Figen Başaran Demirkazık Hacettepe Ü. Radyoloji Anabilim Dalı SARKOİDOZ Figen Başaran Demirkazık Hacettepe Ü. Radyoloji Anabilim Dalı

Sarkoidoz, kazeifikasyon göstermeyen granülomlarla karakterize bir immün sistem hastalığıdır.

Sarkoidoz % 5-10 AC grafisi normal, ekstrapulmoner hastalık % 75- 90 Mediastinal- hiler LAP % 25- 50 Parenkim tutulumu

Sarkoidozun evreleri Evre 0: Akciğer grafisi normal %5-10 Evre 1: Lenf nodlarında büyüme %50 Evre 2: Lenf nodlarında büyüme ve %25-30 parenkimal opasite Evre 3: Parenkimal opasiteler mevcut, %15 lenfadenopati ve fibrozis bulgusu yok Evre 4: Akciğer fibrozisi

Lenfadenopati Bilateral hiler- sağ paratrakeal Aortikopulmoner, subkarinal Nadir: Ön mediastinal, arka mediastinal, aksiller, parakardiyak, retrokurural, unilateral hiler %1-3 Kalsifikasyon: Punktat, amorf, egg-shell

H:\Sarkoidoz\3316982bahce cabuk-LAP

H:\Sarkoidoz\3194602gonulkarapekmez-kalsifik lap Eylül 2006

Sarkoidozda BT endikasyonları* Atipik klinik ve/veya AC grafisi bulguları Akciğer komplikasyonlarının saptanması: bronşektazi, asperjilloma, pulmoner fibrozis, traksiyon amfizemi, enfeksiyon, malign patoloji Akciğer grafisi normal ancak klinik olarak hastalık şüphesi varsa *American Thoracic Society, the European Respiratory Society, and the World Association of Sarcoidosis and Other Granulomatous disorders

Sarkoidozda Parenkim Tutulumu Akciğer Grafisi %30- 60 Küçük nodüller (1- 10mm) %25- 50 İrregüler, çizgisel dansiteler YÇBT %90- 100 Nodüller

Parenkim Tutulumu Tipik olarak simetrik, bilateral, santral Üst lobların apikal ve posterior segmentler (özellikle fibrozisde) Normal YÇBT parenkim tutulumunu ekarte ettirmez.

Parenkim Tutulumu Perilenfatik küçük, keskin sınırlı nodüller, (1-5 mm) Peribronkovasküler düzgün veya nodüler kalınlaşma İrregüler, nodüler interlobüler septal kalınlaşma (yaygın olmaz ama bazı hastalarda başlıca bulgu) Büyük (>1 cm) nodüller veya konsolidasyon Yama tarzında buzlu cam dansiteleri

Perilenfatik nodüller Peribronkovasküler Fissürlerde Kostal subplevral İnterlobüler septa Sentrilobüler Küçük keskin sınırlı nodüller, %50 hastada nodüller az miktarda, fokal

19

1806343

Nuesen asan

3166421 bç

H:\Sarkoidoz\670176barışöztürk-par

H:\Sarkoidoz\670176barışöztürk-par

H:\Sarkoidoz\3203121neziha kaygın-par

H:\Sarkoidoz\3194602gonulkarapekmez-kalsifik lap Eylül 2006

Gönül Pekmez Eylül 2006

Büyük nodüller Granülomların birleşmesi sonucunda sınırları keskin olmayan büyük opasiteler, konsolidasyonlar oluşur %53 olguda nodüller > 1cm

460845demime güzel-

3216557 ba

Alveolar Sarkoidozis Granülomlar birleşerek büyük nodüler- alveolar opasiteler oluşturur. Büyük nodüller çevresinde küçük nodüller: “Sarkoid Galaksisi” Alveolar opasiteler: 1-10 cm, sınırları belirsiz, hava bronkogramı içeren opasiteler, orta zonların periferinde saptanır, kostofrenik sinüsler korunur 50 yaşından sonra presente olanlarda soliter veya multipl kitle benzeri opasiteler fazla görülür.

C:\Users\figen\Documents\Figen\AKCİĞER\Sarkoidoz\3125037deryaucarsarkoidoz

Eyllül 2005

Derya uçar Eyllül 2005

Kavitasyon Birleşik granulomların ortasında nekroza bağlı primer kaviter sarkoidoz nadir Tek veya multipl, kalın veya ince duvarlı, düzgün veya düzensiz kenarlı olabilir End stage sarkoidozda görülen büyük bül ve kistik bronşektazi ile karışabilir Nekrotizan sarkoidal granülomatozis sık olur

Sarkoidoz-fungus topu

Milier patern Rastgele dağılmış, sayısız küçük nodüller Ayrıcı tanı: Milier tb, milier fungus, hematojen metastazlar

Hava yolu tutulumu Trakea, bronş ve bronşioller etkilenebilir BT’de hava yollarında veya düzgün veya nodüler kalınlaşma saptanır Endobronşial granülomlar veya LAP’lerin basısı sonucu lobular ve segmenter bronşlarda obstrüksiyon gelişir Küçük hava yolu hastalığı: hava hapsi, mozaik perfüzyon

Vasküler tutulum Pulmoner hipertansiyon: son dönem hastalıkta Büyük damarlara LAP basısı Süperior vena kava sendromu

Fibrozis Nodülarite, konsolidasyon ve buzlu cam dansiteleri zamanla geriler. İrregüler retiküler dansiteler, septal kalınlaşmalar belirginleşir. Perihiler bronkovasküler demet boyunca görülürler Ana bronş ve üst lob bronşlarında arkaya doğru çekilmesi ile birlikte parenkim distorsiyonu erken bulgudur. Fibröz kitlelerle birlikte perihiler damar ve bronşlarda santral konglomerasyon gelişir. Fibröz kitleler içinde traksiyon bronşektazileri olur. Bal peteği veya akciğer kistleri nadiren görülür.

Sarkoidoz Sarkoidoz

İzlem Nodüller, buzlu cam dansiteleri, konsolidasyonlar ve interlobüler septumlarda kalınlaşmalar aktif, geri dönebilir hastalığı gösterir. İrregüler çizgi ve retiküler dansiteler genellikle geri dönmez, ama bazen düzelebilir. Yapısal distorsiyon ve bal peteği geri dönmeyen hastalığı gösterir.

Eyllül 2005 Şubat 2006 Şubat 2006

Eyllül 2005 Şubat 2006

Kasım 2002 Kasım 2003

Nekrotizan Sarkoid Granülomatozis Sarkoid benzeri granülomlar, vaskülit ve değişen miktarda nekroz ile karakterizedir. Alveolar infiltrasyonlar (7/14) , soliter (4/14) veya multipl nodüller (3/14) , kavitasyon (2/14) görülür. Hiler- mediastinal LAP’ler (5/14) Sarkoidoz ile sistemik nekrotizan vaskülitler arasında yer aldığı düşünülüyor. Genellikle tedaviye yanıt verir, relaps olabilir Eur Respir J 2005; 26: 778–785

Pat: Granülomatöz vaskülit

Ayrıcı Tanı Lenfanjitis karsinomatoza Lenfoma Silikozis- Kömür işçileri pnömokonyozu Berilyozis

Lenfoma

Silikozis

Melen Çayı