Yüksek Öğretim Kurumlarında ve Mühendislik Programlarında Çeşitlilik Zafer Dursunkaya 22. MDK Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi 27-28 Mayıs 2011

Türkiye, Son 30 Yıl Mühendislik uygulamaları Sayıda artış İşgücünde artış Ulusal gelire katkıda artış Uygulama çeşitliliğinde artış

Yüksek Öğrenim Kurumları Üniversiteler Fakülteler Enstitüler Yüksek Okullar Meslek Yüksek Okulları Diğer (Askeri, Polis)

Programlar ve Verilen Diplomalar Üniversiteler (Yaklaşık 180 Kurum) Fakülteler _ “Lisans” Programları, “Önlisans” Diploması Enstitüler _ “Yüksek Lisans” ve “Doktora” Programları Yüksek Okullar _ “Lisans” Programları Meslek Yüksek Okulları _ “Önlisans” Programları

Yurtdışında Yüksek Öğretim Yapılanması

Bir örnek, ABD The Carnegie Classification of Institutions of Higher Education “Temel Sınıflandırma” 1973, 1976, 1987, 1994, 2000, 2005, 2010 4600+ Yüksek Öğretim Kurumu

ABD Temel Sınıflandırma (1/3) Kolejler ve Üniversiteler Doktora derecesi veren Üniversiteler (297 Kurum, %6.5) Yılda en az 20 “araştırma” doktorası Kalite ya da önem gözetilmeden yalnız araştırma etkinliğini temel alan 3 grup Araştırma Üniversiteleri (Çok yüksek araştırma etkinliği) (108 Kurum; %2.3) Araştırma Üniversiteleri (Yüksek araştırma etkinliği) (97 Kurum; %2) Doktora/Araştırma Üniversiteleri (92 Kurum; %2)

ABD Temel Sınıflandırma (2/3) Yüksek Lisans Kolejleri ve Üniversiteleri Yılda en az 50 Yüksek Lisans Derecesi, ancak 20’den az “araştırma” doktorası En az 200 diploma: Büyük Programlar 100–199 diploma arası: Orta büyüklükte programlar 50–99 diploma arası: Küçük programlar

ABD Temel Sınıflandırma (3/3) Lisans Kolejleri Yılda verilen diplomaların en az %10’u lisans ve yılda 50’den az Yüksek Lisans Diploması “Associate's” Kolejler (2 yıllık) Verilen en yüksek diploma “Associate’s”; ya da yılda verilen lisans diplomaları, lisans ve önlisans diplomalarının %10’undan az Özel Odaklı Kurumlar

ABD Mühendislik Dereceleri Akreditasyon Mühendislik Programları (EAC) Teknoloji Programları (TAC) (4 ve 2 yıllık) “Computing” (CAC) Uygulamalı Bilim (ASAC) (4 ve 2 yıllık)

Türkiye Yüksek Öğrenim Kurumları 180 Üniversite (Yaklaşık) Doktora Derecesi (180 (?), %100) Yüksek Lisans Derecesi (180,%100) Lisans Derecesi (180, %100) Önlisans Derecesi (180, %100)

Türkiye, Mühendislik 108 (?) Mühendislik Fakültesi Mühendislik Lisans Diploması 21 Teknoloji Fakültesi Akreditasyon MÜDEK, Mühendislik

Türkiye Yüksek Öğrenim Yeterlilikler Çerçevesi Çalışmaları (2010-2011) Temel Alan Yeterlilikleri

BİLGİ BECERİLER YETKİNLİKLER için TYYÇ 6. Düzey (Lisans Eğitimi) Yeterlilikleri Mühendislik alanı için TYYÇ 6. Düzey (Lisans Eğitimi) Yeterlilikleri TYYÇ DÜZEYİ BİLGİ Kuramsal Uygulamalı BECERİLER Kavramsal/Bilişsel YETKİNLİKLER Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği Öğrenme Yetkinliği İletişim ve Sosyal Yetkinlik Alana Özgü Yetkinlik 6 LİSANS _____ EQF-LLL: 6. Düzey QF-EHEA: 1. Düzey Matematik, fen bilimleri ve mühendislik konularında güncel bilgileri içeren ders kitapları, uygulama araç-gereçleri ve diğer kaynaklarla desteklenen ileri düzeydeki kuramsal ve uygulamalı bilgilere sahip olma. - Mühendislik çözümlerinin ve uygulamalarının çevresel ve toplumsal boyutlardaki etkilerinin bilincinde olma. - çağının sorunları hakkında bilgi sahibi olma. - Mühendislik problemlerini saptama, tanımlama, formüle etme ve çözme becerisi, bu amaçla uygun analitik yöntemler ve modelleme tekniklerini seçme ve uygulama becerisi. - Bir sistemi, sistem bileşenini ya da süreci analiz etme ve istenen gereksinimleri karşılamak üzere gerçekçi kısıtlar altında tasarlama becerisi; bu doğrultuda modern tasarım yöntemlerini uygulama becerisi. - Mühendislik uygulamaları için gerekli olan modern teknik ve araçları seçme ve kullanma becerisi; bilişim teknolojilerini etkin kullanma becerisi. - Mühendislik tasarımlarını teknik çizim yoluyla ifade edebilme becerisi. -Deney tasarlama, deney yapma, veri toplama, sonuçları analiz etme ve yorumlama becerisi. - Bilgiye erişebilme ve bu amaçla kaynak araştırması yapabilme, veri tabanları ve diğer bilgi kaynaklarını kullanabilme becerisi - Bireysel olarak ve çok disiplinli takımlarda etkin olarak çalışabilme becerisi, sorumluluk alma özgüveni. - Sorumluluğu altında çalışanların bir proje çerçevesinde etkinliklerini planlayabilme ve yönetebilme. - Alanında edindiği ileri düzeydeki bilgi ve becerileri eleştirel bir yaklaşımla değerlendirebilme, - Bilim ve teknolojideki gelişmeleri izleme ve kendini sürekli yenileme becerisi. -Yaşamboyu öğrenmenin gerekliliği bilincine sahip olma. - Yeni ortaya çıkan uygulamalara uyum sağlama. - Türkçe sözlü ve yazılı etkin iletişim kurabilme; düşüncelerini ve sorunlara ilişkin çözüm önerilerini yazılı ve sözlü olarak aktarabilme. - Mühendislik ile ilgili konularda düşüncelerini ve sorunlara ilişkin çözüm önerilerini nicel ve nitel verilerle destekleyerek uzman olan ve olmayan kişilerle paylaşabilme. -Toplumsal sorumluluk bilinci ile yaşadığı sosyal çevre için proje ve etkinlikler düzenleyebilme ve bunları uygulayabilme. - İngilizce anlama, okuma, ve yazmayı uluslar arası ölçülerde iyi sayılabilecek bir düzeyde başarma. - Mesleksel, toplumsal, bilimsel, kültürel etik değerlere uygun hareket etme. - Sosyal hakların evrenselliği, sosyal adalet, kalite kültürü ve kültürel değerlerin korunması ile çevre koruma, iş sağlığı ve güvenliği konularında yeterli bilince sahip olma. - Mühendislik uygulamalarının hukuksal sonuçları hakkında farkındalık

TYYÇ, 2010-2011 Temel Alan Yeterlilikleri Bilgisayar (TAK 48) Akademik Ağırlıklı Ön lisans, Lisans, Yüksek Lisans Doktora Mesleki Ağırlıklı Ön lisans, Lisans, Yüksek Lisans Mühendislik, Üretim İşleme (TAK 52,54)

Mühendislik, Üretim İşleme (TAK 52,54) Akreditasyon Mühendislik, Üretim İşleme (TAK 52,54) Akademik Ağırlıklı (EAC) Mühendislik Fakülteleri Ön lisans, Lisans, Yüksek Lisans, Doktora Teknoloji Fakülteleri Ön lisans, Lisans, YLisans (?), Doktora (?) Mesleki Ağırlıklı (TAC) Ön lisans, Lisans, Yüksek Lisans

Öneriler Yüksek öğretim kurumlarında çeşitlenme Endüstrinin gereksiniminin iyi analizi ve gereksinimi gözönüne alan eğitim programlarının geliştirilmesi Mühendislik programlarında tek tipten uzaklaşma, çeşitlenme Akreditasyonda çeşitlenme