ANATOMİYE GİRİŞ
insan vucudunun yapı ve fonksiyonlarını inceleyen bilim Anatomidir. Anatomi modern tıp oğreniminin temel konularından birisidir. Anatomi sozcuğu Grekce ana (icinden, ayrılmıs) ve tome (kesmek) sozcuklerinin birlesmesinden meydana gelmistir. Keserek ic yapıları ortaya cıkarmak anlamına gelir. Anatominin Tanımı:İnsan vucudunun normal sekli ve yapısını, vucudu olusturan yapı ve organların birbirleri ile olan iliskilerini ve bu yapıların calısma seklini inceleyen bilim dalıdır. Anatomi Anabilim Dalı ulkemizde yaygın olmamakla birlikte su alt bilim dallarını icine alır;
Makroskopik Anatomi İnsan vucudunu cıplak gozle inceleyen bilimdir. Boyle bir bakısla insan vucudunu meydana getiren organlar ve sistemlerin birbiri ile olan iliskisi gozden gecirilebilmektedir.
Mikroskopik Anatomi: Buyutec ya da cesitli mikroskoplar kullanarak insan vucudunu doku, hucre ve daha kucuk yapılar duzeyinde inceleyen bilimdir. Histoloji ya da Sitoloji olarak da isimlendirilir. Doku ve organların yapı ve fonksiyonlarını ortaya cıkarır.
Gelisim Anatomisi Anne karnındaki embriyonun gelisimini inceleyen bilimdir. Embriyoloji de denir. Anatominin bu alt bilim dallarına ilave olarak Radyolojik Anatomi, Cerrahi Anatomi ve Patolojik Anatomi gibi bilim dalları da Bulunmaktadır.
Anatomi oğretiminde yaklasımlar 1. Sistemik Anatomi: Đnsan vucudunu sistemler seklinde anlatır. Boylece sistemi olusturan doku ve organların islevlerini de oğretmeye yarar
2. Topografik Anatomi: Đnsan vucudunu bolgeler halinde inceleyen bilim dalıdır. Boylece belli bir bolgedeki yapılar sistem ayırt etmeksizin birlikte incelenir. Orneğin; bas, onkol ya da karın bolgesi gibi.
3. Yuzeyel Anatomi: Cıplak bir insanda gozlenen yapılar ile derinde ve vucut icinde yerlesmis yapı ve organların cıplak vucut uzerine izdusumunu inceleyen bilimdir.
Anatomik Terimler: Anterior On Posterior Arka Superior Ust Inferior Alt Medialis Đc yanda Lateralis Dıs yanda Intermedius Đki olusumun arasında
Internus Đceride Externus Dısarıda Proximalis Govdeye yakın Distalis Govdeden uzak Superficialis Yuzeyel Profundus Derin
Kemiklerle İlgili Terimler Apex Tepe Basis Taban Canalis Kanal Canaliculus Kanalcık Caput Bas Capitilum Bascık Corpus Govde Crista Đbik Facies Yuzey Fissura Yarık Foramen Delik Fossa Cukur Fovea Cukur Lamina yaprak Linea Çizgi Margo Kenar Meatus Yol Os Kemik Pars Parca Porus Ağız, delik Processus Cıkıntı Ramus Dal Septum Bolme Sinus Bosluk Spina Diken Sulcus Oluk Trochlea Makara Tuberkulum Tümsekcik Tuberositas Pürtüklü çıkıntı
Hareketlerle İlgili Terimler Abduction Orta hattan uzaklasmak Adduction Orta hatta yaklasmak Flexion Bukmek Extention Germek Dorsiflexion Ayağı ayak sırtına doğru bukmek
Hareketlerle İlgili Terimler Abduction Orta hattan uzaklasmak Adduction Orta hatta yaklasmak Flexion Bukmek Extention Germek Dorsiflexion Ayağı ayak sırtına doğru bukmek Plantar-flexion: Ayağı ayak tabanına doğru bukmek Supination Dıs yana dondurmek (elde) Pronation İc yana dondurmek (elde) Rotation Dondurmek Elevation Yukarı kaldırmak Depression Asağı indirmek
Anatomide Kullanılan Bazı Kısaltmalar: A. Arteria (atar damar) Aa. Arteriae (atar damarlar) V. Vena (toplar damar) Vv. Venae (toplar damarlar) N. Nervus (sinir) Nn. Nervi (sinirler) M. Musculus (kas) Mm. Musculi (kaslar) Art. Articulatio (eklem) Lig. Ligamentum (bağ) For. Foramen (delik) Proc. Processus (cıkıntı) Đ.V. Đntra Venoz (damar ici) Đ.M. Đntra Muskuler (kas ici)
VUCUT DUZLEMLERİ Vucuttaki yapıları incelemek ve yerlerini tanımlayabilmek icin bazı duzlemler kullanılır. Bu duzlemler anatomik durus pozisyonundaki bireyde ust, alt, on, arka, sağ ve sol gibi tanımlamaları yapabilmek icin kullanılırlar.
Sagital Düzlemler Vücudu önden arkaya dik keserler. Tam ortadan geçerek vücudu birbirine eşit iki parçaya ayıran = median düzlem Sagital düzlem üzerinde olan iki oluşumdan median düzleme yakın olanına medial, Orta hatta daha uzak olanına lateral denir. Median düzlem üzerindeki bir oluşum için median terimi kullanılır.
Koronal veya Frontal Düzlemler Vücut boyunca uzanan fakat vücudu sağdan sola kesen düzlemlerdir. Vücudun ön cephesine daha yakın olanların üstünde bulunan oluşumlar için anterior veya ventral, arkada bulunan oluşumlar için posterior veya dorsal terimleri kullanılır.
Transvers veya Horizontal Düzlemler Vücudu enine kesen düzlemlerdir. Başa daha yakın oluşumlar için superior veya sefalik, altta kalanları için ise inferior veya kaudal terimleri kullanılır.
Oblik Düzlemler Diğer düzlemleri herhangi bir açı ile kesen düzlemlerdir. Böylece vücudun içindeki herhangi bir organın izafi pozisyonu; medial, lateral, anterior, posterior, superior veya inferior diye tanımlanır. Bazen bunların karışımları kullanılır. Posterolateral, anteromedial gibi.
Ekstremite'nin gövdeye yakın kısmı için proksimal, Daha uzak kısmı için distal terimi kullanılır. El ve ayakta el ayası için palmar veya volar yüz, ayak tabanı için plantar yüz terimi kullanılır. El ve ayak sırtlarının her ikisi için dorsum terimi kullanılır.
Vücudun veya boynun yana doğru bükülme hareketine lateral fleksiyon Öne bükülmesine fleksiyon, arkaya doğru bükülmesine ise ekstensiyon denir. Uzun bir eksen etrafında olan dönme hareketine rotasyon adı verilir.
Protraksiyon; Çene ve omuz kemerinin öne doğru hareketidir. Retraksiyon; Çene ve omuz kemerinin arkaya doğru harekettir.
Ekstremitenin median düzlemden uzaklaşmasına =abduksiyon Median düzleme yaklaşmasına =adduksiyon denir.
El başparmağının, el küçük parmağına yaklaşma hareketine oppozisyon, Uzaklaşma hareketine repozisyon denir.
Sirkumdiksiyon, bir koniyi tanımlar şekilde ard arda fleksiyon, abduksiyon, ekstensiyon ve adduksiyon hareketlerinden oluşmaktadır.
Ayak tabanına doğru bükülme= Plantar fleksiyon Ayak sırtına doğru bükülme= Dorsal fleksiyon Ayak tabanının içe döndürülmesine= İnversiyon Dışa döndürülmesine Eversiyon denir.