Sanayi Tesislerinde Atık Yönetimi Çevre ve Orman Bakanlığı Çevre Yönetimi Genel Müdürlüğü Atık Yönetimi Dairesi Başkanlığı Sanayi Tesislerinde Atık Yönetimi A. Mahir ERDEM Daire Başkanı

İÇERİK Yasal çerçeve Çevre Kanunu Atık Mevzuatı Atık Yönetimi Genel Esaslarına İlişkin Yönetmelik Atık Listesi Atık Yönetiminde Üretici Sorumlulukları

Türkiye’de Atık Mevzuatı ÇERÇEVE MEVZUAT - Çevre Kanunu - Büyükşehir Belediyesi Kanunu - Belediye Kanunu - Belediye Gelirleri Kanunu - Özel Çevre Kurumu Kuruluş Kanunu - Türk Ceza Kanunu - Atık Yönetimi Genel Esaslarına ilişkin Yönetmelik - Basel Sözleşmesi ATIK TÜRÜNE GÖRE YÖNETİM - Katı Atıkların Kontrolü Yönetmeliği - Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliği - Tıbbi Atıkların Kontrolü Yönetmeliği -Ambalaj Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği - Atık Yağların Kontrolü Yönetmeliği - Atık Pil ve Akümülatörlerin Kontrolü Yönetmeliği - Bitkisel Atık Yağların Kontrolü Yönetmeliği - Hafriyat ve İnşaat Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği - PCB ve PCT’li Atıkların Kontrolü Yönetmeliği - Ömrünü Tamamlamış Lastiklerin Kontrolü Yönetmeliği - Ömrünü Tamamlamış Araçların Kontrolü Yönetmeliği - Elektrikli ve Elektronik Eşyalarda Bazı Zararlı Maddelerin Kullanımının Sınırlandırılmasına Dair Yönetmelik İŞLETME VE BERTARAF -Atıkların Düzenli Depolanmasına Dair Yönetmelik - Atıkların Yakılmasına İlişkin Yönetmelik -Atıksu Altyapı Ve Evsel Katı Atık Bertaraf Tesisleri Tarifelerinin Belirlenmesinde Uyulacak Usul Ve Esaslara İlişkin Yönetmelik TAŞINIM Atıkların Taşınımına İlişkin Taslak Yönetmelik

ATIK MEVZUATI-TEBLİĞLER Tanker Temizleme Tesisleri Tebliği (2009) Çevrenin Korunması Yönünden Kontrol Altında Tutulan Atıkların İthalatına Dair DTS Tebliği (2011/3) Çevrenin Korunması Yönünden Kontrol Altında Tutulan Metal Hurdalara İlişkin DTS Tebliği (2011/23) Pil ve Akümülatörlerin İthalat Denetimlerine Dair Dış Ticarette Standardizasyon Tebliği (2010/15) Tehlikesiz ve İnert Atıkların Geri Kazanımı Tebliği Atıkların Ek Yakıt Olarak Kullanılmasında Uyulacak Genel Kurallar Hakkında Tebliğ (2001-2005-2010) YÜRÜRLÜKTEN KALKTI (28.10.2010)

ATIK YÖNETİMİNE İLİŞKİN GENEL PRENSİPLER ÇEVRE KANUNUNDA ATIK YÖNETİMİNE İLİŞKİN GENEL PRENSİPLER Atıkların, çevreye zarar verecek şekilde, ilgili yönetmeliklerde belirlenen standartlara ve yöntemlere aykırı olarak doğrudan ve dolaylı biçimde alıcı ortama verilmesi yasaktır. (Madde 8) Kirleten öder (Madde 8)

ATIK YÖNETİMİNE İLİŞKİN GENEL PRENSİPLER Atık üreticileri atıklarını en az düzeye düşürmelidir. (Madde 11) Atıkların üretiminin/zararlarının önlenmesi/azaltılması Atıkların geri kazanılması Geri kazanılabilen atıkların kaynağında ayrı toplanması Geri kazanım imkânı olmayan atıklar, yönetmeliklerle belirlenen uygun yöntemlerle bertarafının sağlanması

Çevre Kanununca Alınması Gereken İzin ve Lisanslar Hakkında Yönetmelik ATIK YÖNETİMİNE İLİŞKİN GENEL PRENSİPLER Atık geri kazanım, geri dönüşüm ve bertaraf tesislerini kurmak ve işletmek isteyen gerçek ve/veya tüzel kişiler, Bakanlıktan lisans almakla yükümlüdür. (Madde 11) Çevre Kanununca Alınması Gereken İzin ve Lisanslar Hakkında Yönetmelik

ATIK YÖNETİMİNE İLİŞKİN GENEL PRENSİPLER Evsel atıklar hariç olmak üzere, atık taşıma ve/veya toplama işlerini yapan kurum veya kuruluşlar Bakanlıktan lisans almak zorundadır. (Madde 11) Bilgi verme ve bildirim yapma yükümlülüğü (Madde 12) Tehlikeli atıkların ithalatı yasaktır. (Madde 13)

ATIK YÖNETİMİNE İLİŞKİN GENEL PRENSİPLER Tehlikeli Maddeler İçin Yaptırılacak Zorunlu Sorumluluk Sigortalarına İlişkin Tarife ve Talimat (09/05/2010- 27576) Müteselsilen sorumluluk Tehlikeli atıkların; toplanması, taşınması, geçici ve ara depolanması, geri kazanımı, yeniden kullanılması bertarafı faaliyetlerinde bulunanlar, bu Kanun ile getirilen yükümlülükler açısından müteselsilen sorumludurlar. Malî Sorumluluk Sigortası Sorumlular bu Kanunda belirtilen meslekî faaliyetleri nedeniyle oluşacak bir kaza dolayısıyla üçüncü şahıslara verebilecekleri zararlara karşı tehlikeli kimyasal ve tehlikeli atık malî sorumluluk sigortası yaptırmak zorunda olup, faaliyetlerine başlamadan önce Bakanlıktan gerekli izni alırlar. (Madde 13)

YÖNETMELİK ATIK YÖNETİMİ GENEL ESASLARINA İLİŞKİN YÖNETMELİK Atık Çerçeve Direktifi (75/442/EEC,15/07/1975) Atık Direktifi (2006/12/EC, 05/04/2006) ATIK YÖNETİMİ GENEL ESASLARINA İLİŞKİN YÖNETMELİK 05.07.2008 tarih ve 26927 sayılı Resmi Gazete Atık Listesinin Oluşturulmasına Dair Komisyon Kararı (2000/532/EC, 03/05/2000)

ATIK YÖNETİMİ GENEL ESASLARINA İLİŞKİN YÖNETMELİK Amaç Atıkların oluşumlarından bertaraflarına kadar çevre ve insan sağlığına zarar vermeden yönetimlerinin sağlanmasına yönelik genel esasların belirlenmesi En öncelikli seçenek En son seçenek önleme tekrar kullanım azaltma geri dönüşüm enerji geri kazanımı bertaraf

YÖNETMELİĞİN KAPSAMI VE İSTİSNALARI Atmosfere salınan gaz atıklar, Radyoaktif atıklar, Taş ocağı faaliyetleri ile mineral kaynakların aranması, çıkarılması, işlenmesi ve depolanması sonucu oluşan atıklar, Hayvan kadavraları ile tarımsal atıklar, Sıvı haldeki atıklar hariç atık sular, Kullanım ömürleri bitmiş patlayıcılar ve atıkları EK-IV’de listesi verilen atıklar Exemption für domestic wastes does mean the exemption for the producers of domestic wastes (private households) but not other future owner of domestic wastes Clarification in the new draft for a Waste Framework Directive

YÜKÜMLÜLÜKLER VE MUAFİYET Kayıt tutma Atık üreten tesis ve işletmeler ile bertaraf ve geri kazanım işlemlerini yapan kişi, kurum ve kuruluşlar kayıt tutmakla yükümlüdürler. atık türü, atığın kod numarası, atık miktarı, atığın kaynağı, gönderildiği tesis, taşıma şekli, atığın EK-II A ve EK-II B’de belirtilen yöntemlere göre tabi tutulduğu işlemler yok Exemption für domestic wastes does mean the exemption for the producers of domestic wastes (private households) but not other future owner of domestic wastes Clarification in the new draft for a Waste Framework Directive

YÜKÜMLÜLÜKLER VE MUAFİYET Mali sorumluluk sigortası Tehlikeli atıkların toplanması, taşınması, geçici ve ara depolanması, geri kazanımı, yeniden kullanılması ve bertarafı faaliyetlerinde bulunanlar, faaliyetleri nedeniyle oluşacak bir kaza dolayısıyla üçüncü şahıslara ve çevreye verebilecekleri zararlara karşı tehlikeli atık malî sorumluluk sigortası yaptırmak zorundadırlar Tehlikeli Maddeler İçin Yaptırılacak Zorunlu Sorumluluk Sigortalarına İlişkin Tarife ve Talimat (09/05/2010- 27576) Tehlikeli atık dışındaki diğer atık türleri Exemption für domestic wastes does mean the exemption for the producers of domestic wastes (private households) but not other future owner of domestic wastes Clarification in the new draft for a Waste Framework Directive

( * ) işaretli olanlar tehlikeli atıktır, TEHLİKELİ ATIK KODLARI ( * ) işaretli olanlar tehlikeli atıktır, Tehlikeli atıklar, EK-III A’daki özelliklerden bir veya daha fazlasına sahiptirler, Atık Listesinde (M) işaretli atıklar tehlikeli olma olasılığı bulunan atıklardır. Değerlendirme EK-III A ve EK-III B’ye göre yapılır. Atık Listesinde (A) işaretli atıklar, EK-III B’de yer alan tehlikeli atık konsantrasyonuna bakılmaksızın tehlikeli atık sınıfına girer. 15

ATIK SINIFLANDIRMA HİYERARŞİSİ Evet Önceden yapılmış analiz var mı? Hayır Atığa ve içindeki maddelere ilişkin bilimsel veri var mı (MSDS gibi)? Evet Hayır Evet Fiziksel-Kimyasal Analiz Tehlikeli mi? Hayır Biyolojik Analiz

Atık Sınıflandırma Kılavuzu Atık Listesi Sınıflandırma Yöntemleri Sınıflandırma Hiyerarşisi Analizler Atık Bilgi Formları Sınıflandırmalar arası değişim tabloları

YAYIMLANAN KILAVUZ KİTAPÇIKLAR Sektörler: Döküm Deri Sektörü Galvanizasyon Metal İşleme Boya/Vernik Otomotiv Boya Üretim Atıkların sınır ötesi taşınımı Evimizdeki Tehlikeli Atıklar

TAKY-Atık Yönetim Planı Atıkların çevreyle uyumlu bir şekilde yönetimini sağlamak üzere hazırlanan kısa ve uzun vadeli program ve politikalardır. Atık Üreticileri, üç yıllık Atık Yönetim Planını hazırlayarak Valilikten onay alır. Mahalli İdareler, evlerden kaynaklanan tehlikeli atıkların yönetimine ilişkin planlarını Mahalli Çevre Kuruluna sunar. Valilik, atık üreticisinin ve belediyenin atık yönetim planlarını esas alan 3 yıllık “İl Tehlikeli Atık Yönetim Planını” hazırlayarak Bakanlığa sunar. Bakanlık, bölgesel atık yönetim planlarını hazırlar. http://atikyonetimi.cevreorman.gov.tr/

Geçici Depolama Geçici Depolama Nedir? Tehlikeli atıkların ara depolanması, geri kazanımı/bertarafı, tesis içinde tekrar kullanımı öncesinde geçici depolanması. Nerede Yapılır? Tesis sahası içinde, Üreticiye ait uygun bir alanda. İzin/Lisans Prosedürü? Atık üretimi ≤ 1000 kg/ay İzin almaksızın 180 gün depolanabilir Atık üretimi ≥1000 kg/ay Geçici Depolama İzni İÇOM (en fazla 6 ay süreyle atık depolanabilir)

Geçici Depolama Nasıl Olmalıdır? Atıklar tesis sahası içinde binalardan uzak olmalı, Beton saha üzerinde uluslar arası standartlardaki konteynırlarda, Konteynır üzerinde “tehlikeli atık” ibaresi, miktar, tarih yazılmalı, Konteynırlar kapalı olmalı, Reaksiyona girmeyecek şekilde depolanmalı.

TEHLİKELİ ATIK TAŞIMA ULUSAL ATIK TAŞIMA FORMU Tehlikeli atıklar Form 4 Nüshadan oluşur A, B, C, D E (Uluslar arası Taşıma için kullanılır) A ve C nüshaları 2şer adet Tehlikeli atıklar Lisanslı araçlarla taşınmak zorundadır. A B C D A C

Tehlikeli Atık Bertarafında Geri Kazanıma Öncelik Veriyoruz Lisanslı tesis sayısı-2010 Kapasite (ton/yıl) Geri Kazanım Tesisi Manisa Kula’da ve İstanbul Anadolu Yakasında 2 adet Entegre Tesis faaliyete geçmiştir. (Yakma üniteleri hariç) Ankara Sincan’daki entegre tesisin ise 2011 yılının ilk yarısında devreye girmesi planlanmaktadır. 2011 yılı içerisinde düzenli depolama kapasitesinin 405.000 ton/yıl artması öngörülmektedir.

NİHAİ BERTARAF - MEVCUT ve PLANLANAN TESİSLER 2009-2010 2003 2008 Yakma D. Depolama 7.750 ton/yıl 105.000 ton/yıl 6.084 ton/yıl 35.000 ton/yıl 160.000 ton/yıl 20.000 ton/yıl 200.000 ton/yıl 240.000 ton/yıl 100.000 ton/yıl 17.500 ton/yıl 11.000 ton/yıl 2003 2008 2009-2010 Yakma Tesis 1 3 4 D. Depolama 6

2011 2003 2003 Geri Kazanım 2011 Şubat Enerji Geri Kazanımı TEHLİKELİ ATIK GERİ KAZANIM VE ENERJİ GERİ KAZANIM TESİSLERİNİN DAĞILIMI 2011 2003 2003 Geri Kazanım 2011 Şubat Enerji Geri Kazanımı Tesis Sayısı 18 173* 30 * 22 adeti Atık yağ geri kazanım tesisi

Uygulamada Olan Sistemler Tehlikeli Atık Beyan Sistemi (TABS) TABS İzleme ve Kontrol Modülü ( Bakanlık ve İÇOM) Kütle Denge Sistemi (KDS) Tehlikeli atık beyanı için web adresi: http://cbs.cevreorman.gov.tr Ulaşılabilecek diğer adresler http://www.atikyonetimi.cevreorman.gov.tr http://www.cygm.gov.tr http://www.cevreorman.gov.tr Online işlemler bölümü

TEHLİKELİ ATIK BEYAN SİSTEMİ - TABS TOPLANAN VERİLER: Firmaya ilişkin: Ad – Adres - İletişim bilgileri Sorumlu personel bilgileri - Personel sayısı Sektör bilgileri- NACE Rev.2 Atıklara ilişkin olarak; Atık kodu (6 haneli) Atık yağ ise kategorisi Atık miktarı Ölçü birimi İşlemin nerede yapıldığı (Tesis içi- Tesis Dışı- Stok – İhracat) Geri kazanım /bertaraf yöntemi (R ve D kodları) Geri kazanım /bertaraf tesisi bilgisi   2010 YILI ATIKLARI OCAK-MART 2011’DE BEYAN EDİLECEKTİR http://cbs.cevreorman.gov.tr

ATIK BEYAN FORMU İZLEME VE KONTROL MODÜLÜ TABS’tan gelen verilerin doğruluğunun test edilmesi varsa hataların düzeltilmesi ve nihai verilerden standart ve dinamik raporların oluşturulması amacıyla geliştirilmiştir. İl Çevre ve Orman Müdürlüklerince sisteme yaklaşık 15.600 firmanın beyan girişi yapmaları sağlanmıştır.   2006 2007 2008 2009 2010 yılında hata bildirimi yapılan tesis sayısı 12.116 TABS Kullanan Firma Sayısı 600 6.500 11.450 15.600 ÇOB Çevre Bilgi Sistemine kayıtlı firma sayısı 20.000

MoTAT- Mobil Tehlikeli Atık Takip Sistemi NASIL TAKİP EDİLECEK??

MoTAT- Mobil Tehlikeli Atık Takip Sistemi NE İLE TAKİP EDİLECEK?? Veri Giriş Paneli

HANGİ BİLGİLERE ULAŞILACAK?? MoTAT- Mobil Tehlikeli Atık Takip Sistemi HANGİ BİLGİLERE ULAŞILACAK?? FORM NUMARASI ATIK ÜRETİCİSİ VERGİ NUMARASI ATIK KODU ATIK MİKTARI TAŞIYICI LİSANS NUMARASI GİDECEĞİ GERİ KAZANIM/BERTARAF TESİSİNİN LİSANS NUMARASI UATF ÜZERİNDE KAYITLI DİĞER BİLGİLER ( H KODU, FİZİKSE DURUM VS.)

AMBALAJ ATIKLARI Yönetmelikte tanımlanan ekonomik işletmeler; Ambalaj üreticileri Internet erişim şifresi ile kod numarası almak Ek-4 Ambalaj Üreticisi Müracaat Formu’nu doldurmak ve Ek-4 bildirimini şubat ayının sonuna kadar İl Müdürlüğüne göndermek Ürettikleri ambalajları ambalajlı olarak satışa sunuluyorsa (koli, shring, PP çuval) Ek-5 Piyasaya Süren Müracaat Formu’nu doldurmak Piyasaya sürenler Internet erişim şifresi ile kod numarası almak Ek-5 Piyasaya Süren Müracaat Formu’nu doldurmak Ek-5 bildirimini şubat ayının sonuna kadar il müdürlüğüne göndermek

Ambalaj Atığı Yönetiminde Kaynakta Ayırma 283 Belediyede 36 milyon kişinin ambalaj atığı kaynağında ayrı toplanıyor. Kırklareli Edirne Çanakkale Tekirdağ İstanbul Balıkesir Bursa Kocaeli Düzce Sakarya Bartın Kastamonu Sinop Bolu Mardin Eskişehir Ankara Kırıkkale Çankırı Çorum Kütahya Manisa İzmir Aydın Uşak Afyonkarahisar Denizli Muğla Burdur Isparta Antalya Konya Karaman İçel Kırşehir Yozgat Aksaray Nevşehir Kayseri Niğde Adana Hatay Gaziantep Kahramanmaraş Sivas Samsun Amasya Tokat Ordu Giresun Gümüşhane Bayburt Trabzon Rize Artvin Ardahan Erzincan Tunceli Malatya Elazığ Adıyaman Şanlıurfa Diyarbakır Şırnak Hakkari Van Siirt Bitlis Muş Bingöl Erzurum Kars Iğdır Ağrı Zonguldak Bilecik Karabük 2 1 1 39 1 9 17 3 10 1 4 11 1 Yalova 8 17 3 4 2 15 4 24 1 1 5 12 1 2 3 1 2 5 7 2 1 5 5 1 Osmaniye 1 29 4 16 3

2003 yılında 28 olan lisanslı toplama ayırma ve geri dönüşüm tesisi sayısı 2011 yılında 429’ye ulaşmıştır. (2003-Ocak 2011) 34

ATIK YAĞLAR Sanayiciler, Tesislerinden kaynaklanan atık yağ miktarını en az düzeye indirecek tedbirleri almakla, Tesislerinden kaynaklanan atık yağların analizini Yönetmeliğin EK-1 listesinde verilen parametrelere göre Bakanlık tarafından yetkilendirilmiş bir laboratuarda yaptırarak atık yağlarının kategorisini belirlemekle, Yönetmelik EK-2’deki Atık Yağ Beyan Formunu doldurarak takip eden bir sonraki yılın Şubat ayı sonuna kadar İÇOM’a göndermekle, Atık yağların lisans almış taşıyıcılar vasıtasıyla taşınarak, kategorilerine uygun lisanslı işleme ve bertaraf tesislerine gönderilmesini sağlamakla yükümlüdür.

Atık Yağlar MEVCUT DURUM / UYGULAMALAR Atık Yağların Kontrolü Yönetmelik revizyonu tamamlanarak 30.07.2008 tarihinde yayımlanmıştır. Motor Yağlarının Toplanması için PETDER (Petrol Sanayi Derneği) yetkilendirilmiştir. Atık yağ geri kazanım tesislerinin teknik yeterliliğini gösteren proje onayı için denetçi grubu tarafından kullanılacak denetçi el kitapçığı bastırılmıştır.   2008 2009 2010 Lisanslı geri kazanım tesisi (adet) 21 23 Geri Kazanılan Atık Yağ Miktarı (Ton) 16560 28.000 4.850 Elde edilen ürün miktarı (Ton) 10440 16500 2500 HEDEFLER: Atık yağlardan baz yağı üretilmesi konusunda 2011 yılında Yönetmelik değişikliği yapılması hedeflenmektedir. AB’YE TAM UYUM: 30.07.2008.

Atık Pil ve Akümülatörler MEVCUT DURUM / UYGULAMALAR Atık Pil ve Akümülatörlerin Kontrolü Yönetmeliği 31.08.2004 tarihli ve 25569 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak 01.01.2005 yürürlüğe girmiştir. Yönetmelikle getirilen üretici sorumluluğu ilkesinden hareketle pil konusunda Taşınabilir Pil Üretici ve İthalatçıları Derneği-TAP, akümülatör konusunda ise “AKÜDER” Akümülatör ve Geri Kazanım Sanayicileri Derneği” ve TÜMAKÜDER Tüm Akü İthalatçıları ve Üreticileri Derneği Bakanlık tarafından yetkilendirilmiştir Atık akümülatör konusunda 17 adet geri kazanım tesisi lisanslandırılmıştır. Kaynakta ayrı toplanan atık pillerden Ni-Cd, Ni-Mh ve Li-İ piller geri kazanım amaçlı yurtdışına gönderilmekte, diğer piller ise düzenli depolama sahalarında atık piller için dizayn edilmiş depolarda bertaraf edilmektedir. HEDEFLER Uygulamadan kaynaklanan sorunların giderilmesi için Yönetmelik değişikliği yapılacak, ayrıca 2012 yılı sonuna kadar pil geri kazanım tesisi kurulması sağlanacaktır. AB’YE TAM UYUM: 2013

ATIK PİL VE AKÜMÜLATÖRLER Pil ve akümülatör üretenler ile piyasaya sürenler, Yönetmeliğe uygun şartlarda toplanmasını, taşınmasını ve bertarafını sağlamak ve bu amaçla yapılacak harcamaları karşılamakla yükümlüdürler. Pil ve akümülatör üreticileri ve ithalatçıları “kota uygulaması” ve “depozito uygulaması” sistemlerine tabidir. Pil üretiminde kurşun, cıva ve kadmiyum kullanımına kısıtlamalar getirilmiştir. Pil ve akümülatör ürünleri Türk Standartlarına uygun olarak etiketlenmek ve işaretlenmek zorundadır. Atık pil ihracatında Bakanlıktan onay alınır. Zararlı maddeleri içeren pilleri üretmemekle veya ithal etmemekle, ürettikleri veya ithal ettikleri pildeki zararlı madde miktarını en az düzeye indirecek tedbirleri almakla yükümlüdür. Pil ve akümülatörlerin ithalatı esnasında Bakanlığımızdan alınacak Çevre Uyum Belgesi bulundurulması zorunludur.

Atık Pil Toplama Miktarında Önemli Artış Sağladık TON Belediyeler, okullar, marketler, oteller, sağlık kuruluşları ve her seviyede iştirakçiyle atık pil toplama oranını 2009 yılında % 50, 2010 yılında %20 artırdık.

Toplanan kullanılmış kızartmalık yağ miktarı (ton) Bitkisel Atık Yağlar MEVCUT DURUM / UYGULAMALAR Bitkisel Atık Yağların Kontrolü Yönetmeliği 19.04.2005 tarih ve 25791 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Bakanlığımızca lisanslandırılan 23 adet bitkisel atık yağ geri kazanım tesisi bulunmaktadır. Atık kızartmalık yağlardan biyodizel üretiminin desteklenmesi için ÖTV muafiyeti getirilmesi konusunda Maliye Bakanlığı nezdinde girişimde bulunulmuştur. Denetim kabiliyetinin arttırılması amacıyla 62 belediyeye yetki devri yapılmıştır. Toplanan kullanılmış kızartmalık yağ miktarı (ton) Üretici sorumluluğu kapsamında imzalanan protokol çerçevesinde Bitkisel Yağ Sanayicileri Derneği tarafından Bitkisel Atık Yağ Toplama Makinesi yaptırılmıştır. HEDEFLER: Atık yağların üretici sorumluluğu kapsamında toplanmasına yönelik Yönetmelik değişikliği yapılacak.

BİTKİSEL ATIK YAĞLAR Yemeklik Bitkisel Yağ Üreticileri ; - Kızartmalık yağ ambalajlarının etiketlerinde Yönetmelikte tanımlanan çevre bilgisine yer vermek, - Piyasaya sürülen kızartmalık yağ miktarlarını yıllık olarak Bakanlığa bildirmek, - Prosesten kaynaklanan atık yağları (soap-stock, tank dibi tortu, yağlı toprak, yağ tutuculardan kaynaklanan yağlar) taşıma lisanslı araçlarla geri kazanım veya bertaraf tesisine göndermek, - Kullanılmış kızartmalık yağların düzenli olarak toplanması amacıyla halkın eğitimi ve bilinçlendirilmesine yönelik çalışmaları desteklemekle yükümlüdür. Atık Bitkisel Yağ Üreticileri; - Mutfaklarından kaynaklanan kullanılmış kızartmalık yağları diğer atık madde ve çöplerden ayrı olarak biriktirmek ve bunları lisanslı taşıyıcılarla lisanslı geri kazanım veya bertaraf tesislerine göndermekle yükümlüdür.

Elektrikli ve Elektronik Eşyalarda Bazı Zararlı Maddelerin Kullanımının Sınırlandırılması MEVCUT DURUM / UYGULAMALAR Elektrikli ve Elektronik Eşyalarda Bazı Zararlı Maddelerin Kullanımının Sınırlandırılmasına Dair Yönetmelik 30.05.2008 tarih ve 26891 sayılı Resmi Gazetede yayımlanmış olup 30.05.2009 tarihinde de yürürlüğe girmiştir. Yönetmeliğe göre elektrikli ve elektronik eşyalarda kurşun (Pb), cıva (Hg), artı altı değerlikli krom (Cr6+), polibromürlü bifeniller (PBB) ve polibromürlü difenil eterler (PBDE) ile kadmiyum (Cd) kullanımı istisnalar dışında yasaktır. Bu yasakla ilgili olarak üreticiler her yıl Bakanlığa uygunluk beyan formu vermekle yükümlüdür. HEDEFLER Yönetmelikle kayıt dışının önüne geçilerek tüm üreticilerin kaydının sağlanması, Piyasa Gözetimi ve Denetimine geçilmesi hedeflenmektedir. AB’YE TAM UYUM: 30.05. 2010

Atık Elektrikli ve Elektronik Eşyalar MEVCUT DURUM / UYGULAMALAR 2002/96/EC (Atık Elektrikli ve Elektronik Eşyalar) sayılı Direktif kapsamında Atık Elektrikli ve Elektronik Eşyaların Kontrolüne ilişkin Yönetmelik Taslağı hazırlanmış olup, kurum ve kuruluşlar dan gelen görüşler değerlendirilmektedir. Yönetmeliğin yürürlüğe girmesiyle beraber elektrikli ve elektronik eşya atıklarının toplanması, işlenmesi, geri kazanımı ve bertarafı üretici sorumluluğu altında gerçekleştirilecektir. Ülkemizde kayıtlı 12 adet elektronik atık geri kazanım tesisi bulunmaktadır. Bu tesislerde atıklar çevre mevzuatına uygun olarak parçalanmakta ve demir, bakır, alüminyum, krom, pirinç, plastik, karton gibi malzemeler geri kazanılmaktadır. 2009 yılı itibariyle yaklaşık 4.000 ton elektrikli ve elektronik atığın geri kazanımı sağlanmıştır. HEDEFLER Yönetmeliğin 2011 yılı ilk çeyreği itibariyle tamamlanması hedeflenmektedir. AB’YE TAM UYUM: 2018

Ömrünü Tamamlamış Lastikler MEVCUT DURUM / UYGULAMALAR Ömrünü Tamamlamış Lastiklerin Kontrolü Yönetmeliği 25 Kasım 2006 tarih ve 26357 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Yönetmelik gereği Lastik üreticisi, araçlarda kullanılmaz hale gelmiş atık lastiklerin toplanarak geri kazanımına gönderilmesinden sorumludur. 06.06.2009 tarihinde lastik üreticilerinin bir araya gelerek Lastik Sanayicileri Derneği LASDER kurularak atık lastiklerin toplama yükümlülüğünü üzerine almıştır. 2007-2010(Ekim) tarihine kadar toplam 12 tesise lisans verilmiştir. HEDEFLER Lastiklerin piroliz yöntemiyle geri kazanımının sağlanması amacıyla teknik esaslar belirlenecek, bununla ilgili Maliye Bakanlığı ve EPDK ile görüşmeler tamamlanacaktır.

PCB/PCT MEVCUT DURUM / UYGULAMALAR ÖZEL İHTİSAS KOMİSYONU Poliklorlu Bifenil Ve Poliklorlu Terfenillerin Kontrolü Hakkında Yönetmelik 27.12.2007 tarihli 26739 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. “Özel Atık Enformasyon Sisteminin Kurulması Projesi” kapsamında hazırlanan PCB elektronik veri tabanı Bilgi İşlem Dairesine teslim edilmiştir. Yönetmeliğe göre Kullanılmış PCB, PCB içeren madde ve ekipmanları elinde bulunduranlar Bakanlık envanterine kayıt yaptırmak ve ekipmanlarını yönetmelikte yer alan etiket örneğine göre etiketlemek zorundadır. Böylece envantere kayıt ettirilen PCB içeren madde ve ekipmanların 2025 yılına kadar arındırma ve bertarafı sağlanmış olacaktır. ÖZEL İHTİSAS KOMİSYONU PCB Ulusal Eylem Planının Hazırlanması için Özel İhtisas Komisyonu kurulmuştur (28.01.2009). -Prof. Dr. İsmet ÇOK (Ankara Üniversitesi) -Doç. Dr. İpek İMAMOĞLU (ODTÜ) HEDEFLER Hazırlanan Envanter programı ile öncelikli sektörlerde envanter oluşturulmasına başlanılacak AB’YE TAM UYUM: 31.12. 2025

POLİKLORLU BİFENİL VE POLİKLORLU TERFENİLLER (PCB/PCT) Kullanılmış PCB, PCB içeren madde ve ekipmanları elinde bulunduranlar; Bakanlığa bildirimde bulunmak, Bakanlıktan envanter kayıt numarası almakla, Arındırma ve/veya bertaraf işleminden sonra envanter bilgilerindeki değişiklikleri PCB envanter formu kullanarak Bakanlığa bildirmekle, PCB analizlerini yaptırmakla, Etiketleme yapmak veya yaptırmakla, Geçici depolama alanlarında gerekli hususları uygulamakla, Kurallara uygun olarak taşıma yapmakla, Tehlikelere karşı PCB’li ortamlarda gerekli önlemleri almakla, Arındırma ve/veya bertaraf işlemlerini yönetmeliğe uygun olarak yapmak veya yaptırmakla, En geç 2025 yılı sonuna kadar PCB’li madde ve ekipmanların bertarafını sağlamakla yükümlüdür.

Ömrünü Tamamlamış Araçlar MEVCUT DURUM / UYGULAMALAR Ömrünü Tamamlamış Araçların Kontrolü Hakkında Yönetmelik 30.12.2009 tarih ve 27448 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmıştır. Yeni üretilecek araçlarda kurşun (Pb), cıva (Hg), artı altı değerlikli krom (Cr6+) ve kadmiyum (Cd) kullanılması istisnalar dışında yasaktır. Üreticilerin ömrünü tamamlamış araçları bedelsiz geri alma zorunluluğu bulunmaktadır. Emniyet Genel Müdürlüğü ile çevresel açıdan uygun bir hurda araç kayıttan düşme sistemi geliştirilmiştir. HEDEFLER: Tüm hurda araçların kayıt altına alınarak, belirlenen oranlarda arındırma, geri dönüşüm ve bertarafının sağlanması. AB’YE TAM UYUM: 01.01.2014

http://atikyonetimi.cevreorman.gov.tr

Organize Sanayi Bölgelerinde Entegre Atık Yönetimi Hava, su, toprak ve gürültü kirliliği gibi çevreye verilecek olası zararların en aza indirilmesi açısından uygun bir model: OSB’ler. OSB’lerin kuruluşları itibariyle merkezi bir idari yapıları bulunduğundan bu avantajlarını kullanarak çevre yönetim sistemlerine bağlı olarak bütüncül bir atık yönetim sistemlerini oluşturmaları önem arz etmektedir. OSB Yönetimlerince tüm faaliyet sahiplerini kapsayacak şekilde tehlikeli, tehlikesiz, ambalaj ve evsel atıkların ayrı olarak toplanacağı bir toplama sisteminin oluşturulması tercih edilmelidir. Tesislerden kaynaklanan geri kazanılabilecek atıkların etkin bir şekilde değerlendirilmesi için ön işlem faaliyetlerini de içeren geri kazanım veya ara depolama tesisleri kurulması tercih edilmelidir.

Organize Sanayi Bölgeleri Atıksu Arıtma Tesislerinden Kaynaklanan Arıtma Çamurlarının Yönetimi OSB merkezi atıksu arıtma tesisleri ile OSB’de faaliyet gösteren sanayi tesislerine ait münferit atıksu arıtma tesislerinden kaynaklanan arıtma çamurlarının; maddesel geri kazanım, çimento tesislerinde enerji geri kazanımı, düzenli depolama tesislerinde depolanması, yakma tesislerinde yakılması veya uygun ise toprakta kullanılması şekillerinde yönetimi sağlanabilir. Ancak bu yönetim Bakanlığımızın bölgesel planları ile uyumlu olmalıdır.

Detaylı ve Güncel Bilgi: İLGİNİZE TEŞEKKÜRLER Detaylı ve Güncel Bilgi: http://atikyonetimi.cevreorman.gov.tr