KAMU ÖZEL ORTAKLIĞI Dr. Özgür Karacan
çıkar çatışması Doğrudan veya dolaylı olarak herhangi bir ticari kuruluşta; ortaklık çalışma danışmanlık yazarlık editörlük moderatörlük konuşmacı olarak bağlantım bulunmamaktadır...
kamudan özele İhtisas: devlet üniversitesi İlk görev: VSD Öğretim görevlisi uzman: vakıf üniversitesi Öğretim üyesi: vakıf üniversitesi Ankara İstanbul Özel hastane İTO Özel Hekimlik Komisyonu ÖSHED (özel sektör hekimleri derneği) yönetim kurulu üyesi Özgür Hekimler Platformu üyesi
Kamu özel ortaklığı -KÖO ? Kamu hizmetlerinin örgütlenmesinde yeni bir model Farklı sektörlerden (inşaat, hizmet, finans) girişimciler Farklı roller (mal, hizmet, yapım işi) Yönetim ilişkisi – sözleşme (25-49 yıllık) Özel hukuk,imtiyaz sözleşmesi, esnek ilişki modeli Doç.Dr.Koray Karasu A.Ü.SBF Dergisi 66:3:2011
KÖO: neoliberal pollitikaların sağlık alanında Truva atı ?
Tasarla-yap-finanse et-işlet Tasarla-yap-finanse et-sahip ol-işlet- devret Tasarla-yap-işlet-devret Yap-işlet-sahip ol OECD 2008
Sağlık alanında KÖO 20 yıllık bir geçmiş Kamu hizmetlerinin sağlanmasında bütçe sınırlılıklarını aşmada finansman desteğinin sağlanması, özel sektörün işletme kapasitesi ve tekniklerinden yararlanma Kazan-kazan ???
Kazan-kazan ? Kamu; Büyük alt yapı yatırımlarına özel finansman Teknoloji, bilgi, beceri eksikliğini özel sektör vasıtasıyla giderme Özel sektör; Geri dönüşü güvence altına alınmış yatırım Yüksek kar Vatandaş; Kısa sürede büyük yatırımlar, konforlu hizmet Sağlık çalışanları, hekimler ???
Neden KÖO ? Risk paylaşımı Kamu hizmetlerinin maliyetlerini düşürme Verimlilik (!) Personel harcamalarının azaltılması (!) işlem maliyetlerinin azaltılması (!) Dağınık sağlık örgütlenmesinin tek bir yerde toplanacak olması 5 yıldızlı otel konforunda sağlık hizmetleri
KÖO- özel sektör PwC 2010 raporu: “DEVRİM” Standart &Poors 2005 raporu : “yüksek kârlılık, düşük risk
Türkiye'de Sağlık alanında KÖO 1987: 3359 sayılı “sağlık hizmetleri temel kanunu” 5. maddesi: sağlık kuruluşları bakanlar kurulu kararıyla sağlık işletmelerine dönüştürülebilir 1988 : Numune Hastanesi temizlik hizmetleri sözleşmesi 1999 Anayasa değşiikliği 2003: 657 sayılı Yasanın 36. maddesi değişiklik: “...hizmet satın alınması yoluyla ...”
Kayseri Entegre Sağlık Kampüsü
Ankara Etlik
İstanbul İkitelli
Türkiye'de KÖO 3359 sayılı Sağlık Hizmetleri Temel Kanunu'na 15.07.2005 tarihinde 5396 sayılı yasa ile eklenen madde ile hizmet alımı, sunumu, örgütlenmesi, finansmanı alanında köklü değişiklikler getiren KÖO tanımı mevzuata girmiştir... 3.7.2006 KÖO yönetmeliği
Kira bedeli karşılığında sağlık tesislerinin yapımı Tesislerin bakımı, onarımı, yenilenmesi işlemi Tıbbi destek hizmetlerinin sunumu Tıbbi hizmetler dışındaki hizmetlerin sunumu Diğer alanların işletmesi Ekipmanların sağlanması ve mefruşat
KÖO hizmet alanları Tıbbi hizmetler (çekirdek): SB Tıbbi destek hizmetleri: tanım ? Tıbbi hizmet dışındaki hizmet ve alanlar * laboratuar ve görüntüleme tıbbi destek hizmetlerinde mi???? **KÖO yönetmeliğinin ilk halinde eczane destek hjizmetleri arasındaydı. Danıştay 10. dairesi kararı ile iptal edildi.
Dünya KÖO örneklerinde çekirdek hizmet de özel sektöre devredilmekte... İspanya Alzira Hastanesi Almanya Kanser Hastanesi SB 2010 raporu : tıbbi hizmetlerin %5'i hizmet satın alımı yöntemiyle piyasadan satın alınmıştır
SB 2010 raporu: tıbbi hizmet satın alınması “maliyeti düşüren, esnekliği artıran ve değer yaratan bir yönetim stratejisi” Piyasadan hizmet satın alımının klinik ve klinik olmayan hizmetler için yaygınlaştırılması düşünülmektedir
KÖO Hastanesi: sorular Sağlık hizmetlerinin örgütlenmesi açısından optimal büyüklükler ölçüt alınmış mıdır? Ölçeği büyütmek nasıl sorunlara yol açacaktır? Planlama, denetleme, personel vb. yönlerden yönetilebilir olacak mıdır?
KÖO ile SB yönetim şeması 2007 5683 sayılı yasa ile KÖO daire başkanlığı İnşaat ve onarım daire başkanlığı 2 adet yeni ana hizmet birimi (sağlık hizmeti ile doğrudan ilişkisi olmayan !) SB sözleşme yöneticisi İngiltere ve diğer KÖO yöneten ülkelerde özerk yapılar Aynı aktör hem politika belirleyici, sunum sağlayıcı, finansör, düzenleyici, denetleyici,
Entegre Sağlık Kampüsü Ankara Etlik ESK: Bölge ve sekiz dal hastanesi Toplam 3056 yatak Ayrı bir yönetim?, tüzel bir kişilik? Bakanlık-diğer hastaneler-özel amaçlı şirket Döner sermaye(ler)? Hastane birlikleri=ESK ??
KÖO - ESK Bakanlık yetki devri yapacak mı? İngiltere'de yetki özerk sağlık işletmelerinde (NHS trusts) Döner sermaye gelirleri kira ödemelerine yetecek mi? Ademi merkeziyetçilik mi? Güçlü merkez mi?
KÖO-ESK-Maliyet/kira süre maliyet kira kontrat Kayseri: 3.5 yıl 427.5 M 137.7 M 25 yıl Etlik: 319 M Bilkent: 289 M Toplam 3 ESK , 25 yıl kira ödemesi: ~ 18.6 milyar TL SB 2012 bütçesi + 4 milyar TL
KÖO-etik KÖO hastanesi Hastanecilik özel amaçlı şirket (hizmet) (iş)
KÖO-etik Yabancılaşma Hastane yönetimi, sağlık personeli özel amaçlı şirketle sürekli temas Piyasa şartlarının bir süre sonra sürece egemen olması hasta+hasta yakını = müşteri Doktor = işçi Kârın özelleştirilmesi Risk ve maliyetin kamusallaştırılması
KÖO-Sağlık Çalışanları Hekimler ve diğer sağlık çalışanları için: Güvenceli statüden esnek statüye geçiş Mali krizlerde ilk akla gelen: Ücretlerde indirim, ödemelerde gecikme, işten çıkarma İngiltere Peterborough ve Stamford HB hekim ve hemşire 300 işten çıkarma Quenn Alexandra kira ödeme zorluğu, 700 işten çıkarma House of Commons, 2011
Sağlıkta, hizmet sunumuna yönelik sektörlerin durumu büyük ölçüde belirginleşti… Ödeme 29 29
30
31
32
33
34
35
Başka İstatistikler ?
Özel sektörde çalışan hekim Özlük hakları Sözleşme İşveren baskısı Müşteri hasta Etik Devlet baskısı Gelecek kaygısı Meslek örgütü Rekabet