Türkiye’deki Teknoloji Politikalarında Eğitimin Yeri ve Öğretmen Yetiştirme Politikaları Alper BAYAZIT Doç. Dr. S. Sadi SEFEROĞLU Hacettepe Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü 06532, Beytepe-Ankara 18-20 Kasım 2009 Grand Rixos Ankara

Çalışmanın Amacı Teknoloji politikaları belirlenirken; Eğitime verilen önem, Öğretmenleri yetiştirme politikaları, Teknoloji inançları ve olası çözüm yolları incelenmelidir. Bilişim09 - Teknoloji Politikalarında Eğitimin Yeri ve Öğretmen Yetiştirme Politikaları

Giriş 21. Y.Y. Bilgi toplumu “gelişmiş ülke” olma yarışı “teknolojiye ayak uydurma” Eğitimin önemi Eğitimli insan gücünün karşılanması AR-GE vb. faaliyetler için gerekli beyin gücünün ve altyapı Bilişim09 - Teknoloji Politikalarında Eğitimin Yeri ve Öğretmen Yetiştirme Politikaları

Teknoloji Politikalarında Eğitimin Yeri (1) Türkiye’nin yapması gerekenler (Türkiye Bilişim Şurası, 2004) : Toplumun tüm kesimlerinde yaratıcı, esnek ve yenilikçi düşünce tarzını oluşturmak, Bireylerin yaşam boyu eğitimini sağlamak ve sosyal sorumluluğunu geliştirmek, Okulları kendi aralarında ve çevrelerindeki dünya ile bağlantılandırmak, Yeni eğitim yöntemleri kullanarak eğitimde etkinliği ve verimliliği arttırmak, Milli eğitim sistemimizin idari ve yönetimsel mükemmeliyetini sağlamak, Bilgi toplumuna dönüşümde, sayısal uçurumu gidermek. Bilişim09 - Teknoloji Politikalarında Eğitimin Yeri ve Öğretmen Yetiştirme Politikaları

Teknoloji Politikalarında Eğitimin Yeri (2) Üretilmesi gereken politikalar: Üniversite ve okullardaki mali ve idari yapılanma AB standartlarına göre düzenlenmelidir. Bütün öğretmenlere BT eğitimi verilmelidir. Müfredat geliştirme ve ölçme değerlendirmede enformasyon değil, formasyon veren eğitim modelleri uygulanmalıdır, BT’nin bütün derslere entegre olması sağlanmalıdır. Teknokent yasasından yararlanılarak, öğretim elemanlarının sanayi- toplum ihtiyaçları doğrultusunda AR-GE yapabilecekleri projeler oluşturulmalıdır. Bilişim insan gücü açığını kapatabilmek için İnternet teknolojilerinden yararlanılmalıdır. Bilişim09 - Teknoloji Politikalarında Eğitimin Yeri ve Öğretmen Yetiştirme Politikaları

Teknoloji Politikalarında Eğitimin Yeri (3) Bilişim alanındaki öğretim kadroları istenen nitelik ve nicelikte tutulmalıdır. Lisansüstü eğitim ve araştırma ağırlıklı üniversitelerin oluşturulması teşvik edilmelidir. Eğitim portalları oluşturulmalı, uzaktan eğitim için “Akreditasyon Sistemi” geliştirilmelidir. Örgün eğitim ya da iş olanağı bulamayan genç nüfus, kurs ve sertifika programları ile bilişim alanında üretken hale getirilmelidir. Askerlik görevini yapmak üzere silah altına alınan gençlerimize bilgisayar okur-yazarlığı öğretmek üzere Türk Silahlı Kuvvetleri bünyesinde düzenlemeler yapılmalıdır. Bilişim09 - Teknoloji Politikalarında Eğitimin Yeri ve Öğretmen Yetiştirme Politikaları

Gerekli Altyapının Durumu? Millî Eğitim Şûraları: Millî Eğitim Şûralarında Öğretmen Yetiştirme Politikalarının Yeri Öğretmen Yetiştirme Kurumlarında Sunulan Eğitim Dersleri Öğretmenlerin Yetiştirilmesinde Bilgi ve İletişim Teknolojilerinin Yeri Öğretmenlerin Mesleki Yeterlikleri ve BİT Kullanım Düzeyleri Mesleki Gelişim ve Öğretmenlere Sunulan Olanaklar Teknoloji kullanımına yönelik inançlar-bakışlar Bilişim09 - Teknoloji Politikalarında Eğitimin Yeri ve Öğretmen Yetiştirme Politikaları

Millî Eğitim Şûralarında Öğretmen Yetiştirme Politikalarının Yeri 1939-2007 yılları arasında 17 şûra gerçekleştirilmiştir. 7. (1962) ve 11. (1982) Millî Eğitim Şûraları öğretmen yetiştirme konusuna geniş yer vermiştir. 12. Millî Eğitim Şûrasına kadar olan çalışmalarda, bir öğretmenin alan bilgisi ve öğretmenlik mesleği açısından sahip olması gereken beceriler belirtilmiştir. Ortak nokta “öğretmen niteliğinin arttırılması”dır. 15. ve 17. Şûralarda “çağı yakalamak” ve “AB standartlarına ulaşmak” kavramları vurgulanmaktadır. Bilişim09 - Teknoloji Politikalarında Eğitimin Yeri ve Öğretmen Yetiştirme Politikaları

Öğretmen Yetiştirme Kurumlarında Sunulan Eğitim Dersleri Lisans Programlarının Ders İçerikleri incelendiğinde; Alan ve Alan Eğitimi Dersleri, Öğretmenlik Meslek Bilgisi Dersleri Genel Kültür Dersleri olmak üzere üç ana bölüme ayrıldıkları gözlemlenmektedir. Listedeki Öğretmenlik Meslek Bilgisi Dersleri şu şekildedir: Eğitim Bilimine Giriş, Eğitim Psikolojisi, Öğretim İlke ve Yöntemleri, Ölçme ve Değerlendirme, Sınıf Yönetimi, Özel Öğretim Yöntemleri, Türk Eğitim Sistemi ve Okul Yönetimi, Okul Deneyimi, Öğretmenlik Uygulaması, Rehberlik Bilişim09 - Teknoloji Politikalarında Eğitimin Yeri ve Öğretmen Yetiştirme Politikaları

Öğretmenlerin Yetiştirilmesinde Bilgi ve İletişim Teknolojilerinin Yeri YÖK tarafından geliştirilen yeni programda yer alan bilgisayar okur-yazarlığı dersleri Bilgisayar I Bilgisayar II Öğretim Teknolojileri ve Materyal Tasarımı Öğretim teknolojilerinin özellikleri, Öğretim sürecindeki yeri ve kullanımı, Teknoloji ihtiyaçlarının belirlenmesi, uygun teknoloji planlamasının yapılması ve yürütülmesi, İki ve üç boyutlu materyaller geliştirilmesi öğretim gereçlerinin geliştirilmesi, İnternet ve uzaktan eğitim, Görsel tasarım ilkeleri Bilişim09 - Teknoloji Politikalarında Eğitimin Yeri ve Öğretmen Yetiştirme Politikaları

Öğretmenlerin Mesleki Yeterlikleri ve BİT Kullanım Düzeyleri (1) Akbıyık ve Seferoğlu (2007) öğretmenlerin teknolojiyi kullanma durumlarını araştırmışlardır: Öğretmenler en çok kelime işlemci ve sunu programlarını kullanmaktadırlar. Bazı öğretmenler bilgisayar başında materyal, ders notu, sınav hazırlama işleriyle hiç uğraşmamaktadır. Eğitim yazılımları ise öğretmenlerin yaklaşık üçte biri tarafından kullanılmaktadır. Bilişim09 - Teknoloji Politikalarında Eğitimin Yeri ve Öğretmen Yetiştirme Politikaları

Öğretmenlerin Mesleki Yeterlikleri ve BİT Kullanım Düzeyleri (2) Kaynak: Demiraslan, Y. ve Usluel, Y. (2005). Bilgi ve iletişim teknolojilerinin öğrenme öğretme sürecine entegrasyonunda öğretmenlerin durumu. The Turkish Online Journal of Educational Technology - TOJET 4(3), Article 15. Bilişim09 - Teknoloji Politikalarında Eğitimin Yeri ve Öğretmen Yetiştirme Politikaları

Öğretmenlerin Mesleki Yeterlikleri ve BİT Kullanım Düzeyleri (3) Kaynak: Demiraslan, Y. ve Usluel, Y. (2005). Bilgi ve iletişim teknolojilerinin öğrenme öğretme sürecine entegrasyonunda öğretmenlerin durumu. The Turkish Online Journal of Educational Technology - TOJET 4(3), Article 15. Bilişim09 - Teknoloji Politikalarında Eğitimin Yeri ve Öğretmen Yetiştirme Politikaları

Öğretmenlerin Mesleki Yeterlikleri ve BİT Kullanım Düzeyleri (4) Kaynak: Demiraslan, Y. ve Usluel, Y. (2005). Bilgi ve iletişim teknolojilerinin öğrenme öğretme sürecine entegrasyonunda öğretmenlerin durumu. The Turkish Online Journal of Educational Technology - TOJET 4(3), Article 15. Bilişim09 - Teknoloji Politikalarında Eğitimin Yeri ve Öğretmen Yetiştirme Politikaları

Teknoloji İnançları ve Mevcut Durum “Bilgisayarların okullara konulması öğrenmeyi doğrudan olumlu bir şekilde etkiler; daha çok bilgisayar daha iyi gelişmeyi beraberinde getirir.” Kleiman, G. M. (2000). Myths and realities about technology in K-12 schools. Leadership and the New Technologies, 14. <Çevrim-içi: http://www.edtechleaders.org/documents/myths.pdf> (Erişim Tarihi: 6 Ekim 2009). Bilişim09 - Teknoloji Politikalarında Eğitimin Yeri ve Öğretmen Yetiştirme Politikaları

Teknoloji İnançları ve Mevcut Durum Oysa en iyi koşulların sağlandığı ortamlarda bile bu durum gerçekleşmeyebilir. Çünkü öncelikle: Yeterli eğitimi alamamış olan öğretmenlere yönelik mesleki gelişim etkinlikleri ve destek sağlanmalıdır. Teknolojiyi sınıflarında kullanmak isteyen öğretmenler için teknik destek sağlanmalıdır. Öğretim amaçlarını destekleyen yazılımlara erişim olanağı verilmelidir. Bilgisayarlar kullanıma sunulurken ortamın öğretmenin kullanacağı yöntemler ve sınıf yönetimi açılardan uygun olması gerektiği unutulmamalıdır. Bilişim09 - Teknoloji Politikalarında Eğitimin Yeri ve Öğretmen Yetiştirme Politikaları

Teknoloji İnançları ve Mevcut Durum “Bilgisayarların K12 sınıflarında nasıl kullanılması gerektiğini tanımlayan belirlenmiş hedefler ve alıştırmalar vardır.” “Öğretmenler, temel bilgisayar becerilerini kazandıkları zaman teknolojiyi etkili bir şekilde kullanmaya başlayabilirler.” “Düşük sosyo ekonomik statüye sahip grupların bulundukları ortamlardaki bilgisayar/öğrenci oranı, üst sosyo ekonomik statüye sahip topluluklarla aynı olduğunda eşitlik sağlanabilir.” Bilişim09 - Teknoloji Politikalarında Eğitimin Yeri ve Öğretmen Yetiştirme Politikaları

Varolan Durum (Gözlemler) ve Olası Çözüm Yöntemleri (1) “Okulda bir bilgisayar öğretmeni olmadığında bilgisayar laboratuarı etkili bir şekilde kullanılamamaktadır.” Bütün öğretmenlerin lisans döneminde bilgisayar dersi almaları sağlanabilir. Öğretmenlere hizmet-içi eğitim kapsamında eğitimler verilebilir. Microsoft vb. sertifikası olan öğretmenler ödüllendirilebilir. Çevrimiçi, sertifikalı eğitimler verilebilir. MEBSİS vb sistemlerin kullanımı arttırılabilir. Bilişim09 - Teknoloji Politikalarında Eğitimin Yeri ve Öğretmen Yetiştirme Politikaları

Varolan Durum (Gözlemler) ve Olası Çözüm Yöntemleri (2) “Okullarda destek yazılımlar yok, birçok yazılım lisanssız durumdadır.” Destek yazılımlarla ilgili olarak özel sektör – MEB işbirliği yapılabilir. Eğitime %100 Destek Kampanyasına eğitsel alanda yazılım geliştiren şirketler, destek yazılımlarıyla katkıda bulunabilir. Türkiye, dünya çapında yazılım geliştiren şirketlerle (Microsoft, Adobe, Macromedia) kamu kurumlarına yönelik bir anlaşma yapabilir. Linux, Pardus işletim sistemleri yaygınlaşabilir. Bilişim09 - Teknoloji Politikalarında Eğitimin Yeri ve Öğretmen Yetiştirme Politikaları

Varolan Durum (Gözlemler) ve Olası Çözüm Yöntemleri (3) “Öğretmenlerin büyük bir çoğunluğu yeni teknolojileri etkin kullanmakta çekingen kalmaktadır.” Çekingenlik, deneyimin sağlanmasıyla azalabilir. Bu nedenle, öğretmenlerin yeni teknolojileri kullanabilmesi için ders dışı faaliyetler gerçekleştirilebilir. Öğretmenlerin tüm işlemlerini internet vb. teknolojileri kullanarak yapmaları sağlanabilir. Öğretmenleri teşvik etme amaçlı olarak MEB tarafından proje, yarışma düzenlenebilir. Bilişim09 - Teknoloji Politikalarında Eğitimin Yeri ve Öğretmen Yetiştirme Politikaları

Varolan Durum (Gözlemler) ve Olası Çözüm Yöntemleri (4) “Donanım eksikliklerinin giderilmesinde aksaklıklar ve iletişimsizlikler yaşanmaktadır.” MEB diğer bakanlıklarla işbirliği yaparak, atıl duruma gelen bilgisayarları tekrar kazandırabilir. Donanım satan firmaların elinde kalan eski teknolojileri uygun fiyatlara edinebilir. Donanım eksiklikleriyle ilgili bir veritabanı oluşturularak kurumlar arasında paylaşımı olanaklı kılabilir. Bilişim09 - Teknoloji Politikalarında Eğitimin Yeri ve Öğretmen Yetiştirme Politikaları

Varolan Durum (Gözlemler) ve Olası Çözüm Yöntemleri (5) “Aynı bölge içindeki okullar arasında bile bilgisayar laboratuarı açısından farklılıklar bulunmaktadır.” Özel şirketlerin desteği alınabilir, kullanılabilir durumda olan ancak konfigürasyon açısından işe yaramayan bilgisayarların MEB’e bağışlanması teşvik edilebilir, vergiden düşülebilir. Bilişim09 - Teknoloji Politikalarında Eğitimin Yeri ve Öğretmen Yetiştirme Politikaları

Varolan Durum (Gözlemler) ve Olası Çözüm Yöntemleri (6) “Lise 3 öğrencilerinden e-posta gönderemeyen varken, ilköğretim 4 öğrencilerinin rahatlıkla çoğu teknolojiyi kullanabilmesi.” Öğrencilerin eğitilmesinde yakın gelecekte bilgisayar öğretmenlerinin bilgileri yeterli gelmeyecektir. Sürekli kendilerini geliştirmeleri gerekmektedir. Teknoloji üreten şirketlerde çalışabilirler, gelişmeleri yakından takip edebilirler. Bilişim09 - Teknoloji Politikalarında Eğitimin Yeri ve Öğretmen Yetiştirme Politikaları

Sonuç ve Tartışma Raporlar ne diyor? Türkiye, teknoloji politikası geliştirmek ve geliştirilen politikaları hayata geçirmek konusunda gelişmiş ülkelerin gerisindedir. Kişi başına düşen ekonomik gelir düşüktür, AR-GE’ye ayrılan pay yeterli değildir, Çok partili hükümetler döneminde partiler üstü bir program hazırlanamamıştır gibi birçok etkenin yattığı ileri sürülebilir. Sürekli değişen hükümetler, politikaların da sürekli olarak değişmesine ve sonuçta birçok politikanın tam anlamıyla hayata geçirilememesine neden olmuştur. Bilişim09 - Teknoloji Politikalarında Eğitimin Yeri ve Öğretmen Yetiştirme Politikaları

Sonuç ve Tartışma Teknoloji politikalarını hayata geçirebilecek olan eğitimli insan gücünün düşünülmesi gerekmektedir. BİT alanında AR-GE’den teknik desteğe kadar birçok alanda yetkin bireylerin yetiştirilmiş olması gerekmektedir. Bu da nitelikli öğretmenlerin yetiştirilmesinden geçer. Bilişim09 - Teknoloji Politikalarında Eğitimin Yeri ve Öğretmen Yetiştirme Politikaları

Sonuç ve Tartışma Bilişim şurası raporları; Bütün öğretmenlere BT eğitimi verilmesi gerekir. Üniversitelerde gerçekleştirilen AR-GE çalışmaları desteklenmelidir. MEB de yakın dönem içinde Bilgi ve İletişim Teknolojileri sınıflarını yaygınlaştırarak ve yüksek hızlı internet bağlantısını okullara yararak teknik gereksinimleri karşılamaya çalışmakta ve hizmet-içi eğitimlerle personelini yetiştirmeye çalışmaktadır. Bilişim09 - Teknoloji Politikalarında Eğitimin Yeri ve Öğretmen Yetiştirme Politikaları

Sonuç ve Tartışma YÖK tarafından 2006 yılında geliştirilen yeni öğretim programlarına yeni dersler eklenmiştir. Tüm Eğitim Fakültesi öğrencilerine Bilgisayar I, Bilgisayar II ve ayrıca Öğretim Teknolojileri ve Materyal Tasarımı dersleri sunulmuştur. Bu derslerle öğretmen adaylarının BİT kullanım becerilerinin geliştirilmesi amaçlanmaktadır. Bilişim09 - Teknoloji Politikalarında Eğitimin Yeri ve Öğretmen Yetiştirme Politikaları

Son Söz… Yapılan çalışmaların uygun olduğu söylenebilir. Ancak özellikle uygulama konusunda ve kurumlar arası işbirliği açılarından daha fazla çaba harcanması gerekmektedir. Gelişmiş ülkelerle aramızdaki farkı azaltmak için: Teknoloji politikaları geliştirilmeli ve geliştirilen politikaları hayata geçirmek konusunda daha fazla çaba harcanmalıdır. Bilişim09 - Teknoloji Politikalarında Eğitimin Yeri ve Öğretmen Yetiştirme Politikaları

Dinlediğiniz için teşekkürler...  Bilişim09 - Teknoloji Politikalarında Eğitimin Yeri ve Öğretmen Yetiştirme Politikaları