ÖĞRETİM STARTEJİLERİ-2 Hazırlayan Mehmet ULUIŞIK 040645004
BUGÜN İŞBİRLİĞİNE DAYALI ÖĞRETİM STRATEJİSİ TAM ÖĞRENME STRATEJİSİ ARAŞTIRMA-İNCELEME YOLUYLA ÖĞRETİM STRATEJİSİ konularını işleyeceğiz.
İŞBİRLİĞİNE DAYALI ÖĞRETİM STRATEJİSİ İşbirliğine dayalı öğrenmenin en önemli özelliği, öğrencilerin ortak bir amaç doğrultusunda, küçük gruplar halinde birbirinin öğrenmesine yardım ederek çalışmalarıdır. Grup üyeleri ya birbirine öğreterek ya da her biri işin bir kısmını yaparak yardımlaşırlar. Buna "iç bağımlılığı" ya da "amaç bağımlılığı" denmekledir.
İşbirliğine dayalı öğretim stratejisinin bir başka önemli özelliği "ödül bağımlılığı“ dır. Grup çalışmasının ödüllendirilmesi ile bireyler dolaylı olarak ödüllendirilmiş olurlar. İşbirliğine dayalı öğretim stratejisinin önemli özelliklerinden biri de, işin her üyeye sorumluluk düşecek biçimde yapılandırılması, diğeri ise öğrenciler arasındaki etkileşim biçimidir.
İşbirliğine Dayalı Öğretim Stratejisini Uygulama Adımları Giriş, amaçların belirtilmesi Grupların oluşturulması Grupların verilen konuları çalışması Grup üyelerinin karşılıklı yer değiştirip, yeni grupların oluşturulması Grup üyelerinin konuları birbirlerine anlatması Her grubun 3-5 soru hazırlaması Soruların öğretmen tarafından toplanması Soruların öğretmen tarafından sınıfa yöneltilmesi En çok doğru cevap veren grubun belirlenmesi, ödüllendirilmesi
İşbirliğine dayalı öğretim grup biçiminde çalışma şeklidir İşbirliğine dayalı öğretim grup biçiminde çalışma şeklidir. Bir sınıfın öğrencilerini gruplara ayırmakla, grup çalışması yapılmış sayılmaz. Eğer sınıftaki öğrenci sayısı çok ise böyle bir sınıf grup değildir. Grup öğretiminde üyeler arasındaki etkileşim esastır.
İşbirliğine dayalı öğretim öyle düzenlenir ki gruptaki her üye kendi grubundaki diğer arkadaşları başarmadan kendisinin de başaramayacağını bilir ve diğer arkadaşlarının da başarılı olması için elinden gelen gayreti sarf eder.
İşbirliğine Dayalı Sınıf Ortamının Özellikleri 1-Öğrenciler küçük ve heterojen gruplarda birlikte çalışırlar. 2-Öğrenciler bütün grup üyelerinin başarıları için çaba gösterirler. 3-Öğrencilerde “benim için faydalı olan şey, başkaları içinde faydalıdır” anlayışı hakimdir.
İşbirliğine Dayalı Öğretim Gruplarının Oluşturulması İşbirliğine dayalı öğrenme gruplarını oluşturmada kız ve erkek öğrenci sayılarının dengeli olması gerektiğine dikkat çekilmelidir. Eğer birkaç öğrenci sorumluluğu alır ve onlar soru sorar,cevap verir, tartışır, diğerleri pasif kalırsa; açıklayanlar daha iyi öğrenir, dinleyenler ise daha az öğrenirler. Bu nedenle işbirliğine dayalı öğrenme grupları oluştururken çeşitli öğrenme düzeylerine sahip öğrencilerin aynı grupta bir arada çalıştırılmasına ve takım başarısınaa özen gösterilmelidir.
İşbirliğinin Dayalı Öğretim Stratejisinin Faydaları 1. Öğrencilerin öğrenmeye güdülenmelerine ve dikkatlerini sürdürmelerine yardım eder. 2. Bireyin dünyayı diğer insanların bakış açısından görme yetkisini kazandırır. 3.Öğrenciler başkalarının fikirlerine saygılı olmayı,hoşgörülü olmayı,tartışmayı öğrenir. 4. Öğretme-öğrenme ortamı öğrenciler için eğlenceli hale gelmektedir. 5. Öğrencilerin özsaygı ve öz yeterlilik duygularının gelişmesine katkı sağlar.
TAM ÖĞRENME STRATEJİSİ Öğrencilerin hazır bulunuşluk düzeyine uygun bir planlama ile her öğrenciye öğrenmeyi öğrenmesi, öğrenmenin gerçekleşmesi için yeterli zamanın ve desteğin verilmesiyle, her aşamada ölçme–değerlendirme yapılarak hataların zamanında tespit edilip giderilmesiyle gerçekleştirilen öğrenme etkinlikleridir.
Öğrencilerin tamamına yakını hedeflere ulaşmalıdır Öğrencilerin tamamına yakını hedeflere ulaşmalıdır. Bu yaklaşımda yeterli zaman, araç-gereç, geribildirim ve tekrar sağlandığında herkesin kabiliyetleri oranında kazanımlara en üst düzeyde ulaşılacağı varsayılmaktadır.
Öğrencilerin öğrenme düzeyleri ve öğrenme süreleri arasında ciddi farklar vardır. Doğru teknik uygulandığı ve yeterli süre ayrıldığında her öğrenci her konuyu öğrenebilir.
TAM ÖĞRENME STRATEJİSİNİN İLKELERİ Bağımsız veya yarı bağımsız öğrenme bölümleri oluşturulur. Minimum başarı düzeyi belirlenir.Bu düzey en az %70 olmalıdır. Öğrencilerin tam öğrenmeleri için onlara fiziki ortam ve teknolojik koşullar sağlanır. Öğrencilerin bölüm için gerekli olan önkoşul davranışlara sahip olup olmadıkları, uygulanacak hazır bulunuşluk testi ile belirlenir ve duruma göre tamamlama öğretimi yapılır.
Öğrencilerin öğretim sürecine etkin katılımı sağlanır. Her bölümün sonunda notla değerlendirilmeyen “izleme testi” uygulanır. Testlerin sonuçlarına ek öğrenme-öğretme etkinlikleri yapılır. Bir bölümdeki konu ile ilgili hedefe ulaşılmadan ve davranışlar tam olarak öğrenilmeden bir sonraki bölüme geçilmez.
İleride olan öğrenciler için zenginleştirilmiş Tam Öğrenme Stratejisinin Öğretme-Öğrenme Sürecinin Uygulanışı İleride olan öğrenciler için zenginleştirilmiş etkinlikler uygulama Ünite analizi (konu ve hedef davranışları belirleme) Bilişsel giriş davranışları belirleme Öğretme-öğrenme etkinliklerini uygulama İzleme değerlendirmesini yapma İkinci üniteye ilerleme Tamamlama öğretimi yapma Düzeltme etkinliklerini uygulama Paralel izleme değerlendirmesini yapma
ARAŞTIRMA-İNCELEME YOLUYLA ÖĞRETİM STRATEJİSİ Tümüyle öğrencilerin araştırma ve inceleme yapmalarına ağırlık veren bir öğretim stratejisidir. Öğretmen bu stratejiyi kullanırken yol gösterici, yönlendirici, rehber konumundadır. Böylece öğrenci, araştırma yoluyla bir problemin nasıl çözüleceğini öğrenmiş olur. Verilecek ipuçları yardımıyla öğrencilerin kendilerinin problemi kavramları ve hipotezler oluşturmaları sağlanmalıdır.
Bu strateji daha önceleri matematik, fen bilgisi gibi doğa bilimlerinde uygulamalı olarak kullanılırken, şimdi bütün konu alanlarında kullanılabilmektedir. Konu alanı içeriğinde problem ya da çözülmesi gerekli bir durum varsa en etkili stratejidir. Bu strateji sadece sınıf içerisinde değil aynı zamanda laboratuar, atölye ve okul dışı doğal ortamlarda da kullanılabilir.
ARAŞTIRMA-İNCELEME YOLUYLA İŞLENEN DERSİN DÖRT TEMEL BÖLÜMÜ Problemin öğrenciler tarafından belirlenmesi, hissedilmesi, tanımlanabilmesi, Hipotezler oluşturulması. Denenmek üzere geçici yargılar oluşturulması. Elde yeterli kanıt yoksa, soru cümleleri de oluşturulması, Hipotezlerin test edilmesi, problemin çözümlenmesi için gerekli verilerin toplanması, Toplanan verilerin analizi, analiz sonuçlarının karşılaştırılması, yorumlanması ve sonuca ulaşılması.
Öğretmen problemin çözümünde kullanılacak araç-gereçlerini ve kaynaklarını hazır bulundurmalıdır. Bu stratejide öğrencinin gerçekçi yaşantılar geçirmesi,gerçek problemlerin yer aldığı konularla yüz yüze getirilmesi yoluyla sağlanır. Bu strateji sayesinde uygulama, analiz ve sentez yapma, değerlendirme gibi en yüksek bilişsel davranışların kazanılması sağlanmaktadır.
KAYNAKLAR Tan,Ş&Erdoğan,A. Öğretimi Planlama ve Değerlendirme,Pegem A Yayınları,2004,Ankara Fidan,N. Okulda Öğrenme ve Öğretme,Alkım Yayınları,1985,Ankara Büyükkaragöz,S.S. Genel Öğretim Metotla, Öz Eğitim Yayınları,1999,İstanbul Senemoğlu,N. Gelişim Öğrenme ve Öğretim (kuramdan Uygulamaya), Gazi Kitabevi, 1997,Ankara Demirel,Ö. Kuramdan Uygulamaya Öğretme Sanatı, Pegem A Yayınları,1999,Ankara Sünbül,A.M.Öğrenme-Öğretme Stratejisi Saban,A.Öğrenme Öğretme Süreci, Nobel yayın dağıtım,2000,Ankara Ülgen,G.Eğitim psikolojisi,Alkım yayınevi, 1997,İstanbul Uyar,D.Öğrenme Modelleri Stratejileri ve Teknikleri http://www.ugurdershanesi.com.tr(25/04/2006) http://www.ortadogu.k12.tr( 22/04/2006) A.Ü. Eğitim Bilimleri Fakültesi: I. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi (25-28 Eylül 1990). Ankara: MEB yay. 1993. 187-201.