLMEKTEDİR. TURİZM SEKTÖRÜNDE, DÜNYADA 300 MİLYON KİŞİ HER 16 ÇALIŞANDAN 1’İ İSTİHDAM EDİLMEKTEDİR.

ULUSLAR ARASI TURİZM HAREKETLERİ 1980 286 milyon 105,3 milyar $ 368 $ TURİST SAYISI TURİZM GELİRİ ORTALAMA 1980 286 milyon 105,3 milyar $ 368 $ 2005 808 milyon 659 milyar $ 815 $ Artış oranı %282 (3 kat) %625 (6 kat) %222 ( 2 kat)

KONAKLAYAN TURİST SAYISI DÜNYA TURİZM ÖRGÜTÜ 2020 VİZYONU KONAKLAYAN TURİST SAYISI  2 KAT ARTACAK 2005 808 milyon 2020 1,5 Milyar

 3 KAT ARTACAK DÜNYA TURİZM ÖRGÜTÜ 2020 VİZYONU 2005 2020 TURİZM GELİRLERİ  3 KAT ARTACAK 2005 659 Milyar $ 2020 2 Trilyon $

TURİZM SEKTÖRÜ Emek yoğun yapısı nedeniyle az yatırımla yüksek düzeyde istihdamı olanaklı kılar. Ayrıca, farklı sektörlerle bağlantıları dikkate alındığında tarım, ticaret, ulaşım, bankacılık gibi 38 sektörü etkiler ve büyümesine yardımcı olur.

KÜRESEL EĞİLİMLER Turistler tatile daha çok zaman ayrılacak, Turist tercihleri kutuplaşacak, yenilik ve çeşitlilik talebi artacak, Ürün geliştirmede 3 S’in (deniz-kum-güneş) yerini 3E (eğitim-eğlence- çevre) alacak, Uzun mesafeli ve deniz aşırı seyahatler artacak, Deneyimli turist grubu büyüyecek, 3.yaş grubu dünya nüfusunda ağırlık kazanacak, Destinasyon seçimi ve rezervasyon süreçlerinde elektronik teknolojinin önemi artacak, Kalıcı ve dengeli bir turizm gelişiminde bilinçli tüketicilerin sürdürdüğü kampanyaların etkisi artacaktır.

Türkiye Turizm Stratejisi, ulusal ve uluslararası düzeyde turizm sektörünün artan önemi dikkate alınarak, turizm sektörüne yön verecek makro politikaların, stratejilerin ve turizmin bölgesel olarak geliştirileceği destinasyonların belirlenmesi ihtiyacı doğrultusunda hazırlanmıştır.

Katılımcı ve Sürece Odaklı Dinamik Şeffaf NEDEN STRATEJİK PLAN? Bölgesel Yönlendirici Katılımcı ve Sürece Odaklı Dinamik Şeffaf

İki ana bölümden oluşmaktadır. Türkiye Turizm Stratejisi İki ana bölümden oluşmaktadır. Stratejiler - 2023 Eylem Planı 2007- 2013 2007 12

Stratejinin Hazırlık Aşaması Turizm Şurası Kararları Turizm Envanterleri Diğer ülkelerce hazırlanan turizm stratejileri Kamu, özel sektör ve STK’larla yapılan toplantılar Sektör kuruluşları ile yapılan çalışma toplantıları Web sayfası üzerinden gelen interaktif görüşler dikkate alınmıştır

Türkiye Turizm Stratejisi 2023 Turizm Sektörünün Güçlendirilmesine Yönelik Stratejiler; - Planlama - Yatırım - Örgütlenme - İç Turizm - Araştırma ve Geliştirme - Ulaşım ve Altyapının Güçlendirilmesi - Tanıtım ve Pazarlama - Eğitim - Hizmet Kalitesi -Kentsel Ölçekte Markalaşma -Turizmin Çeşitlendirilmesi -Mevcut Turizm Alanlarının Rehabilitasyonu -Turizm Gelişim Bölgeleri -Turizm Gelişim Koridorları -Turizm Kentleri -Eko-Turizm Bölgeleri 2007 14

TÜRKİYE TURİZMİNİN 2023 VİZYONU SÜRDÜRÜLEBİLİR TURİZM YAKLAŞIMI DOĞRULTUSUNDA İSTİHDAMIN ARTIRILMASINDA VE BÖLGESEL GELİŞMEDE TURİZMİ ÖNCÜ BİR SEKTÖR KONUMUNA ULAŞTIRMAK VE TÜRKİYE’Yİ 2023 YILINA KADAR, ULUSLARARASI PAZARDA TURİST SAYISI VE TURİZM GELİRİ BAKIMINDAN İLK BEŞ ÜLKE ARASINDA ÖNEMLİ BİR DESTİNASYON VE ULUSLARARASI BİR MARKA HALİNE GETİRMEK

VİZYONA YÖNELİK İLKELER Turizmde yönetişimin etkin kılınması Turizmin çevre politikaları ile desteklenmesi Turizmin destinasyon odaklı ve çok fonksiyonlu olarak geliştirilmesi Turizmde rekabetin ucuz ürün yerine markalaşan destinasyonlar oluşturularak sağlanması Varolan destinasyonların ve yeni oluşturulacak destinasyonların sürdürülebilirlik perspektifi içinde yeniden ele alınarak planlaması ve kaliteli yaşanabilir çevreler oluşturulması için başta yerel yönetimler olmak üzere uygulayıcıların eğitimi, Turist profili/hedef kitle odaklı turizm ürünleri oluşturulması Kültürel ve yöresel mimari değerleri kullanan alternatif, sıra dışı konaklama ünitelerinin desteklenmesi,

STRATEJİLER PLANLAMA STRATEJİSİ “Ekonomik gelişimi destekleyen; fiziksel düzeyde uygulanabilir; toplum yönelimli ve sürdürülebilir turizm ilkesini içeren bir planlama yaklaşımının ortaya konması”

STRATEJİLER YATIRIM STRATEJİSİ “Turizm yatırım projelerini uygulanabilir kılacak teşvikler ile turizm sektöründe yatırımların arttırılması” Turizm sektöründe KDV indirimi ile sektörde yatırımlara ivme kazandırılmalı, Sektörde teşvikler yıllık belirlenmeli, teşvikler, turizmde çeşitlilik ve bölgesel kalkınmaya destek olacak şekilde düzenlenmeli, Tesislerin modernizasyonuna yönelik düşük faizli kredilerin sağlanmasında Bakanlık bankacılık sektörü ile görüşmelerde bulunarak bu konularda finansal düzenlemeleri yönlendirmeli, Yatırım Geliştirme ve Yönlendirme konularında uygulama ve danışmanlık hizmeti veren firmalar Bakanlıkça sertifikalandırılmalı,

STRATEJİLER ÖRGÜTLENME STRATEJİSİ Bakanlık bünyesinde; “İyi Yönetişim” ilkesi çerçevesinde ulusal, bölgesel, il ve noktasal düzeyde turizm sektörü ile ilgili kamu, özel sektör kuruluşları ve STK’ların karar verme süreçlerine katılımlarını sağlayacak konseyler bazında kurumsallaşmaya gidilmesi” Bakanlık bünyesinde; Ulusal Turizm Belgeleme Dairesi İç Turizm Araştırma ve Yönlendirme Dairesi Turizm Eğitimi Yönlendirme Dairesi Ulusal Turizm Veri Bankası Şubesi Turizm Merkezlerinde Altyapı ve Hizmet Birlikleri’nin kurulmasının teşviki

STRATEJİLER ÖRGÜTLENME STRATEJİSİ Turizm Sektöründe; Konseyler Devlet, özel sektör ve STK’ları yönetişim ilkesi çerçevesinde bir araya getiren, Danışma ve uygulamaları yönlendiren Krizleri yöneten Kriz durumları dışında üç ayda bir toplanan Ulusal, bölgesel ve yerel politikaları ve stratejileri saptayan birimlerdir. Konseylerin Sekreteryası Bakanlık tarafından yürütülecektir.

STRATEJİLER ÖRGÜTLENME STRATEJİSİ Turizm sektöründe Turizmin yoğun olarak geliştiği alanlarda Bakanlığın öncülüğünde Altyapı ve Hizmet Birlikleri kurulması

İç turizmi özendirici kampanyalar düzenlenilmeli, STRATEJİLER İÇ TURİZM STRATEJİSİ “İç turizmde toplumun farklı kesimlerine uygun kalite ve fiyatta turistik ürün alternatiflerinin sunulması” Bakanlık bünyesinde İç Turizmle ilgili verileri değerlendirmek üzere bir birim kurulmalı, İç turizmi özendirici kampanyalar düzenlenilmeli, Her yıl bir şehir Bakanlıkça “kültür turizmi şehri” ilan edilmeli, Nüfusumuzun %20’sini oluşturan genç nüfusun gençlik turizmine yönlendirilmelidir.

STRATEJİLER ARAŞTIRMA/GELİŞTİRME STRATEJİSİ “Turizm sektöründe AR-GE’nin kamu, özel sektör ve turizm sektöründeki kuruluşlar arasında öncelikle ele alınması” Ulusal Turizm Konseyi (Ulusal ölçekte araştırma ve geliştirmenin yapılmasını ve kullanılmasını sağlamak amacıyla politikalar belirlemek Turizm Eğitimini Yönlendirme Birimi Ulusal Turizm Belgeleme Birimi (ulusal standartların geliştirilmesinin sağlanması ile uzmanlaşmanın gerçekleştirilmesine katkıda bulunacaktır) İç Turizm Araştırma ve Yönlendirme Birimi Turizm Araştırmaları Birimi Ulusal Turizm Veri Bankası Birimi

STRATEJİLER HİZMET STRATEJİSİ Müşteri memnuniyeti esas alınmalı, “Turizm sektörünün her bileşeninde Toplam Kalite Yönetiminin Etkin Kılınması” Müşteri memnuniyeti esas alınmalı, Yerel yönetimler yerel turistik ürünlerin oluşturulmasında bilinçlendirilmeli, Toplam Kalite Yönetimi etkin kılınmalı, Mesleki niteliklerin belgelendirilmesi (sertifikasyon) sistemi ile mesleki eğitimde standardizasyon sağlanmalıdır.

STRATEJİLER HİZMET STRATEJİSİ Turizm sektöründe, Turistik bölgelerin planlanmasında sosyal ve fiziki taşıma kapasitesi ölçümleri yapılmalı, Konaklama tesislerinin belgelendirilmesindeki farklılıklar giderilerek tek bir sistem kurulmalı, Ülkemizin sürdürülebilir kalkınmasına fon ayıran uluslararası hibe veren kuruluşlar ve AB fonlarının sürdürülebilir turizmi teşvik edici uygulamalara daha fazla kaynak ayırmaya yönlendirilmeleri, Yatırımların önünde ciddi engel oluşturan doğal ve tarihi çevrenin korunması ile ilgili mevzuatın gözden geçirilerek koruma-kullanma dengesi gözetilmeli,

STRATEJİLER ULAŞIM VE ALTYAPININ GÜÇLENDİRİLMESİ “Hızla gelişen turizm sektörünün yoğunlaştığı yerleşmelerin altyapı ve ulaşım sorunların giderilmesi” Demiryolları, yat limanı ve kruvaziyer limanları, otoyollar ve bölünmüş yolların yapımında veya niteliklerinin artırılmasında yatırımda kamunun maliyetini en aza indirgemeyi amaçlayan finansman modelleri uygulanmalıdır.

STRATEJİLER ULAŞIM VE ALTYAPININ GÜÇLENDİRİLMESİ Karayolu ağırlıklı ulaşımın niteliği iyileştirilmeli, ana akslarda otoyollar ve bölünmüş yollar tamamlanmalı, Turistik yörelerimizde başka bir aktarmaya veya kara yolculuğuna gerek bırakmayacak stol tipi havaalanlarının yapımı tamamlanmalı, Deniz turizmine gereken önem verilerek kruvaziyer limanlar, mega yat limanları ve yat limanların yatırım programına alınması sağlanmalı,

STRATEJİLER Önümüzdeki dönemde: Reklam kampanyaları; TANITIM VE PAZARLAMA STRATEJİSİ “Ulusal, bölgesel ve yerel ölçekte markalaşmanın hedeflenmesi, ulusal tanıtım ve pazarlamaya ek olarak varış noktası bazında tanıtım ve pazarlama faaliyetlerine başlanması” Önümüzdeki dönemde: Reklam kampanyaları; Destinasyon odaklı olmalı, ürün üstünlüğümüzü ve toplam kaliteyi vurgulamalı Kültürel, tarihi ve doğal miras değerlerimiz tanıtılmalı, Farklı, özgün ve ulusal değerlere sadık kalınarak çağdaş değerlerimiz vurgulanmalı, Hedef kitleye yönelik ürünler ön plana çıkarılmalı, Teknolojik gelişmelerden yararlanılmalı, Uluslararası başarılara imza atarak ülkemizden övgüyle söz ettiren kişilerden yararlanılmalı, Halkla ilişkiler faaliyetleriyle desteklenmelidir.

STRATEJİLER EĞİTİM STRATEJİSİ “Turizm eğitiminin meslek odaklı olması ve ölçülebilir sonuçlar içermesi” Önümüzdeki dönemde: Turizm eğitimi meslek odaklı olmalı ve ölçülebilir sonuçlar içermeli, Acente ve rehberlerin hizmet içi eğitimlerle ve yaptırımlarla kaliteleri yükseltilmeli, Turist rehberlerine her yıl verilen seminerler üniversitelere veya meslek kuruluşlarına bırakılarak Kültür ve Turizm Bakanlığı turist rehberliğinin yasalara uygun olarak yapıldığını denetleyen bir kurum olarak işlev görmeli, Rehberlik eğitiminin lisans düzeyinde verilmesi sağlanarak ön lisans düzeyinde turist rehberliği eğitimi veren bölümler kapatılmalı, ÖSYM tarafından yapılacak sınavla “Rehberlikte Uzmanlık” belgesi verilmeli ve bu belge rehberlik yapabilmek için zorunlu olmalıdır.

Turizm Eğitimini Yönlendirme Dairesi kurulmalı STRATEJİLER EĞİTİM STRATEJİSİ Turizm Eğitimini Yönlendirme Dairesi kurulmalı Üniversitelerin “Turizm İşletmeciliği ve Otelcilik Bölümleri” müfredatı gözden geçirilerek turizm sosyolojisi, dünya mutfakları ve kültürleri, Anadolu uygarlıkları ve kültürleri, turizmde araştırma yöntemleri, turizmde yeni varış noktaları oluşturma, davranış bilimleri, yeni turizm ürünü ve çeşidi araştırmaları ve özel branş (yatçılık, mağaracılık, su altı, dağcılık, rafting vb.) eğitimleri gibi turizm sektörünün değişen gereksinimlerini karşılayacak derslere de yer verilmesi uygun olacaktır.

EYLEM PLANI Noktasal Değil… Bölgesel Destinasyonlara ve Koridorlara Doğru…

ULAŞIM EYLEM PLANI Havayolu: - 1 havaalanı + 3 uluslararası havaalanı Demiryolu: - 7 hızlı tren hattı inşaatı . Karayolu: - 7 ana bölünmüş yol fizibilitesi ve uygulama projesi- - 28 bölünmüş yol bağlantısı fizibilite ve uygulama projesi Denizyolu: - 11 kurvaziyer, 9 yat limanı 27 balıkçı barınağının rehabilite edilmesi 2007 36

ULAŞIM EYLEM PLANI Ana Bölünmüş Yol Bağlantıları Mevcut otoyol bağlantılarına ek olarak 7 ana bölünmüş yol güzergahı önerilmektedir: Ankara – Aksaray – Pozantı Hattı Ankara – Kırıkkale – Yozgat – Sivas – Erzincan – Erzurum Hattı Ankara- Kırıkkale – Samsun Hattı Diyarbakır – Mardin – Şanlıurfa Hattı Ankara – Afyonkarahisar – Uşak – İzmir Hattı Afyonkarahisar – Kütahya – Bursa – Balıkesir (Bursa – Erdek) Hattı Aydın – Denizli – Burdur- Antalya Hattı 2007 37

ULAŞIM EYLEM PLANI Demiryolu Bağlantıları Önümüzdeki dönemde mevcut demiryolu bağlantılarını birbirleriyle birleştirecek ve ülke genelinde ana turizm bölgelerini birbirine bağlayan 7 adet demiryolu güzergahının geliştirilmesi öngörülmektedir: Ankara-İstanbul Hızlı Tren Hattı Ankara-Konya Hızlı Tren Hattı Ankara-Sivas Hızlı Tren Hattı Ankara-İzmir Hızlı Tren Hattı Bursa-Osmaneli Hızlı Tren Hattı Ankara –Kayseri Hızlı Tren Hattı - İstanbul-Antalya Hızlı Tren Hattı 2007 38

İç uçuşlara hizmet veren - Bursa Çanakkale Körfez Havaalanlarının ULAŞIM EYLEM PLANI Havayolu Bağlantıları İç uçuşlara hizmet veren - Bursa Çanakkale Körfez Havaalanlarının uluslararası uçuşlara açılması; Kütahya’da da yeni bir havaalanı yapılması önerilmektedir. 2007 39

ULAŞIM EYLEM PLANI Deniz Ulaşımı Bağlantıları 11 Kruvaziyer Liman Fizibilite ve uygulama projesi hazırlanacak 11 Kruvaziyer Liman Samandağı Kruvaziyer Limanı Antalya Kruvaziyer Limanı Kuşadası Kruvaziyer Limanı Çeşme Kruvaziyer Limanı Çanakkale Kruvaziyer Limanı İstanbul Galata Kruvaziyer Limanı İstanbul Haydarpaşa Kruvaziyer Limanı İstanbul Ataköy Kruvaziyer Limanı İstanbul Zeytinburnu Kruvaziyer Limanı Samsun Kruvaziyer Limanı Trabzon Kruvaziyer Limanı 2007 40

9 Yeni Yat Limanı 1. Samandağ Yat Limanı 2. Anamur Yat Limanı 3. Ören Yat Limanı 4. Dalaman Yat Limanı 5. Datça Yat Limanı 6. Geyikli Yat Limanı 7. Bozcaada Yat Limanı 8. Gökçeada Yat Limanı 9. Saros Körfezi Yat Limanı

ULAŞIM EYLEM PLANI Deniz Ulaşımı Bağlantıları Ülkemizde bulunan 200’ü aşkın balıkçı barınağı yat turizmi açısından önemli bir avantajdır. Bu nedenle, bu barınakların dip taramalarının yapılıp, elektrik, su ve telefon gibi hizmetlerin sağlanması durumunda bu barınaklarda en az 350 en fazla ise 600 yat kapasitesine ulaşmak mümkündür. Enez Yat Limanı +Balıkçı Barınağı Samsun Yat Limanı +Balıkçı Barınağı Şarköy Yat Limanı +Balıkçı Barınağı Yalıköy Yat Limanı +Balıkçı Barınağı Avşa Yat Limanı +Balıkçı Barınağı Fatsa Yat Limanı +Balıkçı Barınağı İğneada Yat Limanı +Balıkçı Barınağı Efirli Yat Limanı +Balıkçı Barınağı Kıyıköy Yat Limanı +Balıkçı Barınağı Giresun Yat Limanı +Balıkçı Barınağı Kilyos Yat Limanı +Balıkçı Barınağı Görele Yat Limanı +Balıkçı Barınağı Şile Yat Limanı +Balıkçı Barınağı Trabzon Yat Limanı +Balıkçı Barınağı Akçakoca Yat Limanı +Balıkçı Barınağı Of Yat Limanı +Balıkçı Barınağı Amasra Yat Limanı +Balıkçı Barınağı Rize Yat Limanı +Balıkçı Barınağı Cide Yat Limanı +Balıkçı Barınağı Fındıklı Yat Limanı +Balıkçı Barınağı Gerze Yat Limanı +Balıkçı Barınağı Hopa Yat Limanı +Balıkçı Barınağı İnebolu Yat Limanı +Balıkçı Barınağı Ahlat Yat Limanı +Balıkçı Barınağı Sinop Yat Limanı +Balıkçı Barınağı Van Yat Limanı +Balıkçı Barınağı Yakakent Yat Limanı +Balıkçı Barınağı   2007 42

Türkiye Turizm Stratejisinin Uygulama Süreci