Mali Suçları Araştırma Uzmanı T.C Maliye Bakanlığı Mali Suçları Araştırma Kurulu Karapara Aklama ile Mücadelede Kimlik Tespiti Şüpheli İşlemlerin Bildirilmesi Kadir GÜLER Mali Suçları Araştırma Uzmanı 28-29 Nisan 2006, Muğla/Gökova

Yükümlülüklerin önemi Suç görünümünün değişmesi Büyük ölçekli suç kavramının ortaya çıkması Klasik mücadele araçlarının yetersizliği Paranın izinin sürülmesi ve müsadere Yasal mali piyasa ile yasal olmayan piyasa arasına güçlü barikatlar kurma

Yükümlülüklerin önemi Suçla mücadelede sadece yetkili birimlerin çabalarının yetersizliği Mali sektörün yetkili makamlarla işbirliği zorunluluğu

Mali kurumların karşılaşılabileceği riskler Yasal risk İtibar riski Operasyonel risk Yoğunlaşma riski

Aklama suçu ile mücadelede bankaların yasal yükümlülükleri Bilgi ve belge verme Kimlik tespiti Şüpheli işlemlerin bildirilmesi Uyum görevlisi atanması İç denetim Eğitim

Kimlik tespit yükümlülüğü

Kimlik tespiti yapılması gereken işlem türleri Parasal sınıra tabi işlemler Parasal sınıra tabi olmayan işlemler

12 bin YTL’lik parasal sınıra tabi olmayan işlem türleri Sigortalama Finansal kiralama Kiralık kasa hizmetleri Mevduat hesabı açma Kar-zarara katılma hesabı açma Cari hesap açma Repo Benzeri hesap açma işlemleri RG 8.7.2003/25162

12 bin YTL’lik parasal sınıra tabi işlem türleri Her türlü alım-satım Havale Ödeme Saklama Takas Trampa Borç alma Borç verme Borcun nakli Alacağın temliki Kiralama Kiraya verme Mevduat, kar-zarara katılma hesabı veya cari hesaplardan para çekme veya yatırma Çek ve senet tahsili Sermaye piyasası işlemleri Benzeri işlemler

Soru : 12 bin YTL’lik sınırı aşan vergi ile elektrik, su vb Soru : 12 bin YTL’lik sınırı aşan vergi ile elektrik, su vb. fatura ödemelerinde de kimlik tespiti yapılması zorunlu mu? Evet Hayır

Kimlik tespit usulü Türk uyruklu gerçek kişiler için Nüfus hüviyet cüzdanı Sürücü belgesi Pasaport

Soru : Avukatların kimlik belgeleri kimlik tespitinde kullanılabilecek midir? Evet Hayır

Soru : KKTC vatandaşlarının kimlik tespitinde “KKTC Kimlik Kartı” kullanılabilir mi? Evet Hayır

Kimlik tespit usulü Yabancı uyruklu gerçek kişiler için Kendi ülke pasaportu İkamet tezkeresi

Avrupa ülkelerince verilen kimlik belgelerinin kimlik tespitinde kullanılması En fazla üç aylık bir süre için Türkiye’yi ziyaret eden ve kazanç gayesi gütmeyen ülke vatandaşları Anlaşma* ekindeki listede belirtilen kimlik belgeleri “Kimlik kartı ile seyahat edenler için hudut kapılarından giriş-çıkış formu” *13.12.1957 tarihinde Paris’te imzalanan ve 01.12.1967 tarih ve 10972 sayılı R.G.’de yayımlanan “Avrupa Konseyi Üyesi Devletler Arasında Kişilerin Seyahatleri İle İlgili Avrupa Antlaşması”

Kimlik tespit usulü Ticaret siciline kayıtlı tüzel kişiler için Ticaret siciline tescil belgesi örneği ile Adına hareket eden kişinin yetkili olduğuna dair belge ve imza sirküleri

Soru : Yurt dışında yerleşik tüzel kişilerin kimlik tespiti nasıl yapılacaktır? Belgelerin Türk konsolosluğunca onaylanması veya Apostil şerhi düşülmesi Yabancı dilde düzenlenen belgelerin noter onaylı Türkçe tercümeleri

Kimlik tespit usulü Vakıflar Vakıflar Genel Müdürlüğünde tutulan sicil kaydı Dernekler İl Emniyet Müdürlüklerinde tutulan sicil kaydı Tüzel kişiliği olmayan teşekküller İdare etmeye yetkili olunduğuna ilişkin karar

Soru : İmza sirkülerinde yer alan kimlik bilgileri, kimlik tespitinde kullanılabilir mi? Evet Hayır

Kimlik tespit usulü Kimlik belgelerin fotokopisinin alınması veya Evrakın arkasına kimlik bilgilerinin kaydı ile Gerçek kişinin beyan ettiği adres Müteakip işlemlerde kimlik bilgilerinin karşılaştırılması

İşlemi yapan gerçek kişinin kimliği de tespit edilir Kimlik tespit usulü Ticaret siciline kayıtlı tüzel kişiler Dernekler Vakıflar Tüzel kişiliği olmayan teşekküller Adına yapılan işlemlerde İşlemi yapan gerçek kişinin kimliği de tespit edilir

Kayıtların saklanması Kimlik tespitine ilişkin belgelerin, son işlem tarihini takip eden yılın başından itibaren 5 yıl süre ile muhafaza zorunluluğu

Örnek: Bugün (29 Nisan 2006) yapılan 13 bin YTL tutarındaki havale işlemine ilişkin kimlik belgeleri hangi tarihe kadar muhafaza edilmelidir? 28 Nisan 2011 31 Aralık 2011 Muhafaza zorunlu değil 28 Nisan 2010

Örnek Bay Ali Demir, X bankasına açtırmış olduğu ticari mevduat hesabına ticari borçlularınca para yatırılmaktadır. Hesapta biriken paralar bay Ali Demir’in yetkili kıldığı Cevdet Kapan tarafından çekilmektedir. Yukarıdaki işlemlerle ilgili olarak kimlik tespiti kapsamında bankanın yapması gereken işlemler nelerdir? Hesap açılışı (Ali Demir) – herhangi bir limit olmadan Hesaba 3. kişilerce para yatırılması – 12 bin YTL’yi aşması halinde Cevdet Kapan tarafından para çekilmesi – 12 bin YTL’yi aşması halinde

Örnek Bay Ali Demir adına hareket eden bay Cemil Kaya, AB Ltd.Şti’ne 15 bin YTL göndermek üzere bankaya müracaat etmiştir. AB Ltd.Şti. yetkilisi bay Hasan Kara, gönderilen havaleyi çekmiştir. Bu işlemlerle ilgili olarak kimlik tespiti kapsamında yapılması gereken işlemler nelerdir? Havale gönderen (Cemil Kaya) – 12 bin YTL’yi aşması halinde Adına işlem yapılan (Ali Demir) – 12 bin YTL’yi aşması halinde Parayı çeken (Hasan KARA) – 12 bin YTL’yi aşması halinde Adına işlem yapılan (AB Ltd.Şti.) – 12 bin YTL’yi aşması halinde

Örnek Bay Ali Demir, İstanbul’da öğrenim gören çocuğunun X bankasındaki hesabına 700 YTL havale göndermiştir. Bu işlemlerle ilgili olarak kimlik tespiti kapsamında bankanın yapması gereken işlemler nelerdir? Tutar 12 bin YTL’nin altında kaldığı için 4208 S.Kanun uyarınca kimlik tespit zorunluluğu bulunmamaktadır.

Şüpheli işlemlerin bildirilmesi

Şüpheli işlem Yükümlüler nezdinde veya bunlar aracılığıyla yapılan veya yapılmaya teşebbüs edilen işlemlere konu para ve para ile temsil edilebilen değerlerin yasadışı yollardan elde edildiğine dair herhangi bir bilgi, şüphe veya şüpheyi gerektirecek bir husus olması hali

Şüpheli işlem bildirim esasları Şüpheli işlem bildirimi, kimlik tespitinden sonra yapılır Bildirilen şüpheli işlem ile ilgili olarak işleme taraf olanlara bilgi verilemez (tipping off) Herhangi bir parasal sınırlama yoktur MASAK ş. işlem tipi belirlemeye yetkilidir

Şüpheli işlem bildirim usulü Tespit tarihinden itibaren 10 gün içinde bildirilir Bildirim MASAK’a şüpheli işlem bildirim formu doldurularak yapılır Gecikmesinde sakınca görülen hallerde derhal MASAK’a ve C.savcılığına bildirim yapılır

Şüpheli işlem bildirim formu

Şüpheli işlem bildiriminde işlem sırası ŞİB Formu doldurulur ve imzalanır İmzalı form bankanın uyum görevlisine gönderilir (İşlemi yapan kişi ile imza yetkisine sahip görevli arasında işlemin şüpheli olup olmadığı konusunda görüş ayrılığı bulunması halinde, Form tek imza ile uyum görevlisine gönderilir) Uyum görevlisi bilgileri değerlendirir ve MASAK’a gönderilip gönderilmeyeceğine karar verir

Şüpheli işlem bildiriminde işlem sırası Bildirimde bulunmama kararı verilen Formlar, yazılı gerekçesi ile 5 yıl süreyle muhafaza edilir İşlemin tespit tarihinden itibaren söz konusu olan 10 günlük bildirme süresi, uyum görevlisinin değerlendirme sürecini de kapsar

Şüpheli işlem bildiriminde işlem sırası Bildirilmesine karar verilen Form, uyum görevlilerince imzalanan bir yazı ekinde MASAK’a taahhütlü postayla veya elden intikal ettirilir. Formun faks ile de gönderilmesi mümkündür, ancak, faks ile gönderilmesi yukarıdaki şekilde intikal ettirilmesine engel teşkil etmez

Yıllara göre ŞİB sayıları (Bankalar + Katılım Bankaları)

Yükümlülüklere uymamanın muhtemel sonuçları Ülke itibarı olumsuz etkilenebilir Banka çeşitli risklerle karşılaşabilir - Yasal risk, itibar riski, operasyonel risk, yoğunlaşma riski Banka çalışanları olumsuz etkilenebilir

Yükümlülüklere uymamanın yasal yaptırımları 6 aydan 1 yıla kadar hapis 12 bin YTL’den 120 bin YTL’ye kadar ağır para cezası (Tutarlar her yıl güncellenmektedir)

Dikkatiniz için teşekkür ederim