Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Ar-Ge Destekleri Ve Teknoloji Transferi İle İlişkisi

Ar-Ge ve Yenilikçilik(İnovasyon) 21. yüzyılda sosyolojik ve ekonomik değişimlerin temelinde, teknolojik değişimler önemli bir yer tutmaktadır. Gelişmiş ülkeler teknolojiyi üretmekte, diğer ülkeler ise, teknolojiyi satın almakta yada tüketmektedir. Gelişmiş ülkeler sanayilerini yenilikçi ve rekabetçi bir yapıya kavuşturmuş ve bu gün dünyada ekonomik anlamda söz sahibi olmuşlardır.

Türkiye’nin Hedefi Türkiye’nin gelişmiş ilk 10 ekonomi arasında girerek 2023 yılına kadar yıllık ihracatın 500 Milyar Dolara ulaşması, İşletmelerin daha rekabetçi bir yapıya kavuşması, ileri teknoloji ürünleri geliştirerek yurtiçi ve yurt dışındaki pazarlarda söz sahibi olması, GSYİH içinde Ar-Ge'ye ayrılan payın %3'ye çıkarılması ve bu payın en az 2/3‘ünün özel sektör tarafından karşılanması, hedeflenmektedir.

Bakanlığımızın Ar-Ge’ye yönelik Hedefleri Üniversite-Sanayi-Kamu İşbirliğinin Kurumsallaştırılması, Akademik Bilginin Ticarileşmesi, Sanayiye yönelik Ar-Ge Personeli Sayısının Artırılması, Yeni ve Yenilikçi Şirketlerin Yaratılması Sanayimizin Rekabet Gücünün Yükseltilmesi,

4691 Sayılı Kanun Kapsamında «Teknoloji Geliştirme Bölgeleri» Yasal Mevzuat 4691 Sayılı Kanun Kapsamında «Teknoloji Geliştirme Bölgeleri» 635 Sayılı K.H.K Kapsamında «San-Tez Programı» 5746 Sayılı «Ar-Ge Kanunu» Yönetici Şirketlere Girişimci Firmalara Akademisyenlere Üniversite-Sanayi İşbirliği İle yürütülen Ar-Ge Projelerine Ar-Ge Merkezlerine Rekabet Öncesi İşbirliği Projelerine Teknogirişim Sermayesi Desteği ile Girişimcilere Kapsamında Destek Sağlanmaktadır.

Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Teknoloji Geliştirme Bölgelerinde altyapılar ile ilgili destek sağlanmaktadır, Bölgede faaliyet gösteren firmaların ürettikleri sitem yönetimi, veri yönetimi, sektörel internet, mobil ve askeri uygulama yazılımları için KDV muafiyeti vardır. Bölgelerde yer alan firmalarda çalışan araştırmacı, yazılımcı ve ar-ge personelinin ücretleri 2023’e kadar vergiden muaftır. Destek personelinin için %10’u için vergi muafiyeti vardır.

Teknoloji Geliştirme Bölgelerinde 4691 sayılı Kanun Kapsamında; Teknopark Yönetici Şirketine, Teknoparkta yer alan firmalara (girişimcilere), Bölgede görevlendirilen öğretim üyelerine, vergisel destekler ve muafiyetler sağlanmaktadır.

Teknoloji Geliştirme Bölgelerinde 4691 sayılı Kanun Kapsamında; I) Öğretim Üyelerine Bölgelerde görevlendirilen öğretim üyelerinin Bölgede elde edecekleri gelirler üniversite döner sermaye kapsamı dışında tutulmaktadır. Öğretim elemanları Üniversite Yönetim Kurulu izni ile yaptıkları araştırmalarının sonuçlarını ticarileştirmek amacı ile bu Bölgelerde şirket kurabilmekte, kurulu bir şirkete ortak olabilmekte ve/veya bu şirketlerin yönetiminde görev alabilmektedir. Bölgede yer alan faaliyetlerde idari personel olarak hizmetine ihtiyaç duyulan kamu kurum ve kuruluşları ile üniversite personelinin, yönetici şirkette görevlendirilmeleri sağlanmaktadır

Teknoloji Geliştirme Bölgelerinde 4691 sayılı Kanun Kapsamında; II) Girişimcilere Bölgede faaliyet gösteren gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerinin, münhasıran bu Bölgedeki yazılım ve Ar-Ge faaliyetlerinden elde ettikleri kazançları 31.12.2023 tarihine kadar gelir ve kurumlar vergisinden muaf tutulmaktadır. Bu süre içerisinde münhasıran bu bölgelerde ürettikleri ve sistem yönetimi, veri yönetimi, iş uygulamaları, sektörel, internet, mobil ve askeri komuta kontrol uygulama yazılımı şeklindeki teslim ve hizmetleri de katma değer vergisinden muaf tutulmaktadır. Bölgede çalışan araştırmacı, yazılımcı ve Ar-Ge personelinin bu görevleri ile ilgili ücretleri 31.12.2023 tarihine kadar her türlü vergiden muaf tutulmaktadır. Teknoloji Geliştirme Bölgelerinde bulunan personelin sigorta primi işveren hissesinin %50’si beş yıl süreyle Maliye Bakanlığınca karşılanır (5746 sayılı Kanun kapsamında desteklenmektedir). Ar-Ge projesi kapsamında çalışan Ar-Ge personelinin, bölgede yürüttüğü görevle ilgili olarak yönetici şirketin onayı ile Bölge dışında geçirmesi gereken süreye ait ücretlerinin bir kısmı da gelir vergisi kapsamı dışında tutulmaktadır. Teknolojik ürünün üretilmesi için yönetici şirketin uygun bulması ve Bakanlığın izin vermesi ile Bölgede yatırım yapılmaktadır. Bölgede çalışan Ar-Ge personelinin bu görevleri ile ilgili ücretlerine sağlanan vergi muafiyeti desteğinin Ar-Ge personelinin yüzde onunu geçmeyecek şekilde Ar-Ge Destek personeline de sağlanmaktadır.

Teknoloji Geliştirme Bölgelerinde 4691 sayılı Kanun Kapsamında; III) Yönetici Şirkete: Bölgelerin kurulması için gerekli idare binası, kuluçka merkezi ve alt yapı inşası ile ilgili giderlerin yönetici şirket tarafından karşılanamayan kısmı, yardım amacıyla Bakanlık bütçesine konulan ödenekle sınırlı olmak üzere karşılanabilir. AR-GE ve yenilik faaliyetlerini desteklemeye yönelik yönetici şirketçe yürütülen veya yürütülecek kuluçka programları, teknoloji transfer ofisi hizmetleri ve teknoloji işbirliği programları  ile  ilgili  giderlerin,  yönetici şirketçe   karşılanamayan  kısmı,  yardım  amacıyla Bakanlık bütçesine konulan ödenekle sınırlı olmak üzere karşılanabilir. Yönetici şirket, bu Kanunun uygulanması ile ilgili olarak düzenlenen kâğıtlardan ve yapılan işlemlerden dolayı damga vergisi ve harçtan muaftır. Atık su arıtma tesisi işleten Bölgelerden, belediyelerce atık su bedeli alınmaz. Yönetici şirketin bu kanunun uygulanması kapsamında elde ettiği kazançlar 31.12.2023 tarihine kadar vergiden muaf tutulmaktadır. Bu Kanun kapsamına giren Bölgelerdeki faaliyetlerde; 10/12/2003 tarihli ve 5018 sayılı Kamu Malî Yönetimi ve Kontrol Kanunu, 3/12/2010 tarihli ve 6085 sayılı Sayıştay Kanunu, 8/9/1983 tarihli ve 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu ile 4/1/2002 tarihli ve 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu hükümleri uygulanmaz. Hazineye ait taşınmazlar için, Maliye Bakanlığı tarafından yönetici şirket lehine ilk beş yılı  bedelsiz  olarak,  devam eden yıllar için yatırım konusu taşınmazın emlak vergi değerinin binde ikisi karşılığında irtifak hakkı tesis edilmesi veya kullanma izni verilmektedir. İrtifak hakkı veya kullanma izni verilenlerden hasılat payı alınmamaktadır.

5746 Sayılı Ar-Ge Kanunu Ar-Ge Kanunu; Maliye Bakanlığı ve Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından yürütülmektedir. Kanun Kapsamında; Ar-Ge merkezlerine, Rekabet Öncesi İşbirliği Projelerine, Teknogirişim Sermayesi Desteğine, Ar-Ge ve Yenilik Projelerine, KOSGEB tarafından yönetilen TEKMER’lere yönelik, İndirim, istisna ve teşvikleri kapsamaktadır. Ar-Ge İndirimi Gelir Vergisi Stopajı Teşviki Damga Vergisi Muafiyeti Sigorta Primi Desteği

Ar-Ge Merkezleri Bakanlığımızca; Ülkemizde faaliyet gösteren, Ar-Ge alt yapısını oluşturmuş, en az 50 tam zaman eşdeğer Ar-Ge personeli çalıştıran ve 5746 Sayılı Kanunda istenen şartları sağlayan işletmelere Bakanlığımızca Ar-Ge Merkezi Belgesi verilmektedir. Ar-Ge Belgesi verilen işletmelere sağlanan destekler; Vergi İndirimi (Ar-Ge harcamalarının tamamı) (Ar-Ge İndirimi: Ar-Ge ve yenilik harcamaları kurumlarca kurum kazancının, gelir vergisi mükelleflerince de ticari kazancın tespitinde indirim konusu yapılır. Yapılacak Ar-Ge harcamalarının %100'ü yapıldığı yılda vergiden düşülecektir. ) Sigorta Primi Desteği (İşverenin ödemesi gereken tutarın yarısı 5 yıl süreyle Maliye Bakanlığınca ödenir). Gelir vergisi stopajı istisnası ( Ar-Ge ve destek personeli* ücretlerinin Doktoralı olanlar için %90, diğerleri için %80 i istisna kapsamındadır) Damga vergisi istisnası Sağlanmaktadır. * Destek personeli Ar-Ge personelinin %10’unu aşamaz.

Rekabet Öncesi İşbirliği Projeleri Programla 50 Ar-Ge personel istihdam edemeyen ve Ar-Ge Merkezi kuramayan işletmeler için 5746 Sayılı Kanunla sağlanan teşviklerden istifade etme imkanı bulunmaktadır. Birden fazla işletmenin ortak bir parça veya platform geliştirmek amacıyla bir araya gelerek yürütecekleri Ar-Ge ve Yenilik projeleri için 5746 Sayılı Kanunla sağlanan vergisel teşviklerden yararlanma imkanı sağlanmaktadır.

Sanayi Tezlerini Destekleme Programı Program kapsamında Üniversite-Sanayi işbirliği ile yürütülecek Ar-Ge ve yenilik projeleri desteklenmektedir. Program ile üniversitelerdeki akademik bilginin sanayinin ihtiyaçlarını karşılayacak ticari bir ürüne dönüşmesi hedeflenmektedir.

San-Tez Programına Kimler Müracaat Edebilir Anonim Şirketler Limited Şirketler Komandit Şirketler Firma Büyüklüğüne Bakılmaksızın Tüm İşletmeler, Üniversitelerle Beraberce Yürütecekleri Ar-Ge ve Yenilik Projeleri İçin Müracaat Edebilirler.

San-Tez Proje Katkıları Firma Katkısı min % 25 Nakti Üniversite Katkısı Ayni (laboratuar v.b.) Bakanlık Katkısı max % 75 Hibe

Teknogirişim Sermayesi Desteği Programı Program ile;Yeni ve yenilikçi iş fikirleri olan genç girişimcilerin, iş fikirlerini katma değer ve nitelikli istihdam yaratma potansiyeli yüksek teşebbüslere dönüştürebilmeleri için destek verilmektedir. Programa başvurmak için örgün öğrenim veren üniversitelerin herhangi bir lisans programından bir yıl içinde mezun olabilecek durumdaki öğrenci, yüksek lisans veya doktora öğrencisi ya da lisans, yüksek lisans veya doktora derecelerinden birini ön başvuru tarihinden en çok beş yıl önce almış olmak gerekmektedir. Desteklenen girişimcilere bir defaya mahsus 100.000 TL hibe desteği sağlanmaktadır.

Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Ar-Ge Teşvikleri Destek Konusu Destek türü Proje Süresi Destek miktarı Destek Sağlanan Kesim Mevzuat San-Tez Proje Bütçesinin % 75 hibe 36 ay+6 ay Bütçe İmkanları ölçüsünde Üniversite-Firma 635 Sayılı KHK. Teknogirişim Sermaye Desteği %100 hibe desteği 12 ay 100.000 TL Genç Girişimci 5746 Sayılı Kanun Rekabet Öncesi İşbirliği Projeleri Vergisel teşvik indirim ve istisnalar - Birden Fazla İşletmenin Ortaklığı Ar-Ge ve yenilik Projeleri Kamu Tarafından desteklenen tüm Ar-Ge ve Yenilik Projeleri Ar-Ge Merkezleri En az 50 tam zamanlı Ar-Ge Personeli çalıştıran ve şartları sağlayan işletmeler Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Vergisel teşvik, Alt yapı desteği vb. Bölge içindeki şirketler, öğretim görevlileri, yönetici şirket, Ar-Ge personeli 4691 ve 5746 Sayılı Kanunlar 5746 SAYILI KANUN VE 26953 SAYILI YÖNETMELİK

Teknoloji Transferi ve Bakanlığımız Teknoloji Transferi: Temel ve uygulamalı araştırma sonuçlarının, yeni ve geliştirilmiş ürün, hizmet ve süreçlerin tasarımı, ürün geliştirmesi ve ticarileştirilmesine aktarılması olarak tanımlanmaktadır. Ayrıca, yenilikçi fikir ve teknolojilerin bir yerde geliştirilip, geliştirildiği yerde veya başka bir yerde uygulamaya aktarıldığı süreç olarak da tanımlanabilir. Teknoloji transferi konusunda günümüz yaklaşımları dikkate alındığında, Bakanlığımızca fikirden ürüne giden süreçlerin tamamı için geliştirilen ve önümüzdeki dönemde geliştirilecek olan programlarla teknolojinin transferi ve yenilikçi ürünlerin ticarileştirilmesi daha da kolaylaştırılacaktır.

Teknoloji Transferi ve Bakanlığımız Ar-Ge ve Yenilik Faaliyetleri Kapsamında: Kuluçka Programı, Teknoloji Transfer Ofisleri, Teknoloji İşbirliği Programı, gibi desteklere yönelik yeni çalışmalar yapışmaktadır.