Ligantlar Lewis bazlarıdır, merkez atoma verici atomları ile bağlanır.

... konulu sunumlar: "Ligantlar Lewis bazlarıdır, merkez atoma verici atomları ile bağlanır."— Sunum transkripti:

1 Ligantlar Lewis bazlarıdır, merkez atoma verici atomları ile bağlanır.
Verici atom türleri - P atomu  fosfinler - N atomu  aminler, nitro, piridin(py) -O atomu  akua, OR- -S atomu  SR-, SOx -organik bileşikler  aromatikler, olefinler, alkiller v.s. Ligantların Sınıflandırılması ● Diş sayısına göre Monodentat = tek dişli ligant Bidentat = iki dişli ligant Tridentat = üç dişli ligant Multidentat = çok dişli ligant Şelat yapan ligantlar : merkez atomuna birden çok donör atomu ile bağlanabilen ligantlar

2 Verici-alıcı türlerine göre  verici (sadece) En > NH3
alkiller (metil, etil, propil v.s.)  verici (dolu p orbitalleri) H2O > F- > RCO2- > OH- > Cl- > Br- > I-  alıcı CO, CN- > phen > NO2- > NCS- Elektronik yapılarına göre - Bir elektron verici  H , metil, etil, propil.. - İki elektron verici  NH3, H2O, CO, etilen, py - Üç elektron verici  NO, allil (H2C=CH-CH2 ) - Dört elektron verici  bütadien - Beş elekton verici  siklopentadienil (Cp)

3

4 Ligantların adlandırılmaları
 Anyonik ligantların sonuna “o” takısı konur -bromo, kloro, karbonato, sülfato  Nötral ligantlar takı almaz -etilendiamin, fosfin, metilamin, dimetilamin  Radikallerin sonuna “il”takısı getirilir -fenil, metil, etil, siklopentadienil  Bazı ligantlar özel ada sahiptir -karbonil, nitrozil, ammin, akua  Köprü ligantlar μ(mü) ile gösterilir  Delokalize bağlar η (eta) ile gösterilir

5

6

7 Ligant sayısını veren önekler
2 di bis 3 tri tris 4 tetra tetrakis 5 penta pentakis 6 heksa heksakis 7 hepta heptakis 8 okta oktakis ikinci grup öneklerin kullanıldığı yerler Büyük ve karmaşık ligantlarda Önek içeren ligantlarda

8 C O nötral ligantlar karbonil NO nitrozil NH3 ammin PPh3
 karbonil NO nitrozil    NH3 ammin PPh3 trifenilfosfin       H2O akua SR2 tiyoeter

9 N C S S C N Anyonik ligantlar S-2 tiyo HS¯ merkapto O2-2 perokso
 S tiyo HS¯ merkapto O perokso N nitrido NH2¯ amido NH -2 imido N3¯ azido NO2¯ nitro ONO¯ nitrito CN¯ siyano OCN¯ siyanato H¯ hidro (hidrido) O okso OH¯ hidrokso F¯ floro Cl¯ kloro Br¯ bromo I¯ iyodo NO nitrato ClO3¯ klorato C2O oksalato SO sülfato SO sülfito CH3COO- asetato S2O tiyosülfato CO karbonato NHOH¯ hidroksilamido N C S  izotiyosiyanato S C N tiyosiyanato 

10 p – bağlı ligantlar Çok katlı (çift ve üç katlı) bağlar Lewis bazı gibi davranır H2C CH2 RC CR - CH2 Cl K+ Cl Pt Cl [PtCl3(2-C2H4)]- η2-C2H4 : etilenin metale iki C atomu ile bağlandığını gösterir

11 Nötral ikidişli ligantlar
e.g. [PtCl2(en)]     beş üyeli şelat kare düzlem kompleks 1,2-diaminoetan = etilendiamin = en             1,2-difenilfosfinetan dppe 2,2'-bipiridin bpy 1,10-fenantrolin phen Şelat yapan ligantlar merkez atomuna daha kuvvetli bağlanır

12 Anyonik ikidişli ligandlar
asetato = ac- oksalato = ox2- p-verici ikidişli ligant Pd(II)-oksim kompleksi [Fe(CO)3(h4-C4H6)]

13 Üçdişli ligantlar: üç donör atomlu
            dietilentriamin dien 2,2':6',2"-terpiridin tpy 1,4,7-triazosiklononan makrosiklik ligant       makrosiklik ligantlar, en az 3 verici atomuna ve en az 9 halka atomuna sahiptir

14 tris(2-aminoetill)amin
Dörtdişli ligantlar tris(2-aminoetill)amin tren porfirin fitalosiyanin

15 etilendiamintetraasetato
Çokdişli ligantlar etilendiamintetraasetato EDTA Hekzadentat

16

17 Hard donor atoms Soft donor atoms e.g. NH3, H2O, OH-, CO32- CO, PPh3, C2H4, SRH, CN-, SCN- Small donor atoms Electronegative Not very polarisable Larger donor atoms Less electronegative Easlily polarisable weak complexes strong complexes "Hard" metals Soft metals e.g. Fe(III), Mn(II), Cr(III) Small metals (1st row) High oxidation state e.g. Ag(I), Cu(I) Larger metals (2nd + 3rd row) Low oxidation state