TÜBİTAK – TEYDEB AR-GE DESTEK PROGRAMLARI Prof. Dr. Reşat ÖZCAN Bursa Orhangazi Üniversitesi

DESTEK PROGRAMLARI Endüstriyel araştırma ve teknoloji geliştirmeyi ve yenilikçiliği geliştirmek, özendirmek, izlemek ve üniversite-sanayi ilişkilerini gerçekleştirmek TÜBİTAK’ın ana hedeflerindendir. Bu hedef doğrultusunda Teknoloji ve Yenilik Destek Programları Başkanlığı (TEYDEB), Ülkemizde yerleşik tüm kuruluşların araştırma ve teknoloji geliştirme faaliyetlerini destekleyerek çağımızın en önemli ekonomik gelişme kaynağı olan teknolojinin toplumsal faydaya dönüşmesi sürecine katkıda bulunur.

SANAYİ AR-GE PROJE DESTEKLERİ Ülkemiz sanayi kuruluşlarının Ar-Ge’ye daha fazla kaynak ayırmasını özendirmek, sanayi kuruluşlarının kendi arasında ve üniversitelerle daha yakın işbirlikleri ve ortaklıklar sağlamasını teşvik etmek amacıyla TÜBİTAK Yenilik ve Destek Programları Başkanlığı (TEYDEB) tarafından destek programları yürütülmektedir.

1507 KOBİ AR-GE BAŞLANGIÇ DESTEK PROGRAMI KOBİ’lerin verimliliklerini artırmak, Katma değer içindeki paylarını artırmak, Uluslararası rekabet güçlerinin artırmak.

1507 KOBİ AR-GE BAŞLANGIÇ DESTEK PROGRAMI Yeni bir ürün üretilmesi, Mevcut bir ürünün geliştirilmesi, iyileştirilmesi, Ürün kalitesi veya standardının yükseltilmesi, Maliyet düşürücü nitelikte yeni tekniklerin, yeni üretim teknolojilerinin geliştirilmesi

1507 KOBİ AR-GE BAŞLANGIÇ DESTEK PROGRAMI Sadece KOBİ’ler desteklenmektedir. Proje bütçesi en fazla 500.000 TL olmalıdır. Proje süresi en fazla 18 ay ile sınırlıdır. KOBİ’ler tarafından yapılan ilk 3 proje desteklenmektedir. Üç projeye ilave olarak, ortaklı proje başvurusu yapılması koşuluyla 2 proje daha bu programda desteklenebilmektedir. Destek oranı her dönem için sabit olup %75’tir.

1507 KOBİ AR-GE BAŞLANGIÇ DESTEK PROGRAMI Teknoloji ve yenilik kapasitelerini geliştirilerek daha rekabetçi olmaları, Sistematik proje yapabilmeleri, Katma değeri yüksek ürün geliştirebilmeleri, kurumsal araştırma ve teknoloji geliştirme kültürüne sahip olmaları, Ulusal ve uluslararası destek programlarında daha etkin yer almaları hedeflenmektedir.

1507 KOBİ AR-GE BAŞLANGIÇ DESTEK PROGRAMI Yılın 365 Günü Başvuru Yapılabilmektedir. Proje Kapsamına Göre 2-3 Hakem Görevlendirilmektedir. Yürütme Komitesi Tarafından Projenin Desteklenip Desteklenmeyeceği Kararlaştırılmaktadır. Desteklenen Projeler İçin Yılda İki Defa Dönem Raporu Hazırlanmaktadır.

1507 KOBİ AR-GE BAŞLANGIÇ DESTEK PROGRAMI Desteklenen Ar-Ge aşamaları Destek sağlanacak projelerin: a) Kavram geliştirme, b) Teknolojik/teknik ve ekonomik yapılabilirlik etüdü, c) Geliştirilen kavramdan tasarıma geçiş sürecinde yer alan laboratuvar ve benzeri çalışmalar, d) Tasarım, tasarım uygulama ve tasarım doğrulama çalışmaları, e) Prototip üretimi, f) Pilot tesisin kurulması, g) Deneme üretimi ve tip testlerinin yapılması, h) Saha testlerinde karşılaşılan tasarım kaynaklı sorunların çözümü faaliyetleri

1507 KOBİ AR-GE BAŞLANGIÇ DESTEK PROGRAMI Üretim veya üretim altyapısına yönelik yatırım ağırlıklı (tesis ve tezgah alımı içeren) projeler desteklenmez Ar-Ge içeriği bulunmayan faaliyetlerini içeren projeler, programın amaçlarına uygun olmadığı için desteklenmez.

1501 SANAYİ AR-GE PROJELERİ DESTEKLEME PROGRAMI Yürütülen programın amacı, sanayi kuruluşlarının Ar-Ge Projelerine %60’a varan oranlarda hibe şeklinde destek sağlamaktır. İşletmelerin verimliliklerini artırmak, Katma değer içindeki paylarını artırmak, Uluslararası rekabet güçlerinin artırmak.

1501 SANAYİ AR-GE PROJELERİ DESTEKLEME PROGRAMI Programda Ar-Ge projelerine sağlanacak desteklerin, ülkemizdeki teknik yeterliliğin ve bilgi birikiminin artırılması, kalite anlayışının yerleştirilmesi ve özgün teknolojilerin geliştirilmesinde ivme kazandırıcı ve yönlendirici bir etken olması hedeflenmektedir.

1501 SANAYİ AR-GE PROJELERİ DESTEKLEME PROGRAMI Bu programla projelerin finansman riskinin paylaşılması ile birlikte kuruluşlara aşağıdaki kazanımları sağlaması beklenmektedir: Ar-Ge kültürü ve Ar-Ge yapılanmasının oluşması, Proje ve kaynak yönetimi yeteneğinin kazanılması, Bilgi kazanımlarının dokümante edilerek kalıcılığının ve sürekliliğinin sağlanması, Üniversite-sanayi işbirliğinin oluşturulması, Yenilikçi ürün ve teknoloji geliştirme yönünde yetkinliğin sağlanması, Nitelikli işgücü istihdamının artırılması, Ar-Ge yapabilmenin ve başarabilmenin verdiği moral ve özgüven, Ticari başarı, Yurtiçi ve yurtdışı yeni işbirliği ve açılım olanakları.

1501 SANAYİ AR-GE PROJELERİ DESTEKLEME PROGRAMI Destek süresi proje bazında en fazla otuz altı (36) aydır. Proje Bütçesinin Üst Sınırı Yoktur. Başvuruda bulunan kuruluşların sektör ve ölçeğine bakılmaksızın, temel destek oranı yüzde kırk (%40)’tır. Toplam destek oranı; temel destek oranı ve diğer ilave desteklerle beraber en fazla yüzde altmış (%60) olur.

1501 SANAYİ AR-GE PROJELERİ DESTEKLEME PROGRAMI Ortak başvurulan ve yürütülen projeler için her bir kuruluşun temel destek oranı %25 oranında artırılır. Temel destek oranı, aşağıda gösterilen şartlarda artırılır: Ar-Ge Gideri /Toplam Net Satış Hâsılatı ile uygulanacak artış oranı 1) Sıfırdan büyük ve %1’den küçük ise %12,5 artış oranı, 2) %1’e eşit veya büyük ve %2’den küçük ise %18,75 artış oranı, 3) %2’ye eşit veya daha büyük ise %25 artış oranı.

1501 SANAYİ AR-GE PROJELERİ DESTEKLEME PROGRAMI Personel harcamaları, büyük işletmelerin projelerinde %60, orta ölçekli KOBİ niteliğindeki işletmelerin projelerinde %75, mikro ve küçük ölçekli KOBİ niteliğindeki işletmelerin projelerinde ise %90 oranında destek kapsamına alınır. Projenin Ar-Ge faaliyetinde doktoralı araştırmacı istihdam edilmesi durumunda ise bu personele ilişkin harcamanın %100’ü destek kapsamına alınır.

1501 SANAYİ AR-GE PROJELERİ DESTEKLEME PROGRAMI Kuruluşun belirli bir proje bazında Türkiye’deki bir üniversiteden, kamu araştırma merkez ve enstitülerinden veya üniversitelerdeki öğretim elemanlarından üniversite döner sermayesi üzerinden veya Teknoloji Geliştirme Bölgelerinde yerleşik şirketler üzerinden projedeki Ar-Ge çalışması ile ilişkili danışmanlık, test, deney, analiz vb hizmet alımları için sağlanan destek oranı %100 oranında arttırılır. Öncelikli alanlardaki projeler için sağlanan temel destek oranı %25 oranında artırılır.

1501 SANAYİ AR-GE PROJELERİ DESTEKLEME PROGRAMI Desteklenen Ar-Ge aşamaları a) Kavram geliştirme, b) Teknolojik/teknik ve ekonomik yapılabilirlik etüdü, c) Geliştirilen kavramdan tasarıma geçiş sürecinde yer alan laboratuar ve benzeri çalışmalar, d) Tasarım, tasarım uygulama ve tasarım doğrulama çalışmaları, e) Prototip üretimi, f) Pilot tesisin kurulması, g) Deneme üretimi ve tip testlerinin yapılması, h) Saha testlerinde karşılaşılan tasarım kaynaklı sorunların çözümü faaliyetleri aşamalarından tamamını veya bir kısmını içermesi beklenir.

1501 SANAYİ AR-GE PROJELERİ DESTEKLEME PROGRAMI Üretim veya üretim altyapısına yönelik yatırım ağırlıklı projeler (tesis ve tezgah alımı içeren) ile Ar-Ge içeriği bulunmayan faaliyetleri içeren projeler, programın amaçlarına uygun olmadığı için desteklenmez.

1505 – Üniversite –Sanayi İşbirliği Destek Programı Bu programla, üniversite/kamu araştırma merkez ve enstitülerindeki bilgi birikimi ve teknolojinin, Türkiye’de yerleşik ve proje sonuçlarını Türkiye’de uygulamayı taahhüt eden kuruluşların ihtiyaçları doğrultusunda, ürüne ya da sürece dönüştürülerek sanayiye aktarılması yoluyla ticarileştirilmesine katkı sağlamak amaçlanmıştır.

1505 – Üniversite –Sanayi İşbirliği Destek Programı Müşteri Kuruluş olarak anılan özel sektör kuruluşu ve Yürütücü Kuruluş olarak anılan üniversite ya da kamu araştırma merkez ve enstitüsü bir İşbirliği Sözleşmesi imzalayacaktır. Bu sözleşme çerçevesinde Yürütücü Kuruluş tarafından yapılacak aşağıdaki faaliyetleri içeren proje TÜBİTAK ve Müşteri Kuruluş tarafından finanse edilecektir: Yeni bir ürün üretilmesi, Mevcut bir ürünün geliştirilmesi, iyileştirilmesi, Ürün kalitesi veya standardının yükseltilmesi Maliyet düşürücü nitelikte yeni tekniklerin, yeni üretim teknolojilerinin geliştirilmesi

1505 – Üniversite –Sanayi İşbirliği Destek Programı Programa, Müşteri Kuruluş ve Yürütücü Kuruluş ortak başvuru yapabilecektir. 1 milyon TL’ye kadar olan proje bütçesi desteklenebilecektir. Azami destek süresi 24 aydır. TÜBİTAK’ın karşılayacağı bütçe oranı, Müşteri Kuruluş KOBİ ise proje bütçesinin %75’i, Büyük ölçekli ise %60’ıdır. Kalan tutar Müşteri Kuruluş tarafından karşılanacaktır. Müşteri Kuruluş ve TÜBİTAK’ın Yürütücü Kuruluş tarafından açılacak proje özel hesabına aktaracakları tutarlar, proje başlangıç tarihinden başlayacak şekilde tanımlanan 6’şar aylık dönemlerdeki proje giderlerine orantılı olarak ve taksitler halinde yapılacaktır.

1505 – Üniversite –Sanayi İşbirliği Destek Programı Yürütücü Kuruluş, Müşteri Kuruluştan dönemsel bütçenin %10’unu aşmamak kaydıyla hizmet alabilecektir, bu kapsamda müşteri kuruluş proje sorumlusunun giderleri de desteklenebilecektir. Böylece müşteri kuruluşun projeye sağladığı katkı payının bir bölümü, hizmet alımı karşılığında müşteri kuruluşa geri ödenebilecektir. Farklı üniversitelerden araştırmacılar aynı proje ekibi içinde yer alabilecektir. Proje Teşvik İkramiyesi, 6 aylık dönemlerin teknik değerlendirmesi yapıldıktan sonra proje ekibindeki araştırmacılara ödenecektir.

1505 – Üniversite –Sanayi İşbirliği Destek Programı 1505’te proje başvurusundan ve Müşteri Kuruluş proje için herhangi bir ödeme yapmadan önce; projenin teknik yapılabilirliğini ve Yürütücü akademisyenin proje konusundaki yetkinliğini gösterecek ön çalışmaların yapılabilmesi için Yürütücü Kuruluşa 3 ay süre ve tamamı TÜBİTAK tarafından karşılanacak 10.000 TL FİZİBİLİTE DESTEĞİ veriliyor

1505 – Üniversite –Sanayi İşbirliği Destek Programı Bir olgunun ya da gözlenebilir bir gerçeğin temelindeki esaslar hakkında yeni bilgi elde etmek için yapılan, belirlenmiş bir uygulaması ya da kullanımı bulunmayan teorik ya da deneysel çalışmalar, durum tespiti projeleri, rutin testler/analizler, altyapı kurmaya yönelik yatırım ağırlıklı ya da Ar-Ge içeriği bulunmayan faaliyetler içeren projeler programın amaçlarına uygun olmadığı için desteklenmez.

1511- TÜBİTAK ÖNCELİKLİ ALANLAR ARAŞTIRMA TEKNOLOJİ GELİŞTİRME VE YENİLİK PROJELERİ DESTEKLEME PROGRAMI Belirlenen öncelikli alanlarda hedef ve ihtiyaç odaklı, izlenebilir sonuçları olan projelerin desteklenmesi amaçlanmaktadır. Program kapsamında sağlanacak desteğin teknolojik yeterlilik ve bilgi birikiminin artırılmasında, mevcut yeteneklerin farklı alanlarda da değerlendirilmesinde ve özgün teknolojilerin geliştirilmesinde ivme kazandırıcı ve yönlendirici bir etken olması hedeflenmektedir.

1511- TÜBİTAK ÖNCELİKLİ ALANLAR ARAŞTIRMA TEKNOLOJİ GELİŞTİRME VE YENİLİK PROJELERİ DESTEKLEME PROGRAMI Öncelikli alanlar olarak Enerji, Gıda, Otomotiv, Bilgi iletişim teknolojileri ve Makine imalat teknolojileri belirlenmiştir.

1511- TÜBİTAK ÖNCELİKLİ ALANLAR ARAŞTIRMA TEKNOLOJİ GELİŞTİRME VE YENİLİK PROJELERİ DESTEKLEME PROGRAMI 1511 programı, TÜBİTAK özel sektör Ar-Ge destek programlarına önemli yenilikler getirmektedir. Çağrıya ilişkin bilgiler çağrı duyurusunda belirtilecektir, Proje başvuruları; proje ön başvurusu ve proje öneri başvurusu şeklinde 2 aşamada alınacaktır, Kabul edilen bütçenin %10’u kadar tutar genel gider ödemesi olarak destek kapsamına ilave edilecektir, Daha yüksek maaş limitleri uygulanacaktır,

1511- TÜBİTAK ÖNCELİKLİ ALANLAR ARAŞTIRMA TEKNOLOJİ GELİŞTİRME VE YENİLİK PROJELERİ DESTEKLEME PROGRAMI Destek oranı her dönem için sabit olup büyük ölçekli kuruluşlar için %60, KOBİ’ler için %75 olarak uygulanacaktır, Yurt içinde yapılması hiçbir şekilde mümkün olmayan projeye özel testler vb. hizmet alımı giderleri, yürütme komitesi onayıyla %20 sınırlama uygulamasının dışında kalabilecektir, Birden fazla transfer ödemesi (ön ödeme) verilebilecektir.

1509- TÜBİTAK ULUSLARARASI SANAYİ AR-GE PROJELERİ DESTEKLEME PROGRAMI Ülkemizdeki teknik yeterliliğin ve bilgi birikiminin artırılması, Kuruluşların uluslararası teknoloji birikimine erişiminin ve teknoloji transferinin sağlanması, Edinilen teknolojik bilgi ve deneyimin kuruluş bünyesinde içselleştirilerek, özgün teknolojilerin geliştirilmesinde ivme kazandırıcı ve yönlendirici bir etken olması Kuruluşların uluslararası pazarlarda yer almasına katkı sağlaması amaçlanmaktadır.

1509- TÜBİTAK ULUSLARARASI SANAYİ AR-GE PROJELERİ DESTEKLEME PROGRAMI Proje başvurusunun TÜBİTAK’a ve uluslararası ortak destek programına eş zamanlı olarak yapılması zorunludur. Ancak ilgili uluslararası ortak destek programının seçme ve değerlendirme kurallarına bağlı olarak Projenin TÜBİTAK’a sunulması gereken tarih ötelenebilir ve buna ilişkin duyuru TEYDEB internet adresinden yapılır.

1509- TÜBİTAK ULUSLARARASI SANAYİ AR-GE PROJELERİ DESTEKLEME PROGRAMI Bu program kapsamında destek almaya hak kazanan büyük ölçekli firmaların Ar-Ge projelerinin uygun bulunan proje harcamalarına en fazla %60, KOBİ’lerin proje harcamalarına da %75 oranında hibe destek sağlanması öngörülmektedir. Programa başvuruda bulunacak projelerin destek süresinde ve proje bütçelerinde herhangi bir kısıtlama bulunmamaktadır.

DESTEK PROGRAMLARI Desteklenen Gider Kalemleri: a) Personel giderleri, b) Seyahat giderleri kapsamında; şehirlerarası ve uluslararası ulaşım giderleri, c) Alet, teçhizat, yazılım ve yayın alım giderleri, d) Malzeme ve sarf giderleri, e) Yurt içi ve yurt dışı danışmanlık hizmeti ve diğer hizmet alım giderleri, f) Türkiye’deki üniversiteler, TÜBİTAK’a bağlı Ar-Ge birimleri, özel sektör Ar-Ge kuruluşları ve benzeri Ar-Ge kurum ve kuruluşlarına yaptırılan Ar-Ge hizmet giderleri.

DESTEK PROGRAMLARI Desteklenmeyen Giderler: a) katma değer vergisi, b) her türlü kar, fırsat maliyeti, sermaye kullanım maliyeti, sözleşme masrafları, c) amortismanlar, depozitolar, avans ödemeleri, d) dağıtım, pazarlama ve reklâm giderleri, e) patent, faydalı model, endüstriyel tasarım, coğrafi işaret ve marka tescil giderleri,

DESTEK PROGRAMLARI f) Proje dokümanı hazırlama ve hazırlatma giderleri, muhasebe, sekreterlikvb. idari giderler, g) huzur hakkı, murahhas azaya ödenen üyelik ücretleri, brüt ücretin yanında ikramiye hariç verilen prim ödemesi, h) personele nakdi ya da ayni olarak verilen yemek ve servis/ulaşım giderleri, i) kuruluş ortaklarına ait Bağ-Kur primleri, sosyal yardımlaşma vakıf ödentileri, j) konaklama giderleri, k) şehir içi nakliye (gümrüklerden ve limanlardan yapılan nakliye hariç) ve posta giderleri,

DESTEK PROGRAMLARI l) seyahatlerde araç kiralama ve seyahatlerde kullanılan yakıt giderleri, m) proje Ar-Ge faaliyetleri ile ilintili olmayan üretime yönelik altyapı yatırımı ağırlıklı giderler, n) fotokopi makinesi, projeksiyon cihazı gibi büro makineleri, büro mefruşatı, o) ısıtma, aydınlatma ve üretimde sarf edilen enerji masrafları, su giderleri, p) telefon, faks, haberleşme, internet kullanım maliyetleri, r) vergi mevzuatında kabul edilmeyen giderler,

DESTEK PROGRAMLARI s) ofis, depo, stand kira giderleri, t) inşaat ve tesisat giderleri, u) kırtasiye giderleri, v) CE (test giderleri hariç) ve kalite belgelendirme giderleri,

SORULAR?