Teknoloji Yönetimi Danışmanı Rekabet Öncesi İşbirlikleri: Başarı Hikayeleri Semineri 7 Şubat 2011, TÜSİAD Rekabet Öncesi İşbirliği: Modeller ve Örnekler Müfit Akyos Endüstri Mühendisi Teknoloji Yönetimi Danışmanı mufita@ttmail.com www.inovasyonheryerde.com/ 

Rekabet Öncesi İşbirlikleri Semineri 7 Şubat 2011 M.Akyos 2009 YOUNG INNOVATORS UNDER 35 Erez Lieberman-Aiden, 29; PhD in Genomics, Harvard Sayısal ortama aktarılmış milyonlarca kitapta yer alan milyarlarca kelime üzerinden Kültürün Niceliksel Analizi Sözcük Veritabanı, sanal ortama aktarılmış 15 milyondan fazla kitaptan analiz edilen 5,2 milyon kitapta (günümüze kadar basılan yaklaşık 129 milyon kitabın yaklaşık % 4’ü) yer alan yaklaşık 500 milyar sözcükten oluşuyor. Yaklaşık 500 milyar sözcük, 1500 – 2008 yılları arasında basılmış ve 40 üniversitenin kütüphanelerinde yer alan İngilizce (361 milyar sözcük), Fransızca (45), İspanyolca (45), Almanca (37), Çince (13), Rusça (35) ve İbranice (2) kitaplardan derlenmiş. Rekabet Öncesi İşbirlikleri Semineri 7 Şubat 2011 M.Akyos

Rekabet Öncesi İşbirlikleri Semineri 7 Şubat 2011 M.Akyos

Rekabet Öncesi İşbirlikleri Semineri 7 Şubat 2011 M.Akyos

Rekabet Öncesi İşbirlikleri Semineri 7 Şubat 2011 M.Akyos Kavramlar Kolektif araştırma; geniş bir sektörün veya firma grubunun yararına yapılan araştırma faaliyetleridir. Kolektif araştırmaların amacı çoğu kez, teknik norm ve standartların oluşturulması, çevre koruma, iş sağlığı ve iş güvenliği, sanayide geniş uygulaması olabilecek proses veya malzemelerin geliştirilmesi gibi “rekabet öncesi” araştırmalar olmaktadır. Rekabet Öncesi İşbirlikleri Semineri 7 Şubat 2011 M.Akyos

Rekabet Öncesi İşbirlikleri Semineri 7 Şubat 2011 M.Akyos Kavramlar Modern inovasyon teorisi firmaların, bilgi üreten organizasyonların, enstitü ve ilgili kurumların “şebekeleşmelerini” öne çıkarmaktadır. Bu yeni kavram bağlamında, “endüstri bölgeleri”, “bölgesel inovasyon sistemleri”, “değer zinciri”, kümeleşme” uygulamaları yaygınlaşmaktadır. Bu araçları kullanarak Ar-Ge ve bilgi transferini destekleyen siyasalar çoğunlukla doğrudan veya dolaylı olarak kolektif araştırmayı (rekabet öncesi araştırma işbirliklerini) desteklemiş olmaktadırlar. Rekabet Öncesi İşbirlikleri Semineri 7 Şubat 2011 M.Akyos

Kolektif Araştırmanın Gelişimi Orijinal araştırma konsorsiyumları, I. Dünya Savaşı süresince İngiltere’de, endüstri tabanlı araştırma laboratuvarları olarak kuruldu. Bu laboratuvarlar kamu ve üye firmalarca finanse edildi. Kavram 1950’lerde Japonya’ya aktarıldı ve otomotiv endüstrisini desteklemek üzere konsorsiyumlar oluşturuldu. 1961’de “Engineering Association Act” çıktı. A.B.D., serbest pazar ekonomisine güçlü bağlılığı (keskin anti-tröst kurallar) nedeniyle bu alana geç girdi. Ancak Japonların konsorsiyum oluşturma konusundaki başarısını taklit edebilmek için 1984’te “National Cooperative Reseach Act” çıkartıldı. Böylece; Computer Technology Cooperation (MCC) Semiconductor Manufacturing Technology Initiative (SEMATECH) kuruldu. “P.L. 96-517, Patent and Trademark Act Amendments of 1980”, ya da bilinen adıyla Bayh-Dole yasasının Haziran 1981 de yürürlüğe girmesiyle üniversite-sanayi işbirliği için çok önemli bir adım atıldı.

Kolektif Araştırmanın Gelişimi Almanya’da ICR (Industrial Collective Research) Programı Alman Ekonomi Bakanlığı’nca 1950’lerin başında ele alındı. 1954 te Almanya Federasyonu Endüstriyel Araştırmalar Birliği AiF) bu programa proje kabul edilmesiyle görevlendirildi. Türkiye’de kavrama en yakın uygulama olarak, 1996-2006 yılları arasında TÜBİTAK-TİDEB tarafından yürütülen ve üniversite-sanayi arasında ortak Ar-Ge faaliyetleri için gerekli ortamın yaratılmasını amaçlayan Üniversite-Sanayi Ortak Araraştırma Merkezleri Programı (ÜSAMP) gösterilebilir. Rekabet Öncesi İşbirlikleri Semineri 7 Şubat 2011 M.Akyos

Rekabet Öncesi İşbirlikleri Semineri 7 Şubat 2011 M.Akyos Eylem Planı 37 1.5. Firmaların Teknolojik Gelişimi Ar-Ge Kanunu kapsamında, Rekabet Öncesi İşbirliği Projelerinin desteklenmesi, Ar-Ge Merkezlerinin kurulması, izlenmesi ve desteklenmesi ile Teknogirişim sermayesi desteğinin verilmesi sağlanacaktır. Plan dönemi boyunca (2011-2014) her yıl başlatılan Rekabet Öncesi İşbirliği Proje sayısı ≥ 3, 2014’e kadar tamamlanan Rekabet Öncesi İşbirliği Proje sayısı toplamı en az 10 olacaktır. Rekabet Öncesi İşbirlikleri Semineri 7 Şubat 2011 M.Akyos

ARAŞTIRMA VE GELİŞTİRME FAALİYETLERİNİN DESTEKLENMESİ HAKKINDA KANUN 12 Mart 2008 Tarihli Resmi Gazete , Sayı: 26814 ARAŞTIRMA VE GELİŞTİRME FAALİYETLERİNİN DESTEKLENMESİ HAKKINDA KANUN  Kanun No: 5746 Kabul Tarihi: 28.02.2008  Amaç ve kapsam  MADDE 1 – (1) Bu Kanunun amacı; Ar-Ge ve yenilik yoluyla ülke ekonomisinin uluslararası düzeyde rekabet edebilir bir yapıya kavuşturulması için teknolojik bilgi üretilmesini, üründe ve üretim süreçlerinde yenilik yapılmasını, ürün kalitesi ve standardının yükseltilmesini, verimliliğin artırılmasını, üretim maliyetlerinin düşürülmesini, teknolojik bilginin ticarileştirilmesini, rekabet öncesi işbirliklerinin geliştirilmesini, teknoloji yoğun üretim, girişimcilik ve bu alanlara yönelik yatırımlar ile Ar-Ge’ye ve yeniliğe yönelik doğrudan yabancı sermaye yatırımlarının ülkeye girişinin hızlandırılmasını, Ar-Ge personeli ve nitelikli işgücü istihdamının artırılmasını desteklemek ve teşvik etmektir. (2) Bu Kanun; Küçük ve Orta Ölçekli Sanayi Geliştirme ve Destekleme İdaresi Başkanlığı tarafından 12/4/1990 tarihli ve 3624 sayılı Kanuna göre oluşturulan teknoloji merkezleri (teknoloji merkezi işletmeleri) ile Türkiye’deki Ar-Ge merkezleri, Ar-Ge projeleri ve rekabet öncesi işbirliği projeleri ve teknogirişim sermayesine ilişkin destek ve teşvikleri kapsar.

Rekabet Öncesi İşbirlikleri Semineri 7 Şubat 2011 M.Akyos ARAŞTIRMA VE GELİŞTİRME FAALİYETLERİNİN DESTEKLENMESİ HAKKINDA KANUN Tanımlar d) Rekabet öncesi işbirliği projeleri: Birden fazla kuruluşun; ölçek ekonomisinden yararlanmak suretiyle yeni süreç, sistem ve uygulamalar tasarlayarak verimliliği artırmak ve mevcut duruma göre daha yüksek katma değer sağlamak üzere, rekabet öncesinde ortak parça veya sistem geliştirmek ya da platform kurabilmek amacıyla yürütecekleri, Ar-Ge faaliyetlerine yönelik olarak yapılan ve fizibiliteye dayanan işbirliği anlaşması kapsamında, bilimsel ve teknolojik niteliği olan projeleri, Rekabet Öncesi İşbirlikleri Semineri 7 Şubat 2011 M.Akyos

FİRMA – FİRMA İŞBİRLİKLERİ Rekabet Öncesi İşbirlikleri Semineri 7 Şubat 2011 M.Akyos

Rekabet Öncesi İşbirlikleri Semineri 7 Şubat 2011 M.Akyos Firmalar arası ortak araştırma açısından Firmaların ortak araştırmaya maliyetin azaltılmasından çok bir öğrenme fırsatı olarak bakmaları gerekir. Üst düzey yöneticiler arasında yapılan bir soruşturma teknolojik işbirliğine gidilmede en önemli iki unsur olarak; teknolojinin staretejik değeri ve geliştirme riskini azaltma olasılığı öne çıkmaktadır. İşbirliklerinde sorunların en az olabilmesi için firmaların işbirliği ortaklarını seçerken tamamlayıcı/bütünleyici (complementer) “teknoloji-ürün-pazar”ı dikkate almalıdırlar. Rekabet Öncesi İşbirlikleri Semineri 7 Şubat 2011 M.Akyos

Rekabet Öncesi İşbirlikleri Semineri 7 Şubat 2011 M.Akyos Firmalar açısından bir araştırma konsorsiyumuna katılmanın gerekçeleri: araştırmanın maliyet ve riskini paylaşmak, sınırlı deneyim ve ekipmanı bir noktada toplamak, rekabet öncesi araştırmayı yapmak, standart ve normları oluşturmak olabilir. Konsorsiyum birden çok biçimde yapılabilir: yatırım merkezi olarak bir araştırma merkezinde veya yeni kurulan bir ortaklık yapısı içinde, merkezileşmenin en az olduğu, üye firmalara dağıtılmış yapıda. Rekabet Öncesi İşbirlikleri Semineri 7 Şubat 2011 M.Akyos

Rekabet Öncesi İşbirlikleri Semineri 7 Şubat 2011 M.Akyos Avrupa Birliği Rekabet Öncesi İşbirlikleri Semineri 7 Şubat 2011 M.Akyos

AB ÇERÇEVE PROGRAMLARI AR-GE İŞBİRLİKLERİ⁽*⁾ Kuruluşların Ar-Ge projeleri içinde nasıl işbirliği yaptıkları konusu “şebeke” yaklaşımı içinde incelenmektedir (projelere katılan kuruluşlardan ve projelerden oluşan şebeke). Bazı bulgular; proje işbirliği (şebeke) yapısında yüksek kümeleşme görülmekte (kuruluşların araştırma işbirliği yoğunluğu, bilgi yaygınlaşması, Avrupa Araştırma Alanı’nın tümleşmesi) geçmiş ilişkiler ve işbirliği, şebeke konumları, coğrafi konumlar ve tematik benzerlikler kuruluşların işbirliğini etkiliyor (yakınlıklar, şebeke içindeki karşılıklı konumlar). ⁽*⁾ Metin Durgut, TEPAV 5. Bölgesel Kalkınma ve Yönetişim Sempozyumu, Ocak 2011 Rekabet Öncesi İşbirlikleri Semineri 7 Şubat 2011 M.Akyos

Rekabet Öncesi İşbirlikleri Semineri 7 Şubat 2011 M.Akyos Yürürlükteki AB İşbirliğine Dayalı Araştırma Programlarının Sınıflandırılması ⁽*⁾ A Sektörel teknoloji merkezleri gibi araştırma organizasyonları bütün olarak veya kısmen, ulusal veya yerel otoritelerce veya firmalardan belli bir amaç için zorunlu olarak vergilendirme (parafiscal tax) yoluyla fonlanır. Genellikle kontrata dayalı araştırmanın yanı sıra belli bir bölge veya sektör için ve mesleki eğitim, teknik sertifikasyon ve teknoloji transferi gibi ortak konularda kolektif araştırma yaparlar. Fransa, Portekiz, İspanya, İtalya, Yunanistan, Slovenya, İrlanda, Danimarka B Geniş firma grupları için genel anlamda endüstriyel/akademik araştırma ve teknoloji programları çerçevesinde kolektif araştırma projelerinin desteklenmesi. Önceden tanımlanmış kolektif araştırma projeleri yoktur. Avusturya, Kıbrıs, Finlandiya, Hollanda , Norveç, Lüksemburg, Polonya, İsveç, Türkiye C Tanımlanmış kolektif araştırma projeleri vardır. Almanya, Belçika D Kolektif araştırma yapılacağında tümüyle katılan işletmelerce gönüllülük esasına göre finanse edilir. kolektif araştırma için kamu kaynağı yoktur. Ancak bireysel projeler için kamu kaynağı olabilmektedir. İngiltere ⁽*⁾ Quick Reference Guide to Collective Research in Europe, May 200 6 Rekabet Öncesi İşbirlikleri Semineri 7 Şubat 2011 M.Akyos

Rekabet Öncesi İşbirlikleri Semineri 7 Şubat 2011 M.Akyos EURAB⁽*⁾ report on: “SMEs and ERA”, Report and Recommendations Main Recommendations KOBİ’lere Özgü Ölçütler: Ortak ve İşbirliği Araştırmaları Ortak ve İşbirliği araştırmaları bütçesi en az 1 milyar €’ya çıkartılmalıdır. Daha fazla KOBİ yönelimli ve uyarlamalı olunabilmesi için Ortak ve İşbirliği araştırmalarına daha fazla yönetim kaynağı tahsis edilmelidir. “The CRAFT (Çerçeve Programların araştırma işbirliği programı), Exploratory Award Scheme” yeniden uygulama konmalıdır. Özellikle genişleme ülkelerinde gereksinim duyulmaktadır. ……………….. Ödeme araçları geliştirilmelidir. KOBİ’lerin ve araştırma enstitülerinin gerek duyulan katılım sayıları genişletilmelidir. CRAFT programının yönetiminin ve küçük ve kısa süreli projelerin fonlanması kapsamının geliştirilmesi için Üye Ülkelerle işbirliğinin ve Yapısal Fonlardan yararlanma yöntemi araştırılmalıdır. ⁽*⁾ EURAB, akademiya, endüstri ve diğer uygun kurumlardan 45 üst düzey kişiden oluşan ve Avrupa Araştırma Komiserliği’ne (European Commissioner for Research) Avrupa ile ilgili Ar-Ge konularında danışmanlık veren kurul. Rekabet Öncesi İşbirlikleri Semineri 7 Şubat 2011 M.Akyos

Rekabet Öncesi İşbirlikleri Semineri 7 Şubat 2011 M.Akyos Araştırma ve KOBİ’ler arasında Bilgi ve Teknoloji Transferinin Geliştirilmesi Birçok KOBİ formal Ar-Ge faaliyeti içine girmeksizin teknolojiyi yenilik yenilik yapmada kullanmaktadırlar. EURAB, kolektif araştırmanın bir yol olduğuna inandığından; Komisyon ÇP fonlu projelerin araştırma sonuçlarının transfer edilmesi için daha fazla gayret göstermelidir. KOBİ’lere özgü sorunları bilen girişim-yönelimli teknoloji transfer birimleri kurulmalıdır. İnovasyon danışmanlarının fonlanması, KOBİ’lerin Ar-Ge projelerinin erken aşamalarında etkin desteklendiğinin olduğu kadar sonuçların difüzyonu için de önemli bir ölçütüdür. Üniversiteler ve diğer araştırma kurumlarının araştırma programlarının KOBİ’lere açılması finansal destekler yoluyla özendirilmelidir. Rekabet Öncesi İşbirlikleri Semineri 7 Şubat 2011 M.Akyos

Rekabet Öncesi İşbirlikleri Semineri 7 Şubat 2011 M.Akyos Ondört ana Avrupa otomotiv imalatçısının oluşturduğu The European Council for Automotive Research and Development (EUCAR) 27 Mayıs 1994 te kuruldu. Misyon ”Avrupa otomotiv imalatçılarının rekabet gücünün stratejik Ar-Ge işbirlikleri yoluyla güçlendirilmesi” Uygun ana Ar-Ge alanlarının tanılanması ve tanımlanması, İşbirliğine dayalı Avrupa Otomotiv (ve Karayolu Taşımacılığı) Ar-Ge’si alanında referans kurum olunması ve bilinmesi, Ar-Ge projelerinin tanılanması, başlatılması, izlenmesi ve desteklenmesi için yapılanmaya, güce ve kaliteye sahip olunması. Vizyon İşbirliğine dayalı otomotiv Ar-Ge’si; enerji-verimli araçlar, uyarlanabilir ve yönetilebilir trafik kontrol ve yönetim sistemi ve etkin bir enerji destek altyapısı ile tamamlanan temiz, enerji-etkin, güvenli ve sürdürülebilir bir ulaşım sistemine katkıda bulunmayı amaçlar. Rekabet Öncesi İşbirlikleri Semineri 7 Şubat 2011 M.Akyos

Rekabet Öncesi İşbirlikleri Semineri 7 Şubat 2011 M.Akyos  EUCAR’ın Rolü EUCAR’ın üyeleri birbirlerinin ve diğer otomotiv üreticilerinin güçlü rakipleridirler. Buna karşın birçok alanda ortak çıkarları ve rekabet dışı avantajları vardır. İşbirliği yapmalarının nedenleri: Geleceğin sorunları karşısında stratejiler ve çözümler oluşturmak üzere güçlerini ortak hedeflerde biraraya getirmek, Gelecek için standartlar oluşturmaya esas olacak ortak çerçeveler geliştirmek ve kabul etmek (yeni yakıtlar için standartlar gibi), Ar-Ge sonuçlarının hızla uygulanmasını sağlamak için kritik kütleyi ve gerekli ivmeyi oluşturmak, Ar-Ge maliyetlerini paylaşmak. Rekabet Öncesi İşbirlikleri Semineri 7 Şubat 2011 M.Akyos

Rekabet Öncesi İşbirlikleri Semineri 7 Şubat 2011 M.Akyos EUCAR Organizasyonu Konsey: Üye firmaların Ar-Ge Direktörlerinden oluşur. Koordinasyon Komitesi : EUCAR’ın faaliyetlerini destekler ve üye firmalarla ilişkileri sağlar. Üye firmaların temsilcilerinden oluşan Finansman Grubu ve Hukuk Grubu, EUCAR’a ve Ar-Ge projelerinin finansal ve yasal konularda destek verir Uygulama işleri üye firmaların uzmanlarının oluşturduğu EUCAR Çalışma Grupları’nca (Working Groups-WG) yapılır. Ar-Ge gereksinimleri ÇG’lerce tanılanır ve biçimlendirilir ve uygun Ar-Ge projeleri başlatılır. Rekabet Öncesi İşbirlikleri Semineri 7 Şubat 2011 M.Akyos

Rekabet Öncesi İşbirlikleri Semineri 7 Şubat 2011 M.Akyos Çalışma Grupları Rekabet Öncesi İşbirlikleri Semineri 7 Şubat 2011 M.Akyos

Rekabet Öncesi İşbirlikleri Semineri 7 Şubat 2011 M.Akyos ALMANYA Rekabet Öncesi İşbirlikleri Semineri 7 Şubat 2011 M.Akyos

Rekabet Öncesi İşbirlikleri Semineri 7 Şubat 2011 M.Akyos ICR (Industrial Collective Research) Programı Almanya’da ICR (Industrial Collective Research) Programı Alman Ekonomi Bakanlığı’nca 1950’lerin başında ele alındı. 1954 te Almanya Federasyonu Endüstriyel Araştırmalar Birliği AiF) bu programa proje kabul edilmesiyle görevlendirildi. 1954 te sayıları 17 olan endüstriyel araştırmalar birliklerinden günümüzde 103’ü ve yaklaşık 50.000 KOBİ ve büyük firma AiF şemsiyesi altındadır. ICR’ın karakteristiği “rekabet öncesi (pre-competitive)” olmasıdır. ICR’ye göre “rekabet öncesi”; bir endüstrinin kalite ve regülasyonlarının geliştirilmesi veya temel araştırmayla ilgili olması, aynı veya diğer sektörlerde ilgili bütün firmalara ilişkin sonuçlar doğurması nedeniyle “kamu değeri (public good)” niteliği taşımasıdır. Rekabet Öncesi İşbirlikleri Semineri 7 Şubat 2011 M.Akyos

ICR (Industrial Collective Research) Programı Siyasa koyucular açısından kamu fonlamasının gerekçeleri; KOBİ’lerin Ar-Ge yapmalarının önündeki engeller (parasal, nitelikli insan kaynağı gibi. Daha genel olarak pazar tökezlemeleri M.A) Normların ve standartların oluşturulması için yapılan çalışmalardaki tekrarlanan Ar-Ge çabalarının azaltılması, İş sağlığı ve işçi güvenliğinin arttırılması, Ekonomik çevredeki değişiklikler nedeniyle bir sanayi dalında oluşan gelişmiş ya da seçenek proses ve malzemelerin ve problemlerin araştırılması, Bilgi yaratılmasının ve yayınımının (spill-over) sağlanması. Rekabet Öncesi İşbirlikleri Semineri 7 Şubat 2011 M.Akyos

Rekabet Öncesi İşbirlikleri Semineri 7 Şubat 2011 M.Akyos JAPONYA Rekabet Öncesi İşbirlikleri Semineri 7 Şubat 2011 M.Akyos

İngiltere – Japonya konsorsiyum özelliklerinin karşılaştırması endüstri tabanlı araştırma birlikleri teknoloji tabanlı araştırma birlikleri aynı sektörden firmalar farklı sanayilerden firmalar kalıcı yapılanmalar proje esaslı geçici yapılanmalar firma içi Ar-Ge kapasiteleri düşük küçük firmalar tercihan yüksek firma içi Ar- Ge kapasitesine sahip büyük firmalar doygun sanayilerde araştırma ileri teknoloji alanlarında araştırma Rekabet Öncesi İşbirlikleri Semineri 7 Şubat 2011 M.Akyos

Rekabet Öncesi İşbirlikleri Semineri 7 Şubat 2011 M.Akyos Japonya’nın Ulusal Önemdeki Kilit Teknolojileri Rekabet Öncesi İşbirlikleri Semineri 7 Şubat 2011 M.Akyos

Yeni Nesil Süper Bilgisayarın tasarımı, inşası ve kurulması; 10 petafold ⁽*⁾ hızında dünyanın en hızlı ve gelişkin bilgisayarı (2006-2012) Proje RIKEN tarafından, endüstri ve üniversiteden tarafların katılımıyla ve kamu adına MEXT’in (Eğitim,Kültür,Spor, Bilim ve Teknoloji Bakanlığı) gözetiminde yürütülmektedir. RIKEN, bu Proje ile: MEXT ve Stratejik Uygulamalı Araştırma ve Geliştirme Merkezleri ile çalışmanın yanı sıra RIKEN çeşitli yerli sanayi ve üniversite ve kamu enstitüsü ile bilgi paylaşımı, ortak araştırma ve uzman değişimini amaçlayan işbirliği bağları oluşturmanın peşindedir. RIKEN aynı zamanda ülke çapında, üniversitelerin enformasyon teknolojileri merkezleri arasında uygulamaların performansını arttırmak amacıyla işbirliği ağyapıları geliştirmeye çalışmaktadır. RIKEN Yeni Nesil Süper Bilgisayarın geliştirme ve kullanımında üniversite ve kamu kurumlarının insan kaynakları ve “know-how“ından yararlanmaya çalışmaktadır. ⁽*⁾ petafold = saniyede bin trilyon işlem hızı

Rekabet Öncesi İşbirlikleri Semineri 7 Şubat 2011 M.Akyos

Rekabet Öncesi İşbirlikleri Semineri 7 Şubat 2011 M.Akyos RIKEN, Süper Bilgisayar Tanıtımı İçin Endüstriyel Komite (Industrial Committee for Super Computing Promotion -ICSCP) ile işbirliği içinde, 180 den fazla, geniş bir endüstri çevresinden firma, üniversite ve araştırma grubunun oluşturduğu organizasyonla özel sektörün kullanımını kolaylaştırmayı ve onların endüstriyel inovasyon yapmalarını özendirmeyi amaçlamaktadır. Rekabet Öncesi İşbirlikleri Semineri 7 Şubat 2011 M.Akyos

Rekabet Öncesi İşbirlikleri Semineri 7 Şubat 2011 M.Akyos collaboration collaboration collaboration collaboration Rekabet Öncesi İşbirlikleri Semineri 7 Şubat 2011 M.Akyos

Rekabet Öncesi İşbirlikleri Semineri 7 Şubat 2011 M.Akyos RIKEN, araştırma enstitüleri ve üniversitelerle işbirliği ile Yeni Nesil Süper Bilgisayarın çevresinde araştırma için mükemmeliyet merkezi oluşturmayı ve insan kaynağı yetiştirmeyi amaçlamaktadır. Rekabet Öncesi İşbirlikleri Semineri 7 Şubat 2011 M.Akyos

Rekabet Öncesi İşbirlikleri Semineri 7 Şubat 2011 M.Akyos

Rekabet Öncesi İşbirlikleri Semineri 7 Şubat 2011 M.Akyos

İşbirlikleri ve Üniversitelerin Gelişen Sınırları Rekabet Öncesi İşbirlikleri Semineri 7 Şubat 2011 M.Akyos

Üretimin değişen niteliği İşgücü + Makine Malzeme Sermaye BİLGİ Günümüzde iş dünyasının ve toplumun gereksinimlerinin karşılanmasında “bilgi”nin temel bir girdi olarak artan payı üniversiteler üzerinde artan bir beklenti düzeyi (ekonomik, toplumsal ve sürdürülebilirlik sorunları; teknoloji transferinden bölgesel kalkınmaya, toplumsal dezavantajlıların sorunlarından inovasyona) yaratmaktadır. Rekabet Öncesi İşbirlikleri Semineri 7 Şubat 2011 M.Akyos

Üretimin değişen niteliği Değer Zinciri ÜNİVERSİTE VE ARAŞTIRMA KURUMLARI (öğretim ve bilgi üretimi) ÜRETİM VE TEKNOLOJİ (büyük şirketler ve KOBİ’ler) Rekabet Öncesi İşbirlikleri Semineri 7 Şubat 2011 M.Akyos

Yenilikçilik ve Değer Zinciri Ortamı ve Kaynağı Firmalar Üniversiteler Araştırma Kurumları Kamu Yenilikçi kişiler Rekabet Öncesi İşbirlikleri Semineri 7 Şubat 2011 M.Akyos

Yeniliğin bilgi ve fikir kaynakları temel araştırmalar dahil firma içi araştırma ve geliştirme faaliyetleri müşterilerle ve yeniliklerin olası kullanıcılarıyla ilişkiler rakipleri, tedarikçileri ve işbirliği yapılanları (tamamlayıcıları) kapsayan dış ağyapılarla ilişkiler üniversite, kamu ve özel araştırma laboratuvarları gibi dış bilimsel ve teknik bilgi kaynakları ile bağlar Rekabet Öncesi İşbirlikleri Semineri 7 Şubat 2011 M.Akyos

Üniversitelerin Değişen/Genişleyen Sınırları Bilginin biriktiği yerler İlk Üniversiteler II. Dünya savaşı sonrası Endüstri sonrası Bilginin biriktiği yerler Bilgi fabrikaları İkinci Kuşak Üniversiteler – 2KU endüstrideki kitlesel üretim üniversitelere ayrılan Ar-Ge amaçlı kamu kaynaklarının artması ile üniversiteler bir yandan “bilgi fabrikalarına” evrilmeye, diğer yandan sanayi ve toplumsal kalkınma yönünde sınırlarını genişletmeye devam etti. Bilgi bölgeleri Üçüncü Kuşak Üniversiteler – 3KU Üniversitelerin sınırları; kurumsal bağlamda bilimsel, teknolojik, iş ortamı ve kamu siyasalarının oluşturduğu kurum ve platformlardaki rolleri ve parlak bilim adamlarının, akademik liderlerin/yöneticilerin, sanayinin üst düzey yöneticilerinin, kamu ajansları yöneticilerinin talep ve önderlikleriyle sürekli genişlemekte ve üniversiteler “bilgi bölgeleri”ne dönüşmektedirler.

2KÜ ve 3KÜ Üniversitelerinin Karakteristikleri İkinci Kuşak Üniversiteler - 2KÜ Üçüncü Kuşak Üniversiteler - 3KÜ İki amaç: öğretim ve araştırma. Yaratılan bilginin kullanılması ilgi alanında değil Yaratılan bilginin yayınımı asli iş olup üçüncü amaç olarak tanımlanır Yerel pazarda çalışır. Diğer üniversiteler “meslektaş” olarak görülür Uluslar arası rekabetçi piyasada yer alır. Diğer kurumlarla formal ilişkileri olmayan kapalı enstitüler Birçok tarafla işbirliği yapan açık üniversiteler Fakültelerin öne çıktığı tek disiplinli araştırmalar Üniversite enstitülerinin öne çıktığı disiplinler arası araştrımalar Öğrenciler dahil elitler için öğretim Örgün ve elit öğretimi, çok kültürlü yapılanmalar Ulusal üniversiteler Kozmopolit üniversiteler Kamu finansmanının önemi ve kamu yönetiminin müdahalesi Doğrudan kamu finansmanının ve müdahalesinin olmaması Kaynak: J.G. Wisemma, Towards the Third Generation University, 2009 Rekabet Öncesi İşbirlikleri Semineri 7 Şubat 2011 M.Akyos

Üniversitelerin Sınıflandırılması Tip 1. Yalnızca öğretime odaklı üniversiteler (üst düzey profesyonel ve bilimsel Tip 2. Güçlü bir araştırma tabanına sahip ve araştırma esaslı öğretim yapan üniversiteler Tip 4. Uç noktada araştırma yapan ve mükemmel öğretim kapasitesine sahip üniversiteler Tip 3. Araştırma ve araştırmaya dayalı öğretimde faal ve ticarileştirme olanaklarına sahip üniversiteler Tip 5. Uç noktada araştırma yapan ve mükemmel öğretim ve ticarileştirme kapasitesine sahip üniversiteler Üniversitelerin Sınıflandırılması Kaynak: J.G. Wisemma, Towards the Third Generation University, 2009 Rekabet Öncesi İşbirlikleri Semineri 7 Şubat 2011 M.Akyos

Rekabet Öncesi İşbirlikleri Semineri 7 Şubat 2011 M.Akyos Neden işbirliği? Yenilikçi fikirlerin bir değer zinciri sürecini izleyerek pazara ürün olarak çıkmasını “yönetebilmek” firmaların sahip olmaları gereken temel yetkinliktir. Firmaların bu süreci tek başlarına geçmesi ve başarılı olmalarının güçlüğü nedeniyle firmalar bu süreci dışa açılarak kısaltmaya ve başarıyla geçmeye yönelmektedirler. Firmaların dışa açılmalarını gerektiren önemli iki neden: Ürün niteliklerinin değişmesi: hemen her teknoloji düzeyindeki (yüksek-orta- düşük) ürünün karmaşıklık düzeyi, tasarımı ve üretilmesi için gereken bilgi girdisi ve çeşitliliğinin artması, Artan rekabet: küresel boyutta artan rekabet nedeniyle firmaların asli yetkinliklerine odaklanıp diğer faaliyetlerini firma dışına taşımaları. “Dışa açılmanın yeni biçimlerini oluşturan firmaların işbirliklerinde; ‘en son bilgiye’ ve geniş bir ‘disiplin’ alanına erişmelerine olanak vermesi nedeniyle üniversiteler uygun ortaklar olarak öne çıkmaktadırlar.” Rekabet Öncesi İşbirlikleri Semineri 7 Şubat 2011 M.Akyos

Üniversite-Sanayi İşbirliği (ÜSİ) Üniversite-Sanayi İşbirliğinde (ÜSİ) arayüzlerin/araçların biçim ve niteliğini belirleyecek olan; Sanayi/iş dünyası açısından: gelişmişlik düzeyi, gereksinimleri, onları üniversiteye yönlendirici/özendirici araçların varlığı, teleplerini örgütleyebilme ve ifade edebilme becerileri. Üniversite açısından: ilgi ve sorumluluk alanlarına sanayiyi alma niyet ve isteği, ürün ve kapasitelerini iş dünyasının kullanabileceği biçimlere çevirebilme becerileri, “üniversitenin “kendi toprağını hazırlama” istek ve becerisine sahip olup olmaması. Rekabet Öncesi İşbirlikleri Semineri 7 Şubat 2011 M.Akyos

Üniversite-Sanayi İşbirliğinin çerçevesi Hizmetlerin sınırı Firmaların “henüz piyasadan sağlayamadıkları bilgi yoğun, tasarım ve Ar-Ge boyutu olan, sanayinin sahip olmadığı teknolojik konularda, üst düzey işbirlikleri gerektiren, risk taşıyan ……” hizmetler olarak tanımlanabilir. Bir başka ifade ile “olağan mühendislik faaliyetleri dışında kalan hizmetler”. Üniversitelerin içinde bulundukları yakın (yerel yönetimler, bölge) ve uzak (havza, ülke) çevre ile ilgili iddialarının (yerel, bölgesel, sektörel kalkınma ve ulusal sorunlar) biçimlendirdiği hizmetler (kurumlar arası işbirlikleri, ağyapılar, kümeleşmeler oluşturma, önderlik etme ve yönetme). Rekabet Öncesi İşbirlikleri Semineri 7 Şubat 2011 M.Akyos

Rekabet Öncesi İşbirlikleri Semineri 7 Şubat 2011 M.Akyos Hizmet alanı üniversitenin farklı disiplinlerince yapılmış temel bilim ve uygulamalı araştırmalardan işbirliklerine konu olabileceklerin sanayi istemleri ile eşleştirilmesi, çözüm geliştirmek için birden fazla disipline ilişkin bilginin biraraya getirilmesini gerektiren (çok disiplinli, disiplinler arası, ya da disiplinler ötesi) faaliyetlerin özendirilmesi ve eşgüdümü, işbirliklerinde üniversite tarafının finansmanı için kaynak araştırması, iş dünyasına dönük olarak; iş geliştirme (business development), işbirlikleri oluşturma ve yönetimi, sözleşme yönetimi, sistem mühendisliği, proje yönetimi, teknoloji transferi, teknoloji yönetimi, fikrî mülkiyet hakları yönetimi, teknolojik yetenek değerlendirmesi (technology audit), bilgi yönetimi, teknoloji izleme, danışmanlık, eğitim. Rekabet Öncesi İşbirlikleri Semineri 7 Şubat 2011 M.Akyos

Üniversite-Sanayi İşbirliğine Bütünleşik Yaklaşım © (bilgi ortamı: örtük bilgi birikimi) Temel bilim araştırmaları Uygulamalı araştırmalar D İ S İ P L İ N L E R ÜSİM(*) (*) iş geliştirme işbirlikleri oluşturma ve yönetimi proje yönetimi sözleşme yönetimi sistem mühendisliği teknoloji transferi teknoloji yönetimi bilgi yönetimi fikrî mülkiyet hakları yönetimi teknolojik yetenek değerlendirmesi teknoloji izleme danışmanlık yapma eğitim verme SANAYİ/İŞ DÜNYASI Tasarım Yeni ürün geliştirme Yenilik Ar-Ge Rekabet İşbirliği ….. DESTEK HİZMETLERİ Bilgi Mühendislik Yönetim Tedarik Danışmanlık Eğitim …… eş-evrim (co-evolution) BÖLGE Üniversite-Sanayi İşbirliğine Bütünleşik Yaklaşım © Rekabet Öncesi İşbirlikleri Semineri 7 Şubat 2011 M.Akyos

Üniversite – Sanayi İşbirliği Yöntemleri Genel Araştırma Destekleri Üniversitenin araştırma çalışmaları için bağış, aidat, teçhizat yardımı, alt yapı desteği sağlama gibi İnformel Araştırma İşbirlikleri Üniversite ve sanayiden araştırmacıların birlikte çalışıp sonuçları ortak yayına çevirdikleri araştırmaları belli sektörlerde başarılı sonuçlar vermektedir Sözleşmeye Bağlı Araştırma Çalışmaları Ü-S arasında sözleşmeye dayalı, belirli bir konuda yürütülen araştırmanın finansmanının firmalarca karşılanması Bilgi Transferi ve Eğitim Projeleri Akademisyenlerin sanayi Ar-Ge projelerinde danışmanlık yapmaları. Sanayideki araştırmacı ve mühendislerin tez danışmanlığı. ”Sanayi Danışma Kurulları” aracılığıyla eğitim ve araştırma programlarının değerlendirilmesi Üniversite – Sanayi İşbirliğiyle Yürütülen Devlet Destekli Araştırma Projeleri Rekabet öncesi alanlarda araştırma projelerinin kamu kaynaklarından desteklenmesi (Ü-S ilişkisi ve ağyapıları geliştirme, araştırmaların ticarileştirme hızının arttırılması, KOBİ Ar-Ge kapasitesi geliştirme v.b) Rekabet Öncesi İşbirlikleri Semineri 7 Şubat 2011 M.Akyos

Üniversite – Sanayi İşbirliği Yöntemleri (devam) Araştırma Konsorsiyumları Farklı ülkelerden birçok firma ve üniversitenin, kamu araştırma kurum ve laboratuvarlarının katıldığı büyük ölçekli araştırma programları çerçevesinde bir araya gelerek, belirli teknolojiler ya da özel araştırma alanları için duyurulmuş destek fonlarından yararlanmak amacıyla oluşturdukları birliktelikler Üniversite – Sanayi İşbirliği Merkezleri/Enstitüleri Devletin kısmen (süre ve finansman) desteklediği yönetimini üniversite ve sanayinin oluşturduğu, temel ve uygulamalı araştırma yapan, danışmanlık hizmeti de veren ve genellikle disiplinler arası özellik gösteren arayüz yapıları Kuluçkalıklar ve Teknoparklar Teknoloji odaklı firmaları ve fikirleri üniversite ortamına çekmeyi, girişimcileri geliştirmeyi amaçlayan ayrıcalıklı ortamlar Teknoloji Transfer Merkezleri Üniversite araştırmalarının ve bu araştırmalar sonucu ortaya çıkan Fikri ve Sınai Mülkiyet Hakları’nın ve özellikle patentlerin ticarileşmesine aracılık etmek üzere oluşturulan yapılar Rekabet Öncesi İşbirlikleri Semineri 7 Şubat 2011 M.Akyos

Rekabet Öncesi İşbirlikleri Semineri 7 Şubat 2011 M.Akyos Türkiye’de Doğrudan ya da Dolaylı Şekilde Üniversite Sanayi İşbirliği Sağlayan Mekanizmalar Proje Odaklı Kamu Destekli İşbirliği Programları 1.A) İşbirliğini Dolaylı Geliştiren Proje Destekleri 1-A-1) Endüstriyel Ar-Ge Proje Destekleri (TEYDEB, TTGV v.b) 1-A-2) Bilimsel ve Teknolojik Projeler için Ar-Ge Destek Programı (TÜBİTAK) 1-A-3) Kamu Ar-Ge Projeleri Destek Programı (TÜBİTAK) 1.B) Sanayi Tezleri Destekleme Programı - San-Tez ( Sanayi ve Ticaret Bakanlığı) 1.C) İşbirliği Ağları ve Programları Destek Programı (TÜBİTAK) 1.D) Proje Pazarı Platformu Destek Programı (TÜBİTAK) Kamu Programları’nca Biçimlenen Kurumsal İşbirliği Yapıları 2-A) Teknoloji Geliştirme Bölgeleri (Sanayi ve Ticaret Bakanlığı) 2-B) Teknoloji Geliştirme Merkezleri (TEKMER) ve Duvarsız Teknoloji İnkübatörleri (KOSGEB) 2-C) Üniversite-Sanayi Ortak Araştırma Merkezleri Programı – ÜSAMP, 1996-2006 (TÜBİTAK) Üniversiteler Tarafından Yürütülen Sözleşme Bazlı Projeler ve Eğitim Programları 3-A) Üniversite Döner Sermaye Sistemi ile Sözleşme Bazlı Projeler 3-B) Üniversitelerin Sürekli Eğitim Merkezleri (SEM) 3-C) Endüstri ile İşbirliğiyle Kariyer Programları (Endüstriyel Doktora Programı) Üniversitelerdeki İşbirliği Amaçlı Hizmet Merkezleri 4-A) İşbirliği Amaçlı Üniversite Enstitü ve Merkezleri 4-B) Teknoloji Transfer Ofisleri Enformel İşbirliği Ağları ve diğer Girişimler (ÜSİMP, REF, TEPAV v.b) Kaynak: M. Kiper, Dünyada ve Türkiyede Üniversite-Sanayi İşbirliği, TTGV, 2010 Rekabet Öncesi İşbirlikleri Semineri 7 Şubat 2011 M.Akyos

Rekabet Öncesi İşbirlikleri Semineri 7 Şubat 2011 M.Akyos Teşekkür ederim … Rekabet Öncesi İşbirlikleri Semineri 7 Şubat 2011 M.Akyos