B S E Sığırların Süngerimsi Beyin Hastalığı (Bovine Spongiform Encephalopaty) MAD COW DISEASE DELİ İNEK HASTALIĞI Veteriner Hekim Tahir Selçuk Yavuz

Etkeni: Dejenere olmuş protein = prion

CJD Creutzfeld Jakop Disease vCJD Variant Creutzfeld Jakop Disease Benzer Hastalıklar İnsanlarda: CJD Creutzfeld Jakop Disease vCJD Variant Creutzfeld Jakop Disease Kuru (Papua Yeni Gine yerlileri) Gertsmann – Straussler – Scheinker (GSS) sendromu

Benzer hastalıklar Hayvanlarda: OSE (Scrapie) koyun – keçi CWD (chronic wasting disease) yaban geyikleri, elk FSE (Feline spongiform encephalopaty) = kedilerin süngerimsi beyin hastalığı TME = (transmissible mink encephalopaty) vizon

(Transmissible Spongiform Encephalopaty) TSE (Transmissible Spongiform Encephalopaty) 1976 Daniel C. Gaydusek 1997 Stanley Prusiner Nobel ödülleri

Sığırlarda BSE İlk defa 1984 yılı Nisan ayında İngiltere’de görülmüştür. Ancak İLK RESMİ TEŞHİSİ 1986’da açıklanmıştır.

BSE 1992 yılında İngiltere’de EN ÜST düzeye çıkmıştır.

BSE Görüldüğü Rapor Edilen Ülkeler U.K., İrlanda, Portekiz, İsviçre, Fransa, Almanya, İspanya, Belçika, Hollanda, Danimarka, İtalya, Liechtenstein, Çek Cumhuriyeti, Yunanistan, Lüksemburg, Avusturya, Umman, Kanada, Falkland Adaları 9 Aralık 2003  ABD (Kanada sınırında 1 vaka)

BSE Hastalığının Yayılma Kronolojisi 1986 U.K. 1989 İrlanda 1991 Fransa 1992 Danimarka – Almanya 1994 İtalya Portekiz 1997 Lüksemburg – Hollanda – Belçika 1998 Liechtenstein 2000 İspanya 2001 Çek Cumhuriyeti - Yunanistan

Prion’un oluşma teorileri: Scrapi hastalığından ölmüş koyunların et ve kemiklerinin un haline getirilerek sığır yemlerinde protein hammaddesi olarak kullanılması Genetik Mutasyon

Mezbahalarda kesilen hayvanların yenilemeyecek kısımları Rendering denilen tesislerde yüksek ısıda yakılarak un haline getirilir. Bu et-kemik unları hayvanların yemlerine PROTEİN kaynağı olarak katılır.

Özellikle; Protein dejenerasyonuna, 1970’li yılların sonlarında İngiltere’de rendering tesislerinde enerji tasarrufu nedeniyle, düşük ısıda işlem yapılmasının sebep olduğu iddia ediliyor.

Ancak İngiltere Hükümeti bunun bir genetik mutasyon olduğunu savunuyor.

BSE için söylenenlerin çoğu TEORİ’dir.

BSE bulaşıcı bir hastalık değildir BSE bulaşıcı bir hastalık değildir. Yani hayvandan hayvana veya hayvandan insana temas ile bulaşmaz.

Hastalık etkeni Deride, saçta, idrarda, tükürükte ve dışkıda saptanamamıştır.

Hastalık etkeni Beyinde, omurilikte, gözde (retina’da) ve sinir ganglionlarında saptanmıştır.

Hastalığın SÜTTE ve KAS DOKUSUNDA olduğuna ilişkin bir bulgu YOKTUR.

BSE – vCJD – CJD ilişkisi: Dünyada yayılış şekli ve beyindeki süngerimsi dejenerasyon incelendiğinde aralarında kuvvetli bir ilişki olduğu savunulmaktadır.

tedavisi ve aşısı yoktur. BSE hastalığının tedavisi ve aşısı yoktur.

BSE hastalığının kuluçka dönemi çok uzundur. (2-8 yıl) Not: İngiltere’de ölen ineklerin çoğunluğu 3-6 yaş arasındaydılar.

İneklerde BSE belirtileri Anormal duruş Sinirlilik Saldırganlık Ayakta durma güçlüğü Sallantılı yürüyüş Dudakların titremesi Kaşıntı Ön ayaklarla yeri kazıma Ürkeklik Diş gıcırdatma Ağırlık kaybı İştah kaybı Sütte azalma

Sığırlarda karıştırılabilecek hastalıklar Kuduz Tetani Süt humması Zehirlenme Ketosis Listeriosis

Hastalık Etkeni Prionlar - Isıya - Proteaz enzimine - Dezenfektanlara - Otoklava ve istim’e dayanıklıdır. Vücutta normal proteinler protease enzimiyle yıkımlanırken prion’lar bu enzim ile proteolysis’e uğramazlar.

Teşhis: Mikroskopta beynin gri maddesinde vakuoller aranır. Elektron mikroskopta Amiloid Filamentler gözlenir. (Vakuoller sünger içerisindeki boşluklar gibidir. )

İnsanlarda C.J.D hastalığı belirtileri Dizlerde ağrı Kontrolsüz hareketler İstemsiz kas hareketleri Yatalak hale gelme Yorgunluk İştahsızlık Uyku bozukluğu Hafıza kaybı Otopside; beynin süngerimsi bir hal alması

Türkiye’deki durum: 1996 yılından beri Tarım Bakanlığı BSE çıkmış ülkelerden canlı hayvan ve hayvan ürünleri, bu arada et – kemik unu ithalatını yasaklamıştır.

Kaçak giriş veya aldatmacalı yollarla giriş olup olmadığı bilinmemektedir.

Ülkede BSE yönünden alınması gereken önlemler: Ot yiyen hayvanlara et ve kemik unu karıştırılmış yem verilmemelidir. Hasta hayvanlar imha edilmelidir. Benzer hastalıklar takip altında tutulmalıdır. Et – kemik unu ithalatı kesinlikle yapılmamalıdır.

İnsanların dikkat etmesi gereken konular: Beyin, dalak, omurilik ve bunların içinde olabileceği gıdaları yememek Yemek için ve kozmetik olarak bitkisel maddelerden yapılmış ürünleri tercih etmek

www.atafen .com.tr info@atafen.com.tr TEŞEKKÜR EDERİZ…