ARAŞTIRMA RAPORU YAZIMI Öğr. Gör. Funda Veren
…. bilgide sürekliliği ve denetlenebilirliği sağlamak için, araştırma sonucunun kesinlikle raporlaştırılması gerekir
Rapor araştırmada elde edilen verilerin belirli kurallara uygun olarak yazıya dökülmesidir. Araştırma raporunun temel amacı, araştırma ile varılan sonucu başkalarına duyurarak bilgide birikimi ve denetlenebilirliği sağlamaktır.
Bilimsel Raporun Nitelikleri Bir örneklik, Bağlantı, Sadelik ve açıklık Yazım kılavuzuna uyma, Sürükleyici bir üslup Sonuçların iyi değerlendirilmesi.
Araştırma raporunun bölümlerinin tanımlanmasında kum saati ve kral modeli kullanılabilmektedir. Bu modellerden yola çıkarak, tüm araştırma raporlarında genellikle olması gereken bölümler şunlardır; başlık, özet, giriş, ana metin, bulgular, tartışma ve kaynaklar.
Raporun Fiziksel Yapısı. Kağıt Yazı tipi Kenar boşlukları Sayfa sırası ve numaralandırma
RAPOR YAZIMINDA TEMEL İLKELER Amaç iletişimdir. Açık ve kolay anlaşılır olmalıdır Kısa ve öz olmalıdır. Ort sayfa Bir paragraf en az üç cümleden oluşmalıdır Son cümle bir sonraki paragrafla bağlantı kurmalıdır Kısaltmalar ilk geçtikleri yerde açıklanmalıdır. GYA (günlük yaşam aktiviteleri)
Kullanılacak sözcükleri seçerken kısa ve güncel sözcükler seçilmelidir Dilbilgisi ve yazım ilkelerine uyulmalıdır Cümle başı sayı ile başlatılmamalı, cümle içindeki tek basamaklı sayılar yazı ile yazılmalıdır Üçüncü tekil şahıs dili tercih edilmelidir RAPOR YAZIMINDA TEMEL İLKELER
Bir araştırma raporunda dört temel bölüm mutlaka bulunmalıdır GİRİŞ YÖNTEM BULGULAR TARTIŞMA
ÖN BÖLÜM 1. BAŞLIK Kısa, öz ve dikkat çekici olmalıdır Çalışmanın içeriği, amacı, çalışma grubu, değişkenleri ve modeli konusunda bilgi vermelidir Altında araştırmacıların isimleri bulunmalıdır Tam, net ve spesifik olmalıdır, Kısaltmalara yer verilmemelidir, Okuyucunun ilgisini çekmelidir.
1. BAŞLIK ?? 1.’Brucella Üzerine Çalışmalar’ 2.’Bir Obje ile Ortamı veya Objenin Belli Parçaları Arasında Renk Zıtlığı Üreten Yeni Bir Yolla Mikroskopik Araştırmaya İlaveler Üzerine’ 3.Batın ameliyatı yapılan hastalarda postoperatif dönemde elektrikli battaniye ile ısıtmanın yeniden ısınma süresine etkisinin incelenmesi ÖN BÖLÜM
2. ÖZET (ABSTRACT) VE ANAHTAR SÖZCÜKLER Temel olarak, bir özet/abstract tüm raporun tek bir paragrafta özetini içerir. Çalışmanın amacı ve kapsamı belirtmeli, Kullanılan yöntem tanımlamalı, Bulgular özetlenmeli ve Ulaşılan temel sonuçlara yer verilmelidir. 2-3 anahtar sözcük olmalı TÜRKÇE-İNGİLİZCE ÖN BÖLÜM
3. ÖNSÖZ YA DA TEŞEKKÜR Tek sayfa halinde bulunur Teşekkür edilen kişilerden izin alınmalıdır Teşekkürün nedeni açıklanmalıdır (izin, danışmanlık, yabancı dil vs.) ÖN BÖLÜM
4. İÇİNDEKİLER Tüm başlıklar ve sayfa numaraları bulunmalıdır 5. ÇİZELGELER (TABLOLAR) DİZİNİ Sıra ile başlık adları ve sayfa numaraları ile verilmelidir 6. ŞEKİLLER DİZİNİ Çizelgelerdeki gibi verilir 7. KISALTMALAR DİZİNİ Tüm kısaltmalar açıklanmalıdır ÖN BÖLÜM
1. GİRİŞ Araştırmanın neden yapıldığının açıklandığı yerdir Araştırmanın amaçları açıkça ifade edilir Araştırmanın değişkenleri anlaşılmalıdır Varsa bağımlı ve bağımsız değişkenler belirtilmelidir ANA BÖLÜM
Etkili bir giriş yazımı için; Araştırma problemi ifade edilir, Bu alanda diğer araştırmacıların yaptıkları açıklanır, Cevapsız kalan sorular açıklanır, Mevcut çalışmada neler yapılacağı açıklanır. ANA BÖLÜM
2. GENEL BİLGİLER Kaynaklardan elde edilen bilgiler ve odaklaşılan konunun ayrıntılarından söz edilir ANA BÖLÜM
3. YÖNTEM Araştırmanın nasıl yapıldığını betimleyen kesimdir. Bu betimleme okuyucuya araştırmanın yönteminin uygunluğunu, bulguların geçerlik ve güvenirliğini değerlendirme olanağı verir. Aynı araştırmayı yapacakların bu araştırmayı aynen tekrarlamalarına yetecek kadar bilgi içermelidir ANA BÖLÜM
Yöntemde yer alması gerekenler Araştırmanın yapıldığı yer ve zaman, Yöntemi Evren örneklemi Bağımlı ve bağımsız değişkenleri Veri toplama teknikleri Araştırma süresi Sınırlılıkları Etik kurallara nasıl uyulduğu Araştırmada karşılaşılan zorluklar Verilerin değerlendirilmesinde kullanılan programlar ANA BÖLÜM
4. BULGULAR Araştırma sorusunun yanıtları burada verilir Düzenli ve mantıklı bir biçimde ve uygun tablo ve grafiklerle verilir Çalışma grubunun kişisel özellikleri önce verilmelidir Bulgular istatistikserl sonuçlarla birlikte sunulmalıdır (x²=.. ve p=..ve p< 0.05 gibi) ANA BÖLÜM
5. TARTIŞMA Araştırmanın sınırlılıkları ışığında bulguların geçerliliği savunulur Araştırmanın bulguları diğer araştırmaların bulguları ile karşılaştırılarak yorumlanır Diğer araştırmalardan farklı sonuçlar elde edilmişse bunun açıklanması gerekir Sonuçlarda elde edilen yanıt açıklanır Önerilerde ise sorunun çözümüne ve sonraki araştırmacılara öneriler getirilir ANA BÖLÜM
6. SONUÇ VE ÖNERİLER Artık çalışmayla ilgili son söz söylenmek durumundadır. Bu bölümde çalışmadan elde edilen genel sonuçlar, olabildiğince öz fakat açık olarak yazılmalıdır. Çalışmayı hazırlayanın, elde ettiği bulguların kullanılışı, konu ile ilgili bundan sonra yapılabilecek araştırmalarla ilgili iletmek istediği öneriler varsa, bu öneriler, bu bölüme yazılmalıdır. Öneri yaparken dikkat edilmesi gereken en önemli husus, önerilerin genel değil araştırmanın bulgularına dayalı olarak yapılmasıdır ANA BÖLÜM
7. KAYNAKLAR Bilimselliğin önemli bir ölçüsüdür Bir araştırma raporunda en az 10 kaynak olmalı ve bunların çoğunluğu araştırma olmalıdır ve son beş on yılın kaynakları tercih edilmelidir Araştırma raporunun arkasına alfabetik (harvard yöntemi) ya da araştırmada geçiş sırasına (vancouver yöntemi) göre verilir ANA BÖLÜM
KAYNAK YAZIMINDA İLKELER KİTAP : Bertan M. ve Güler Ç. (1995). Halk Sağlığı-Temel Bilgiler. Güneş Kitabevi. Ankara. EDİTÖRLÜ KİTAP: Karataş N. (2002). Araştırmada Örnekleme. Erefe İ.(Ed). Hemşirelikte Araştırma. Plar Matbaacılık. Ankara. ÇEVİRİ: Carpenito L.J.(1999). Hemşirelik Tanıları El Kitabı.Çeviren: Firdevs Erdemir. 7. Baskı, Nobel Tıp Kitapevi. İstanbul.
KAYNAK YAZIMINDA İLKELER DERGİDE MAKALE: Güler S. (2003). Nozokomiyal Enfeksiyonlar. Türk Hemşireler Dergisi. 1(53) TEZ: Akın B. (2001) Evde Yaşayan Yaşlılarda Mobilitede Yetiyitimi ve İlişkili faktörler, Hacettepe Üni. Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Halk Sağlığı Hemşireliği ABD Doktora tezi. Ankara. METİN İÇİNDE KAYNAK GÖSTERME: Metin sonuna parantez içinde verilir (Metin,1999) ya da (kaynak no su yazılır)
TABLO VE GRAFİK YAZIM İLKELERİ
TABLO (ÇİZELGE) Her çizelgenin bir başlığı olur ve sıra ile numaralandırılır Bağımsız değişkenler sol sütuna, bağımlı değişkenleri üst satıra yazılır ve altta toplam satırı olmalıdır Sayılar ve yüzdeleri, ortalamalar ve standart sapmaları birlikte verilir Tüm gözlerde ondalıklı basamak sayıları aynı olmalıdır Açıklama gerekiyorsa dip not olarak verilmelidir Çizelgeler ilgili olduğu açıklamadan önce verilir ve tümü aynı sayfada olmalıdır
TABLO TÜRLERİ DÜZ TABLOLAR Belirli bir değişken ya da değişkenlerin verilerinin sunulduğu basit tablolardır ÇAPRAZ TABLOLAR İki ya da daha fazla değişkenin birbirine göre durumunun birlikte sunulduğu tablolardır
Tablo 1. Yaşlıların yaş ve cinsiyete göre dağılımı YaşSayı% CinsiyetSayı% Kadın Erkek Toplam
Tablo 2. Hastaların fiziksel, zihinsel ve duygusal yetiyitimi puanlarının cinsiyete göre dağılımı CinsiyetFiziksel Yetiyitimi Puanı Zihinsel Yetiyitimi Puanı Duygusal Yetiyitimi Puanı Ortalama (SS) Kadın11.5 (5.16)8.0 (10.8)3.3 (6.6) Erkek3.44 (3.56)0.9 (3.8)0.3 (1.3) Önemlilik Testi t= , p=0.000* * p < 0.001
GRAFİKLER (ÇİZGELER) Grafik verilmeden önce kısa bir açıklaması olmalıdır Numaralanmış olmalı ve grafiğin altında yer alan bir başlığı bulunmalıdır Çizelgesiz tek başına kullanılmamalıdır Dikey ve yatay eksenlerin ne anlattığı yazılmalıdır Ayrıca grafikteki farklı şekil ve renkler için açıklama bulunmalıdır Sade ve açık olmalı, fazla çizgi, renk içermemelidir
ÇİZGİ GRAFİK
SÜTUN GRAFİK
ÇUBUK GRAFİK
DAİRE GRAFİK
PASTA GRAFİK
NOKTA GRAFİK
ALAN GRAFİK
ARAŞTIRMALARIN DEĞERLENDİRİLMESİ ELEŞTİREL DEĞERLENDİRME
DEĞERLENDİRMENİN İLKELERİ Tarafsız olunmalıdır Olumsuz görüşler yapıcı bir dille sunulmalıdır Danışmanlığı içermelidir Güçlü ve zayıf yanları göstermelidir Özetlenmeli ve öneriler olmalıdır Çalışma bütün olarak değerlendirilmelidir
DEĞERLENDİRMENİN BOYUTLARI Kuramsal Yöntemsel Etik Yorumlama Sunum
KURAMSAL BOYUT Araştırmanın yapılma nedenleri açıklayıcı ve ikna edici olması Araştırmanın hemşireliğe katkısı Araştırmaya gerek olup olmadığı Araştırmanın amacının açıkça ortaya çıkması
YÖNTEMSEL BOYUT Araştırmanın türü, modeli Yeri ve zamanı Evren ve örneklemi Veri toplama araçları Veri toplama yöntemi (kim? Nerede? Nasıl?) Değişkenler, karşılaştırmalar İstatistik yöntemler
ETİK BOYUT Etik sorunlar var mı? Araştırmacı etik boyutu göz önünde bulundurmuş mu?
YORUMLAMA Araştırma sonuçlarının hipotez ve amaçla uygunluğu Bulguların kuramsal çerçeve ile uyumu Tartışmanın verilerle desteklenmesi Sonuçların genellenebilirliği ve hemşirelik yönünden tartışılması
SUNUM Yeterli ayrıntı verilmesi, gereksiz ayrıntılar olmaması Anlaşılır bir dil, dil bilgisi uygunluğu Görsel sunumların uygunluğu Düşünceler ve yapı sistematik düzenlenmiş mi? Rapor tarafsız yazılmış mı? Kaynaklar uygun biçimde belirtilmiş mi?
ARAŞTIRMA PROJELERİ DEĞERLENDİRME ÖLÇÜTLERİ BÖLÜMAÇIKLAMA BAŞLIKKısa ve öz, anlaşılır, değişkenler ve araştırma tipi anlaşılıyor ÖZET Sorunu tanımlıyor, araştırma türü ve örneklem bildirilmiş, temel bulgular var GİRİŞ Sorunu tanımlama, amaçları, araştırmanın neden yapıldığı, hangi soruna çözüm getireceği, sınırlılıklarını bildirme ÖRNEKLEM SEÇİMİ Örneklem büyüklüğü, nasıl seçildiği açıkça belirtilmiş, amaca uygun DENEKLER Açıkça tanımlanmış VERİ TOPLAMA Veri toplama formları, uygunluğu, verilerin kim tarafından? Nerede? Nasıl? Toplandığı açıklanmış VERİ ANALİZİİstatistiksel analizlerin uygunluğu, yeterli ayrıntının verilme ETİKEtik uygunluk, bilgilenmiş onam vs. ARAŞTIRMA TÜRÜUygun araştırma modelinin seçimi, açıkça ifade edilmesi, güçlü ve zayıf yanların belirtilmesi BULGULAR Anlaşılır bir yazım, ayrıntılar anlaşılıyor, tablo ve grafiklerle desteklenmiş TARTIŞMAAnlaşılırlık, başka araştırmalarla karşılaştırmalar, zayıflıklar ve uygulamada kullanımı tartışılmış SONUÇLARSonuç ve yorumlar bulgularla destekleniyor, kazanımlar tanımlanmış ÖNERİLER Sonuçlara dayanıyor, uygulama için ve diğer araştırmacılar için öneriler var LİTERATÜRGüncellik, sayı, yerinde kullanım, destekleyen ve çatışan görüşler var
MESLEKTE BİRER DEĞİŞİM ARACI OLMANIZI DİLİYORUM
TEŞEKKÜR EDERİM DERS BİTTİ )))