Yaygın Eğitim ve Erken Çocukluk Profesyonellerinin Eğitimi ERKEN ÇOCUKLUK EĞİTİMİ: Dünya Erken Çocukluk Eğitimcileri Birliği’ne (AMEI- WAECE) göre Üçüncü Binyılın Zorlukları Yaygın Eğitim ve Erken Çocukluk Profesyonellerinin Eğitimi HERKES İÇİN ERKEN ÇOCUKLUK EĞİTİMİNDE KALİTE ÇERÇEVESİNİN GELİŞTİRİLMESİ 18- 19 Temmuz 2013 Ankara, Türkiye

UNESCO Erken Çocukluk Paydaşlığı Dünya Erken Çocukluk Eğitimcileri Birliği (AMEI-WAECE): Katılımcı ve demokratik bir sivil toplum kuruluşudur. Kar amacı gütmez. Kuruluşun amacı; tüm dünyada küçük çocukların gelişimlerini desteklemek ve bu küçük çocuklara faydalı olmak için eğitimcilerine hizmet vermektir. AMEI-WAECE aşağıdaki kuruluşlarla birlikte faaliyet gösterir: Birleşmiş Milletler Sivil Toplum Kuruluşları- Halkla İlişkiler Birimi (DPI/NGO of UN) UNESCO Erken Çocukluk Paydaşlığı Amerikan Eyaletleri Örgütü (OAS) Sivil Toplumu

ERKEN ÇOCUKLUK EĞİTİMİNİN YAYGIN YÖNTEMLERİ Her iki yöntem de aynı eğitimin modelleri olarak değerlendirilir. Bu yöntemler, ihtiyaçlara, sonuçlara, hedeflere ve uygulanacakları şartlara bağlı olarak kendilerine özgü özelliklere sahiptirler. Yaygın eğitimin kurumsal metotları Ev odaklı modeller Ebeveyn veya erişkin odaklı modeller Toplumsal ilgi odaklı modeller Aile ilgisi ve bakım modelleri Grup ilgisi modelleri Yaygın eğitim odaklı modeller Okul dışı programların olumlu ve olumsuz yönleri

ERKEN ÇOCUKLUK EĞİTİMİNDE MESLEKİ EĞİTİM Avrupa’da ve OECD ülkelerinde Erken Çocukluk Eğitimi ve Bakımı (ECEC) Sistemleri Ayrı sistem modeli: Bu modelde, üç veya dört yaşından küçük çocuklara sağlanan bakım, zorunlu eğitim yaşına kadar yaşları üç veya dörtten büyük olan çocukların gittiği anaokullarından ayrıdır. Bu model Avrupa’da yaygındır. Belçika, Fransa, İtalya, Lüksemburg, Portekiz, Hollanda, Yunanistan ve İrlanda’da uygulanmaktadır. Danimarka, Finlandiya, İsveç, Yeni Zelanda, İspanya ve son olarak İngiltere ve İskoçya’da politika üreticilerin kararı ile tek sisteme geçilmiştir. Bu sisteme göre, küçük çocuklar Yeni Zelanda, İspanya, İngiltere, İskoçya ve İsveç’te olduğu gibi eğitim sistemine dahil edilir veya Finlandiya ve Danimarka’da olduğu gibi daha geniş bir pedagojik sistemde yer alır. Sistemlerdeki bu farklılık küçük çocuklarla çalışan görevlilerin uzmanlığı için önemli sonuçlar doğurmaktadır.

ERKEN ÇOCUKLUK EĞİTİMİNDE MESLEKİ EĞİTİM Bazı ülkelerde hem meslek için hem de mesleğin başlangıç hazırlıkları için ulusal resmi yeterlilik koşulları bulunmaktadır. Ancak, diğer ülkelerde meslek için resmi yeterlilik koşulları bulunurken mesleki hazırlık için bulunmamaktadır veya tam tersi söz konusudur. Bazı ülkelerde ise her ikisi de bulunmamaktadır. Ulusal düzeyde resmi yeterlilik koşullarının bulunması, eğitim kurumları ile işverenler veya mesleki hazırlık ile ulusal EÇBE müfredatı (özellikle farklı paydaşlar tarafından ortak hazırlanıyorsa) arasında tutarlılık sağlaması yönünden faydalıdır. Ana uygulayıcılar Mesleki profillere göre eğitim profilleri Eğitim profili yok, sadece mesleki profiller var Mesleki profil yok, sadece eğitim profilleri var Mesleki profil ve eğitim profili yok

ERKEN ÇOCUKLUK EĞİTİMİNDE MESLEKİ EĞİTİM AB ülkelerinde işgücündeki asistan kadrosunun oranı çok küçük rakamlardan %50’ye kadar değişiklik göstermektedir. Asistanların sahip olması gereken mesleki gereklilikler sıklıkla ana uygulayıcılarınkilerden çok daha azdır. Çoğu ülkede, asistanların mesleki hazırlığı için resmi koşullar bulunmamaktadır. Asistanların yüksek kalitedeki EÇBE hizmetlerine katkıları sanıldığından daha da önemlidir. Çünkü, asistanlar çoğunlukla aile ve çocukların iletişime geçtiği ilk kişilerdir. Asistanların adaylık mesleki gelişim programlarına erişimi genellikle oldukça kısıtlıdır ve grup toplantılarına, katılımcı planlamalara ve pedagojik belgelendirmelere katılma fırsatları ana uygulayıcılardan daha azdır. Asistanlar: Mesleki profillere göre eğitim profilleri Eğitim profili yok, sadece mesleki profiller var Mesleki profil yok, sadece eğitim profilleri var Mesleki profil ve eğitim profili yok Asistan yok

ERKEN ÇOCUKLUK EĞİTİMİNDE MESLEKİ EĞİTİM Öğretmenlik mesleği son derece nitelikli olmalıdır: Öğretmenler bir yüksek öğretim kurumundan veya dengi bir okuldan mezun olmalıdır. İlk mesleki eğitim alanında eğitim verecek öğretmenler kendi mesleki alanlarında oldukça bilgili ve donanımlı ve uygun bir öğretim yeterliliğine sahip olmalıdırlar. Avrupa yüksek öğretim alanlarında yer almalarını sağlamak ve meslek içerisinde yükselme ve eğitim amaçlı değişim fırsatlarının arttırılması amacı ile öğretmen eğitim programları yüksek öğretimin üç aşamasının her birinde sağlanmalıdır (lisans, yüksek lisans ve Bologna süreci dahilinde doktora eğitimi); Uygulamaya dayalı araştırma ve ispatlamanın eğitim alanında yeni bilgi birikimi oluşturulmasına katkısı desteklenmelidir.

ERKEN ÇOCUKLUK EĞİTİMİNDE MESLEKİ EĞİTİM Bireysel Yeterlilikler (1) Bilgi Birikimi Bütüncül bir bakış açısıyla çocukların çeşitli gelişimsel yönleri ile ilgili bilgi birikimi (bilişsel, sosyal, duygusal, yaratıcılık ile ilgili…) Uygulamalar Çocuklarla duygusal sorumluluğa dayalı, güçlü pedagojik ilişkiler kurmak, Gelişimsel ihtiyaçlarını belirlemek amacıyla çocukları gözlemlemek, Çocukların ihtiyaçlarına cevap veren çok sayıda ve çeşitli eğitimsel projeler planlamak ve uygulamak, Bütüncül gelişimlerini desteklemek, eğitimsel uygulamaları yeniden tanımlamak için çocukların gelişimlerini sürekli ve sistematik olarak belgelemek, Özel eğitimsel ihtiyaçları olan çocukları belirlemek ve onların dahil edilmesi için stratejiler hazırlamak.

ERKEN ÇOCUKLUK EĞİTİMİNDE MESLEKİ EĞİTİM Bireysel Yeterlilikler (2) Bilgi Birikimi Çocukların farklı öğrenme stratejileri ile ilgili bilgi birikimi (oyun odaklı, sosyal öğrenme, okuma yazmayı erken öğrenme, matematiksel beceri, dil edinimi ve çok dillilik) Uygulamalar Etkili öğrenme ortamları oluşturmak ve yönetmek, Çocukların ilgi alanları ile alakalı olanlardan başlayarak küçük proje çalışma grupları oluşturmak (araştırma temelli öğrenme), Çocukların kişisel girişimlerini desteklemek, Uygun, yapısallaştırılmış ve yapısallaştırılmamış materyaller temin ederek çocukların sembolik oyunlarını desteklemek, Gelişmekte olan okur yazarlılıklarını, matematik ve fen bilimleri ile ilgili yeteneklerini geliştirecek uygun bir müfredat hazırlamak, Çok dilli bir perspektif ile dil edinimlerini desteklemek ( çocukların aile dillerini belirlemek ve ikinci bir dil öğrenmeye çocukları teşvik etmek), Özel eğitimsel ihtiyaçları olan çocuklara daha kişiye özel ve bireysel öğrenme desteği sunmak.

ERKEN ÇOCUKLUK EĞİTİMİNDE MESLEKİ EĞİTİM Bireysel Yeterlilikler (3) Bilgi Birikimi Çocuklarla iletişim ve katılımcılık ile ilgili bilgi birikimi Uygulamalar Farklı yollar kullanarak çocukların kendilerini ifade etmesini desteklemek ve kendilerini ifade ediş biçimlerini dikkate almak (resim yapmak, dans etmek, hikaye anlatmak vb.), İnsanlığın kültürel miraslarının yanı sıra yerel toplulukların da kültürel miraslarına çocukların erişmesini sağlamak (güzel sanatlar, drama, müzik, dans, spor vb.), Çocukları kendilerini ifade etmenin bir yolu olan kültürel üretimle ilgilenmeye teşvik etmek, Çocukların toplum temelli projelere katılmasını sağlamak (festivaller, kültürel faaliyetler vb.) ve katılımlarını önemsemek (sergi, belgesel vb. yolu ile) Çocuklarla birlikte pedagojik bilgi birikimini oluşturmak.

ERKEN ÇOCUKLUK EĞİTİMİNDE MESLEKİ EĞİTİM Bireysel Yeterlilikler (4) Bilgi Birikimi Ebeveynlerle ve yerel topluluklarla birlikte çalışma ile ilgili bilgi birikimi (aileler, yoksulluk ve çeşitlilik ile ilgili bilgi birikimi) Uygulamalar (1/2) Ebeveynlerle ve dezavantajlı gruplarla etkili bir şekilde çalışabilmek için yerel toplulukların ihtiyaçlarını analiz etmek, Ebeveynlerle karşılıklı anlayış, güven ve işbirliğine dayalı ilişkiler kurmak, Ebeveynlerle açık iletişim ve karşılıklı diyalog sağlamak, Diyalog ve paylaşımları geliştirecek sistematik fırsatlar yaratmak, Ebeveynleri karar alma süreçlerine dahil etmek (okul ile ilgili birlikler, ebeveyn ve öğretmen komiteleri vb.) ve ebeveynlerin görüşlerini dikkate almak.

ERKEN ÇOCUKLUK EĞİTİMİNDE MESLEKİ EĞİTİM Bireysel Yeterlilikler (5) Bilgi Birikimi Ebeveynlerle ve yerel topluluklarla birlikte çalışma ile ilgili bilgi birikimi (aileler, yoksulluk ve çeşitlilik ile ilgili bilgi birikimi) Uygulamalar (2/2) Ebeveynlerle birlikte pedagojik bilgi birikimini oluşturmak ve onların ebeveynlere özgü rollerini desteklemek, Yerel toplulukların üyeleriyle beraber ebeveynleri de kapsayan girişimler organize etmek (örneğin; çalıştaylar, münazaralar, halka açık konferanslar vb.) Yerel topluluklar için Erken Çocukluk Eğitimi ve Bakımı ) hizmetleri sunmak, Diğer uzmanlarla işbirliğine dayalı ilişkiler kurmak (örneğin; sağlık hizmetleri ve toplumsal hizmetler)

ERKEN ÇOCUKLUK EĞİTİMİNDE MESLEKİ EĞİTİM Bireysel Yeterlilikler (6) Bilgi Birikimi Takım çalışması ile ilgili bilgi birikimi (kişilerarası iletişim ve grup çalışmasının dinamikleri) Uygulamalar Bireysel ve ortaklaşa olarak uygulamaları sürekli gözden geçirmek, Takım toplantılarında meslektaşlarla bilgi alışverişinde bulunmak, Tartışmalara katılmak ve anlaşmazlıklardan ders çıkarmak, Meslektaşlarla ortak çalışma yaparak eğitimsel uygulamalar geliştirmek, Eğitimsel uygulamaların ortaklaşa değerlendirmesi ve belgelendirme yoluyla pedagojik bilgi birikimi oluşturmak.

ERKEN ÇOCUKLUK EĞİTİMİNDE MESLEKİ EĞİTİM Bireysel Yeterlilikler (7) Bilgi Birikimi Çeşitlilik bağlamında yapılan çalışmalar ile ilgili bilgi birikimi (tarafsız yaklaşımlar, kültürler arası diyalog, kişilik) Uygulamalar Değer sistemleriyle birlikte ailelerin ve çocukların sosyalleşmesini kolaylaştıracak kapsayıcı uygulamalar geliştirmek ve ayrımcılığı önlemek, EÇBE hizmetlerinde ve ebeveynlerinde dahil edildiği daha geniş bir toplulukta kültürlerarası diyaloğu geliştirmek, Öngörülemezliklere ve belirsizliklere değinmek, EÇBE hizmetlerindeki kapsayıcı uygulamaların sürdürülmesine yönelik pedagojik bir çerçeve hazırlamak.

ERKEN ÇOCUKLUK EĞİTİMİNDE MESLEKİ EĞİTİM Bireysel Yeterlilikler (8) Bilgi Birikimi Yerel, ulusal ve uluslar arası bağlamda EÇBE’nin durumu ile ilgili bilgi birikimi Küçük çocukların sağlığı ve bakımı ve sosyal korumanın temel bilgileri Uygulamalar Çocukların ve ailelerin haklarını ve katılımlarını desteklemede yerel topluluklarla aktif işbirliğinde bulunmak, Diğer uzmanlarla işbirliği yapmak (örneğin; mesleki birlikler, sendikalar vb.) ve yerel politik danışma ile ilgilenmek, Çocukların emniyeti, sağlığı ve beslenmesi ile ilgili olarak uygun uygulamalar gerçekleştirmek.

ERKEN ÇOCUKLUK EĞİTİMİNDE MESLEKİ EĞİTİM Kurumsal Yeterlilikler (1) Bilgi Birikimi EÇBE kuruluşları Erken çocukluk ve çeşitlilik odaklı pedagojik bilgi birikimi Durumlu öğrenme ve uygulayıcı topluluk ile ilgili bilgi birikimi Okulda liderlik ile ilgili bilgi birikimi ( işbirlikçi yönetim çeşitleri ve liderliğin paylaşılması) Uygulamalar (1/3) Uygulayıcıların eğitimsel çalışmalarını yönlendiren ortak bir pedagojik çerçeve oluşturmak, Eğitimsel çalışmaları ortaklaşa planlamak, belgelemek ve gözden geçirmek için tüm çalışanlar için ödenekli zaman ayarlamak, Eğitimsel uygulamaları belgelemek ve pedagojik seçimlerin çocuklar ve aileler üzerindeki etkilerini değerlendirmek için sistematik prosedürler kullanmak, Ortak çalışma fırsatları sağlamak (intervizyon ve süpervizyon), Tüm çalışanlara sürekli pedagojik rehberlik sunmak.

ERKEN ÇOCUKLUK EĞİTİMİNDE MESLEKİ EĞİTİM Kurumsal Yeterlilikler (2) Bilgi Birikimi EÇBE kuruluşları Erken çocukluk ve çeşitlilik odaklı pedagojik bilgi birikimi Durumlu öğrenme ve uygulayıcı topluluk ile ilgili bilgi birikimi Okulda liderlik ile ilgili bilgi birikimi ( işbirlikçi yönetim çeşitleri ve liderliğin paylaşılması) Uygulamalar (2/3) Uygulayıcıların, asistanların ve merkez liderlerinin sürekli mesleki gelişimi için düzenli bir çerçeve hazırlamak (göreve atama, hizmet içi uzmanlaşma girişimleri vb.), Uygulamaya dayalı ve yerel topluluklarda çalışan uygulayıcıların ihtiyaçlarına uygun sürekli mesleki gelişim programları sağlamak, Sürekli mesleki gelişim için çeşitli fırsatlar sunmak (merkez odaklı girişimler, eylem- araştırma projeleri, nesiller arası öğrenme girişimleri, ağ oluşturma ve eğitim amaçlı değişimler).

ERKEN ÇOCUKLUK EĞİTİMİNDE MESLEKİ EĞİTİM Kurumsal Yeterlilikler (3) Bilgi Birikimi EÇBE kuruluşları Erken çocukluk ve çeşitlilik odaklı pedagojik bilgi birikimi Durumlu öğrenme ve uygulayıcı topluluk ile ilgili bilgi birikimi Okulda liderlik ile ilgili bilgi birikimi ( işbirlikçi yönetim çeşitleri ve liderliğin paylaşılması) Uygulamalar (3/3) Üniversite kurslarında ve eğitim kuruluşlarında eğitime katılım ve iş imkanını bir arada sunmak, Görev ve sorumlulukların çeşitlendirilmesi yoluyla yatay kariyer değişikliği imkanı sağlamak, Düşük kademeli çalışanlar dikey mevki değişikliği imkanı sağlamak, Meslektaşlar, ebeveynler ve yerel topluluklarla birlikte düzenli aralıklarla toplantılar yapmak( halka açık toplantılar, ortak projeler vb.) Dezavantajlı alanlarda çalışan uygulayıcılara ek pedagojik destek sağlamak (mesleki eğitim programlarının özel olarak sürdürülmesi, danışmanlık vb.)

ERKEN ÇOCUKLUK EĞİTİMİNDE MESLEKİ EĞİTİM Kurumsal Yeterlilikler (4) Bilgi Birikimi EĞİTİM KURULUŞLARI Erken çocukluk ve çeşitlilik odaklı pedagojik bilgi birikimi Erişkin öğrenimi ve yansıtıcı yaklaşımlar ile ilgili bilgi birikimi Durumlu öğrenme ve uygulayıcı topluluk ile ilgili bilgi birikimi Uygulamalar Teori (akademik araştırma) ve uygulamanın (EÇBE ortamlarındaki uygulamalardan edinilen deneyimler) dengeli bir şekilde birleştirilmesine dayalı programlar sunmak, Ders anlatma, küçük grup çalıştayları, proje çalışmaları ve staj gibi farklı öğrenme yöntemleri sunmak, Eğitim merkezinde ve staj döneminde özel ders faaliyetleri ile bireysel destek sağlamak, Yaygın öğrenme ve gayri resmi öğrenmenin onaylanması için stratejiler oluşturmak, Eğitim amaçlı değişim fırsatlarını desteklemek.

EÇE UZMANLARININ EĞİTİMİ Bilgi Alanları Pedagojik konu bilgisi Pedagojik bilgi birikimi Müfredat bilgisi Eğitim bilimleri temel yapısı (kültürler arası, tarihsel, felsefik, psikolojik,toplumsal bilgi) Eğitim politikalarının içeriksel,kurumsal, örgütsel yönleri Dahil etme ve çeşitlilik konuları Yeni teknolojiler Gelişim psikolojisi Grup süreçleri ve dinamikleri, teorilerin öğrenilmesi, motivasyon ile ilgili konular Süreçlerin ve metotların incelenmesi ve değerlendirilmesi

EÇE UZMANLARININ EĞİTİMİ Kalite eğitimden ibaret değildir !!! Çalışanların yeterliliklerine yapılan yatırımlar yarar sağlayabilir. Fakat diğer ön koşulların da sağlanması gerekir: Çalışan/ çocuk oranı Grubun büyüklüğü Çalışma koşulları (Tercihen tüm uzman EÇBE çalışanlarına ilkokul öğretmenlerine ödenen maaş oranında maaş ödenmelidir.) Çalışanların devamlılığı “Öğretmenlerin Yeterlilikleri ve Nitelikleri ile ilgili Ortak Avrupa İlkeleri” isimli belge üye devletlerin uzmanlarından oluşan bir çalışma grubu tarafından hazırlanmıştır. Bu belgeye göre yeterlilik üç gruba ayrılır: Diğerleriyle çalışma Bilgi birikimi ve teknoloji ile çalışma Toplum içerisinde ve toplumla çalışma

TEŞEKKÜRLER www. waece.org Elvira Sanchez-Igual Dünya Erken Çocukluk Eğitimcileri Birliği (AMEI- WAECE) www.waece.org comunicacion@waece.org