İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ TURİZMDE İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ Dr. Mustafa KEBAT 02.06.2013

Avrupa İş Sağlığı ve Güvenliği Ajansı (EU-OSHA) Oteller - Restoranlar ve Hazır Yemek (catering) sektörü (HORECA sektörü) çalışanlarının karşılaştıkları riskler konusuna odaklanan 2008 tarihli bir rapor yayımlamıştır

İşgücünün genelinin çalışmadığı alışılmadık saatlerde çalışılması, Tatil dönemleri, Yaz ayları Hafta sonu, Gece İşgücünün genelinin çalışmadığı alışılmadık saatlerde çalışılması, birbirinden oldukça farklı işlerin yapılmasının getirdiği iş çeşitliliği, sektörün çalışma yapısının temel özellikleridir.

Ülkemizde iş kazası ve meslek hastalıkları sayıları, hizmet sektöründe sanayi sektörüne kıyasla daha düşük

psikososyal ve ergonomik riskler yüksek

yüksek oranda istihdam edildiği bir sektördür vasıfsız genç göçmen işçiler yüksek oranda istihdam edildiği bir sektördür  Sektör genellikle uzun çalışma saatleri ve fiziksel güç gerektiren ağır çalışma koşullarına sahiptir 

diğer sektörlerin geneline göre farklı bir çalışma modeli hakimdir Mevsimsel Vardiya usulü çalışma diğer sektörlerin geneline göre farklı bir çalışma modeli hakimdir Çalışma saatleri iş talepleri iş üzerinde kontrol yetersizliği

iş-hayat dengesinin yetersizliği standart olmayan ve belirsiz çalışma saatleri iş üzerinde kontrol yetersizliği ağır iş yükleri stresi arttıran zaman baskısı sebebiyle çok sayıda psiko-soysal risklerle karşı karşıya

Diğer sektörlerle karşılaştırıldığında turizm sektöründe çalışanların Müşterilerden Çalışma arkadaşlarından İşverenlerden kaynaklanan şiddet, taciz ve ayrımcılığa daha fazla maruz kaldıkları bildirilmektedir

Gözdağı verme ( % 12’ye karşılık % 8.5 ) Fiziksel şiddet ( % 6,5’a karşılık % 3,5 ) Cinsel ima ( % 8’e karşılık % 2 ) Ayrımcılık (% 10,5’e karşılık % 6,5) ile daha sık karşı karşıya kalmaktadırlar.  Özellikle barlarda, diskolarda ve gece kulüplerinde çalışanlar daha fazla risk altındadır.*

FİZİKSEL RİSK FAKTÖRLERİ Uzun süre ayakta kalmak Ağır yük taşımak Yüksek düzeyde gürültü ve dumana maruz kalmak Çok yüksek ve çok düşük sıcaklıklarda çalışmak Temizlik malzemeleri gibi tehlikeleri maddelerle çalışmaktır. Bu şartlarda çalışmak, kas ve iskelet sistemi hastalıklarına, deri hastalıklarına ve solunum sistemi problemlerine yol açmaktadır.

Bu risklerin ve yol açtığı kayıpların önlenmesi çalışanların sağlık ve güvenliklerinin geliştirilmesi için öncelikle iş sağlığı ve güvenliği konusuna yer verilmelidir.

Risk değerlendirmesi yapılarak şirkete özgü riskler tanımlanmalı Alınabilecek önlemler belirlenerek uygulanmalı ve değişiklikler izlenmelidir Risk değerlendirmesi ve alınan önlemler belirli aralıklarla tekrarlanıp, gözden geçirilmelidir

• Rapor: “Otellerde, restoranlarda ve catering alanında çalışanların korunması” http://osha.europa.eu/en/publications/reports/TE7007132ENC_horeca/view • Bülten: Otellerde, restoranlarda ve catering alanında çalışanların korunması http://osha.europa.eu/en/publications/factsheets/79/view • EU-OSHA internet sitesinin HORECA bölümü http://osha.europa.eu/en/sector/horeca • İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürlüğü ve OSHA Türkiye internet siteleri www.isggm.gov.tr; http://tr.osha.europa.eu ;

TEŞEKKÜR EDERİM DR MUSTAFA KEBAT 02.06.2013