Özel Sektöre Yönelik Ar-Ge ve Yenilik Destek Programları 05 Kasım 2009, Ankara

TÜBİTAK Bilim ve Teknoloji politikalarını belirlemek Araştırma Destek Temel İşlevleri Bilim ve Teknoloji politikalarını belirlemek Araştırma Enstitüler (MAM, SAGE, UME, UEKAE, .....) Destek Proje Destekleri Araştırma Destek Programları Başkanlığı (ARDEB) Bilim İnsanı Destekleri Bilim İnsanı Destekleme Daire Başkanlığı (BİDEB) Teknoloji ve Yenilik Destek Programları Başkanlığı (TEYDEB) Sanayiye, Özel Sektöre yönelik AR-GE Destekleri

Teknoloji ve Yenilik Destek Programları Başkanlığı (TEYDEB) Araştırma Enst. TEYDEB Yurtiçi /Yurtdışı Danışmanlık Teknoloji Grupları ve Mali Denetim Özel Sektör Kuruluşlarının Ar-Ge Projeleri T E Y D E B Özel Sektör Kuruluş Üniversiteler Teknoloji ve Yenilik Destek Programları Başkanlığı (TEYDEB); sanayiden, özel sektörden gelen araştırma projelerine destek vermektedir. TÜBİTAK’ın “Sanayi Ar-Ge faaliyetlerine destek verme” görevini yürütmektedir.

Ülkemizin ekonomik ve sosyal refahını artırmak için, Misyonumuz Ülkemizin ekonomik ve sosyal refahını artırmak için, özel sektör Kuruluşlarının araştırma – teknoloji geliştirme ve yenilikçilik yeteneği ile rekabet gücünü yükseltmek ve ülkemizde girişimcilik kültürünün oluşmasına katkıda bulunmaktır. TEYDEB, bu amaçla, ilgili kesimlerle işbirliği yaparak; Özel sektör kuruluşlarının, proje esaslı araştırma-teknoloji geliştirme faaliyetlerine kaynak ayırmalarını özendirecek, risk paylaşımlı destek mekanizmaları uygular ve geliştirir, Sanayi kuruluşlarının kendi aralarında, üniversitelerle ve araştırma kurumlarıyla ulusal/uluslararası işbirliği ve teknoloji transfer mekanizmaları oluşturmalarına katkıda bulunur, Ölçme, değerlendirme ve izleme sistemleri oluşturarak uygulama araçlarının etkinliğini ölçer, destek programlarının sosyo-ekonomik etkilerini analiz eder. T E Y D E B

Mali Denetim ve Sözleşmeler Müdürlüğü Teknoloji Grupları Alanlarındaki Ar-Ge faaliyetlerini değerlendirmek, desteklemek ve izlemek amacıyla kurulan birimlerdir. Makine, İmalat Teknolojileri (MAKİTEG) Malzeme, Metalurji ve Kimya Teknolojileri (METATEG) Elektrik, Elektronik Teknolojileri (ELOTEG) Bilişim Teknolojileri (BİLTEG) Biyoteknoloji, Tarım, Çevre ve Gıda Teknolojileri (BİYOTEG) T E Y D E B Mali Denetim ve Sözleşmeler Müdürlüğü Destek programlarının mali faaliyetlerini yürütmek ve izlemek amacıyla kurulan birimdir.

Ar-Ge Yenilik Faaliyetlerinde Kamu Destekleri Projelere hibe destekler TÜBİTAK DTM KOSGEB Sanayi Bakanlığı (Santez) Projelere kredi TTGV Vergi teşvikleri Gelir vergisi (193) ve Kurumlar vergisi (5520) kanunlarında yer alan Ar-Ge indirimi, 2001 4691: Teknoloji geliştirme bölgesi kanunu, 2001 5746 sayılı Ar-Ge Kanunu (12.03.2008/R.G.26814)

TEYDEB Destek Programları 1501 -Sanayi Ar-Ge Projeleri Destek Programı 1503 -Ar-Ge Proje Pazarı Destekleme Programı 1507 -KOBİ Ar-Ge Başlangıç Destek Programı 1508 -Teknogirişim Destek Programı 1509 -Uluslararası Sanayi Ar-Ge Projeleri Destekleme Programı 2007’de başlatıldı 7

1501 - Sanayi Ar-Ge Projeleri Destekleme Programı KİM BAŞVURABİLİR ? Sektör ve büyüklüğüne bakılmaksızın firma düzeyinde katma değer yaratan ülkemizde yerleşik tüm sermaye şirketleri DESTEK BİÇİMİ Harcama yapıldıktan sonra hibe şeklinde destek DESTEKLEME ORANI Ar-Ge proje giderleri toplamının en fazla %60’ı DESTEKLEME SÜRESİ En çok 36 ay

1503 - Ar-Ge Proje Pazarı Destekleme Programı AMACI Üniversite, araştırma kurumları veya sanayi şemsiye kuruluşlarının, proje fikirlerini hayata geçirmek için düzenleyecekleri ortaklık arayış toplantılarına finansal destek sağlamak SAĞLANAN DESTEĞİN TÜRÜ VE MİKTARI Etkinlik kapsamında; Basım, Kırtasiye, İletişim, Haberleşme, Tanıtım, Konaklama/Seyahat giderlerine ilişkin olarak en fazla 15.000.- TL ile destek verilmektedir. KİMLER BAŞVURABİLİR? Üniversiteler, araştırma kuruluşları ya da sanayi şemsiye Kuruluşları, Proje Pazarları, katılımcıların aktif olarak katılacak biçimde kurgulanmalı, bu kapsamda atelye çalışmaları, paralel oturumlar,katılımcıların proje önerilerini içeren sunumları ve proje ortaklıklarına yönelik ikili görüşme faaliyetlerini içermelidir.

1507-KOBİ Ar-Ge Başlangıç Destek Programı İlk Ar-Ge’m !!! AMACI KOBİ’lerin ilk iki projelerine avantajlı bir şekilde destek sağlayarak araştırma - teknoloji geliştirme ve yenilik projesi yapmaya özendirmek SAĞLANAN DESTEĞİN TÜRÜ VE MİKTARI proje giderlerinin %75’i hibe Proje bütçe üst sınırı 400.000 TL Proje (AGY101 ve AGY301) Hazırlama ve Hazırlatma Giderleri ile Yeminli Mali Müşavir Giderleri de desteklenecektir. DESTEK SÜRESİ proje bazında en çok 18 ay KİMLER BAŞVURABİLİR? TÜBİTAK’tan hiç destek almamış ya da en fazla bir projesi desteklenmiş KOBİ’ler başvurabilir.

1508-TEKNOGİRİŞİM Destek Programı AMACI Genç girişimcilerin, teknoloji ve yenilik odaklı iş fikirlerine dayanan, nitelikli istihdam yaratma ve rekabet gücü potansiyeli yüksek iş kurma girişimlerinin desteklenmesi KİMLER BAŞVURABİLİR? Lisans, Y. Lisans veya Doktora programını 5 yıl içerisinde tamamlamış genç girişimciler başvurabilir. SAĞLANAN DESTEĞİN TÜRÜ VE MİKTARI en fazla 100.000 TL; Destek oranı %75 genel destek kalemleri + Ofis ve işlik kira, su, elektrik, ısıtma, iletişim giderleri, Yeminli mali müşavir ücretleri DESTEK SÜRESİ Destek süresi 12 ay

1509 - Uluslararası Sanayi Ar-Ge Projeleri Destekleme Programı AMACI EUREKA gibi işbirliği ağlarını kullanarak Avrupa ülkeleri arasında pazar odaklı Ar-Ge projelerini yaratmak ve Avrupa çapındaki firmalar, üniversiteler ve araştırma kurumları arasındaki işbirliğini artırmaktır. DİĞER PROGRAMLARDAN FARKI Katılımcı ülkelerden bir veya daha fazla ortağı olması, Proje destek süresinde kısıtlama olmaması, SAĞLADIĞI FIRSATLAR Uluslararası işbirliği yeteneğinin kazanılması, Diğer uluslar arası programlara daha kolay erişim ve adaptasyon, Uluslararası pazarlara erişim.

Artık Ar-Ge yapabiliyorum İkli ve Çoklu İşbirlikleri Fikrim var! Ar-Ge ile yeni ufuklar Artık Ar-Ge yapabiliyorum Firmamı Kurdum! 7. Çerçeve Programı EUREKA 1508-TEKNOGİRİŞİM 1507-KOBİ AR-GE 1501-SANAYİ AR-GE İkli ve Çoklu İşbirlikleri 1503-PROJE PAZARLARI

Sanayi Ar-Ge Destek Programları Bilimsel ve teknolojik bilginin, ürüne, sürece, yönteme veya sisteme dönüştürme aşamalarında yapılan teknoloji ve yenilik odaklı araştırma, geliştirme, iyileştirme, faaliyetlerine ilişkin proje önerilerinin desteklenmesine yönelik risk paylaşımlı destek programlarıdır. Bilginin Teknolojiye Teknolojinin Ürüne Dönüştürülmesi

Teknoloji Üretimi Teknoloji Transferi Mevcut Teknoloji Ar-Ge Yatırımı Neden Farklıdır? (Teknoloji Temin Seçeneklerinin Kârlılığı) 80 60 40 20 M TL 0 1 5 10 15 20 25 Yıl Teknoloji Üretimi Teknoloji Transferi Mevcut Teknoloji

Krizlerde Ar-Ge ile kurtuluş - Üretimin yaklaşık %15’i yerli %85’i ihraç pazarlara sunulmaktadır. - Ar-Ge’sinin büyük kısmı Tofaş’ta yapılan Doblo ve Fiorino ihracatımızı artırmıştır.

Destek Programlarının Hedefi BTYK’nun 10 Mart 2005 tarihli 11. toplantısında Ülke kalkınma hedefleri de dikkate alınarak belirlenen 2013’de Ar-Ge harcamalarının Gayri Safi Yurt İçi Hasıla içindeki oranının %2 ve özel sektörün Ar-Ge harcamalarındaki payının %50 olması, diğer bilim-teknoloji destek programları ile birlikte bu programların da hedefidir. (Ülkemizin 2007 yılı Ar-Ge Harcaması/GSYİH oranı %0,71 dir. Avrupa Komisyonunca bu hedef 2010 yılında GSYİH içindeki % 3 Ar-Ge payına ulaşılması hedeflenmekte (Yeni Lizbon Stratejisi) Şu an için bu oran bazı Avrupa ülkelerinde %3 ün üzerindedir.)

Sektörler Bazında Ar-He Harcamaları Oranı (%) 2002 2007 ABD (2006) AB27 (2006) TR 2013 Hedefi Yüksek Öğretim 64 48 14 23 26 Özel Sektör 29 41 69 62 60 Kamu 7 11 12 Jan Fagerberg Bir ürün ya da hizmetin ilk defa düşünülmesini icat, ilk defa pratik uygulama çabasına da yenilik ya da inovasyon diye tanımlar Kaynak: TÜİK, OECD Özel sektörün, Ar-Ge harcamaları içindeki payı artıyor. Ancak, hala AB ortalamasının 2/3’ü kadar.

Ar-Ge Projelerinden Beklenen Hedefler Yeni ürün geliştirilmesi Ürün kalitesi veya standardının yükseltilmesi Maliyet düşürücü ve standart yükseltici yeni tekniklerin geliştirilmesi Yeni üretim teknolojilerinin geliştirilmesi 1 ve 2 ürün geliştirme, 3 ve 4 süreç geliştirme

Yenilik ve Ar-Ge Projelerin Değerlendirilmesinde OECD tarafından hazırlanmış olan Oslo ve Frascati kılavuzlarındaki tanımlar ve kavramlar esas alınmaktadır. Oslo Kılavuzu’na göre : Teknolojik açıdan yeni ürün, Teknolojik açıdan iyileştirilmiş ürün, Teknolojik süreç yeniliği Sanayi Ar-Ge’sinin çerçevesini çizmektedir.

Ürün Yeniliği Sınıflandırması Dünya İçin Yeni Bir Ürün Geliştirilmesi Ülke İçin Yeni Bir Ürün Geliştirilmesi Firma İçin Yeni Bir Ürün Platformu Geliştirilmesi Firma İçin Yeni Bir Ürün Geliştirilmesi Firmada Mevcut Bir Ürünün Yeni Modellerinin Geliştirilmesi

Yenilik ve Ar-Ge Ürün Yeniliği Süreç Yeniliği Pazarlama Yeniliği Organizasyonel Yenilik DESTEK KAPSAMINDA KAPSAM DIŞI

Desteklenen Ar-Ge ve yenilik aşamaları

Yenilik, yeni bir fikrin başarılı bir şekilde Yenilik nedir? Yenilik, yeni bir fikrin başarılı bir şekilde ticarileştirilmesi esasına dayanmaktadır. Yenilikten kasıt yeni bir ürün veya süreç olabileceği gibi yeni bir organizasyon veya pazarlama modeli de olabilmektedir.

Ar-Ge ve Yenilik “Ar-Ge, parayı bilgiye dönüştürmek iken; Yenilik, bilgiyi paraya dönüştürmektir.” Esko Aho, Finlandiya Eski Başbakanı

Proje Değerlendirme ve İzleme Sistemi (PRODİS) e-Başvuru Kullanıcı Kaydı Firma Kaydı / Firma Seçimi Proje Bilgilerinin Girilmesi İlgili Evrakların ve Çıktıların TÜBİTAK’a İletilmesi Kullanıcı Yetkilendirmesi https://eteydeb.tubitak.gov.tr Projenin PRODİS üzerinden elektronik ortamda TÜBİTAK’a İletilmesi

e-Başvuru

Proje Öneri Bilgileri Bölüm A Proje ve Kuruluş Bilgileri Destek Programları’na yapılan proje başvuru içeriği : Bölüm A Proje ve Kuruluş Bilgileri Bölüm B Projenin Endüstriyel Ar-Ge İçeriği, Teknoloji Düzeyi ve Yenilikçi Yönü Bölüm C Proje Planı ve Kuruluşun Altyapısı Bölüm D Projenin Ekonomik Yarara ve Ulusal Kazanıma Dönüşebilirliği Bölüm E Proje Bütçesi

Proje İş-Zaman Çubuk Grafiği

Proje üçgeni ve AGY100 Proje Öneri Bilgileri Proje Planı ve Kuruluşun Altyapısı Proje Bütçesi Başarılı proje, Kapsamını, belirlenen niteliklerde zamanında ve hesaplanan maliyet sınırları içinde tamamlayabilen projedir. Zaman Maliyet Kapsam Endüstriyel Ar-Ge İçeriği Teknoloji Düzeyi ve Yenilikçi Yönü

TÜBİTAK TEYDEB’e Başvuru Süreci AGY100 Proje Başvurusu Hakem Değerlendirmesi (Konu ve bütçeye göre 2-5 uzman araştırmacı hakem) TEYDEB Değerlendirmesi (Uzman ön değerlendirmesi) 31

TEYDEB Uzman değerlendirmesi Değerlendirme Süreci TEYDEB Uzman değerlendirmesi AGY200 Hakem Raporları Red Kabul Sözleşme Teknoloji Grubu Komitesi Toplantısı 32

Proje Başvurusunda Nelere Dikkat Edilmeli -1 Projenin endüstriyel Ar-Ge içeriği ve yenilikçi yönü vurgulanmalı Projenin teknoloji düzeyi bilimsel/teknik literatür ve standartlar referans verilerek açıklanmalı Projenin hedef ve çıktıları net ve ölçülebilir biçimde başarı kriterleri tanımlanmalıdır. Projede kullanılacak yöntem ve teknikler açıklanmalı.

Proje Başvurusunda Nelere Dikkat Edilmeli - 2 Proje süresi ve bütçesi gerçekçi tahmin edilmeli. Proje iş paketlerine bölünmeli, iş paketleri arasındaki ilişkileri iyi kurgulanmalı. Projeyi gerçekleştirmek için gerekli işbirlikleri ve hizmet alımları tanımlanmalı. Proje ekibi projeyi gerçekleştirebilir nitelikte oluşturulmalı. Değerlendirme sürecinde hakemlere proje faaliyetlerine ilişkin proje personelinin ve var ise teknik danışmanların sunum yapmaları.

Desteklenmeyen projeler Ar-ge ve yenilikçi yönü zayıf, fonksiyonel değişiklik içermeyen rutin mühendislik uygulamaları, sadece şekil ve estetiğe yönelik değişikliklerden ibaret projeler Güncel teknolojinin gerisinde kalmış çalışmaları içeren projeler, Altyapının iyileştirilmesine, üretim altyapısına yönelik yatırım ağırlıklı projeler Firmanın özgün katkısının sınırlı olduğu ya da hiç olmadığı projeler Proje ekibi nitelik veya nicelik olarak projeyi gerçekleştirecek yeterlilikte değil. Proje çıktısı ekonomik yarara dönüşebilir nitelikte değildir.

3 Boyutlu Değerlendirme Proje önerilerini, her boyuta eşit ağırlık vererek 3 boyutta değerlendirmek için geliştirilen Tanımlara Bağlanmış Değerlendirme Ölçeği (Phrase-Anchored Rating Scale) (Likert Ölçeği – 1, 2, 3, ... yerine) Her 3 boyut için ayrı ayrı ÇOK İYİ İYİ İYİ DEĞİL / YETERSİZ yönleri tanımlayan ifadeler / kavramlar / hükümler

Projenin endüstriyel Ar-Ge içeriği, teknoloji düzeyi ve yenilikçi yönü Sanayi Ar-Ge Projeleri Değerlendirme Boyutları Projenin endüstriyel Ar-Ge içeriği, teknoloji düzeyi ve yenilikçi yönü Proje planı ve kuruluşun altyapısının uygunluğu Proje çıktılarının ekonomik ve ulusal kazanıma dönüşebilirliği

2.817 ARAŞTIRMACIDAN OLUŞAN, SÜREKLİ BÜYÜYEN Hakem Havuzu 105 ÜNİVERSİTEDEN 20.544 HAKEMLİK 2.817 ARAŞTIRMACIDAN OLUŞAN, SÜREKLİ BÜYÜYEN HAKEM HAVUZU 38

Destek Programları Kapsamında Hakem ve İzleyicilik Kullanımında ilk 15 Üniversite Kullanım Sayısı Kullanım Oranı ORTADOĞU TEK. ÜN. 3.605 21% İTÜ 2.954 18% BOĞAZİÇİ ÜN. 1.129 7% YILDIZ TEKNİK ÜN. 1.076 6% GAZİ ÜN. 967 HACETTEPE ÜN. 567 3% BİLKENT ÜN. 531 DOKUZ EYLÜL ÜN. 527 EGE ÜN. 416 2% ULUDAĞ ÜN. 394 MARMARA ÜN. 343 İZMİR YÜK. TEK. ENS. 311 TOBB 261 ÇUKUROVA ÜN. 259 SABANCI ÜN. 252 1%

Destek Programları Kapsamında Hakem ve İzleyicilik Kullanımı ARBİS’e kayıtlı hakemler görevlendirilmektedir. 40

Hakem belirlenmesinde… Proje önerilerine hakem seçimi yapılırken aşağıdaki hususlar dikkate alınmaktadır: TÜBİTAK-ARBİS (Araştırmacı Bilgi Sistemi)’de kayıtlı ve konunun uzmanı olması, Projeler arası karşılaştırma yapabilmesi için firmanın önceki projelerinde hakemlik görevi yapmış olması, Proje konusunda Türkiye’deki gelişimi görerek değerlendirme yapabilmesi için benzer projelerde görev almış olması, Üniversite-sanayi işbirliğine katkı sağlamak amacıyla projenin yürütüleceği bölgeden olması, Daha önceki proje değerlendirme performanslarına (gözlem, irdeleme, rapor niteliği, firmaya katkısı ve rapor veriş süresi) göre belirlenmesi, Daha önce hakemlik yapmamış kişiler arasından ve çeşitli üniversitelerden hakem belirlenerek hakem havuzunun genişletilmesi, Proje konusu farklı disiplinleri içeriyor ise her bir disiplini değerlendirebilecek uzmanların belirlenmesi Teknoloji Komitelerinin üyeleri, Bilimsel değerlendirme yapan hakemler, izleyiciler, kurumsal temsil esasına göre değil, bireysel uzmanlık ve liyakat esasına göre seçilmekte ve bireysel değerlendirmelerini, ait oldukları kurumların görüşü olarak değil, bireysel bağımsız görüşleri olarak ifade etmek zorundadır. 41

Bilim insanı - Sanayi Etkileşimi Türkiye’nin farklı yerlerindeki bilim insanlarının kuruluşların projelerini yerinde değerlendirmek üzere ziyaret etmesi bilginin yayılmasına ve uzun vadede üniversite ve sanayi arasında kalıcı bağların oluşmasına katkıda bulunmaktadır. Her yıl değerlendirme süreçlerinde görevlendirilen iki bine yakın bilim insanı üniversite dışına çıkarak özel sektör kuruluşları ile buluşmaktadır.

Proje Değerlendirme ve İzleme Sistemi (PRODİS) e-Dönem Başvurusu Yürütücü Yetkilendirme Formu Gönderilir. Firma, Mali Raporu hazırlar ve YMM onayına sunar. YMM, Mali Raporu inceleyerek, AGY 500 raporunu düzenler. Firma, AGY 500 Raporunu ve Dönem Raporunu tarayıcıdan geçirerek PDF’e dönüştürür. https://eteydeb.tubitak.gov.tr Proje Yürütücüsü, AGY 500 Raporu’nu, Dönem Raporu’nu ve eklemek istenilen diğer belgeleri PRODİS üzerinden elektronik ortamda sisteme yükler. PRODİS’ten elektronik olarak gönderilen AGY 500 ve Dönem Raporu^nun çıktısı imzalanarak TÜBİTAK’a iletilir. 43

İzleme ve Destekleme Süreci Ar-Ge Yardımı İstek Formu AGY300 YMM Onayı AGY500 Ar-Ge Faaliyeti Dönem Raporu Mali Rapor TEYDEB Teknik ve Mali Uzman ön değerlendirmesi İzleyici Değerlendirmesi İzleme ve Destekleme Süreçlerinin tüm aşamasında, firmaya e-posta olarak bilgi verilmektedir.

Ödeme Süreci (1507) (1508) Dış Ticaret Müsteşarlığı İzleyici Raporu AGY400 TEYDEB Uzman Değerlendirmesi Destek oranının ve miktarının tespiti (1507) (1508) Dış Ticaret Müsteşarlığı uygunluk görüşü (1501) Firmaya ödemenin yapılması İzleme ve Destekleme Süreçlerinin tüm aşamasında, firmaya e-posta olarak bilgi verilmektedir.

Desteklenen Gider Kalemleri Personel giderleri Alet, teçhizat, prototip, kalıp, yazılım ve yayın alımları Malzeme ve sarf giderleri Proje personeli ve varsa danışmanların seyahat giderleri Yurtiçi ve yurtdışı danışmanlık hizmeti ve diğer hizmet alımları Üniversiteler, kamu ve özel sektör Ar-Ge kuruluşlarına yaptırılan Ar-Ge hizmet giderleri Ulusal patent tescili, faydalı model tescili ve endüstriyel tasarım tescili ile ilgili giderler

Destek Oranı 1501-Sanayi Ar-Ge Projeleri Destekleme Programı KOBİ, Büyük firma ayrımı yapılmaksızın temel destek oranı % 50 %60 1507 – KOBİ Ar-Ge Başlangıç Programı destek oranı % 75 1508 – Teknogirişim Destek Programı 1509 –Uluslararası Sanayi Ar-Ge Destek Programı destek oranı Büyük firmalar % 50 %60 KOBİ % 75 Tüm programlarda “Ön Ödeme Sistemi”

Projelerin Destek Süreci Ar-Ge Yardımı İstek Formu (AGY300) Dönem Raporu Ar-Ge Yardımı İstek Formu Hazırlama Kılavuzu 2. Mali Rapor Mali Rapor Hazırlama Kılavuzu 3. YMM Proje Harcamaları Değerlendirme ve Tasdik Raporu (AGY500) 4. Proje Sonuç Raporu (AGY350) (projenin son döneminde)

Ar-Ge Yenilik Faaliyetlerinde Kamu Destekleri Projelere hibe destekler TÜBİTAK (1995) DTM (1995) KOSGEB (1990) Sanayi Bakanlığı (Santez) (2008) Projelere kredi TTGV (1991) Vergi teşvikleri Gelir vergisi (193) ve Kurumlar vergisi (5520) kanunlarında yer alan Ar-Ge indirimi, 2001 4691: Teknoloji geliştirme bölgesi kanunu, 2001 5746 sayılı Ar-Ge Kanunu (12.03.2008/R.G.26814)

Ar-Ge Kanunu Teknoloji merkezi işletmelerinde, Ar-Ge merkezlerinde, kamu kurum ve kuruluşları ile kanunla kurulan vakıflar tarafından veya uluslararası fonlarca desteklenen Ar-Ge ve yenilik projelerinde ve teknogirişim sermaye desteklerinden yararlananlarca gerçekleştirilen Ar-Ge ve yenilik harcamalarının tamamı kurum kazancının ve ticari kazancın tespitinde indirim konusu yapılır. Kurumlar ve Gelir vergisi kanunları uyarınca daha önce mükelleflere tanınan Ar-Ge harcamalarındaki yüzde 40'lık matrah indirimi yüzde 100'e çıkarılmıştır. Yapılacak Ar-Ge harcamalarının yüzde 100'ü yapıldığı yılda vergiden düşülecek, ayrıca bu gider amortisman yoluyla daha sonraki yıllarda vergi matrahından indirilecektir.

Gelir Vergisi ve SSK İndirimi Kamu personeli hariç Ar-Ge personelinin ücretleri üzerinden hesaplanan gelir vergisinin yüzde 80'i, doktoralı olanlarda ise yüzde 90'ı istisna kapsamına alınmıştır. Kamu personeli hariç Ar-Ge personelinin ücretleri üzerinden hesaplanacak sigorta primi işveren hissesinin yarısı, 5 yıl süreyle bütçeden karşılanacaktır.

Ar-Ge İndirimi İLGİLİ MEVZUAT SORUMLU KURULUŞ 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunun 10. Maddesi 1. fıkrası a bendi SORUMLU KURULUŞ Mali Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığı KAPSAM Kurumlar, yıl içinde yaptıkları Ar-Ge harcamaları tutarının %40’ı oranında hesaplayacakları Ar-Ge indirimini beyanname üzerinde kazançtan indirebileceklerdir. ------------------------------------------------------------ 5746 sayılı Araştırma ve Geliştirme Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkında Kanun’un 5 inci maddesi ile bu oran %100 e çıkarılmıştır.

Genel Değerlendirme - 1 Ar-Ge Faaliyetlerinde Firmaların Karşılaştıkları Zorluklar : Finansman sıkıntıları nedeniyle Ar-Ge faaliyetlerine yeterince kaynak ayıramamaktadır, Nitelikli araştırıcı personel istihdamında zorlanmaktadırlar, Üniversitelerle ve araştırma kurumlarıyla Ar-Ge işbirlikleri istenen düzeyde değildir, Bu zorluklar, firmlarımıza, rekabetçi ve yenilikçi katma değeri yüksek ürün veya teknolojileri üretme olanağı vermemektedir. Üniversitelerin altyapısı ve bilgi birikimiyle verimli ve hızlı bir kaynak kullanımı mümkün KOBİ ölçeğindeki işletmelerin büyük çoğunluğunun bu desteklerden ve mekanizmalardan yararlanabilmesi için KOBİ lere ulaşmak gerekiyor.

Genel Değerlendirme - 2 KOBİ ölçeğindeki firmalar, destek programlarını bir araç yerine amaç olarak da görmeleri nedeniyle, önerdikleri projelerin genel değerlendirmesi yapıldığında aşağıdaki sebeplerden dolayı projelerin desteklenmediği söylenebilir: Projede Ar-Ge içeriğinin bulunmaması yada çok az olması, Üretim altyapısına yönelik yatırım ağırlıklı projeler olması, Ar-Ge faaliyeti olarak, rutin mühendislik uygulamalarının sunulması, Önerilen teknolojinin güncel teknolojinin gerisinde kalmış çalışmaları içermesi, Proje Ar-Ge sistematiğinin yetersiz olması, Proje ekibinin nitelik veya nicelik olarak projeyi gerçekleştirecek yeterlilikte olmaması, Ar-Ge faaliyetlerinde projeyi öneren firma katkısının olmaması, Proje çıktısının ekonomik yarara dönüşebilir nitelikte olmaması. Proje önerilerinin Ar-Ge proje sistematiği çerçevesinde kurgulanması, hazırlanması ve faaliyetlerinin yürütülebilmesi için proje sahibi firmaların üniversiteler, teknoloji merkezleri ve diğer Ar-Ge kuruluşlarından destek almalarını öneriyoruz.

Öneri… Firmaların Ar-Ge faaliyetlerine ilişkin teşvik ve hibe desteklerden azami yararlanma konusunda, gerektiğinde üniversitelerden veya deneyimli yetkin kişi ve kuruluşlardan danışmanlık hizmeti almaları önerilmektedir. Ancak bu danışmanlık bir arzuhalcilik seviyesinde yapılmamalı; Proje konusunda gerekli araştırmalar yapılarak, bu konuda yapılan çalışmalar, patentler, teknolojiler, ürün/yöntemler belirlenmeli Proje faaliyetlerine konu ürünün teknoloji düzeyi, yenilikçi yönleri ile Ar-Ge ye konu bir proje kurgusu yapılmalı Proje Ar-Ge faaliyetlerine konu disiplinler dikkate alınarak insan kaynağı ihtiyacı, yapılacak işbirlikleri, alınacak hizmetler belirlenmeli Proje planı ve bütçesi bu çalışmalar neticesinde gerçekçi hazırlanmalı

Sonuç… Hazır teknolojiyi taklit etme veya alıp kullanma döngüsü sadece ülkeye değil, bizatihi sanayiye pahalıya gelir. Teknolojiyi kendiniz üretmeniz ilk başta zor ve pahalıdır, ama daha yüksek maliyetli bir gelecek getiren kısır döngüden kurtarır. Günümüzde işletmelerin başarıları tesadüfi olmaktan çıkmış olup, başarılar planlanarak gerçekleşmektedir.

Sonuç… Firmalarımızın kendi ürünlerini tasarlamaları, üretim teknolojilerine sahip olmalarında Ar-Ge yapmanın zorunluluğu bulunmaktadır.

TEYDEB İletişim Bilgileri TÜBİTAK Teknoloji ve Yenilik Destek Programları Başkanlığı (TEYDEB) Atatürk Bulvarı No: 221 06100, Kavaklıdere, ANKARA Tel: (312) 467 18 01 Faks: (312) 427 43 05 e-posta: teydeb@tubitak.gov.tr İnternet: www.teydeb.tubitak.gov.tr