R 108 VE R 109 TEKNİK DÜZENLEMELERİ VE UYGULAMALAR T.C. BİLİM, SANAYİ VE TEKNOLOJİ BAKANLIĞI BELGELENDİRME DAİRESİ BAŞKANLIĞI MARTOY BELGELENDİRME ŞUBESİ R 108 VE R 109 TEKNİK DÜZENLEMELERİ VE UYGULAMALAR 26.09.2013

24.07.2008 Tarih ve 26946 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan MOTORLU TAŞITLAR VE RÖMORKLARININ KAPLANMIŞ HAVALI (PNÖMATİK) LASTİKLERİ İMALATININ UYGULAMASI İLE İLGİLİ YÖNETMELİK İle Kaplama Lastik imalatı yapan firmaların R-108 ve R-109 Teknik Düzenlemesi kapsamında onay almaları gerekmektedir.

Yönetmeliğin yürürlüğe giriş tarihi; 01.01.2009 Bu tarihten itibaren R-108 ve R-109 onayı olmayan firmaların piyasaya ürün arz etmemeleri gerekmektedir.

Sadece 14 tanesi onay belgesi almıştır. Türkiye genelinde 250 ye yakın firma bulunmaktadır. Bu firmalar yılda 500.000 kaplama lastik imalatı gerçekleştirmektedir. ANCAK, Sadece 14 tanesi onay belgesi almıştır.

Onay almış Firmalar Yaşar kılıç Lastik Mamulleri Ulus. Nak. Ltd. Şti. / KONYA Hatlas Hatay Lastik Kaplama San. Tic. Ltd. Şti. / HATAY Yaşar kılıç Lastik Mamulleri Ulus. Nak. Ltd. Şti. / ANKARA Marmara Lastik Ticaret A.Ş. / İSTANBUL Yılmazlar Lastik Limited Şirketi / TRABZON Burkap Lastik San. Tic. Ltd. Şti. / BURSA Özcanlar Lastik San.Tic.Ltd.Şti. / ANKARA Seçkan Soğuk Lastik Kaplama San. ve Tic. Ltd. Şti. / GAZİANTEP CMK Lastik Kaplama San. Tic. Ltd. Şti. / GAZİANTEP EMF Büyükkarcı Lastik San. ve Tic. Ltd. Şti. / İZMİR Özgür Lastik San. Tic. Ltd. Şti. / TRABZON Ankap Soğuk Sistem Lastik Kaplama Ltd. Şti. / ANKARA Ak-Sat San. Tic. Ltd. Şti. / KONYA SMB San. Tic. Ltd. Şti. / HATAY

Sadece hususi yolcu taşıma (Binek) araçlarını kapsar MOTORLU TAŞITLAR VE RÖMORKLARI İÇİN KAPLANMIŞ HAVALI LÂSTİKLERİN İMÂLATININ ONAYI İLE İLGİLİ HÜKÜMLER (R-108) Sadece hususi yolcu taşıma (Binek) araçlarını kapsar Ticari araçları kapsamaz Türkiye’de bu kapsamda bir imalatçı bulunmamaktadır Sebebi ise binek araç lastiklerinin ucuz olması ve kaplama yapılmasının ekonomik olmaması

Ticari taşıt ve römorklarını kapsar TİCARİ TAŞITLARIN VE RÖMORKLARININ KAPLANMIŞ HAVALI LASTİKLERİNİN İMALATININ ONAYI İLE İLGİLİ HÜKÜMLER (R-109) Ticari taşıt ve römorklarını kapsar

İmalatçı onaysız lastiği kaplayamaz AŞAĞIDAKİLERİ KAPSAMAZ Hususi araç lastiklerine 80 km/h altındaki hız kapasiteli lastiklere Motosiklet lastiklerine İlk imal edildiğinde (Karkas) hız ve yük endeksi bulunmayan lastiklere İlk imal edildiğinde (Karkas) «E» ve «e» işareti olmayan lastiklere İmalatçı onaysız lastiği kaplayamaz

Her imalat birimine bir onay verilir İmal edilen her lastikte Eğer lastik simetrik ise iki yanakta Eğer lastik asimetrik ise dış yanakta işaretleme bulunmalıdır. Her imalat birimine bir onay verilir

Performans Testi Her bir lastik R 109 Ek 7’de belirtilen yük/hız dayanıklılık testlerini başarı ile geçmelidir Ek 7 ilave 1’de yük/hız indeksine göre lastiklere uygulanacak test süreleri verilmiştir Performans testinden geçebilmesi için sırt ayrılması, kord ayrılması, parça kopması ve kord kopması olmaması gerekmektedir Deneyden sonra lastiğin dış çapı ile deneyden önceki çap arasında % 3,5’den fazla farklılık olmamalıdır

Testler gözetiminde laboratuvarlarında İzmit’te yapılmaktadır

Regülasyona Göre Numune Alma ve Onay İmalatçıdan en az 5 gerekmedikçe en fazla 20 kaplanmış lastik alınır ve bu lastiklerin testten geçmesi gerekir Numuneler TSE tarafından alınmaktadır Test edilen bir lastikte uygunsuzluk meydana gelirse, aynı özellikteki lastikten 2 numune daha test edilir Bu lastiklerden birinde veya ikisinde herhangi bir uygunsuzluk olursa 2 numune daha teste sokulur

Son iki lastikten birinde veya ikisinde herhangi bir olumsuzluk meydana gelirse Onay kuruluşu onay verilmesini reddeder

Regülasyona göre her imalatçı, imalatının her yılında, yıl içerisine yayılmış olarak imalat serisini temsil eden, en az 2 en fazla 10 lastiği deneye tabi tutmalı ve bunu Bakanlığa bildirmelidir.

SÜREÇ FİRMA BAKANLIK TSE BRİSA

Güncel Durum 01.01.2009 tarihinden itibaren kaplama lastik imalatçıları, imalatını sürdürebilmesi için, R-108 veya R-109 Regülasyonuna göre onay alması zorunludur. ANCAK, Aradan geçen 4 yılı aşkın süre içerisinde birkaç firma haricinde, diğer firmalar bu işe eğilmemiş ve herhangi bir başvuruda bulunmamıştır. Denetimler sonrasında başvurularda yığılma meydana gelmiştir. Yapılan başvuru dosyalarının birçoğunda eksiklikler tespit edilmiş olup, bu durumda süreci uzatmıştır. Eksiksiz başvuruların hızlı bir şekilde sonuçlandırılması için çalışmalarımız devam etmektedir.

İlginiz için teşekkürler Aslan GÜR San. ve Tek. Uzmanı