ÖĞRETİM YÖNTEM ve TEKNİKLERİ PROBLEM ÇÖZME PROJE ÖRNEK OLAY

Problem Çözme Yöntemi Problem çözme, öğrencilerin karar verme ve çözüm üretme yeteneklerini geliştirmek için kullanılan bir öğretim yöntemidir. Problem çözme yönteminin amacı, öğrencilerin karar verme yetilerini geliştirmek ve hayat boyu kullanabilecekleri problem çözme yeteneği kazandırmaktır. Problem çözme yönteminde analiz, genelleme ve sentez gibi üst düzey bilişsel fonksiyonlar kullanılır.

Problem Çözme yaklaşımının özü John Dewey’in genel problem çözme yöntemindeki 5 aşamaya dayanmaktadır: Problemin tanımlanması ve yaratma (Identify problem) Amaçların belirlenmesi ve problemle karşılaşma (Define goals) Uygun olan stratejiyi araştırma (Explore possible strategies), veri toplama, organize etme, değerlendirme ve açıklama Çözümü tahmin et ve uygula (Anticipate outcomes and act) Geri dön ve değerlendirme, sonuçları test etme (Look back and evaluate)

Problem çözme metodunda kullanılan teknikler: Sınama-yanılma Tümevarım Tümdengelim

Hangi Tür Öğrenme İhtiyaçlarını Karşılar Problem çözme, teorileri test etmeyi seven, eşyanın nasıl çalıştığını merak eden öğrenciler için etkili bir öğretim yöntemidir. Bu öğretim yöntemi, öğrenciler “nasıl” sorusunun cevabını algılayabiliyor ve öğrenilen şeylerin gerçek uygulamalarını gösterebiliyorsa etkilidir. Bu metot; aktif olarak öğrenmeyi, problemlerin tanımlanmasını, problemleri çözmek için gerekli olan analiz, sentez ve değerlendirme gibi yüksek düzey bilişsel ve düşünme becerilerinin gelişmesini sağlar.Öğrenciler öğrenme için meraklı ve istekli olur, öğrendiklerini kullanır, yeteneklerini geliştirir, bilgi, deneyim ve becerilerini kullanır.

Problem Çözme Yönteminin Yararları Karar verme yeteneğini geliştirir.Eleştirel düşünmeye yardımcı olur. Öğrenci aktif olarak katılır.Geniş ilgi ve merak uyandırır.İlgiyle güdülenme ve öğrenme sağlar. Algılama ve akılda tutma daha uzun süreli olur. Problem çözme sürecinin alışkanlık haline gelmesine yardımcı olur. Gözlemleme, rapor etme, karşılaştırma, bilgileri düzenleme, yorumlama, değerlendirme ve özetleme gibi yeteneklerin gelişmesine katkıda bulunur. Yaratıcı düşünceyi geliştirir.Öğrencilerin sorumluluklarını geliştirir. Demokratik tavır ve tutumları geliştirir.

Problem Çözme Yönteminin Sınırlılıkları Öğretmen ve sınıf için uzun bir hazırlık çalışması gerektirir. Bütün çalışma birkaç öğrencinin omuzlarında kalabilir.Küçük gruplarda amacından sapabilir. Araç / gereç gerekli olursa, pahalı olabilir. Problem çözme süreci tam anlaşılmadığında sonuç fiyasko olabilir. Öğrencilerde her problemin çözümünün çok basit olduğu kanaati uyandırabilir. Gerekli verileri toplamak zor olabilir. Öğretmenin problem çözmenin her aşamasında gerekli rehberlik ve danışmanlığı sağlayacak yeteneklerinin olmasını gerektirir.

Proje Çalışması Yöntemi Proje yöntemi öğrencinin gerçek yaşam koşullarında veya ona yakın koşullarda gerçekleştirdiği zihinsel ve fiziksel bir etkinliktir. Amacı öğrenciye birinci elden bir şeyin nasıl yapılacağını deneme fırsatı vermektir. Öğrenci projenin amacını, yapılacak işlerin prosedürünü, kullanılacak malzemeleri ve karşılaşılacak olası zorlukları önceden planlar.Gerektiğinde öğretmeninden yardım alır.

Proje çalışmasının aşamaları şöyle sıralanabilir: Projeye karar vermek Zaman akış şeması hazırlamak Proje çalışmalarını aşamalandırmak Değerlendirme ölçütünü belirlemek Projeye başlamak Öğrenme kaynaklarına inmek Projeyi tamamlayıp sunmak Projeyi değerlendirmek

Hangi Tür Öğrenme İhtiyaçlarını Karşılar Sınıfta oturup ders dinlemeyi katlanılmaz bulan öğrenciler için iyi bir yöntemdir. Okulu çok fazla kalıpsal bulan öğrenciler için de iyi bir yöntemdir. Proje yönteminde öğretmen öğrencilere sentezleme, problem çözme ve eleştirel düşünme olanakları vererek kafalarındaki “...ise” sorularını cevaplamaya çalışmalıdır.

Proje Yönteminin Yararları Pratik deneyim kazandırır. Gerçek yaşam koşulları altında sınamaya olanak verir. Motivasyonu artırır ve yeni ilgi alanlarının doğmasına sebep olur. Öğrenciler bazı konuların “ne” ve “niçin”ini daha iyi görebilirler. Öğrenciye başarma duygusunu tattırır.Öğrencilere kendi başlarına karar almayı öğretir. Hem yavaş öğrenen hem de zeki öğrenciler için kullanılabilir. Proje başarıyla tamamlandığında öğrencini kendine güveni artar.

Proje Yönteminin Sınırlılıkları Bir projeyi tamamlamak çok uzun zaman alabilir. Proje öğretmenin gözetimi dışında yapıldığında bir takım problemler çıkabilir. Öğrenci tüm zamanını projenin fiziksel yönünde harcayarak eğitim yanını görmeyebilir. Gerekli gözetim ve denetimi sağlamak zor olabilir. Öğrenciye ilginç gelen proje konusu bulmada sıkıntı olabilir

Örnek Olay Yöntemi Örnek olayda asıl olan yaşanmış gerçek olaylardan hareket etmektir. Öğretmen planladığı öğretim faaliyetine uygun olarak, öğrencilerin davranışlarını değiştirmek amacıyla hayalî olarak da bir olay üretilebilir yani bir senaryo uydurabilir. Böyle bir durumda eğer anlatılacak konu kişilere zarar verecek bir boyutta ise olayın yerini, zamanını ve kişilerini değiştirmesi gereklidir. Öğrenci örnek olayda anlatılan bir durumla karşılaştığında daha önce öğrenmiş olduğu davranış formuna göre hareket ederek problemi kolaylıkla bertaraf edecektir.

Hangi Tür Öğrenme İhtiyaçlarını Karşılar Öğrenciler veya öğretmen, bir trafik kazasını, bir çevre sorununu, bir spor kavgasını veya dostluğunu, tıbbî veya hukukî bir olayı sözel olarak veya resim, film gibi tekniklerle sınıfa getirirler. Kısa bir sunumdan sonra öğrenciler bu konu hakkındaki fikirlerini, yani olayın nedenlerini, gelişimini ve mümkün sonuçlarını ortaya koyup tartışırlar. Seçilen olay iyi bir olay ise bunun geliştirilip yaygınlaştırılması yolları, kötü bir olay ise bunun engellenmesi ve düzeltilmesi yolları hep beraber ortaya konmaya çalışılır.

Örnek Olay Yönteminin Yararları Hayata en yakın öğretim metotlarından biridir. Günlük hayattaki birçok olay etrafındaki sosyal, kültürel ve bilimsel eğitim-öğretim bu metot yardımıyla kolaylıkla yapılabilir. Öğrencilerin hepsi bir konuda veya olay üzerinde yoğun bir zihinsel çaba gösterirler; bilgi ve tecrübelerini burada uygulamaya koymaya çalışırlar. Soyut düşünceler burada pratiğe, uygulamaya dönüştürülebilir. Bağımsız düşünme, orijinal fikir üretme ve bunu ortaya koyma ve tartışma özellikleri gelişir. Öğrenciler, sorunları tartışarak çözme yeteneği geliştirirler.

Örnek Olay Yönteminin Sınırlılıkları Eğer örnek olaylar iyi seçilmez veya iyi ortaya konmaz ise, olaydaki çatışma ve tartışmalar sınıfa da aktarılabilir. Olaylar öğrenci seviyesine uygun seçilmez ise (meselâ ilkokulda AIDS veya karmaşık bir ticarî mahkeme gibi), öğrenciler sağlıklı fikir üretemezler ve tartışamazlar. Öğrenciler yeterli bilgi ve tecrübelere sahip değil iseler katılım az olabilir ve değişik fikirler ortaya konamaz.

Uygulamada Dikkat Edilecek Hususlar Olaylar iyi seçilmeli, olay içinde sınıfı korkutacak dehşet sahneleri, tiksindirecek, ahlâkî değerlerini zedeleyecek unsurlar ayıklanmalıdır. Pedagojik olarak tartışılabilecek ve eğitsel sonuçlar çıkarılabilecek olaylar seçilmelidir. Seçilen olayların öğrencilerin seviyesine uygun olması sağlanmalıdır. Örnek olay mümkünse film olarak veya resim, ses kaydı vs. olarak sınıfa getirilmelidir. Olayın doğru aktarılması hususunda şüphe olmamalıdır. Olay güncel olmalı, sınıfın düşünme ve tartışmaya katılma güdülerini arttırmalıdır.

Uygulamada Dikkat Edilecek Hususlar Öğretmen olay üzerindeki mümkün tartışmaları önceden düşünebilmeli, gerektiği yerde konunun dağıtılmasını engelleyerek, gerektiğinde tartışmaları yumuşatarak konunun eğitsel değerini her zaman yüksek tutmalıdır. Zamandan tasarruf etmek için benzer olayların başka yerlerdeki gelişimleri ve çözüm yolları üzerinde ön bilgiler hazır tutulmalıdır. Bunun için gerektiğinde öğretmen ve bir grup öğrenci, olay üzerinde iyi bir ön araştırma yapmalıdırlar. Örnek olay üzerine ortaya konan fikirlerin uygulanma biçimleri de iyi tartışılmalı ve izlenmelidir (Meselâ trafik kurallarına uyma, hayvanlara eziyet etmeme, çevre sorunların karşı duyarlı olma gibi)

Teşekkür Ederiz...