DANİMARKA MESLEKİ EĞİTİM

Başkent Kopenhag Nüfus 5.540.241 (1 Nisan 2010 tahmini) Resmi dil Danca Yüz ölçümü 43.094 km² Kişi başına düşen milli gelir 35.757 $ (Dünyada kişi başına düşen milli gelirin en yüksek olduğu ülkelerden biri) Para birimi Danimarka kronu (DKK) Yönetim biçimi Parlamenter demokrasi ve Anayasal monarşi

Genel bilgi Kuzey Avrupa'da İskandinavya'da başkenti Kopenhag olan ülkedir. Danimarka anayasal bir monarşi olup, devlet başkanı 2'nci Margrethe'dır. Grönland ve Faroe Adaları da Danimarka'ya aittir. Danimarka 1973'ten beri Avrupa Birliği üyesidir.

Danimarka İstatistiklerine göre, Danimarka'da yaşayanların %90,5 'i Danimarkalı soyundandır ki bu da Danimarka Nüfüsunun 5 milyonuna tekabül eder.Geriye kalan %9,5 ise komşu ülkelerden veya ağırlıklı olarak Bosna'lı olan göçmenler tarafından oluşturulmaktadır. Kişi Başına Düşen Milli Gelir 40.506 Dolar

Danimarka'da ilkokul ve ortaokuldaki öğretmenler zorunlu öğrenimdeki öğrencilerin seviyelerini, onların öğrenim çağlarını ve öğretim ilkelerini bilirler. Sadece 1.ve 2. Sınıflarda iki öğretmen vardır. Bunlardan biri Danca (anadil) öğretmeni, diğeri öğrencileri evlerine getirip götüren (home-room) öğretmendir. Veliler ile ilgili ilişkileri sürdürmek ve sınıf içindeki sosyal ilişkilerin akıcı olmasını sağlamak ev öğretmeninin sorumluluğundadır.

Mesleki eğitim Mesleki eğitim ve öğretim planlanmasından ve kontrolünden Eğitim Bakanlığı bünyesinde bulunan Mesleki Eğitim ve Öğretim Müdürlüğü sorumludur. Meslek okulları sanayi ve ticari kuruluşlarla işbirliği halinde çalışmaktadır. Mesleki eğitim sistemi, mesleki öğretim ve ileri teknik ile ticari eğitim olmak üzere iki bölüme ayrılır.

Mesleki öğretim programları 33 farklı kategoriden meydana gelir Mesleki öğretim programları 33 farklı kategoriden meydana gelir. Uygulama-teori programları, çıraklık eğitimi ve teknik ticaret eğitimi (eğitim sonunda diploma verilir). Mesleki öğretim 8 meslek alanına ayrılır. Bunlar 2-4 yıl süreli 200 farklı kurstan meydana gelir. Birkaç istisnai durum dışında eğilim teori ve pratik bütünleştirilmiş şekilde sürdürülür. Meslek okullarının finansmanını devlet karşılar.Öğrencilerin uygulama giderleri ise, ilgili firmalar tarafından ödenir.

TEMEL MESLEKİ EĞİTİM (Initial Vocational Education) Danimarka’da verilmekte olan temel mesleki eğitim geniş bir dizi eğitim-öğretim programını kapsamaktadır: Mesleki eğitim ve öğretim, ticaret eğitimi ve teknik eğitim öğretimi içerir ve teknik yüksekokullarda verilir. Temel sosyal hizmetler ve sağlık hizmetleri eğitimi ,sosyal hizmetler ve sağlık hizmetleri okulları tarafından verilir. Bu okulların amacı sağlık, hasta bakıcılığı gibi alanlarda çalışacak eleman yetiştirmektir.

Tarım eğitimi ve öğretimi ziraat yüksekokullarında verilir. Denizcilik eğitimi, denizcilik okullarında verilmektedir. Bu eğitim programının diğerlerinden farkı, Danimarka Denizcilik İdaresinin sorumluluğu altında olmasıdır. Diğerleri ise Eğitim Bakanlığının sorumluluğu ve kontrolü altındadır. Danimarka mesleki eğitim sisteminin önemli bir özelliği, bu eğitimin idaresinde sosyal ortakların aktif rol oynuyor olmasıdır. Bu amaçla oluşturulan merkezi ve yerel komiteler, eğitimin yapısı, süresi, programların içeriğinin planlanması ve yerel iş dünyasının ihtiyaçlarını karşılaması konularında tavsiyelerde bulunurlar.

Danimarka’da ortalama 110 yüksekokulda 85 değişik alanda mesleki eğitim-öğretim verilmektedir. Bu programlar 16-19/20 yaş grubundaki öğrencilere yöneliktir. Bu yüksekokullarda teorik ve pratik eğitimi verilir; buna ek olarak firmalarda pratik eğitimi olanağı da sağlanmaktadır. Mesleki eğitim programları genellikle 4 yılı geçmez. Programların, okulda ve iş yerindeki eğitime ayrılan zaman gibi detaylarını ticaret komiteleri belirler.

Bir mesleki eğitim programına kaydolmak isteyenlerin zorunlu eğitimi tamamlamış olmaları gerekmektedir. Teknik yüksek okullarda ve meslek yüksek okullarında verilen eğitim amacı yalnızca mesleki beceriler kazandırmak değil, aynı zamanda öğrencilerin toplumun yapısı ile gelişimi hakkında ve genel kültür bağlamında bilgilenmelerini sağlamak, bireysel gelişimlerini güçlendirmektir.

Öğrenciler eğitimlerine zorunlu olmayan ve eğitim programlarını tanıtıcı nitelikteki birinci dönemle veya direkt olarak ikinci dönemle başlayabilirler. Birinci dönemin amacı, öğrencilere alacakları eğitim ve öğretime ilişkin seçimlerinde yardımcı olmak, böylece teknik yüksek okul ile meslek yüksek okulu arasında kendilerine uygun olanı tercih etmelerini sağlamaktır. Bu dönem boyunca öğrenciler, eğitim ve iş olanakları konusunda bireysel ya da grup halinde yoğun şekilde bilgilendirilirler. Birinci dönemin sonunda öğrenciler eğitim programı konusunda seçimlerini yaparak ikinci döneme başlarlar. Bu dönem tamamlandıktan sonra ise 3-6 okul dönemi boyunca sürecek olan işyerinde pratik eğitimi başlar.

Sürekli mesleki eğitim Sürekli mesleki eğitim, işgücü piyasası eğitim sistemi vasıtasıyla gerçekleştirilir. Danca’da kısaca AMU olarak adlandırılan bu sistemde, ülke genelindeki toplam 24 işgücü piyasası merkezi (AMU-centre) ve meslek yüksekokulu tarafından eğitim verilmektedir. Özel şirketler ve diğer eğitim kurumları da bu tür eğitim verebilmektedirler. İşgücü piyasası eğitim merkezleri, kendi yönetim kurulları olan bağımsız kuruluşlardır.

İşyerinde eğitim, ilgili ticari komite tarafından uygun görülen bir ya da birden fazla işyerinde ve işyeri ile eğitim alan arasında yapılan sözleşmeye dayalı olarak verilir. Pratik eğitimi alacağı işyerini, yüksek okullardaki danışmanlık ve rehberlik servislerinin önereceği işyerleri arasından bulmak öğrencinin kendi işidir. Öğrenci işyerini bulduğunda aralarında bir sözleşme yapmak zorundadırlar. Sözleşme, Eğitim Bakanlığı tarafından onaylanmış olan özel bir formatta hazırlanmıştır.

İşgücü piyasasI eğitimi İşgücü piyasası eğitimi, 20 yaşın üstündeki çalışan/çalışmayan, becerili/becerisiz çalışanlara verilir. Bu eğitim programları beş ana gruba ayrılabilir: Belge edindiren işgücü piyasası eğitim kursları: 1-6 hafta süren modüler kurslar şeklinde organize edilmiştir. Bu kurslar sürekli eğitim komiteleri tarafından periyodik olarak revize edildikleri için, işgücü piyasasının güncel ihtiyaçlarına tatminkar şekilde cevap verirler. Birleştirilmiş eğitim kursları: Bu kurslar, hem çalışmakta olanlara yönelik birleştirilmiş eğitim kurslarını (36 haftaya kadar), hem de işsizlere yönelik hedeflenmiş eğitim kurslarını (52 haftaya kadar) içermektedir.

Bireysel programlar: İşgücü piyasası merkezleri ve meslek yüksekokulları, diğer işgücü piyasası eğitim programları katılımcıları için bilgi teknolojileri, okuma- yazma, matematik vb. konularda bireysel kurslar düzenleyebilirler. Ayrıca bireylerin eğitim ihtiyaçlarını belirlemek amacıyla “beceri belirleme programları” da düzenleyebilirler. Şirkete özel kurslar: Bu kurslar, şirketlerin diğer eğitim kursları tarafından karşılanamayan eğitim ihtiyaçlarını gidermeye yöneliktir ve şirketlerle işbirliği yapılarak geliştirilip organize edilirler.

Okulların işgücü piyasası eğitimi kursları: Bu kurslar, 18-30 yaşlarında olan ve sosyal problemler, öğrenme güçlüğü vb. sebeplerle düzenli bir eğitim-öğretim programını tamamlayamamış olan gençlere yöneliktir. Katılımcıların çoğu geçmişte suç işlemiş ya da alkol, uyuşturucu bağımlısı olan kişilerdir. Genel eğitim: Yetişkinlerin genel kalifikasyonlarını artırmaya, katkıda bulunmaya yönelik kurslardır. Danca, matematik, fen, sosyal bilimler ve yabancı dilleri içeren kurslardır.

danImarka’da staj Okul ve staj Meslek eğitimlerinin özelliği gençlerin dönüşümlü olarak okula gitmeleri ve bir işyerinde staj yapmalarıdır. Eğitimlerin çoğunda staj dönemi okul dönemine nazaran daha uzun sürer. Meslek okulları Okul dönemi ülkemizde bulunan pek çok meslek okuldan birinde gerçekleşir. Sosyal- ve sağlık okulları, teknik okullar, ticaret okulları ve tarım okullarının hepsi bir meslek okuludur.

Kalfalık sınavı Öğrenciler eğitimlerini bir kalfalık sınavı ile bitirirler. Bu bitirme sınavıdır. Kalfalık sınavı çoğunlukla bir kalfalık partisi ile kutlanır. Ön staj veya alışma Bir mesleği yada branşı deneyip kendilerine uygun olup olmadığını görmek isteyen 15-18 yaşındaki gençler bir işyerinde ön staja yada alışma dönemine girebilirler. Bu işyerinin de genci tanımasına fırsat verir. Bu nedenle ön staj yada alışma dönemi bir staj yeri bulmak için ilk adım olabilir. Gençler maaşlar için geçerli anlaşmalara göre maaş alırlar

Staj yeri Staj, hemen hemen bütün mesleki eğitimlerin çekirdeğini oluşturur. Bir staj yeri aynı zamanda öğrenme yeri olarak da adlandırılır. Bu yerlerde öğrenciler meslektaşları tarafından eğitilir, teorik bilgilerini burada uygularlar ve yapacakları işler üzerinde bir rutin geliştirirler. Ana kural olarak staj yerini örgencilerinin kendilerinin bulması gerekir. Bazı branşlarda bu zor olabilir. Eğitim seçilirken bu konu dikkate alınmalıdır. Bu sebeple daha okul seçilmeden önce bir rehber öğretmenle konuşmak iyi bir fikirdir. Staj yeri, işyerlerine idari konularda yardımcı olan meslek okulu tarafından onaylanmalıdır. .