T.C. Yükseköğretim Kurulu BOLOGNA UZMANLARI ULUSAL TAKIMI PROJESİ Projenin ülkemizdeki; Akademik Organizasyonu için Yükseköğretim Kurulu’na, Finansal Destekleri için Avrupa Komisyonu’na Finansal Organizasyonu için Ulusal Ajans’a Ofis destekleri için YÖK Uluslararası İlişkiler Birimi’ne teşekkür ederiz. Prof. Dr. Miraç AKÇAY

BOLOGNA SÜRECİ KAPSAMINDA NE YAPMAMIZ GEREKİYOR?  Öğrenci Merkezli Eğitim  Öğrenci Merkezli Eğitim son yıllarda Bologna Sürecinde ortaya çıkan en önemli gelişmelerden birisidir.  Üniversitelerin, oluşturulan Ulusal Yeterlilikler Çerçevesi ve çalışmaları başlatılan Alana Özgü Yeterlilikler’i gözönünde bulundurarak tüm programları için “program çıktıları” nı tanımlamaları gerekmektedir.  Bunun için programdaki her bir dersin “öğrenme çıktıları” belirlenmelidir.

Avrupa Yükseköğretim Alanı için Yeterlilikler Çerçevesi Ulusal Yeterlilikler Çerçevesi Alana Özgü Yeterlilikler Program Çıktıları Öğrenme Çıktıları Beceriler ve Yetkinlikler YETERLİLİKLER PROGRAM ÇIKTILARI ÖĞRENME ÇIKTILARI İşlem sırası Tamamlandı Yapılması gerekenler

 Yeterlilik bir yükseköğretim kademesini başarı ile tamamlayan bir kişinin neleri bileceğinin, neleri yapabileceğinin ve nelere yetkin olacağının tanımıdır.  Yeterlilikler çerçevesi bunları organize eden ve sınıflandıran yapıdır.  Yeterliliklerin kazanılma derecesi, her ders/modül esnasında ve sonunda uygun ve nesnel yöntemlerle “öğrenme çıktıları” olarak ölçülür. Yükseköğretim Kademeleri: Ön lisans, lisans, yüksek lisans, doktora YETERLİLİKLER VE YETERLİLİKLER ÇERÇEVESİ

YETERLİLİKLER PROGRAM ÇIKTILARI ÖĞRENME ÇIKTILARI Avrupa Yeterlilikler Çerçevesi Ulusal Yeterlilikler ÇerçevesiYeterlilikler Ulusal Yeterlilikler ÇerçevesiYeterlilikler Alana Özgü Yeterlilikler Program Çıktıları Eğitim Amaçları Paydaş Görüşleri Ders Öğrenme Çıktıları Ulusal Yeterlilikler Çerçevelerinin ilgi tutulabileceği ve bu sayede farklı ülkelerin yeterliliklerini birbirleriyle ilişkilendirilebileceği şemsiye (üst) çerçevelerdir. Ulusal düzeyde yükseköğretim yeterlilikleri arasındaki ilişkiyi açıklayan, ulusal ve uluslararası paydaşlarca tanınan ve ilişkilendirilebilen, yeterliliklerin belirli bir düzen içerisinde yapılandırıldığı bir sistemdir. Ulusal düzeyde yükseköğretim yeterlilikleri gözönünde bulundurularak herhangi bir meslek alanındaki yeterliliklerin ilgili paydaşların görüşleri alınarak belirli bir düzen içerisinde yapılandırıldığı bir sistemdir. Dış paydaş görüşleri (Mezunlar, işverenler, meslek odası temsilcileri, danışma kurulu) İç paydaş görüşleri ( Öğretim üye ve elemanları, bölüm personeli, öğrenciler,..) Dış paydaş görüşleri (Mezunlar, işverenler, meslek odası temsilcileri, danışma kurulu) İç paydaş görüşleri ( Öğretim üye ve elemanları, bölüm personeli, öğrenciler,..) • Eğitim amaçları, bir programın eğitsel misyonunu nasıl planlamayı sağladığını ve paydaşlarının gereksinimlerini nasıl karşılayacağını bildiren açık, genel ifadelerdir. • Programın eğitim amaçları, mezunların bir programı bitirmelerini izleyen birkaç yıl içinde gerçekleştirmeleri beklenenleri tanımlayan ifadelerdir. • Programın öngörülen eğitim amaçlarını sağlayabilmesi için programdan beklenen “program çıktıları” nın belirlenmesi gerekir. Bölüm Misyonu Program çıktıları; öğrencilerin programdan mezun oluncaya kadar kazanmaları gereken bilgi ve becerileri tanımlayan ifadelerdir.

1.Ortaöğretimde kazanılan yeterlikler üzerine kurulan, alanındaki en güncel bilgileri içeren ders kitapları, uygulama araç ve gereçleri ve diğer bilimsel kaynaklarla desteklenen ileri düzeyde bilgi ve kavrayışa sahip olmak, bunları kullanabilmek 2.Alanındaki kavramları, fikirleri ve verileri, bilimsel yöntemlerle değerlendirmek, karmaşık problem ve konuları belirlemek ve analiz edebilmek, tartışmalar yapabilmek, kanıta ve araştırmalara dayalı öneriler geliştirebilmek 3.Uzman ya da uzman olmayan dinleyici gruplarını, alanı ile ilgili konularda bilgilendirmek, onlara düşüncelerini problemleri ve çözüm yöntemlerini açık bir biçimde yazılı ve sözlü aktarabilmek 4.Öğrenmeyi öğrenme becerileri ve eleştirel düşünceyle, ileri düzey çalışmaları bağımsız olarak yürütebileceğini gösterebilmek 5.Alanındaki uygulamalarda karşılaşabileceği öngörülemeyen karmaşık durumlarda sorumluluk alarak çözüm üretebilmek 6.Sorumluluğu altında çalışanların mesleki gelişimine yönelik etkinlikleri planlayıp yönetebilmek 7.Alanındaki bilgileri takip edip kullanabilecek ve meslektaşları ile iletişim kurabilecek düzeyde yabancı dil bilgisine sahip olmak. (“European Language Portfolio Global Scale”, Level B1). 8.…….. ULUSAL YETERLİLİKLER ÇERÇEVESİ LİSANS

Ders Amaç ve Hedefleri ; Öğrenme sürecinde öğrencinin öğrenme çıktılarına dayalı öğreneceklerini ölçülebilir biçimde ifade eden geniş ve genel beyandır. Amaç : Genellikle öğretenin bakış açısından dersin genel içeriğini ve yönünü belirtmek üzere yazılır. Hedef : Öğretme niyetinin özel bir ifadesidir ve öğretenin bir derste veya öğrenme bloğunda işleyeceği alanlardan bir tanesini gösterir Ders Öğrenme Çıktıları, Öğrenim sürecinin tamamlanmasından sonra başarılı olmuş bir öğrencinin, Ne bileceğini Ne anlayabileceğini Ne yapabileceğini ÖRNEK DERS ifade eden yetkinliklerdir.

(Öğretenin ne anlattığına değil, öğrenenin ne kazandığına dayanan öğrenme) Ders A Program Çıktıları Öğrenme Çıktıları Ders B Ders C Ders D Öğrenme çıktıları Öğrenme Çıktıları Ulusal Yeterlilikler Çerçevesi Alana Özgü Yeterlilikler DERS ÖĞRENME ÇIKTILARI Müfredat

Program Çıktıları P.Ç.1 Tarım ekonomisi programı ile ilgili temek kavramları tanımlayabilir P.Ç.2 Analitik problemleri formüle edebilir P.Ç.3 İletişimle ilgili olarak global toplumdaki grupların faklılığını kavradığını gösterebileceklerdir P.Ç.4 Karşılaşılan problemlerin çözümüne yönelik olarak, amaca uygun gerekli verileri tanımlayabilir ve toplayabilir P.Ç.5 İlgi alanında karşılaşılan problemlerin analizinde mevcut bilgisayar teknolojilerinden de yararlanarak uygun ekonomik yöntemleri kullanabilir TARIM EKONOMİSİ PROGRAM ÇIKTILARI (1)

Program Çıktıları P.Ç.6 Gerçek hayatta karşılaşılan problemlerini çözümüne yönelik olarak, • problemi ve kapsamını tanımlayabilir, • mevcut olanakları/imkanları değerlendirebilir • alternatif çözümler üretebilir • amaca en uygun çözümleri seçebilir P.Ç.7 Gerek ilgi alanındaki ve gerekse toplumun diğer kesimleriyle sözlü ve yazılı iletişim olanaklarını kullanarak profesyonel düzeyde eleştirisel ve analitik iletişim kurabilir P.Ç.8 Mesleki anlamda kendini geliştirebilmek için takip edilmesi gereken yöntemleri uygulayabilir TARIM EKONOMİSİ PROGRAM ÇIKTILARI(2)

Ders öğrenme çıktıları Dersin Adı: Tarımsal Pazarlama Ders Öğrenme Çıktıları 1.Tarım ve gıda pazarlama sisteminin karmaşıklığını ve önemini kavrayabilir ve icra ettiği fonksiyonları sıralayabilir, 2.Vadeli işlemler piyasasının temel çalışma prensiplerini sıralayabilir 3.Vadeli işlemler piyasasının temel çalışma prensiplerinin aracılar ve spekülatörler için ne anlama geldiğini kavradığını gösterebilir, 4.Fiyattan kaynaklanan riski yönetebilmek için pazarlama ilkelerini kullanabilir, 5.Fiyatları etkileyen piyasa güçlerini anlamak için temel ekonomik kavramları ve analitik araçları kullanabilir, 6.Piyasaları, fiyatları ve güncel tarımsal pazarlama problemlerini analiz edebilir

Ders öğrenme çıktıları Dersin Adı: Tarım Politikası Ders Öğrenme Çıktıları 1.Tarım sektöründe mevcut olan ve ilgili olabilecek problemleri sıralayabilir, 2.Ulusal ve uluslar arası tarım ve doğal kaynak politikalarını kavradığını gösterebilir, 3.Tarımsal politikaların niye yapıldığı, neden ihtiyaç duyulduğu, nasıl oluşturulduğu, katılımcılarının kimler olduğu ve toplumu nasıl etkilediği konularını kavradığını gösterebilir. 4.Tarım sektöründe karşılaşılan değişik problemlere tanımlayarak, onlara çözüm üretecek politika araçlarıyla ilişkilerini kurabilir, 5.Politika problemlerini çözmek için becerileriler geliştirmiş olmak ve bu becerileri uygulamada kullanabilmek.

ÖĞRENME ÇIKTISI YAZMAK Öğrenme çıktıları yazılırken 5 ayrı aşama dikkate alınmalıdır: 1.Öğrencinin neyi yapabilir olmasını istiyorsunuz ? (çıktılar = kazanımlar) - 2.Bu kazanımları sağlamak için öğrenci neyi bilmek zorundadır ? (ders müfredatı) 3.Öğrenmeyi sağlamak için hangi aktiviteler kullanılacak ? (pedagojik yöntemler) 4.Öğrenci, kazanımları sağladığını (öğrendiğini) nasıl gösterecek ? (Ölçme) 5.Öğrencinin öğrenmeyi başardığını nasıl bileceğim ? (değerlendirme)

ÖĞRENME ÇIKTISI YAZMAK a) Öğrenme Süreci ile ilgili alanlar ve aşamalar: (Bloom’a göre) BilgiKavramaUygulama Analiz Sentez Değerlendirme Bilgi: Gerçekler, kurallar, terminoloji gibi çalışılan konu ile ilgili daha önceden edinilen bilgiyi geri çağırma. Fiiller: Tanımlamak, saymak, sıralamak, listelemek, adlandırmak, hatırlamak Kavrama: Çalışılan materyalin anlamını ya da önemini anlayabilme ve içselleştirebilme Filler: Açıklamak, özetlemek, arasında ayırt etmek, yeniden ifade etmek

ÖĞRENME ÇIKTISI YAZMAK a) Öğrenme Süreci ile ilgili alanlar ve aşamalar: (Bloom’a göre) BilgiKavramaUygulama Analiz Sentez Değerlendirme Uygulama: Karşılaşılan yeni bir durum ya da yeni bir problemde, öğrenilen bir kavramı ya da bir ilkeyi hatırlama, tanımlama ve kullanabilme Filler: Göstermek, düzenlemek, ilgilendirmek, uygulamak, uyarlamak

ÖĞRENME ÇIKTISI YAZMAK a) Öğrenme Süreci ile ilgili alanlar ve aşamalar: (Bloom’a göre) BilgiKavramaUygulama Analiz Sentez Değerlendirme Analiz: Öğrenilen şeyleri kendi içinde öğelerine ayırabilme ve her bir parçayı anlayabilme yeteneği. Bir örneğin verilen bir kavram ya da ilkeyi nasıl gösterdiğini karşılaştırmalı olarak ortaya koyabilme, Mevcut mantık hatalarını belirleyebilme, gerçekler ve düşünceleri birbirinden ayırt edebilme, fikirler arasında ilişki kurabilme Fiiller: Ayırmak (farklılığını ortaya koymak), tahmin etmek, çıkarmak, ortaya koymak

ÖĞRENME ÇIKTISI YAZMAK a) Öğrenme Süreci ile ilgili alanlar ve aşamalar: (Bloom’a göre) BilgiKavramaUygulama Analiz Sentez Değerlendirme Sentez: Analizin tamamen tersidir. Parçalardan bütüne ulaşabilme yeteneğidir. Farklı elemanlardan orijinal ve özel bir bütüne ulaşabilme yetisidir. Yeni bir şey ortaya koyar. Bilinmeyen bir problemin farklı bir yöntemle çözülmesini sağlar. Fiiller: Birleştirmek, yaratmak, formüle etmek, yapılandırmak Değerlendirme: Bütün bilinenleri bir araya getirip belli bir amaç uğrunda sonuca gitme yeteneğidir. Fiiller: Karar vermek, kritik etmek, doğrulamak ve ayırmak

ÖĞRENME ÇIKTISI YAZMAK İyi bir öğrenme çıktısının özellikleri nelerdir:  Ölçülebilir olmalı  Öğrenci ve öğreten açısından açık ve anlaşılır olmalı  Derlenebilmeli, geliştirilebilmeli ve aktarılabilmeli  Alana özgü yeterlilikler (bilgiler) bir temel olarak alınmalı, nihâi hedef olarak değil  Benzer kapsam ve ölçekte olmalı  Bloom öğrenme seviyelerine göre yazılmalı

ÖĞRENME ÇIKTISI YAZMAK BİLGİKAVRAMAUYGULAMAANALİZSENTEZ DEĞERLEN DİRME Tanımlamak, listelemek, adlandırmak, hatırlamak Açıklamak, özetlemek, arasında ayırt etmek, yeniden ifade etmek Göstermek, düzenlemek, ilgilendirmek, uygulamak, uyarlamak Ayırmak (farklılığını ortaya koymak), tahmin etmek, çıkarmak, ortaya koymak Birleştirmek, yaratmak, formüle etmek, yapılandırmak Karar vermek, kritik etmek, doğrulamak ve ayırmak KULLANILAN FİİLLER Kötü Örnek: Öğrenci, üç taş arasındaki ayırımı yapabilmek için üç taşı adlandırabilecek İyi Örnek: Öğrenci, aralarındaki farkı anlayabilmek için üç farklı taşı karşılaştırabilecek Kötü Örnek: Öğrenci, üç taş arasındaki ayırımı yapabilmek için üç taşı adlandırabilecek İyi Örnek: Öğrenci, aralarındaki farkı anlayabilmek için üç farklı taşı karşılaştırabilecek

UYGULAMA 1) Öğrenme Çıktısı Yazmak Tarım Politikası Dersi başarıyla tamamlayan öğrenciler: 1.……. uygulayabilir 2.……..yapabilir 3. ……...tanıyabilir 4. ……...geliştirebilir

UYGULAMA 2) Program çıktısı matriksini oluşturmak PÇ.1PÇ.2PÇ.3PÇ.4PÇ.5PÇ.6PÇ.7PÇ.8PÇ.9PÇ.10PÇ.11 Ders 1- ÖÇ. 1 xxx Ders 1- ÖÇ. 2 xxxx Ders 1- ÖÇ. 3 xx Ders 1- ÖÇ. 1 Ders 1- ÖÇ. 2 Ders 1- ÖÇ. 3

İLGİNİZE TEŞEKKÜR EDERİZ.