Din Kültürü Ve Ahlak Bilgisi Dersi 9. Sınıf 4. Ünite Kur’an ve Ana Konuları pedagojiformasyon.com
9.4. Ünite: Kur’an ve Ana Konuları / Konular 1. İslam Dininin Temel Kaynağı: Kur’an-ı Kerim 2. Kur’an-ı Kerim’in Tarihi 3. Kur’an’la İlgili Bazı Kavramlar 3.1. Kur’an’ın İç Düzeni ile İlgili Kavramlar 3.2. Kur’an’ın Okunması ile İlgili Kavramlar 3.3. Kur’an’ın Anlaşılması ve Yorumlanmasıyla İlgili Kavramlar 4. Kur’an-ı Kerim’in Belli Başlı Konuları 4.1. İnanç 4.2. İbadet 4.3. Ahlak 5. Kültürümüzde Kur’an’ın Yeri ve Önemi
9.4. Ünite: Kur’an ve Ana Konuları / Kazanımlar 1. Kur’an-ı Kerim’in İslam dinindeki yeri ve önemini açıklar. 2. Kur’an-ı Kerim’in indiriliş süreci, kitap hâline getirilmesi ve çoğaltılması ile ilgili bilgileri edinir. 3. Kur’an-ı Kerim’in iç düzenine ilişkin ‘ayet’, ‘sure’, ‘cüz’ kavramlarını tanımlar ve Kur’an’dan örnekler gösterir. 4. Kur’an’ın okunmasıyla ilgili tecvit, mukabele, hatim ve hafızlık kavramlarının anlamlarını açıklar. 5. Kur’an’ın anlaşılması ve yorumlanması ile ilgili meal ve tefsir kavramlarının anlamlarını ayırt eder. 6. Kur’an-ı Kerim’in temel konularına (inanç, ibadet, ahlak) örnekler verir. 7. Kültürümüzde Kur’an’a verilen değerle ilgili Hoca Ahmet Yesevî, Mevlana, Hacı Bektaş Veli, Yunus Emre, Elmalılı Muhammed Hamdi Yazır, M. Âkif Ersoy, Hasan Basri Çantay, vb.den örnekler verir.
İLAHİ KİTAP Allah peygamberler çeşitleri dört büyük kitap suhuflar gönderir İLAHİ KİTAP -nı içerir vardır inanç, ibadet, ahlak esasları peygamberler çeşitleri -a ulaştırır dört büyük kitap suhuflar insanlar dır Zebur Tevrat İncil Kur’an Akyürek, 2009: 32
Kur’an 1. Kur’an İslam Dininin Temel Kaynağıdır nedir? Yüce Allah tarafından Cebrail aracılığıyla son peygamber Hz. Muhammed’e gönderilen vahiyleri içeren ilahi kitaptır. nedir? İnsanları iman ve davranış konusunda aydınlatır. ne işe yarar? Kur’an nasıl bir kitaptır? İçindeki bilgiler dosdoğru ve şüphesizdir.
İnsan ve Kur’an İnsan için Kur’an’ın anlam ve önemi nedir? Allah insanı akıl sahibi, düşünebilen bir varlık olarak yaratmıştır. Bu özellikleri ile irade, yanı iyi ve kötüyü ayırt edip tercih yapma gücü vermiştir. Başta Allah’a kulluk etmek üzere davranışlarının sonucundan sorumlu tutmuştur. İnsan bu sorumluluğu nasıl başarı ile geçebilir?
Dünya ve Ahiret Mutluluğuna Gider Allah, insanı vahiy ve peygamberlerle sürekli doğru yola davet etmiştir. Dünya ve Ahiret Mutluluğuna Gider Tercih Senin ! Doğru Yol Dikkat! Şeytan Çirkini Güzel Gösterir Sapkınlık
İnsan ve Kur’an İnsan bu sorumluluğu nasıl başarı ile geçebilir? Doğru bilgiye sahip olmalı Doğru bilgiye dayanarak doğru inanmalı, Doğru inançla doğru davranmalı İnsan; Doğru bilgiyi, Doğru inancı Doğru davranış bilgisini Doğru kaynaktan edinmelidir.
Bu doğru kaynak Kur’an’dır. İnsan ve Kur’an Bu doğru kaynak Kur’an’dır. “O kitap (Kur'an); onda asla şüphe yoktur. O, müttakîler (sakınanlar ve arınmak isteyenler) için bir yol göstericidir.” (Bakara 2/2)
gereken ilkeler nelerdir? “… ve herhangi bir konuda anlaşmazlığa düşerseniz, onu Allaha ve Peygambere götürün, eğer Allaha ve Ahiret Gününe (gerçekten) inanıyorsanız. Bu (sizin için) en hayırlısıdır ve sonuç olarak da en iyisidir.” (Nisa 59) Ayetten çıkarmamız gereken ilkeler nelerdir?
KUR’AN Allah doğruluk rehberi İlahi kitap vahiy mucize mutluluk Dünya dir tır -ın sözüdür vahiy mucize dir aracılığıyla olarak mutluluk KUR’AN Cebrail sağlar -e gönderilmiştir içerir Dünya Ahiret Hz. Muhammed esasları inanç ibadet ahlak Akyürek, 2009: 40
2. Kur’an-ı Kerim’in Tarihi Kur’an-ı Kerim 610 yılında indirilmeye başlanmıştır. “Biz onu (Kur'an'ı) Kadir gecesinde indirdik.” (Kadir 1)
Vahiy Süreci ve Kur’an-ı Kerim’in Tarihi Yüce Allah Vahiy Süreci ve Kur’an-ı Kerim’in Tarihi Bilgi / Vahiy Levh-i Mahfuz Cebrail Tebliğ İnsanlar (Sahabîler) Hz. Muhammed Vahiyleri ezberledi Vahiyleri ezberledi Vahiy Katipleri Vahiyleri yazdı Örnek: Zeyd b. Sabit
Eski bir Kur’an sayfası
2. Kur’an-ı Kerim’in Tarihi Hz Muhammed’e 23 senede (610-632) vahiy yoluyla bildirilerek tamamlanmıştır. Soru: Kur’an niçin bir anda vahyedilmemiştir. İnsanların Kur’an’ı anlamaları ve kavramaları kolaylaşmıştır. İnsanların Kur’anî hayat tarzına daha kolay uyum sağlamışlardır. Kur’an’ın ezberlenmesi ve yazılması kolaylaşmıştır.
İlk vahiy Soru: Son vahiyden çıkarılabilecek mesajlar nelerdir? “Bugün size dininizi ikmal ettim, üzerinize nimetimi tamamladım ve sizin için din olarak İslâm‘ı beğendim.” (Maide 3) Son vahiylerden biri “Oku Yaratan Rabbinin adıyla.” (Alak 1) 610 yılı Mekke / Hira 632 Medine Soru: Son vahiyden çıkarılabilecek mesajlar nelerdir?
Yüce Allah Vahiy Süreci ve Kur’an-ı Kerim’in Tarihi Levh-i Mahfuz Bilgi / Vahiy Levh-i Mahfuz Cebrail Tebliğ İnsanlar (Sahabîler) Hz. Muhammed Vahiyleri ezberledi Vahiyleri ezberledi Kur’an Yüce Allah’ın koruması altındadır. Vahiy Katipleri Hz. Ebu Bekir Hz. Osman Vahiyleri yazdı Kitap (Mushaf) haline getirildi Yedi nüsha çoğaltıldı Yazılarak ve ezberlenerek nesilden nesile aktarıldı. Kur’an, değişmeden günümüze kadar gelmiştir.
Yüce Allah Vahiy Süreci ve Kur’an-ı Kerim’in Tarihi Levh-i Mahfuz Bilgi / Vahiy Levh-i Mahfuz Cebrail Tebliğ İnsanlar (Sahabîler) Hz. Muhammed Vahiyleri ezberledi Vahiyleri ezberledi Kur’an Yüce Allah’ın koruması altındadır. Vahiy Katipleri Hz. Ebu Bekir Hz. Osman Vahiyleri yazdı Kitap (Mushaf) haline getirildi Yedi nüsha çoğaltıldı Yazılarak ve ezberlenerek nesilden nesile aktarıldı. Kur’an, değişmeden günümüze kadar gelmiştir.
KUR’AN Ayet 3. Kur’an-ı Kerim İle İlgili Bazı Kavramlar Tablo 1 Sure Cüz Mushaf Ayet Kur’an’ın İç Düzeni İle İlgili Meal Kur’an’ın Anlaşılması İle İlgili KUR’AN Tefsir Kur’an’ın Okunması İle İlgili Tecvid Hafızlık Mukabele Hatim
Kur’an’ın İç Düzeni ile İlgili Kavramlar Sure Cüz Mushaf Ayet Kur’an’ın İç Düzeni ile İlgili Kavramlar
Kur’an Metninde Ayet
AYET بِسْمِ اللّهِ الرَّحْمنِ الرَّحيمِ (1) اَلْحَمْدُ لِلّهِ رَبِّ الْعَالَمينَ (2) اَلرَّحْمنِ الرَّحيمِ (3) مَالِكِ يَوْمِ الدّينِ (4) اِيَّاكَ نَعْبُدُ وَاِيَّاكَ نَسْتَعينُ (5) اِهْدِنَا الصِّرَاطَ الْمُسْتَقيمَ (6) صِرَاطَ الَّذينَ اَنْعَمْتَ عَلَيْهِمْ غَيْرِ الْمَغْضُوبِ عَلَيْهِمْ وَلَاالضَّالّينَ (7 1. Rahmân ve rahîm olan Allah'ın adıyla. 2. Hamd (övme ve övülme), âlemlerin Rabbi Allah'a mahsustur. 3. O, rahmândır ve rahîmdir. 4. Ceza gününün mâlikidir. 5. (Rabbimiz!) Ancak sana kulluk ederiz ve yalnız senden medet umarız. 6. Bize doğru yolu göster. 7. Kendilerine lütuf ve ikramda bulunduğun kimselerin yolunu; gazaba uğramışların ve sapmışların yolunu değil!
AYET Ayet: Kur’an-ı Kerimdeki vahiy ifadelerine-cümlelere- ayet denir. Örnek: “Elhamdu lillahi Rabbi’l-Alemin” = “Alemlerin Rabbi olan Allah’a hamdolsun.” Ayetler içinde numaraların yazdığı işaretlerle birbirinden ayrılır. Bir kelimelik ayetlerin yanı sıra, cümle veya cümleciklerden oluşan uzun ayetler de vardır.
SURE İlk sure: Fatiha Son sure: Nas Sure: Kur’an-ı Kerimde ayetlerden oluşan bölümlere denir. Kur’an’da 114 sure vardır. İlk sure: Fatiha Son sure: Nas En uzun sure: Bakara(286 Ayet / 48 Sayfa) En kısa sure: Kevser (3 Ayet / Bir Satır)
SURE Her surenin bir ismi vardır. Sureler isimlerini içinde geçen bir kelime, kişi veya olaydan alırlar. Örnek: Fatiha: İlk sure olduğundan “açılış” anlamındadır. Al-i İmran: İmran Ailesini(Hz.Meryem/Hz.İsa) anlatır. Yunus: Hz. Yunus’un ibretlik hikayesini anlatır.
İndiği Yer Açısından Sureler Mekkî Medenî Allah’ın varlığı, birliği ve diğer inanç esasları açıklanmıştır. Toplumsal düzenlemeler, ahlaki ilkeleri açıklar. Mekkî ve Medenî surelerin daha çok hangi konulardan bahsetmesi muhtemeldir?
CÜZ Kur’an-ı Kerim’in her 20 sayfasına bir cüz denir. Kur’an’da toplam otuz cüz vardır. Cüzler Kur’an’ın okunması ve hafızlık çalışmasında kolaylık sağlar.
MUSHAF Kur’an sayfalarının bir araya getirilerek kitap haline getirilmiş şekline denir.
Kur’an Hz. Ebu Bekir zamanında mushaf haline getirildi.
Eski bir Mushaf
Hz. Osman’a ait olduğu rivayet edilen bir Mushaf
1200 yıl önce yazılmış bir Kur’an
Kur’an’ın Okunması ile İlgili Kavramlar Hafızlık Tecvid Mukabele Hatim
3.2. Kur’an’ın Okunması ile İlgili Kavramlar (Tecvid, Mukabele, Hatim, Hafızlık) Tecvid: Kur’an-ı Kerimi güzel bir biçimde okumak için uyulması gerekli kurallardır. Örnek : “Kur’an’ı sesinizle güzelleştiriniz.” (Hadis)
3.2. Kur’an’ın Okunması ile İlgili Kavramlar (Tecvid, Mukabele, Hatim, Hafızlık) Kur’an’ın bir kişi tarafından okunurken diğerlerinin dinlemesi ve takip etmesi demektir.
Genellikle ramazan aylarında evlerde ve camilerde mukabele okunur. Mukabele geleneği ramazan aylarında Hz. Muhammed’in Cebrail’e Kur’an’ın tamamını okumasıyla başlamıştır.
“ Sizin en hayırlınız kur’an’ı öğrenen ve öğreteninizdir” Hz. Muhammed 3.2. Kur’an’ın Okunması ile İlgili Kavramlar (Tecvid, Mukabele, Hatim, Hafızlık) HATİM HAFIZLIK Hafızlık: Kur’an’ı baştan sona bütünüyle ezberlemek demektir. Ezberleyen kişilere de hafız denir. Hatim: Kur’an-ı Kerim’i ezbere veya yüzünden baştan sona kadar okumaya denir. “ Sizin en hayırlınız kur’an’ı öğrenen ve öğreteninizdir” Hz. Muhammed
KUR’AN Ayet 3. Kur’an-ı Kerim İle İlgili Bazı Kavramlar Sure Cüz Mushaf Ayet Kur’an’ın İç Düzeni İle İlgili Meal Kur’an’ın Anlaşılması İle İlgili KUR’AN Tefsir Kur’an’ın Okunması İle İlgili Tecvid Hafızlık Mukabele Hatim
3.3. Kur’an’ın Anlaşılması ve Yorumlanmasıyla İlgili Kavramlar (Meâl, Tefsir) MEAL Meal: Kur’an-ı kerimin arapça aslından başka bir dile tercüme edilmesidir… Anlam veya tercüme şeklinde de ifade edilir. Mealin amacı; Kur’an’ı her milletin kendi dilinden okuyabilmesi ve anlayabilmesidir.
Meal / Örnek: بِسْمِ اللّهِ الرَّحْمنِ الرَّحيمِ الم (1) ذلِكَ الْكِتَابُ لَارَيْبَ فيهِ هُدًى لِلْمُتَّقينَ (2) اَلَّذينَ يُؤْمِنُونَ بِالْغَيْبِ وَيُقيمُونَ الصَّلوةَ وَمِمَّا رَزَقْنَاهُمْ يُنْفِقُونَ (3) وَالَّذينَ يُؤْمِنُونَ بِمَا اُنْزِلَ اِلَيْكَ وَمَا اُنْزِلَ مِنْ قَبْلِكَ وَبِالْاخِرَةِهُمْ يُوقِنُونَ (4) اُولئِكَ عَلى هُدًى مِنْ رَبِّهِمْ وَاُولئِكَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ (5 Rahmân ve Rahîm (olan) Allah'ın adıyla. 1. Elif. Lâm. MÎm. 2. O kitap (Kur'an); onda asla şüphe yoktur. O, müttakîler (sakınanlar ve arınmak isteyenler) için bir yol göstericidir. 3. Onlar gayba inanırlar, namaz kılarlar, kendilerine verdiğimiz mallardan Allah yolunda harcarlar. 4. Yine onlar, sana indirilene ve senden önce indirilene iman ederler; ahiret gününe de kesinkes inanırlar. 5. İşte onlar, Rablerinden gelen bir hidayet üzeredirler ve kurtuluşa erenler de ancak onlardır.
3.3. Kur’an’ın Anlaşılması ve Yorumlanmasıyla İlgili Kavramlar (Meâl, Tefsir) Tefsir: Kur’an’ın açıklanması ve yorumlanması demektir. Tefsirin amacı nedir? Tefsirin amacı; insanların Kur’an’ı daha iyi ve derinlemesine anlamalaını sağlamaktır.
Kur’an’ı açıklayıp yorumlayan (bilgin/alim) kişiye “müfessir” denir. Kur’an (Mushaf) Bir Kur’an Tefsir Kitabı
Örnek:
Müslümanların kutsal kitabı Kur’an’ın indirilmeye başlandığı gece SORULAR Müslümanların kutsal kitabı Kur’an’ın indirilmeye başlandığı gece “On bir ayın sultanı” Kur’an’ın hatmi yapılırken okunanı dinleyenlerin takip etmesi Kur’an’da sureleri oluşturan cümleler Kur’an’ın diğer adı Ayetlerden oluşan ve besmelerle birbirinden ayrılan bölüm Ölümden sonraki hayat Kur’an’ı ezberden okuyan Kur’an’ın okunmasında uyulması gereken kurallar Kur’an’ın açıklanarak yorumlanması Kur’an’ın Türkçe tercümesi Allah tarafından peygamberlere gönderilen mesajlar Kur’an’ın yirmi sayfasının oluşturduğu bölüm Allah’tan aldığı vahiyleri peygamberlere iletmekle görevli 2 5 12 6 7 8 1 11 109 3 15 13 14 40 90
-ı güzel okuma kuralları okuyanı dinleme ve takip etme Cüz Tablo 2 Sure Ayet Mushaf -ın her yirmi sayfası -daki cümleler -ın kitap hali -ın bölümleri Meal -ın anlamı -ı güzel okuma kuralları KUR’AN -ın yorumu Tecvid Tefsir okuyanı dinleme ve takip etme -ı baştan sona okumak -ı ezberlemek Hafızlık Mukabele Hatim
-ı güzel okuma kuralları okuyanı dinleme ve takip etme Tablo 5 -ın her yirmi sayfası -daki cümleler -ın kitap hali -ın bölümleri -ın anlamı -ı güzel okuma kuralları KUR’AN -ın yorumu okuyanı dinleme ve takip etme -ı baştan sona okumak -ı ezberlemek
-ı güzel okuma kuralları okuyanı dinleme ve takip etme Cüz Tablo 7 Sure Ayet Mushaf -ın her yirmi sayfası -daki cümleler -ın kitap hali -ın bölümleri Meal -ın anlamı -ı güzel okuma kuralları KUR’AN -ın yorumu Tecvid Tefsir okuyanı dinleme ve takip etme -ı baştan sona okumak -ı ezberlemek Hafızlık Mukabele Hatim
4. Kur’an’ın Belli Başlı Konuları İnanç İbadet Ahlak Tevhid Melek Kitap Peygamber Ahiret Kader Anne-Baba Akraba Komşu Güzel söz Görgü kuralları Kötü-zararlı davranışları yapmamak Namaz Oruç Zekat Hac Kurban İyiliği emir, kötülükten nehiy
Kur’an; İnsan-Allah, İnsan-Evren, Allah-Evren, İnsan-İnsan, ilişkilerini açıklayan ve düzenleyen konuları içerir.
İNANÇLA İLGİLİ AYETLER “Sizin Tanrınız, tek bir Tanrıdır. Ondan başka tanrı yoktur.” (Bakara 163) “Ey iman edenler! Allah'a, Peygamberine, Peygamberine indirdiği Kitab'a ve daha önce indirdiği kitaba iman (da sebat) ediniz. Kim Allah'ı, meleklerini, kitaplarını, peygamberlerini ve kıyamet gününü inkâr ederse tam manasıyle sapıtmıştır.” (Nisa 136)
İslam İnanç Esasları (İmanın Şartları) Allah’a İman Kadere İman Meleklere İman Temel İnanç Esasları Ahirete İman Kitaplara İman Peygamberlere İman
İBADETLERLE İLE İLGİLİ AYETLER “Ey insanlar! Sizi ve sizden öncekileri yaratan Rabbinize kulluk ediniz. Umulur ki, böylece korunmuş (Allah'ın azabından kendinizi kurtarmış) olursunuz.” (Bakara 21) “Ben cinleri ve insanları, ancak bana kulluk etsinler diye yarattım.” (Zariyat 56)
AHLÂK İman Allah’ı tanıma, İbadetler Allah’a itaat, Ahlak Allah’ı sevme boyutudur. Andolsun ki, Resulullah, sizin için, Allah'a ve ahiret gününe kavuşmayı umanlar ve Allah'ı çok zikredenler için güzel bir örnektir. (Ahzab-21)
Ahlakla İlgili Ayetler “Ey iman edenler! Adaleti titizlikle ayakta tutan, kendiniz, ana-babanız ve akrabanız aleyhinde de olsa Allah için şahitlik eden kimseler olun. (Haklarında şahitlik ettikleriniz) zengin olsunlar, fakir olsunlar Allah onlara (sizden) daha yakındır…” (Nisa 135)
“Gerçekte erdemlilik, yüzünü doğuya veya batıya çevirmeniz ile ilgili değildir; ama gerçek erdem sahibi, Allah'a, Ahiret Günü'ne, melekler, vahye ve Peygamberlere inanan, servetini -kendisi için ne kadar kıymetli olsa da- akrabasına, yetimlere, ihtiyaç sahiplerine, yolculara, (yardım) isteyenlere ve insanları kölelikten kurtarmaya harcayan; namazında devamlı ve dikkatli olan ve arındırıcı (mali) yükümlülüğünü ifa eden kişidir; ve (gerçek erdem sahipleri) söz verdiklerinde sözünü tutan, felaket, zorluk ve sıkıntı anlarında sabredenlerdir. İşte onlardır sadakatlerini gösterenler ve işte onlardır Allah'a karşı sorumluluklarının bilincinde olanlar.” (Bakara 177) Yukarıdaki ayette bahsedilen ibadetleri ve ahlak ilkelerini defterinize sıralayınız.
“Ey müminler. Bir topluluk diğer bir topluluğu alaya almasın “Ey müminler! Bir topluluk diğer bir topluluğu alaya almasın. Belki de onlar, kendilerinden daha iyidirler. Kadınlar da kadınları alaya almasınlar. Belki onlar kendilerinden daha iyidirler. Kendi kendinizi ayıplamayın, birbirinizi kötü lakaplarla çağırmayın…” “ Ey iman edenler! Zannın çoğundan kaçının. Çünkü zannın bir kısmı günahtır. Birbirinizin kusurunu araştırmayın. Biriniz diğerinizi arkasından çekiştirmesin…” (Hucurat 11-12) Yukarıdaki ayetlerden Yüce Allah’ın Kur’an’da ifade ettiği ahlak ilkeleri çıkarıp defterinize yazınız.
Kur’an’ın Yeri Ve Önemi 5. Kültürümüzde Kur’an’ın Yeri Ve Önemi
Yorumlayınız…
5. KÜLTÜRÜMÜZDE KUR’AN’IN YERİ VE ÖNEMİ “Her kim Kur’an bilmedi Sanki cihana gelmedi Derdine derman bulmadı İşlerine pişman ola.” Yorumlayınız… Yunus Emre
5. KÜLTÜRÜMÜZDE KUR’AN’IN YERİ VE ÖNEMİ “Kaf Dağı zerrem değil, Ay ve güneş bana kul, Hakdır aslım şek değil, Mürşid Kur’an bana.” Yorumlayınız… Yunus Emre
“ Şimdi iyi biliniz ki; Allah’ın birliğine inanmak, onun buyruğunu tutmak, sakının dediğinden sakınmak , iman’dandır. (Eğer bir kimse), Tanrı Taâlâ’nın buyruğunu tutmazsa, sakının dediğinden sakınmazsa, o kimse için, Tanrı’ya inanmamaktadır denilir…” Hacı Bektaş Veli Yukarıdaki sözden ilkeler çıkaralım.
“İman bir ağaç gibidir. Kökü Kur’an’dadır.” Hacı Bektaş Veli
MEVLANA Yorumlayalım: Ben yaşadıkça Kur'an'ın kölesiyim. Ben seçkin Muhammed'in yolunun toprağıyım.
AHMET YESEVİ Tanrı Teala sözüne, Resulullah sünnetine, İnanmayan ümmetine Ümmet demez Muhammed. Benim hikmetlerim ferman-ı sübhan, Okuyup anlasan manayı Kur’an
“İnmemiştir hele Kur’an, Bunu hakkıyla bilin; Ne mezarlıkta okunmak, Ne de fal bakmak için!” Yorumlayınız: M. Akif’in yukarıdaki mısradan ne anlıyorsunuz? Bu mısralardan nasıl bir ders çıkarmalıyız? M.AKİF ERSOY