GÜVENLİK KÜLTÜRÜ OLUŞUMUNDA SİVİL TOPLUM KURULUŞLARININ ROLÜ H. Tülin TÜZÜN TOSYÖV

Her çalışanın sağlıklı ve güvenli bir ortamda çalışma hakkı vardır İş Güvenliği Her çalışanın sağlıklı ve güvenli bir ortamda çalışma hakkı vardır İşyerlerinde bunu sağlayacak olanlar işverenler çalışanların kendileri yasal kuruluşlar Toplumdaki Güvenlik Kültürünün yönetilmesinde sendikalar, akademik kuruluşlar, sivil toplum örgütleri Toplumun kendisi

İş Güvenliği ile ilgili olan kurallar denetimler esnasında yaşanan acı bir iş kazasında gündeme gelmektedir. İş güvenliğinde gerekli olan proaktif yaklaşım risk değerlendirmeler, olay analizleri, kontrol tedbirleri değerlendirmeleri düzenli olarak yapılarak çalışanların iş güvenliği sağlanmakta, işverenlerin görünen ve görünmeyen iş ile ilgili maliyetleri azalmaktadır.

İyi Güvenlik Kültürü’nün Kriterleri Reiman ve Oedewald (2002) güvenlik politikaları, yönetimin güvenlik için görünür kararlılığı, demokratik uygulamalar ve yetkinliği, tutumlar ve bağlılık, zorunluluk ve sorumlulukların açık tanımı, güvenlik ve üretim arasındaki denge, yetkin çalışanlar ve eğitim, yüksek motivasyon ve iş tatmini,

yönetim ve çalışanlar arasında karşılıklı güven ve adil yaklaşım, kalite, kural ve düzenlemelerin güncellenmesi, düzenli ekipman bakımı, gerekli olay (örn., atlatılan kaza) ve küçük bile olsa kazaların rapor edilmesi ve etkin yorumu, farklı kurumsal seviyelerden ve görevlilerden sağlıklı bilgi akışı, uygun tasarım, yeterli kaynak ve sürekli iyileştirme, gerektiğinde otorite ile olan iş ilişkileri

Alınan önlemlerin geçici kalmaması, bunun iş hayatının bir parçası olarak tüm çalışanlar tarafından benimsenmesi ise ilgili işyerinde güvenlik kültürünün gelişmesi ile sağlanabilmektedir. Her işyerinin kendi içinde oluşturduğu kültürü vardır ki çalışanların kendi aralarında resmi veya sessiz kuralları içermektedir.

İŞ GÜVENLİĞİ KÜLTÜRÜ Görünür ve görünmez bileşenlerden oluşur. İSG Kültürünün yalnızca %10’unu oluşturan kurallar, prosedürler, istatistikler ve davranışlardır. % 90’lık kısmı ise görünmez bileşenlerdir, bunlar dile getirilmeyen kurallar ya da inançlar. İş Güvenliğini etkileyen inançlar işletme kültürü içinde saklı bir şekilde yer alır. Hiçbir zaman dile getirilmez ama geçmişteki tecrübe ve gelenekler nedeniyle varlıklarını korurlar.

Olumsuz olaylar yaşanmadan önlemlerin alınması sağlanmalıdır. Güvenlik Kültürü oluşumunda yöneticiler Motivasyonu Özendirmeyi Tutarlılığı esas alarak öncülük etmelidir. Ancak işletmedeki tüm çalışanlar sorumludur. İş Güvenliğinin yalnızca bir veya birkaç kişinin üzerinde kalması yeterli olmamaktadır. Olumsuz olaylar yaşanmadan önlemlerin alınması sağlanmalıdır.

Güvenlik ile ilgili gereksinimlerin tüm toplum tarafından benimsenmesi gerekmektedir. “bana bir şey olmaz!!!” yaklaşımı toplum tarafından yok edilmelidir. Güvenlik ise BİLGİYE Dayanır. Toplumun her kesimi çeşitli yollarla bilinçlendirilmelidir. Sivil Toplum Kuruluşları toplumun ve üyelerinin bilinçlendirilmesi yönünde çalışmalar yapmalıdır.

Güvenlik Kültürünün öncelikle KOBİ’lerde yaygınlaştırılması gerekmektedir. İş kazalarının büyük çoğunluğu KOBİ’lerde meydana gelmektedir. mevzuat çerçevesinde iş güvenliği kurallarının tanımlanmaktadır her kesimden ilgili kurallara ulaşabilmektedir Ancak Küçük ve Orta Ölçekli İşletmelerin bilinçlendirilmesi noktasında daha fazla çalışılması gerekmektedir. Yapılan araştırmalar sonucunda KOBİ’ler Türkiye’deki tüm girişimlerin % 99’una ve toplam istihdamın % 77’sine karşılık gelmektedir.

Sivil Toplum Kuruluşlarının Görevleri İş güvenliği için mevzuatta bulunan kuralların ve yaptırımların uygulayıcıları tarafından bilinmesi amacıyla toplantılar, eğitim programları, görsel ve basılı yayınlarda iş güvenliği konularının gündeme getirilmesi, kendi bünyelerindeki başarılı uygulamaların kuruluşlar tarafından paylaşılmasının teşvik edilmesi, iş güvenliği ile ilgili başarı ödüllerinin uygulanması bu konunun toplumda yaygınlaşmasını sağlamak Uygulayıcıların karşılaştıkları sorunları yetkili mercilere duyurmak

TOSYÖV Türkiye Küçük ve Orta Ölçekli İşletmeler, Serbest Meslek Mensupları ve Yöneticiler Vakfı Türkiye’nin sürdürülebilir kalkınma mücadelesinde etkin rol alarak bu mücadelenin toplumun tüm katmanları tarafından benimsenmesine çalışan bir sivil toplum kuruluşudur. TOSYÖV Yönetim Kurulunda TOBB, KOSGEB’den temsilciler bulunmaktadır. TOSYÖV KOSGEB’in Genel Kurul üyesidir. Kredi Garanti Fonunun kurucularındandır.

TOSYÖV KOBİ’lerin ortak bir sesi olan önemli bir sivil toplum kuruluşudur. TOSYÖV’e bağlı destekleme dernekleri 2000 üyeye sahiptir. Yasal düzenlemelerin üyelerine ve topluma duyurulması için çeşitli illerde, ilçelerde toplantılar, paneller düzenlemektedir. KOBİ’lerin yaşadığı sıkıntıların Yetkili Mercilere, Yasa ve Yürütme Organlarına iletilmesi için gerekli çalışmalar yapmaktadır. Aylık olarak çıkartılan GİRİŞİM Dergisi 5.000 adet basılmakta olup tüm resmi kurum, dernek, bakanlıklar, üyelere dağıtılmaktadır.

TOSYÖV aşağıdaki başlıklarda eğitimler düzenlemiştir: İş Sağlığı ve Güvenliği Temel Eğitimi Tehlike Bilinci ve Risk Algılama Risk Değerlendirme İş Güvenliği Kurul Eğitimi Kimyasal Maddelerle Güvenli Çalışma Yönetici ve Alt İşveren Eğitimi Kaza Araştırma ve Kazaların Kök Neden Analizi Etiketleme- Kilitleme- Deneme Eğitimi OHSAS 18001 İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetim Sistemi Eğitim ve Danışmanlık Makine Emniyeti Yönetmeliği ve Makinalarda CE İşaretlemesi Eğitimi Makinalarda Güvenlik ve Makinaların Güvenlik Sistemlerinin Yükseltilmesi Eğitimi

Sonuç olarak Tüm sivil toplum kuruluşları İş güvenliği kurallarını sürekli gündemlerinde tutmalıdır Topluma ve Özellikle KOBİ düzeyindeki işletmelere bilgi aktarılması için çalışmalar yapmalıdır Toplumun iş güvenliği kültürünü geliştirmek için tüm düzeylere ulaşılmalıdır.