İŞBİRLİKÇİ ÖĞRENME YÖNTEMİ (COOPERATIVE LEARNING)

İş birlikli Öğrenme Üzerine Yapılan Araştırmalar 1900’lü yılların ortalarına doğru A.B.D.de sosyal araştırmacı ve eğitmenler değişik öğrenme ortamlarının öğrenme üzerindeki etkilerini araştırmışlardır. 1960’lı yıllarda Minesota Üniversitesi profesörleri Dawid W. Johnson ve Roger T. Johnson “İşbirliğine Dayalı Öğrenme Merkezi”ni kurmuşlardır.

Ülkemizde işbirliğine dayalı öğrenme ile ilgili ilk araştırma Açıkgöz (1990) tarafından 80 ilkokul öğrencisinden oluşan dört grup üzerinde gerçekleştirilmiştir. Bu araştırmada yapılandırılmış işbirliğinin yabancı dil başarısı ve hatırda tutma düzeyi üzerinde, grupla yarışma ve geleneksel öğretimle karşılaştırıldığında daha olumlu etkileri olduğu ortaya çıkarılmıştır.

İş Birlikli Öğrenme Nedir? Açıkgöz (2000)’ e göre iş birlikli öğrenme; ‘’öğrencilerin sınıf ortamında küçük karma gruplar oluşturarak ortak bir amaç doğrultusunda ,akademik bir konuda birbirlerinin öğrenmelerine yardımcı oldukları, grup başarısının değişik yollarla ödüllendirildiği bir öğrenme yaşlaşımıdır...

İş Birlikli Öğrenmenin Özellikleri Olumlu bağlılık Ferdi sorumluluk Grupların ve grup ruhunun oluşturulması Öğretmenin rolü Sosyal becerileri kullanılması Yüz yüze etkileşim Ödüller

Johnson & Johnson

Rekabetçi sınıf ortamı Bireyselci sınıf ortamı İşbirlikçi sınıf ortamı İletişim Öğrenciler sınıf arkadaşları ile iletişime girmezler. Öğrenciler sınıf arkadaşları ile iletişime girmezler Öğrenciler grup arkadaşları ile iletişim halindedirler. Çalışma Öğrenci bireysel çalışır Öğrenci grup arkadaşlarıyla çalışır Yardım Arkadaşlarının başarılı olması için yardımcı olmaz Grup arkadaşlarının başarılı olması için çalışır. Başarı Başarı kendi başarısıdır Başarı grubun başarısıdır Başarısızlık Arkadaşlarının başarısızlığı kendi başarısı için etkendir Arkadaşlarının başarısızlığı ile ilgilenmez. Grup arkadaşlarının başarısızlığı grubun başarısızlığıdır. Ödül Ödülü bireysel olarak alır. Ödülü grup arkadaşlarıyla paylaşır. Bireysel ödülde alır.

“İnsanın en büyük buluşu ateş, tekerlek ve motor değildir; atom enerjisi veya maddi dünya ile ilgili herhangi bir şey de değildir. İnsanın en büyük buluşu anlaşarak, ekip halinde uyum içinde çalışabilmesidir.” B. Jenning

İş Birlikli Öğrenme Gruplarını Geleneksel Öğrenme Gruplarından Ayıran Özellikler İŞ BİRLİKLİ ÖĞRENME GRUPLARI GELENEKSEL KÜMELER Grrup üyeleri arasında olumlu bağımlılık vardır. Amaçlar birey için değil grup içindir. Grup üyeleri birbirine bağımlı değildir. Bireysel amaç ön plandadır Gruplarda bireysel sorumluluk vardır. Kümeye karşı bireysel sorumluluk yoktur.Kişiler kendisine karşı sorumludur Grup üyeleri çeşitli yetenekler ve kişilik özellikleri bakımından birbirlerinden farklıdır (heterojen gruplar...) Küme oluşturulmasında yetenek, kişilik özellikleri vb. dikkate alınmaz Tüm üyeler grup içindeki liderlik etkinliklerini yerine getirmek için sorumluluklaru paylaşırlar. Küme çalışması içinde tek bir başkan seçilir ve çalışma bitene kadar devam eder Grup üyeleri birbirlerinin öğrenmelerinde kendini sorumlu hisseder Üyeler kendi başarıları için çalışır Gruplar öğretmen tarafından gözlenir ve her türlü soruna öğrencilerle birlikte çözüm aranır Öğretmen gözlem yapmak yerine bizzat öğreticidir Planlama çok iyi yapılır , gerektiğinde çalışma grubuna klavuz verilir Herhangi bir klavuz verilmez, öğrenciler mevcut ders veya notlarıyla hazırlanır

İş Birlikli Öğrenmenin Avantajları Ekip çalışması becerisinin kazandırılmasında, sosyal becerilerinin geliştirilmesinde ve iyi arkadaşlık ilişkilerinin oluşturulmasında oldukça etkili bir metodtur. Yaşam boyu gerekli olan değişik sosyal rollerin öğrenilmesinde, karşılaşılan güçlüklerin çözümünde ve insanları tanıma ve anlama yeteneğinin gelişiminde önemli etkilere sahiptir

Birey kendi fikirlerini diğerlerine kabul ettirmeye çalışırken, diğerlerinin fikirlerini de analiz, sentez ve kritik etmeyi öğrenir ki bu da eleştirel düşüncenin gelişimine önemli katkılar sağlar. Kalabalık sınıflarda her öğrenciye soru sorma, cevaplama ve düşüncelerini açıklama fırsatı verir. yüksek özgüven , empatik yaklaşım, iletişim becerileri, problem çözme, yaratıcı ve eleştirel düşünmenin gelişimine de büyük katkılar sağlar

İş Birlikli Öğrenmenin Dezavantajları Güveni az olan öğrenciler gruba ait olmakta zorlanabilirler. Sorumluluk taşımayanlar, öğrenmek isteyenleri engelleyebilirler. Daha yetenekli öğrenciler daha az beceri gösterebilirler. Üst düzey yetenekli öğrenciler grup üstünde baskı oluşturabilirler. Bazı öğrenciler kazandığı liderlik vasfını abartabilirler

Sınıf mevcudunun çok fazla olduğu durumlarda küme şeklinde oturma biçimine sınıfın alanının yeterli gelmemesi

‘’Bir zincir ancak en zayıf halkası kadar kuvvetli olur’’

İşbirlikli Öğrenme Yöntemlerinin Eğitim süresince uygulanması Hazırlık Aşaması Uygulama Değerlendirme

Hazırlık Aşaması Eğitim materyalinin belirlenmesi Gruplara öğrencilerin yerleştirilmesi 1. Grubun büyüklüğüne karar verme 2. Gruplara öğrenci seçme 3. Grupların çalışma süresi Sınıfın düzenlenmesi Rollerin belirlenmesi 1. Eğitim öncesi planlama 2. İşbirlikli öğrenme süreci oluşturma ve çalışılacak görev konusunu açıklama 3. Gözlem ve müdahaleler 4. Değerlendirme süreçleri

Uygulama aşaması İşbirlikli Dersin yürütülmesi 1. İşbirlikli not çiftleri oluşturma 2. Grupların birbirlerinin çalışmalarını paylaşmaları 3. Sunma çiftleri oluşturma 4. Akademik tartışmalar oluşturma Öğrenci davranışlarının gözlenmesi Dersin tamamlanması

Değerlendirme Aşaması Öğrenciler in nitel ve nicel öğrenmelerinin değerlendirilmesi ve örnek belirleme planları Belirleme (tespit) bir karara varmak için verilerin toplanması esasına dayanır Değerlendirme, değerlendirilebilir verilerin analizi üzerine yargıları içerir Belirlemeler yapmadan değerlendirmeler yapılamaz Değerlendirmeler yapılmadan belirlemeler yapılabilir

Öğretmen bütün kağıt kalem çıktılarını ölçemeyebilir Bu amaçla sınıfta bir belirleme planı yapılır Bu plan öğrenme süreçleri,öğrenme çıktısı ve hangi tespitleri yapacağını içerir Performans Süreçler Çıktılar Ortam Okuma Yazma Matematiksel muhakeme sunumlar Problem çözme Liderliğin paylaşımı Bilimsel muhakeme Sorumluluk oluşumu

İş Birlikli Öğrenme Modelinde Kullanılan Teknikler Birlikte Öğrenme Öğretici Takımları-Başarı Bölümleri Takım-Oyun-Turnuva Takım Destekli Bireyselleştirme Birleştirilmiş İş birlikli Okuma ve Kompozisyon Grup Araştırması İş birliği-İş Birliği Birlikte Soralım Birlikte Öğrenelim Jigsaw(Birleştirme)

Birlikte öğrenme Bu tekniğin uygulanmasında öncelikle farklı akademik ve sosyal beceriye sahip olan öğrencilerden heterojen gruplar oluşturulur. Bu gruplara bir konu veya ünite verilir Öğrenciler verilen konuyu veya üniteyi birlikte sınıf içi ve sınıf dışında bir araya gelerek çalışırlar. Çalışma raporunu hazırlar ve sunarlar. Daha sonra bireysel veya grupça değerlendirmeye alınırlar.

Çalışma sonunda başarılı gruplara ödül verilir. Bu tekniğin en önemli özellikleri; iş bölümü ve grup ödülüdür. Bu teknikte öğrenciler arasında yarışma söz konusu değildir.

Öğrenci Takımları ve Başarı Bölümleri Bu teknik Slavin tarafından geliştirilmiştir. 2-12 sınıfta kullanılır. Bu tekniğin aşamaları şu şekildedir: Öğretmen sınıfta heterojen gruplar oluşturur. Yani gruplar oluşturulurken akademik başarısı düşük ve yüksek öğrencilerin, kızların ve erkeklerin dengeli şekilde olmasına dikkat edilir Öğretmen dersi takdim eder. Anlatılan konuyu kapsayacak şekilde hazırlanan çalışma yapraklarını tamamlamaları için gruplara verilir. Her öğrenci materyaller üzerinde bir izleme testi alır. Bu test çalışma yapraklarına paralel şekilde hazırlanmış bir testtir ve her öğrenci bu testi bireysel olarak cevaplandırır.

Öğrencilerin o zamana kadar o dersten almış oldukları notların ortalaması alınarak öğrencinin temel puanı hesaplanır. Her öğrencinin izleme testi puanı ile temel puanı karşılaştırılarak öğrenciye ilerleme puanı verilir. Mesela: bir öğrencinin temel puanı 50 ve izleme testinden 70 almış ise öğrencinin ilerleme puanı 20 olarak belirlenebilir. Takımdaki her öğrencinin aldığı ilerleme puanının ortalaması alınarak takım puanı bulunur. En yüksek puan alan takım ödüllendirilir.

Takım-Oyun-Turnuva Bu teknik Slavin tarafından geliştirilmiştir. Ö.T.B.B. tekniğine benzer bir tekniktir. Bu tekniğin aşamaları şu şekildedir: Öğretmen sınıfta heterojen gruplar oluşturur. Öğretmen dersi takdim eder. Anlatılan konuyu kapsayacak şekilde hazırlanan çalışma yapraklarını tamamlamaları için gruplara verilir. Çalışma yapraklarındaki soruları grupça tartışırlar ve birbirlerine öğretirler. Her gruptaki bir öğrenciden oluşan bir turnuva düzenlenir. Turnuvada kazanan öğrenci takımına puan kazandırır.

Takım Destekli Bireyselleştirme Slavin ve arkadaşları tarafından matematik dersinde kullanılmak üzere geliştirilmiş bir tekniktir. Bu tekniğin aşamaları şu şekildedir: Öğrenci sayısı çift olacak şekilde 4 veya 6 kişilik gruplar oluşturulur. Her öğrenci aldığı çalışma yaprağını çalışmak için grup arkadaşlarından birini seçer. Çalışma bittikten sonra her grup bir izleme testi alır. Birlikte çalışan öğrenciler birbirlerinin kağıtlarını değerlendirirler. Takım puanı grubun her üyesinin aldığı puanların ortalamasıdır.

Birleştirilmiş İşbirliğine Dayalı Okuma ve Kompozisyon Genellikle Türkçe derslerinde kullanılan bir tekniktir. Bu tekniğin aşamaları şu şekildedir: Heterojen gruplar oluşturulur. Gruplar içinde iki kişilik gruplar oluşturulur. Bu iki kişilik gruplar kendi aralarında birbirlerine okuma-yazma, yüksek sesle okuma, okuduğunu anlama .. gibi becerileri öğretmeye çalışırlar. Gruplar üyelerin gösterdiği performansa göre ödüllendirilir.

Grup Araştırması Bireyler arası diyaloğa dayalıdır Öğrenmenin duyuşsal ve sosyal yönleri önemlidir Öğrenme etkinlikleri öğrenciler tarafından yönlendirilir Materyaller iş birliği ve grup ortak amacına göre geliştirilmiştir Öğrenciler kendilerine verilen konuyla ilgili ders planı yapar Planı uygulayıp bilgi toplar ve ulaştıkları bilgileri çok yönlü bir problemin çözümünde kullanarak sentezlere varırlar Araştırma sonuçlarını sunarak sınıfta paylaşırlar

İş Birliği – İş Birliği Tekniğin temel felsefesi eğitimin; öğrencilerin doğal merakını,zeka ve yeteneklerini ortaya çıkarıcı ve geliştirici bir role sahip olmasının gerektiği anlayışıdır Öğrenci merkezli sınıf tartışması yapılır Heterojen gruplar oluşturulur Grupların konuları seçilir Takımdaki üyeler için alt konular seçilir Alt konular hazırlanır Alt konular sunulur Takımlar sunumları yapar

Birlikte Soralım Birlikte öğrenelim Bu teknikte öğrenciler heterojen gruplara ayrılırlar. Öğrenciler önce kendi konularını okurlar daha sonra bireysel olarak soru hazırlarlar. Takımdaki üyeler o konuyla ilgili kendi ilgi ve becerilerine bağlı olarak bir alt konu başlığı seçerler. Seçtikleri alt konuyu hazırlar ve grup üyelerine sunarlar. Daha sonra her grup konusunu sınıfa sunar.

Jigsaw (Birleştirme) Teknikleri Aronson tarafından geliştirilmiştir. Bu tekniğin aşamaları şu şekildedir: Öğrenciler 5-6 kişilik gruplara ayrılır. Tüm gruplar aynı konuyu öğrenirler. Öğrenilecek olan konu alt bölümlere ayrılır ve grubun her bir üyesi, öğrenmek için kendine özel ayrılmış olan bir bölümü seçer.    Ev Takımları (karışık olarak 5 veya 6 kişiden oluşmaktadır) Uzman Takımları (her uzman takımında her bir ev takımından 1 kişi yer almaktadır)

Aynı bölümü seçen diğer takım üyeleri ile toplanırlar ve seçtikleri konuyu beraber çalışırlar. Her üye kendi takımına döner ve takım arkadaşlarına öğrendiği bilgileri öğretir. Öğrenciler konuyla ilgili kısa bir sınav alır, puanı takımının ve kendinin bireysel puanları oluşturur.

Jigsaw II de Aronson (1978) tarafından hazırlanmıştır Jigsaw II de Aronson (1978) tarafından hazırlanmıştır. 3-12 sınıfta hikaye materyali ile kullanılır. Her bir takım üyesi bir konunun spesifik bir kısmını öğrenme ve arkadaşlarına öğretmekle sorumludur. Bazı kısımlarda “uzman” olanlar diğer grup üyeleri ile toplandıktan sonra, “uzmanlar” kendi gruplarına dönerler, öğrendiklerini ve bulduklarını sunarlar. Takım üyeleri bundan sonra bütün konuları kapsayan kısa bir sınav alırlar.

SORU 1 İş birliği ve grupla çalışmanın faydası nedir?   A)Öğrencilerin güçlü yönlerinin ortaya çıkarılması B) Öğrencilerin birbirlerini kontrol etmesi C)Yarışma ortamı sağlanması D)Öğrenci içi dayanışmanın artması E)Öğretmenin pasif duruma gelmesi

SORU 2 İşbirliğine dayalı öğretme sürecinde öğretmen:Tek tek öğrencilerin çabası yerine grubun çabasını dikkate almaktadır.Bu durumun öğrenme sürecinde nasıl bir etki yaratması beklenenir?   A)Öğrenmenin kısa sürede gerçekleşmesini B)öğrencilerin kendi sorumluluklarını düşünmeleri C)grupla çalışmaya katılım ve ilginin artması D)Grup üyeleri arasında işbirliğinin artması E)Öğrenciler arası etkileşimin azalması

SORU 3 İşbirlikli öğrenmede aşağıdakilerden hangisini sağlar? A)Demoktarik ortam ve çalışma yeteneği sağlar B)Öğrenciler arası yarışmayı arttırır C)Öğrencilerin birbirine karşı olumsuz tutum geliştirmesini sağlar D)Öğrencilerin bireysel çalışmasını sağlar E)Öğrencileri güdüler

ÖĞRETMENLER GÜNÜMÜZ KUTLU OLSUN Dinlediğiniz için Teşekkürler…