Nüfusun Yaşlanması Çalışma Grubu Dr. Şebnem BEŞE CANPOLAT Nüfusbilim Derneği Paylaşım Toplantısı 05.12.2009 sebnemcanpolat@gmail.com http://www.nd.org.tr

Sunumun içeriği Çalışma grubunun amacı ve çalışma biçimi Durum analiz raporunun içeriği Yaşlı nüfusun demografik özellikleri Nüfusun yaşlanması ve etkilediği sektörler Sağlık Sosyal güvenlik Sosyal hizmetler Politika önerileri Gelecek dönemdeki faaliyetler ???

Çalışma grubunun amacı ve çalışma biçimi Nüfusun yaşlanması konusunda duyarlılığı arttırmak Bu alanda araştırma projelerinin gerçekleştirilmesi Basın bildirilerinin hazırlanması Uluslararası gündemi takip etmek ve dernek üyelerini bilgilendirmek

Çalışma Biçimi Çekirdek grup Dr. Şebnem Canpolat Dr. Yusuf Yüksel Dr. Yadigar Coşkun Yaşlanma konusunda çalışan veya bu alanda uzman kişiler

Hedeflenen faaliyetler Durum analiz raporunun oluşturulması Ulusal ve uluslararası gündemin takip edilmesi

Raporun içeriği Neden yaşlılık ???? Mutlak sayı olarak yaşlı nüfusun fazla olması Gelişmekte olan ülkelerde nüfusun yaşlanma sürecinin hızlı olması Gelişmekte olan ülkelerde kalkınma düzeyine ulaşmadan yaşlanmanın başlaması Türkiye’nin en hızlı yaşlanan ülkelerden biri olması

Raporun içeriği- Yaşlı Nüfusa ait Temel Demografik Göstergeler Türkiye’de toplam nüfusun %7’sini 65 ve daha yukarı yaştaki nüfus oluşturmaktadır (TNSA-2008) Kırda toplam nüfus içindeki yaşlı nüfus oranı fazladır. Yaş grubu Kent Kır Toplam 65+ 5.5 10.1 6.8

Yaşlı Nüfusa ait Temel Demografik Göstergeler (devam) Türkiye’deki yaşlı nüfusun %54’ünü kadın nüfus oluşturmaktadır. Yaşlı nüfusun en yoğun yaşadığı bölge Batı ve ikinci olarak da Orta Anadolu Bölgeleridir (TNSA-2003). Yaşlı nüfusun toplam nüfus içindeki oranı bölge ayrımında incelendiğinde en fazla yaşlı nüfusa sahip bölgenin yaklaşık 11% ile Kuzey Anadolu Bölgesi, en genç bölgenin ise 5% ile Doğu Anadolu Bölgesi olduğu görülmektedir.

Yaşlı Nüfusa ait Temel Demografik Göstergeler (devam) Nüfusun geneli ile karşılaştırıldığında yaşlı nüfusun eğitim düzeyi oldukça düşüktür. 65+ yaştaki kadın nüfusun %83’ü hiçbir öğrenim kurumuna devam etmemiş ya da ilkokulu bitirmemiştir. Oysa, erkeklerde bu oran %53’tür. Dört erkek yaşlıdan biri okuma yazma bilmez iken, dört kadın yaşlı kadından üçü okuma yazma bilmemektedir.

Yaşlı Nüfusa ait Temel Demografik Göstergeler (devam) Evli yaşlı erkek nüfus oranı kadın nüfusun oranının iki katı iken, dul kadın nüfusun oranı erkek nüfusun oranının dört katıdır. Yaş ilerledikçe hem erkek hem de kadın nüfusta medeni durumu dul olanların oranında artış göstermektedir.

Yaşlı Nüfusa ait Temel Demografik Göstergeler (devam) 2003 TNSA verilerinin analizi sonucunda her beş yaşlıdan birinin herhangi bir sağlık sigortası bulunmadığı tespit edilmiştir. Beş yaşlı erkekten birinin herhangi bir sağlık sigortası yok iken, dört yaşlı kadından birinin sağlık sigortası yoktur. 65 yaş ve üzeri nüfusun %31’inin herhangi bir geliri bulunmamaktadır (2003-TNSA).

Raporun içeriği (3) Nüfusun yaşlanması ve etkili olduğu sektörler Sağlık sektörü Sosyal güvenlik Sosyal hizmetler

Sağlık sektörü Sağlık hizmeti talebinin sürekli olarak artması Talebin niteliğinin değişmesi artan kronik hastalıklar, Alzeheimer, kanser ve osteoporosis Sağlık harcamalarının artması

Nüfusun yaşlanması ve sosyal güvenlik yaşlanma eğilimi ile birlikte yaş bağımlılık oranlarının yükselmesi sosyal güvenliğin finansmanında ciddi sorunlar Sosyal güvenlik kurumlarının giderinde artma Sosyal güvenlik kurumlarının gelirinde azalma

Nüfusun yaşlanması ve sosyal güvenlik-2 2020 yılına kadar toplam bağımlılık oranı sürekli olarak azalacak ve 2020 yılından sonra artmaya başlayacaktır. Bu dönem, büyüme hızının ve toplumsal tasarrufların yükselmesi, dolayısıyla sosyal güvenlik kurumlarının fon birikimi sağlaması gereken bir dönemdir. Yaşlanma hızı !!!

Nüfusun yaşlanması ve sosyal hizmetler Yetersiz huzurevi sayısı Yaşlı bakım elemanı yetiştiren eğitim kurumu olmaması Bu alanda görev yapacak nitelikli ara insan gücünün yetiştirilmesi

Nüfusbilim Derneği & Nüfusun Yaşlanması Başlığı Temel sorunlar nelerdir? Derneğimiz çalışma / ilgi alanına giren temel sorunlarla ilgili olarak neler yapabilir?