FISCAL TRANSPARENCY IN TURKEY DİLEK YILMAZCAN MARMARA UNIVERSITY

TÜRKİYE’DE MALİ SAYDAMLIK DİLEK YILMAZCAN MARMARA ÜNİVERSİTESİ

Mali Saydamlık Kavramı Kamu Harcamalarında Saydamlık İyi Yönetişim(Good Governance) -Mali Saydamlık -Performans Saydamlığı

Mali Saydamlık Eksikliğinin Sonuçları Mali Krizler Kamu Harcamalarında Yolsuzluklar Kaynak Dağılımında Etkinsizlik Vergi Sisteminde Aksaklıklar

TÜRK BÜTÇE SİSTEMİNDE UYGULAMALAR 1923-1973 Dönemi Klasik Bütçe Sistemi 1973-2006 Dönemi Plan Program Bütçe Sistemi 2006 Performans Bütçe Dönemi

Türk Bütçe Sistemine Yönelik Eleştiriler Dünya Bankasının Yaklaşımı -Bütçe Sisteminde Birlik İlkesinin İstisnalarla uygulanması -Stratejik Karar Eksikliği -Etkin olmayan Bütçe Uygulaması -Fonksiyonel Sınıflandırma Eksikliği -Çok Yıllık Bütçe Olmaması -Ortak Muhasebe Sistemi Eksikliği

Uluslar arası Para Fonunun Yaklaşımı Yarı Mali İşlemlerin Yaygın Kullanımı Çok Sayıda Bütçe Hazırlanması Kamu Yatırımları ile ilgili çok sayıda kuruluşun iznine tabi olunması Fonksiyonel sınıflandırmanın yetersizliği Bütçenin gerçekci hazılanmaması

AVRUPA BİRLİĞİ’NİN YAKLAŞIMI Türk Bütçe Sistemi Avrupa Standartlarına uygun değil Bazı Bütçe Uygulamalarının T.B.M.M.’nın Denetimi Dışında Tutulması Muhasebe Sisteminin Yetersizliği İç Denetim Yetersizliği Mali Yönetimin Görev ve YetkilerininÇok sayıda Kurum Arasında paylaştırılmış olması,Koordinasyon Eksikliği

Kamu Mali Yönetiminde Reform Çalışmaları Anayasa’da Kamu Maliyesi ile İlgili Maddeler,73.,160.,161,162,163,164,165,166,167. Sekizinci Beş Yıllık Kalkınma Planı 2001-2005 Dönemi -Bütçeleme ve Mali Yönetimle İlgili hususlar

Türkiye’de Saydamlığın Artırılması ve Kamu’da Etkin Kamu Yönetiminin Geliştirilmesi Eylem Planı 12/01/2002 Tarihli Bakanlar Kurulu Prensip Kararı Kamu Hizmeti Üretiminde performans Standartlarının Oluşturulması Bilgi Edinme Hakkının geliştirilmesi Borçlanma ile ilgili verilerin yayınlanması Bütçe ile ilgili dökümanlarda bütçenin dayanağının belirtilmesi Bütçe Raporlarının düzenli tutulması Saydam bir bütçe hazırlanması

Sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu Kanunun amacı ,kalkınma planları ve programlarında yer alan politika ve hedefler doğrultusunda kamu kaynaklarının etkili,ekonomik ve verimli bir şekilde elde edilmesi ve kullanılmasını,hesap verilebilirliği ve mali saydamlığı sağlamaktır. Bu Kanunla Merkezi İdare,Sosyal Güvenlik Kurumları ve Mahalli İdarelerden oluşan Genel İdarenin Mali Yönetimi Ve Kontrolü Yeniden düzenlenmiştir. Mali Saydamlık ve Hesap Verilebilirlikle ilgili 7.ve 8. maddeler: -Kamusal Kaynakların elde edilmesi ve kullanılmasında kamuoyunun bilgilendirilmesini -Plan ve bütçelerin uygulama sonuçlarının kamuoyuna açıklanmasını zorunlu hale getirmiştir.

Kamu Kurum ve Kuruluşlarında Performans denetimi 39.madde Bilgi edinme ve saydamlık 41.madde

Sayılı Yasanın Saydamlıkla İlgili Getirdiği Yenilikler IMF’NİN Devlet Mali İstatistikleri(GFS)Standartlarına uygun yeni bütçe sınıflandırmasına geçilmesi Yerel Yönetimlerle ,Sosyal Güvenlik Kurumlarının bütçeleri ile ilgili T.B.M.M.ne bilgi verilmesi İç Denetim Sisteminin Kurulması Harcama öncesi bazı vizelerin kaldırılması Kalkınma Planları ile Bütçeler arasında sıkı bir bağ kurulması

Sayılı Yasanın Saydamlıkla İlgili Getirdiği Yenilikler Kamuda tüm gelir ve giderlerin bütçe de yer alması Bakanların Yıllık performans planları ile ilgili kamuoyuna bilgi vermesi Performans bütçe sistemine geçilmesi

Mali Saydamlığın Sağlanmasında Sivil Toplum Örgütlerinin Çalışmaları TESEV’in hazırladığı Mali Saydamlık İzleme Raporu yayınlanmıştır. -2003 ve 2004 yıllarına ait iki rapor vardır. -Türkiye’nin mali saydamlığı -2003 yılı 44.1 -2004 yılı 40.6 olarak hesaplanmıştır. Saydamlığın 4 puana yakın gerilemesinin altında bütçenin uygulama ve kontrol sürecinde yeterli açıklık olmadığı algılanmıştır.

Mali Saydamlığın Sağlanmasında Sivil Toplum Örgütlerinin Çalışmaları Bu rakamın azalmasında diğer nedenler. -Analitik bütçe uygulamasında kullanılan program ve alt programların uygulamadan kaldırılması - IMF ile yürütülen görüşmelerin uzaması -Vergi İdaresinde politik etkilerin artması -Bütçenin harcama ve gelir tahminlerinde kullanılan modelin yeterince açık olmaması

Mali Saydamlığın Sağlanmasında Sivil Toplum Örgütlerinin Çalışmaları -Milli Savunma Bakanlığı bütçesinde yer alan ödeneğin bir sonraki yıla devreden bölümünün hesaplarda gösterilmemesi -Bazı Kuruluşların bütçelerinin Sayıştay denetimi dışında kalması -Gümrük vergileri ile ilgili ayrıntılara yer verilmemesi Bütçe Yönetiminde hala şeffaf olmayan bazı uygulamaların devam ettiğini göstermektedir.

Transparency Internatıonal Turkey Chapter Türkiye Saydamlık Hareketi Derneği -TI tarafından her yıl hazırlanan Yolsuzluk Algılama İndeksinin hazırlanmasını sağlayarak Kamu Kuruluşlarının harcamalarını yakından izleyerek kamuoyunu bilgilendirmektedir.Kamu İhale Yasasının Hazırlanmasında Daha şeffaf bir yasa çıkması için toplantılarla kamuoyunu aydınlatmıştır.