SHB-425 Sosyal Politika ve Planlama Türkiye'de Kalkınma Planları III Doç.Dr.Filiz YILDIRIM

Sekizinci Beş Yıllık Kalkınma Planı (2001-2005): Ekonomik istikrarın sağlanması yanında yapısal ve kurumsal düzenlemeler, rekabet gücünün artırıl­ması, AB'ye uyum, bilgi çağına geçişin altyapısının oluşturulmasına başlanması, teknoloji üretimi ve gelir dağılımındaki farklılıkların azaltılmasında etkileşimli yaklaşımla bölge ve il planlamalarına öncelik verilmesi için hazırlanmış ve TBMM onayı ile yürürlüğe girmiştir (T.C Kalkınma Bakanlığı, 2013a).

Sekizinci Beş Yıllık Kalkınma Planı (2001-2005): VIII. Beş Yıllık Kalkınma Planı küresel ve ülke düzeyinde orta ve uzun dönem stratejileri kapsayan dinamik ve sürekli yenilenen bir yapıya sahiptir. Sekizinci Beş Yıllık Kalkınma Planı dönemi, toplumun yaşam kalitesinin yükseldiği, kesintisiz ve istikrarlı büyüme sürecine girildiği, Avrupa Birliği üyeliği sürecindeki temel dönüşümlerin gerçekleştirildiği, dünya ile bütünleşmenin sağlandığı ve ülkemizin dünyada ve bölgesinde daha güçlü, etkili ve saygın yer edindiği bir dönem olmuştur (T.C Kalkınma Bakanlığı, 2013a).

Sekizinci Beş Yıllık Kalkınma Planında «SOSYAL HİZMETLER VE YARDIMLARLAR» Mevcut Durum Amaç, İlkeler ve Politikalar Hukuki ve Kurumsal Düzenlemeler (DPT, 2000)

Dokuzuncu Kalkınma Planı (2007 – 2013) 9 Dokuzuncu Kalkınma Planı (2007 – 2013) 9. Kalkınma Planı (2007-2013) değişimin çok boyutlu ve hızlı bir şekilde yaşandığı, rekabetin yoğunlaştığı ve belirsizliklerin arttığı bir döneme rastlar. Bu dönemde küreselleşmenin etkisi her alanda hissedilmiştir. Bireyler, kurumlar ve uluslar için fırsatların yanı sıra riskler de artmıştır (T.C. Kalkınma Bakanlığı, 2013a).

Dokuzuncu Kalkınma Planı (2007 – 2013) Bu plan Türkiye'nin ekonomik, sosyal ve kültürel alanlarda bütüncül bir yaklaşımla gerçekleştireceği dönüşümleri ortaya koyan temel politika dokümanı olarak bilinmektedir. Bu kapsamda Dokuzuncu Kalkınma Planı "İstikrar içinde büyü­yen, gelirini daha adil paylaşan, küresel ölçekte re­kabet gücüne sahip, bilgi toplumuna dönüşen ve AB'ye üyelik için uyum sürecini tamamlamış bir Türkiye" vizyonu ve Uzun Vadeli Strateji (2001- 2023) çerçevesinde hazırlanmıştır (T.C. Kalkınma Bakanlığı, 2013a).

(DPT, 2006)

Uzun Vadeli Gelişme Stratejisinin temel amacı Atatürk'ün gösterdiği çağdaş uygarlık düzeyini aşma hedefi doğrultusunda, Türkiye'nin 21. yüzyıl­da kültür ve uygarlığın en ileri aşamasına ulaşarak dünya standardında üreten, gelirini adil paylaşan insan hak ve sorumluluklarını güvenceye alan, hukukun üstünlüğünü, katılımcı demokrasiyi, laik­liği, din ve vicdan özgürlüğünü en üst düzeyde gerçekleştiren, küresel düzeyde etkili bir dünya devleti olmasıdır (T.C. Kalkınma Bakanlığı, 2013a).

Uzun vadeli gelişme stratejisinin nesnel amaçları Uzun vadeli gelişme stratejisinin nesnel amaçları * Bilgi toplumuna dönüşümün sağlanarak dünya hasılasından daha yüksek oranda pay alınması, * toplumun yaşam kalitesinin yüksel­tilmesi, * bilim ve uygarlığa katkı ile * bölgesel ve küresel düzeylerdeki kararlarda etkin söz sahipliği oluşturmak. «Türkiye ekonomisinin 2020'lerde dünyanın en büyük ilk on ekonomisi arasında yerini alması öngörülmektedir». (T.C. Kalkınma Bakanlığı, 2013a).

Onuncu Kalkınma Planı (2014-2018) Nitelikli İnsan Güçlü Toplum Yenilikçi Üretim İstikrarlı Yüksek Büyüme Yaşanabilir Mekanlar Sürdürülebilir Çevre Kalkınma İçin Uluslararası İşbirliği Öncelikli Dönüşüm Programları (T.C. Kalkınma Bakanlığı, 2013b)

Onuncu Kalkınma Planı (2014-2018) TEMEL HEDEFLER Temel Göstergeler 2018 Yılı Hedefleri 2023 Yılı Hedefleri Milli Gelir (GSYHH) 1.3 Trilyon Dolar 2 Trilyon Dolar Kişi Başına Milli Gelir 16 Bin Dolar 25 Bin Dolar İhracat 277 Milyar Dolar 500 Milyar Dolar (T.C. Kalkınma Bakanlığı, 2013b) İşsizlik %7.2 %7.5

Onuncu Kalkınma Planı Temel Amaçlar (2014-2018) Milletin temel değerlerini ve beklentilerini esas alan yapısal dönüşümler Yüksek, istikrarlı ve sürdürülebilir büyüme yapısı Yüksek gelir grubu ülkeler arasına girilmesi Toplumsal refahın yaygınlaştırılması Daha erişilebilir ve nitelikli kamu hizmetleri Azalan bölgesel gelişmişlik farkları Rekabet gücü ve yaşam kalitesi yüksek kentler Daha mutlu, müreffeh ve onurlu bir yaşam (T.C. Kalkınma Bakanlığı, 2013b)

Yararlanılan Kaynaklar DPT (2000) Yararlanılan Kaynaklar DPT (2000). Uzun Vadeli Strateji ve Sekizinci Beş Yıllık Kalkınma Planı, 2001-2005. Ankara: T.C. Başbakanlık, Devlet Planlama Teşkilatı. http://www.dpt.gov.tr/DocObjects/Download/1969/plan8.pdf DPT (2006). Dokuzuncu Kalkınma Planı, 2007-2013. Ankara: T.C. Başbakanlık, Devlet Planlama Teşkilatı. http://www.dpt.gov.tr/DocObjects/Download/1968/plan9.pdf T.C. Kalkınma Bakanlığı (2013a). Beş Yıllık Kalkınma Planları. http://www.kalkinma.gov.tr/Pages/BesYillikKalkinmaPlani.aspx T.C. Kalkınma Bakanlığı (2013b). Onuncu Beş Yıllık Kalkınma Planı Tanıtım Broşürü. http://www.kalkinma.gov.tr/Lists/Kalknma%20Planlar/Attachments/13/Onuncu%20Kalk%C4%B1n ma%20Plan%C4%B1%20Tan%C4%B1t%C4%B1m%20Bro%C5%9F%C3%BCr%C3%BC.pdf T.C. Kalkınma Bakanlığı (2013c). Onuncu Beş Yıllık Kalkınma Planı. Ankara: T.C. Kalkınma Bakanlığı.http://www.kalkinma.gov.tr/Lists/Kalknma%20Planlar/Attachments/12/Onuncu%20Kalk %C4%B1nma%20Plan%C4%B1.pdf