Ekoturizme Genel Bakış: Küresel ve Ulusal Düzeydeki Eğilimler Doç.Dr. Nazmiye Erdoğan Başkent Üniversitesi

Toplanma Amacımız? 2

AMAÇ: 1. Kullanma yollarını? 2. Koruma yollarını ? Tespit etmek AMAÇ: Ekoturizmi Geliştirmek AMAÇ: 1. Kullanma yollarını? 2. Koruma yollarını ? Tespit etmek 3

AMAÇ: 1. Koruma yollarını ? 2. Kullanma yollarını ? Tespit etmek ARAÇ: EKOTURİZM 4

Turizm sektöründe değişim? Ekonomik faktörler + Çevresel ve sosyokültürel yapı Yarara dönüşüp dönüşmediği? Çevre korumaya önem veren Sürdürülebilirliğe doğru kayan TURİZM SEKTÖRÜ ? SÜRDÜRÜLEBİLİR TURİZM EKOTURİZM

Çevreye yönelimin nedenleri Turist çevre bilincinin artması Turist tercihinin değişmesi Rekabet ve kar avantajı kazanmak Artan Yasaların baskısı Destinasyonlarda çevresel bozulmalar Faaliyetlerin etkilerini anlama

Eleştiri Sürdürülebilirliğe doğru kaymanın aslında temel nedeninin çevre ve sosyal bilinç duygusuyla güdülenme olmadığı Sürdürülebilirliliğin uluslararası pazarı genişletme ve alışılmış yer ve faaliyetlere yenilerini ekleyerek yeni talepler yaratıp kar alanları açma olduğu

Süregelen Sorunlar 8

Artan kar alanı olasılığı ? SORUN Turizm sermayesi için artan yatırım Artan kar alanı olasılığı pazar genişlemesi Tanımlama ve uygulamada farklılık Doğayı değiştiren yapı ve kullanma Doğal ve kültürel kaynaklarda tehlike Kısa dönemli ekonomik getiri

Sürdürülebilir turizm Sürdürülebilirlik Sürdürülebilir turizm Ekoturizm Doğa turizmi Doğa temelli turizm Özel ilgi turizmi Bilinçli turizm Yumuşak turizm Yeşil turizm Kitle turizmi

Sürdürülebilir Turizm 1987 Çevre ve Kalkınma Dünya Komisyonu: Sürdürülebilir Kalkınma Turizm kaynaklarının kullanımına devam edilirken aynı zamanda bu kaynakların GELECEK NESİLLER tarafından da kullanılabilmesini güvenceye alacak şekilde korunması Kim?

Sürdürülebilir turizm Kaynakların sürdürülebilir kullanımı Aşırı kullanım ve atıkların azaltılması Doğal, kültürel ve sosyal çeşitliliğin korunması Yerel toplumu planlamaya dahil etme ve yerel ekonominin desteklenmesi Personel eğitimi, turistlerin bilgilendirilmesi

Alternatif Turizm Kar kaynaklarının azalması Turisti çeken doğal özelliklerin bozulması Sürdürülebilir turizm anlayışının çıkması Turizmi bütün yıla yayarak karı artırma gereksinimi Tüketici faaliyetlerini örgütleme Turizm pazarının genişleme gereksinimi Yeni alanların turizme açılması

ve ekoturizmin gelişi Kitle turizminde olumsuz etkilerin anlaşılması Alternatif Turizm Sürdürülebilirlik anlayışının artması ÇEVRE KORUMA KATILIMCI YÖNETİM EKOTURİZM 1960 1970 1980 1990 2000

Avustralya Ekoturizm Örgütü (EAA) Ekoturizm Doğa temelli turizm Öncelikli odak noktası doğal alanları tecrübe etmek olan ekolojik sürdürülebilir turizm Ekoturizm Öncelikli odak noktası çevresel ve kültürel anlayışı, takdiri ve korumayı teşvik eden doğal alanları tecrübe etme olan ekolojik sürdürülebilir turizm

Ekoturizm TIES- Uluslararası Ekoturizm Topluluğu Doğayı koruyan ve yerel halkın refahını arttıran, doğal alanlara yapılan sorumlu seyahattir Ekoturizm, doğa seyahatine dayanan ancak sürdürülebilirlik ilkesini de içeren bir turizm sektörüdür

Cabellos-Lascurain 1983 Ekoturizm bir yerdeki geçmiş ve şimdi var olan kültürel ifadeler kadar, doğayı, yaban hayatını ve doğal bitkisini inceleme, doğa hayranlığı, görünüşünden zevk alma gibi belli amaçlarla kısmen bozulmamış veya kirletilmemiş doğal alanlara yapılan seyahattir

Doğa (temelli) turizmi Doğal kaynakların uygun bir şekilde, zarar görmeden kullanımını amaçlarken ziyaretçilerin bu şekilde eğlenme-dinlenme ve yenilenmelerine olanak sağlar Doğa ve doğayla ilgili olguların, bu alanları ziyaret etmek için temel güdülenme olduğu doğal alanlara yapılan seyahattir

1. Doğa temelli alternatif turizm Ekoturizm ST karakteri Kitle turizmine çevreci bir alternatif 2. Kültürel kaynaklara yönelen turizm Sosyo-kültürel Alternatif turizm

Doğa (temelli) turizmi ve ekoturizm Ülkemizde tam anlamıyla doğa turizmi tanımı ve bunun diğer turizm türlerinden uygulama bakımından farklılıkları ortaya konmuş değil. TARTIŞALIM

Sürdürülebilirlik ve turizm Sürdürülebilir olmayan uygulamalar Sürdürülebilir uygulamalar Kitle Turizmi Sürdürülebilir Turizm Sürdürülebilir olmayan Turizm EKOTURİZM AT Sosyo kültürel AT TARTIŞALIM

Ekoturizm kavramı 4 temel ilke ilk kullananlardan biri Hetzer 1965 1. Çevresel etkileri minimuma indirmek 2. Ev sahibi ülkenin kültürüne saygı duymak 3. Yerel topluma faydaları maksimuma çıkarmak 4. Turist tatminini maksimuma çıkarmak

Diğer ilk referanslar Miller 1978 Latin Amerika’da eko-kalkınma için milli park planlamasında 1970 ortalarında Environment Canada tarafından başlatılan Trans-Canada otoyolu boyunca olan ekolojik zonda yapılan “ekoturlar”

Ekoturizm 1970 ve 1980’lerde çevre hareketinin içinde gelişti 1980’lerde az gelişmiş ülkeler ekoturizmi hem koruma hem de kalkınma hedeflerini başarma aracı olarak tanımladı

Doğa temelli Çevreye duyarlı Yaşama saygılı Akılcı Ölçülü

İLKELER

Rehber ilkeler Bazı araştırmacılar ekoturizmin fonksiyonları konusunda beklentilerin karşılanmasına yönelik rehberlik edecek nitelikte ilkeler önermişlerdir

İlke 1 Çevre ve yerel halk üzerinde an az olumsuz etkiyi yapacak bir kullanım tarzının belirlenmesi

Grup sayısı Ulaşım biçimi Katı atık yöntemi Geride hiçbir iz bırakmama Gezi öncesi ve gezide turistlere verilen bilgiler Yapılan faaliyetlerin kültürel duyarlılık seviyesi Yapı malzemeleri, mimari stil

İlke 2 Alanın doğal ve kültürel sistemine karşı duyarlılığı ve bilinci artırma Ekvador

Topluma açık olma Yerel proje ve kuruluşlara bağış Yerel halk ve ziyaretçiler arasında iletişim Koruma ve kalkınma projeleri için destek Bilgilendirme faaliyetleri Rehber eğitimi ve yeterliliği

İlke 3 Yasal olarak yönetilen ve diğer doğal alanların yönetimi ve korunmasına katkı

Ek bağışlar ve giriş ücretleri Özel işletmelerin yönetiminde işbirliği Korunan alan personelini dahil etme Altyapı bakımı ve girişimlerle işbirliği Korunan alan hakkında bilgi Konaklama yerleri için yönetim planları

İlke 4 Alanda yapılacak turizm miktarı ve türünün belirlendiği karar verme aşamasında ve uzun dönemde yerel halkın katılımını sağlamak

Planlamada yerel örgütlenmelerin gücü Yerel fikirlerin dahil edilmesi Yerel ekoturizm girişimlerinin kalkınması Ekoturizm işletmelerine sahiplik Yerel topluma yönelik eğitim programları Turizme karşı yerel halkın tutumları

ve diğer faydalar sağlamak İlke 5 Yerel halka ekonomik ve diğer faydalar sağlamak Belize

Ekonomik aktivitelerin çeşitliliği Yöresel olarak üretilen ve satın alınan ürünler Yöresel olarak sahip olunan teşebbüs gelişimi Kaynakların sürdürülebilir kullanımı Değişikliklerin yerel halk tarafından algılanması

Ekoturizmde yerel halktan çalışanlar kullanmak İlke 6 Ekoturizmde yerel halktan çalışanlar kullanmak

Özel günlerin ve olayların sayısı Yerel halka ulaşım olanaklarının düzenlenmesi Yerel okulların çevre eğitimi için alanı kullanım Yerel halkın istihdam olanaklarının sayısı

Ekoturizmle bağlantılı kavramlar Sorumlu seyahat Doğal alan Yaban hayatı Doğa temelli Küçük ölçekli Hayran olma Zarar vermeyen Bozmayan Dengeli Çevresel etkiler Minimum-sıfır etki Koruma Bilinçli kullanım Sürdürülebilirlik Takdir etme Farkındalık Eğitim Bilme Katılım Yerel yaşam Kültür Yerel halk için fayda Refah Yerel sahiplenme Ev sahibi toplumun katılımı

Ortak faktörler ve işlevleri: 2000’lerde yapılan eklemelerle ekoturizmin Ortak faktörler ve işlevleri: (1) Ekoturizm doğa temelli: Doğayı koruma işlevi (2) Ekoturizmde çevresel eğitim: Eğitimsel işlevi (3) Sürdürülebilir bir şekilde yönetilmesi: Yerel katılımcılık işlevi

Sorunlar Ekoturizm ve doğa temelli turizm Doğa turizmi yapmak Ekoturizm yapmak mı? 42

Sorunlar Ekoturizm potansiyelinin belirlenmesi Bu alanda trekking yapılır, kuş gözlemciliği vb. yapılır Ekoturizm potansiyeli var!.... TARTIŞALIM 43

Sorunlar Ya da kavramlar üzerinde durmak bu kadar önemli mi?… Bu da alanın ekoturizm potansiyelinin belirlenmesi oluyor Bu nedenle öncelikle kavramsal karışıklıların düzeltilmesi gerekiyor Ya da kavramlar üzerinde durmak bu kadar önemli mi?…

Bir etkinliği ekoturizm yapan Etkinliğin Mekânı Miktarı değildir Etkinliğin; Nasıl kullanıldığı Nasıl organize edildiği Nasıl gerçekleştiği Hangi sonuçları doğurduğudur

Bilinmesi gereken Dağların tepesinde bir alanı çitlerle çevirmek, Bungalovlar ve restoranlar inşa edip Eğlenceler düzenlemek, Uzak ve doğal alanlara turlar Günlük geziler düzenlemek, Bir faaliyetin ekoturizm olarak anılması için gerekli koşulları sağlamamaktadır.

Güney Afrika’da, bir yatırımcı “yüzen bir casino, suda gezinen hipopotamlar, Club-Med stili oteller ve ithal yabani av hayvanları” ile donatılmış “800 milyon dolarlık bir ekoturizm cenneti” yapmayı planlıyor. Nepal’de, dağ manzarasında tırmanış yapmak yerine çeşitli dağların zirvelerine helikopterlerle gidebiliyorsunuz.

Orman ekosistemleri ve (eko)turizm Ekoturizm yapılan veya yapıldığı iddia edilen veya uygulamaya çalışıldığı belirtilen alanlarının hemen hepsi orman ekosistemlerindeki milli parklar Bu nedenle bu alanlarda öncelik olarak korumayı vurgulayarak ardından koruyarak nasıl kullanabiliriz ?

Orman ekosistemleri ve (eko)turizm Bunu yaparken de; Ekoturizmi orman ekosistemlerini kurtarıcı bir araç olarak görebiliriz Fakat sonuçlarına baktığımızda bunun başarılamadığını ve bunu başarmak için neler yapılabilir öncelikli olarak bunun üzerinde durmamız gerekir.

Ekoturizm planlaması Bunun nedeni, Çevresel planlama ve turizm planlamasına yönelik çok sayıda çalışma olmasına rağmen çok az ekoturizm planlaması örneği var Bunun nedeni, Ekoturizmin tam anlamıyla ne olduğu ve ne yapmak istediği konusunda ortak bir karar birliğine varılamaması!...

Fakat Ekoturizmi değerlendirmeye açık standartlaştırılmış uygulamaya yönelik karakteristik özelliklerini ve boyutlarını içeren ortak bir tanımının olmaması ekoturizm kavramının sadece doğal alanlarda yapılan bir turizm türü olarak algılanmasına neden olmuştur. Aslında ekoturizm, doğal alanlarda yapılan turizm faaliyetlerinden daha fazlasını ifade etmektedir

Ekoturist Ekolodge-Ekoresort Çevreye duyarlı Ekolodge-Ekoresort Ekolojiye duyarlı yapılanma Kaynak koruma Geri dönüşüm Enerji tüketimiyle “yeşil” model

Ekoturistler eğitimli ve bilinçli olabilirler Fakat tatil yapmaktalar İlginç ve rahatlatıcı bir tatil deneyimi İlgileri doğayla sınırlı değildir ve çok yönlü bir karaktere sahiptir

Ekoturist Takdir, katılım ve duyarlılık ruhuyla, nispeten gelişmemiş alanları ziyaret ederler; bu ziyaretin belirli hedefi hayranlık duymak, incelemek, gevşemek, görmeye değer yerleri görmek, macera yaşamak ve manzarayı ve gidilen yerin yabani bitki ve hayvanlarını ve bulunabilecek kültürel özelliklerini keyifle tecrübe etmektir.

Eko-resort/yapılar Dünyanın dört bir yanında çeşitli cazip turizm tesisleri eko-yapılar olarak pazarlanıyor. Birçok ekoturizm tesisi kontrolsüz, akreditasyonsuz faaliyet gösteriyor Çevre dostu politikaları temel aldıklarını sadece ima ediyorlar.

! Çevre İçin Neler Yaptık !  Çevreye zarar vermeyen bungalow evlerini; yerel mimari kullanarak yaptık.  Tüm personele çevre konusunda eğitimler vermekteyiz.  Kullanılmış suları yeniden kullanılabilir hale getiriyoruz.  Çamaşır yüklerini hep beraber azaltıyoruz.  Adada eko turlar düzenliyoruz.  Güneş enerjisi kullanıyoruz.  Geri dönüşüm programı ile atık miktarını minimum seviyede tutmaya çalışıyoruz.  Yatırım aşamasında mühendisler tarafından planlanan enerji yönetimi programlarını kullanıyoruz

Sürdürülebilir yaşamın yuvası

yerel evelde sonsuz güzelliği ve büyüleyiciliği Çam ormanı içerisinde yerel evelde sonsuz güzelliği ve büyüleyiciliği modern bir şekilde birleştirdik. Evler yerel mimari ve doğal malzeme kullanılarak yapıldı.

Yuva’da yapabileceğiniz sonsuz aktivite olanakları Yüzme Yoga Geleneksel yemek dersleri Yerel festivallere katılmak Paragliding ve sualtı dalış. Arazi gezisi Geleneksel yemek dersleri

! Çevre İçin Neler Yaptık !  YUVA çam ormanının korunmasına yardım ediyoruz  Sıcak su için güneş enerjisi kullanıyoruz  Geleneksel tarımı teşvik ediyoruz  Geleneksel yemek yapma metodları teşvik ediliyor  Eko turlar düzenliyoruz.  Yerel halkının çevre bilincinin oluşması yardım eder  Modern olanlarla değiştirme yerine yerel yaşam biçimlerini devam ettirmeye çalışıyoruz  Yerel halktan erkek ve kadınları istihdam ediyoruz

Playa Nicuesa Rainforest Lodge, Costa Rica.

COSTA RICA RAINFOREST LODGE Saladero Lodge

SEPTIMO PARAISO ECOLODGE -Ecuador

Kingfisher Ecolodge Laos

Mambo View Point (Tanzania)            

Germany

Ekoturlar

TEMEL BEKLENTİLER

Rehberleri bilgilendirme Turistler ve ekoturistleri bilgilendirme Yerel halka ekonomik katkı Kültürel yapıya saygı Minimum çevresel etkiler Çevre duyarlı konaklama işletmeleri

Tur operatörlerinin sürdürülebilir uygulamaları Bağışlar Turistlere broşür hazırlanması Çevresel Eğitim Çevresel bakımdan aktif STK ile işbirliği Yerel yaşam koşullarını geliştirmek için projeler Çevre için tasarlanmış turistik ürünler

Konaklama tesisleri için TUI kriterleri Altyapı Atık su bertarafı Katı atık uygulamaları Enerji ve su tasarrufu Otelde gürültü seviyesi Otelin yapımında kullanılan materyal ve mimari Otel yakın çevresi ve konumu Mavi Bayrak Projesi

Sürdürülebilir Turizm Gelişimleri için Tur Operatörleri Girişimi Turizmde sürdürülebilir gelişmenin ve yönetimin ilerletilebilmesi için birlikte çalışmak, Sürdürülebilir gelişmenin tasarlanması, gerçekleştirilmesi ve yürütülmesinde ÇEVRESEL KÜLTÜREL SOSYAL etkilerin göz önünde bulundurulması için tur operatörlerini cesaretlendirmek.

Ekoturu değerlendirme: Kenya Ekoturu değerlendirme: Etik Sorumluluk Enformasyon Faaliyet

Geliştirilen ölçütler I. Ekoturist endüstrisinin koydukları ilkeler II. Turistlerin operatörleri değerlendirmesi III. Yerel tutum ve kullanım değerlendirmesi

I. Ekoturizm Topluluğunun ölçütleri

1. Ziyaretçi eğitimi 2. Çevresel etkilerin önlenmesi 3. Turizmin etkisini önleme 4. Tur firmasının etkilerini önleme 5. Eğitim 6. Koruma katkı programları 7. Yerel çalışma ve iş programları 8. Yerel konaklama kontrol

II. Tur operatörü seçim ölçütleri

1. Ekoturizmin nedenini anlama a. Ekoturizmin nedenlerini anla ve destekle: Bunun için de bitkilerin, hayvanların ve insanların karmaşık ekolojik ilişkilerine saygı ve anlayışı geliştirmek b. Seyahat etme nedenini belirle ve sana gerçekçi bilgiler ve tavsiyeler veren ekooperatörleri bulmak

2.Operatörler hakkında bilgi toplama Neyi ne zamandan beri nasıl yapıyor? Bir tur operatorü kendini nasıl pazarlıyor? Broşürleri nasıl? Reklamını yaptıkları ne? Sadece iyi vakit geçirmeyi mi pazarlıyor yoksa gidilecek yerin gerçeklerini sorumlu bir şekilde anlatıyor mu?

Tur operatörünün ekoturizmi yeni bir pazarlama aracı olarak kullanıp kullanmadığı Bu yıl broşürde sunulan “eğitimsel ekotur” önceki yılların “macera turizmi” olup olmadığı

3. Operatörün etik ilkelerini belirleme: Bu ilkeler yazılmış mı? Bu ilkeler hem firma hem de turistler için mi? Operator destinasyondaki halkın geliştirdiği ilişki ilkelerini kullanıyor mu?

4. Ekoturiste eğitim sağlıyor mu? Firma bilgi, çevreye ve insana duyarlılık üzerinde duruyor mu? Turistlere kendilerini eğitmeleri için yazılı ve diğer materyaller verilmekte ve önerilmekte mi?

Tur için yeterince çalışan ayrılmış mı? 5. Operatör nicelikli yoksa nitelikli bir tur mu sunuyor? Tur için yeterince çalışan ayrılmış mı? Katılımcıların sayısı sınırlanmış mı?

6. Seyahat planları: Ekoturist gidilen yerde ne kadar süre kalacak? Ekoturizm seyahati sırasında ne kadar otobüs, tren ve havayolu kullanıyor? Destinasyona yapılan turların sayısı ne kadar? Aşırı kalabalık sorunu var mı? Konaklama nerede (otel /geleneksel evler) ?

III. Yerel kalkınma ve çevre koruma ölçütleri

1. Yerel kalkınmaya katkısı var mı? Ekoturizmle sağlanan gelirlerin dağılımı nasıl? Ne kadarı havayolu, otel, seyahat acentelerine ? Ne kadarı yerel, ulusal ve uluslararası şirketlere? Ne kadarı yerel iş çevresinde ve çevre korumada? Ne kadarı yerel toplum kalkınmasında kullanılıyor?

Yerel halk çalışıyor mu? Yöre rehberleri kullanılıyor mu? Kullanılıyorsa, gereğince eğitilmişler mi? Firma tur rehberlerini eğitmeyi destekliyor mu? Yerel halkın yaşam tarzındaki değişim nasıl?

Az etkili doğal kaynak kullanımını getiriyor mu? 2. Koruma faaliyetlerine katkıda bulunuyor mu? Az etkili doğal kaynak kullanımını getiriyor mu? Yerel toplumu yoksun bırakıyor mu? Temiz enerji kaynakları kullanılıyor mu? Atık yaratmaktan nasıl kaçınıyorlar? Atık nasıl yönetiliyor? Kirlilik yaratılıyor mu? Turistleri ekosisteme saygı bağlamında kontrol ediyor mu?

NEAP The Australian Nature and Ecotourism Accreditation Program Doğa Temelli Turizm ve Ekoturizm Akreditasyon Programı

V v DOĞA TURİZMİ ve EKOTURİZM ÜRÜNLERİ DOĞA TURİZMİ İLERİ EKOTURİZM Direk olarak ve kişisel olarak doğayı tecrübe etme üzerinde odaklanır V Daha fazla anlama, takdir etme ve hoşlanmayı sağlama yoluyla doğayı tecrübe etme için fırsatlar yaratır Zorunlu olmayan isteğe bağlı Zorunlu, fakat tecrübe için gerekli değil Tecrübe için gerekli değil Çevresel sürdürülebilir turizm için en iyi uygulamaları görünür hale getirir v Doğal alanların korunması için olumlu katkı sağlar Yöre halkına yapıcı katkılar sağlar Farklı kültürleri içine alır ve onlara karşı hassastır, özellikle yöre halkına Her zaman için devamlı olarak müşteri beklentilerini karşılar Gerçekçi beklentilere önderlik eder, doğru olarak pazarlar

Çevresel temaların internet sitesindeki dağılımı (n=35) YOK VAR ÇEVRESEL TEMALAR N % Sürdürülebilir turizm 1377 99,6 5 0.4 Ekoturizm 1375 99.5 7 0.5 Alternatif turizm 1370 99,1 12 0.9 Çevre/doğa koruma 1347 97,6 35 2.4 Çevre sorunu 1376 98.6 Çevre bilinci/eğitimi 99,7 4 0.3 Yöre halkına saygı 1366 98,8 16 1,2 Yaban hayatını koruma 1379 99,8 3 0.2 Bitki örtüsü (flora) koruma Su kaynaklarını koruma Denizi koruma 1381 99.9 1 0.1 Çevre sloganı 1378

Sürdürülebilir Turizm Sürdürülebilir turizm ilkelerini benimser ve bu konuda gerekli çabayı harcar. Organizasyonlarımızda insanların kültürel değerlerine, doğaya ve çevreye saygılı, sürdürülebilir turizm ilkelerine, çalışanlarımızın eğitimine katkıda bulunmak.

Turlarımızı sürdürülebilir ve sorumlu ekoturizm ilkelerinden ödün vermeden yapmaya gayret ediyoruz. Amacımız ekoturizmin gelişmesi ve tanıtımıdır. Doğa ile barışık olan ve sürdürülebilir tek turizm olan ekoturizmi kitlelere sevdirmek, yeni doğaseverler kazandırmaktır. Genel itibari ile ekoturizm faaliyetlerini kapsamaktadır.

Alternatif Turizm

Türkiye’de kitle turizminin yanında alternatif turizm türlerinin gelişmesi. 25 yıllık bireysel birikimlerini alternatif turizm alanına taşımayı amaçlayan bu girişim, özellikle doğaya saygılı, küçük grup seyahatleri, ekoturlar ve kontrollü macera turları üzerine yoğunlaşmaktadır. Doğa turizmi ve buna bağlı olarak alternatif turizm konusunda da uzman olan acentemiz.

Çevre ve doğa koruma Vizyonumuz çevreye saygılı turizm faaliyetleri gerçekleştirmektir. Temel değerlerimiz; topluma, çevreye ve yasalara karşı saygı ve sorumluluk. Yıllardır kendi insanımıza ülkemizin tarihini, kültürel mekanlarını, doğal yaşam ve kaynaklarını tanıtmaya, korumasını öğretmeye çalıştık.

Antik kentleri gezerken eserlere dokunmayız Yazı yazmayız Kazı alanlarından değersiz bile olsa parça almayız Çöplerimizi doğada bırakmayız aracımıza kadar taşırız

Çevre ve doğa koruma Temel kültürel ve ekolojik hedefi çevre üzerinde etkiyi en aza indirmektir. Doğal kaynakların kullanımı azaltılarak, geri dönüşümlü malzemelerin kullanımına özen gösterilecektir. Faaliyetlerimizde ve yeni yatırımlarımızda, çevre faktörü dikkate alınacaktır.

Yöre halkına kültürüne saygı Kırsal alanlarda yerel halkın fotoğrafını çekerken mutlaka önceden izin alırız. Turlarında, yöre insanlarının gelenek ve göreneklerine aykırı ve yörenin özgün yapısına zarar verecek davranışlardan kaçınır. Yöre halkının çıkarları gözetilecek.

Yöre halkının örfünü ve adetini dikkate alan sorumluluk sahibi turizmi benimser yöre halkını ve mimarisini yansıtan küçük butik otellerde konaklarız. Topluma duyarlı davranışlar sergileyerek kitlelerin güven ve desteğini sürekli kılmak. Tecrübelerimiz küçük grupların yerel kültüre ve doğaya daha az etkide bulunduğu, yerel kültürlerle daha iyi iletişim kurulduğu.

Çevre bilinci ve eğitimi Ülkemizin doğal yaşam ve kaynaklarını tanıtmaya, korumasını öğretmeye, gezdirmeye çalıştık. Çalışanlar, müşteriler ve taşeronlar çevre konusunda bilinçlendirilecektir. Tarih bilincini ve çevre duyarlılığını birlikte geliştirmeye çalıştık. Personel eğitimleri, gönüllü çalışmalarımız, sosyal kurum ve örgütlerle dayanışmalı çalışmalarımız

Yaban hayatını bitki örtüsünü koruma

Çevreci ve korumacı yaklaşımı ile tur düzenlediği bölgelerin flora ve faunasına saygı duyar. Doğal alanlardaki canlıları olumsuz etkilemiyor olmalıdır. Programlarımızda, insana, kültürel değerlere, flora ve faunaya saygıyı ön planda tuttuk. Avlanmak deyince sadece fotoğraf avcılığını anlayanlar acentemiz ile gezmeyi tercih ediyor.

Yerel kalkınma ve katılımcılık (4) Sürdürülebilir Kullanım Ortak faktörler Doğa/çevre koruma Çevresel eğitim Yerel kalkınma ve katılımcılık (4) Sürdürülebilir Kullanım

35 Acentenin bilinçli olduklarının göstergesi OLABİLİR Olumlu Yan: Acente web sitelerinde kullanılan çevresel öğeler ve anlatım biçimleri sürdürülebilir turizm ve ekoturizm ilkeleri ile bütünleşmektedir 35 Acentenin bilinçli olduklarının göstergesi OLABİLİR

Eleştiri: Söylem ile faaliyet arasındaki uyum? Söylemi sadece imaj yapmak için sunmak veya pazarlama aracı olarak kullanmak elbette asla olumlu bir gelişmeye işaret etmez. Yeşil Pazarlama

Sorulan bazı sorular: (1) Ekoturizm ilkelerine göre hizmetimizi değiştiriyor muyuz? (2) Turistleri değiştirebilir miyiz. (3) O zaman hizmet edeceğimiz kitleyi nasıl belirleyeceğiz

Sorulan bazı sorular: (1) Kitle turizminin gittiği yerler doğa değil miydi bir zamanlar ve şimdi ne tür bir doğa? (2) Ekoturizm endüstrisi, doğayı tahrip eden kitle turizm endüstrisinden farklı bir endüstri mi? Neden birden bire “çevreyi düşünme” ile turizm birleştiriliyor ve ekoturizm çıkıyor?

EKOTURİZM=Sürdürülebilir turizm ? KİTLE TURİZMİ=Sürdürülemez turizm? KİTLE TURİZMİNDEN FARKI NE?

Gündemdeki sorular (1) Ekolojik olarak sürdürülebilir bir turizm mi? (2) Çevreye daha az etki eden, yüksek değeri olan, yerel halk tarafından istenen bir turizm çeşidi mi? (3) Gerçekten yerel halkın kalkınmasına katkıda bulunmakta mı? (4) Yerelin kalkınması turizme bağlanabilir mi?

Uygulamada sorunlar (1) İlke ve yasaların ne ölçüde uygulandığı bilinmemektedir. Bunları ölçme büyük ölçüde yapılmamakta (2) Çevre korumayla ilgili yasaların, anlaşmaların getirdiği koruma tedbirlerinin uygulanabilmesi için fon gereği

Mevcut Durum

Sekizinci BYKP (2001-2005) Biyolojik çeşitliliği, Su ve yaban hayatını, Kültürel ve estetik değerleri korumak Onların henüz bilinmeyen yararlarının araştırılmasına imkan vermek Ekoturizmi geliştirmek amacıyla Tabiatı Koruma Alanları? Milli Park ve benzeri korunan alanlar geliştirilecek ve yaygınlaştırılacaktır

Türkiye Turizm Stratejisi 2023 2007 Ülkemizin doğal, kültürel, tarihi ve coğrafi değerlerini Koruma-kullanma dengesi içinde kullanma Turizm alternatiflerini geliştirmek 116

Türkiye Turizm Stratejisi 2023 2007 “Turizmin Çeşitlendirilmesi Stratejisi” kapsamında alternatif turizm türlerinden Sağlık turizmi termal turizm Kış turizmi Golf turizmi Deniz turizmi Ekoturizm Yayla turizmi Kongre ve fuar turizminin geliştirilmesi strateji olarak belirlenmiştir

Talep artışı Türkiye`de durum 2004 Doğa yürüyüşü Yayla turizmi Botanik turizmi Kuş gözlemciliği Foto-safari Rafting Talep artışı

Turizm Türleri 2006

Turizm türleri 2006 Seyahat Acenteleri GRUP Sayı A A-G B C TOPLAM Yamaç Paraşütü Dağcılık Trekking  Rafting Atlı Doğa Yürüyüşü Flora/ Fauna  Kuş Gözleme  Balıkçılık Kamp / Karavan  Sualtı Dalış  Bisiklet GRUP Sayı A 2325 51 98 192 182 72 63 1 49 174 4 A-G 472 5 11 22 17 3 B 224 C 343 2 15 20 7 TOPLAM 3364 58 124 234 206 80 81 71 54 195

Turizm türleri 2009 Turizm Türleri Hiç Az Orta Çok 11,2 8,9 6,0 Kitle turizmi 23,0 3,0 11,4 62,7 Kültür turizmi 26,8 7,4 21,0 44,7 İnanç turizmi 52,7 8,7 13,4 25,2 Kongre turizmi 55,9 9,7 17,4 17,0 Sağlık turizmi 68,0 7,1 14,8 10,0 Rafting 70,2 9,8 11,2 Yayla turizmi 69,5 9,4 12,2 8,9 Sualtı dalış 74,6 7,9 8,8 Doğa yürüyüşü 76,5 8,3 9,3 6,0 Dağ turizmi 79,1 8,2 4,5 Foto-safari 82,2 5,4 5,6 6,8 Yamaç paraşütü 80,3 5,2 Mağara turizmi 84,2 6,1 5,0 4,8 Atlı doğa yürüyüşü 85,0 Botanik turizmi 86,4 3,2 Kuş gözlemciliği 90,2 3,4 1,9

Gündemdeki sorular Ekolojik olarak sürdürülebilir bir turizm mi? Dışarıdan gelen tahriplere karşı koyabilir mi? Çevreye daha az etki eden, yüksek değeri olan, yerel halk tarafından istenen bir turizm çeşidi mi? Gerçekten yerel halkın kalkınmasına katkıda bulunmakta mı? Yerelin kalkınması turizme bağlanabilir mi?

EKOTURİZMİN SOSYAL EKONOMİK ÇEVRESEL OLUMSUZ ETKİLERİ

ÇEVRESEL ETKİLERİ Kalabalık Çevresel gelişim Yol ve patikalar Ulaşım (motorlu araçlar, botlar, yayalar) Araç kullanma ve hız yapma Antisosyal aktivite Çöpler Hayvanların beslenmesi Hatıra eşya toplanması

KENYA AMBASELİ MİLLİ PARKI Ziyaretçi kalabalığı ve kötü yönetim sonucu çita hassas türlerin yok olması Afrika da milli parklarda araçların dolaşması yaban hayatının davranışlarında bozulmalar ABD Kaliforniya Monarch Butterfly Güney ABD Meksika türü kuşlar

SOSYAL ETKİLERİ Yerel halk topraklarından, kullandıkları deniz ve doğadan mahrum bırakılmaktadır Geleneksel üretim ve kültürel faaliyetler ortadan kaldırılmakta, yerini mevsimlik kültür ve ticari ilişki biçimi kurulmaktadır. Planlamalar ziyaret edilen yerde yaşayan toplumun ilgilerini ve duyarlılıklarını dikkate almadan yapılmaktadır.

EKONOMİK ETKİLERİ Ekoturizmin yoğun olduğu yerlerde yerel ekonomiyi ortadan kaldırması veya marjinal duruma sokup mevsimlik ekonomiye dönüştürmesi Yerel halkın çoğu kez çok az veya hiç kalifiye olmayan, düşük seviyede ücret verilen işlerde çalışması.

Kazanılan paranın büyük bir kısmının endüstrileşmiş ülkelere akması EKONOMİK ETKİLERİ Kazanılan paranın büyük bir kısmının endüstrileşmiş ülkelere akması Uluslararası turizm ve ulaşım şirketleri ve tur operatörlerinin kazanması.

YEREL HALKIN KATILIMI Ekoturizmde, yerel katılım sadece ekonomik gelir sağlayacağı konusuna indirgenmiştir. Aslında ekoturizmin yerel halkın ekonomisi ve kültürüne katkısı, ancak ekoturizmin planlanmasında yerel katılımın sağlanmasıyla gerçekleşebilir.

Çözümler: …….değişmeli

Sivil Toplum Kuruluşları KİM VEYA KİMLER Doğal Alan Ziyaretçi Yerel Halk Akademisyenler Devlet Kurumları Yerel Yönetimler Sivil Toplum Kuruluşları Medya Ortak işbirliği ve koordinasyon

Çözüm sorun insandan kaynaklandığı için, çözüm de ancak insana bağlıdır. İnsanın söylediği, fakat uygulamadığı çözüm, çözüm karakterini yitirir

Elbette, bu bağlamda temel sorun, bu değişikliğin nasıl oluşacağı ve iş kültürünün nasıl dönüşeceğidir

Sorun , bilmeme sorunu değildir, çünkü 2012’deyiz ve herkes çevre ile ilgili bilgilere ve bilince sahip

Sorun , bilinç ve çıkar ilişkisi sonucunda bilincin aldığı şekil ve bunun yönetimsel kararlarda ve iş yapış biçiminde nasıl yansıtıldığıdır.

Çevreye ve insan sağlığına önem veren Uzun dönemli düşünme Karar vermeye yönelik Bir iş yapma Çalışma kültürünün geliştirilmesi Bu güçler arasında dengelerin kurulması Koordinasyonun sağlanmasıyla gerçekleşme olasılığına sahiptir

Doğa temelli turizm ve ekoturizm akreditasyonu Akreditasyon programı kapsamına alınmasını ve uzmanlaştıkları alanları sertifika ile belgelendirmeleri Doğa temelli turizm ve ekoturizm akreditasyonu, yöneticileri uluslararası, ulusal ve bölgesel kabul görmüş prensipler ve kriterlere göre akredite ederek Çevreyle uyumlu, Sosyal yarar sağlayan Ekonomik olarak uygulanabilir yönetime ulaştırma

Ekoturizm akreditasyonu Eko-verimlilik ve doğal alan koruması, Biyoçeşitliliğin korunması Ekolojik ayak izlerinin azaltılması, Turizm kalkınmasının sosyal noktaları, Turizm kalkınmasının ekonomik noktaları

Ulusal Turizm Belgeleme (Akreditasyon) Birimi (UTAB) Türkiye Turizm Stratejisinin (2023) uygulamaya geçirilmesinde kurumsal yapılanma modeli, kurumlar arası ve kurum içi seviyede birimler değerlendirilirken uluslararası ve ulusal standartların geliştirilmesinin sağlanması ile uzmanlaşmanın gerçekleştirilmesine katkıda bulunacak UTAB oluşturulması hedeflenmiştir. Turizm Stratejisinde belirtildiği gibi bu birimin oluşturulması bir anlamda çalışmanın Bakanlık politikaları ile uyumlu bir şekilde yürüdüğünü ve turizm politikalarında belgelendirmenin artık bir gereklilik ve hatta bir zorunluluk olarak görüldüğünü göstermektedir.

ÖZ OLARAK Çevreye ve insan sağlığına önem veren Uzun dönemli düşünme Karar vermeye yönelik Bir iş yapma Çalışma kültürünün geliştirilmesi GEREKİR Ulusal ve uluslararası çevre yönetimi sürdürülebilirlik politikaları ve girişimlerinin PARÇASI OLMAK

Çevreci bir yönetim ve planlama (a) Çevresel ve ekolojik anlamda Sürdürülebilir (b) Ekonomik anlamda Uygulanabilir (c) Sosyal anlamda Kabul edilebilir

Dikkatiniz için teşekkür ederim…