Teknoloji ve Yenilik Odaklı Girişimler Oğuz YAPAR AB 7.ÇP Ulusal Koordinatör Yardımcısı EUREKA Ulusal Proje Koordinatörü

Örnekler 31 yıl önce Apple Bir meyve 13 yıl önce Amazon Brezilya’da bir nehir 100 yıl önce Yahoo Kovboy sözü 22 yıl önce Windows Evdeki pencere 25 yıl önce Sunmicro... Güneş Road-runner It does not matter if the cat is black or white while it catches the mice The matter is how fast cat catches the mice or how many mice do the cat catch in a shorter time

Yenilik nedir? “Yenilik, işletme içi uygulamalarda, işyeri organizasyonunda veya dış ilişkilerde yeni veya önemli derecede iyileştirilmiş bir ürün (mal veya hizmet), veya süreç, yeni bir pazarlama yöntemi ya da yeni bir organizasyonel yöntemin gerçekleştirilmesidir” (Oslo Manual) Bir ürün ya da hizmetin ilk fikrinin oluşmasını buluş (icat keşif), ilk pratik uygulama çabasını yenilik (inovasyon, yenilikçilik, yenileşim) olarak tanımlayabiliriz. Bilimsel ve teknolojik bir belirsizliği ortadan kaldırmaya yönelik araştırma ve geliştirme (Ar-Ge) etkinlikleri, yenilik sürecinin sadece bir kısmını kapsar * Jan Fagerberg, 2005 3

Uluslararası İşbirlikleri Safhalar Zaman Gelirler Firmanın Doğuşu Genişleme 1. Adım 2. Adım 3. Adım Ölüm Vadisi Risk Sermayesi Ar-Ge Destekleri İlk Aşama Uluslararası İşbirlikleri Ulusal İşbirlikleri EUREKA FP7 1501-Sanayi Ar-Ge Ulusal Teknolokj Pl. Teknogirişim 1507-KOBİ Ar-Ge

Projelerin Doğru Programa Yönlendirilmesi Çerçeve Programları Ulusal Destekler AR&GE Kapasitesinin oluşması

KOBİ Ar-Ge Başlangıç Destek Programı (1507) Kimler başvurabilir? KOBİ statüsünde olan ve daha önce TÜBİTAK’tan hiç destek almamış ya da en fazla bir projesi desteklenmiş firmalar başvurabilirler. Destek biçimi ve miktarı Ar-Ge proje giderlerinin %75’i oranında hibe destek. Proje bütçesi için üst sınır: 400.000 YTL Destekleme süresi En fazla 18 ay Avantajlar TÜBİTAK-TPE İşbirliğinde Patent Teşvik Sistemi Yeminli mali müşavir giderleri destek kapsamında Proje hazırlamak için alınan danışmanlıklar destekleniyor. 6

Sanayi Ar-Ge Projeleri Destekleme Programı (1501) Kimler başvurabilir? Sektör ve büyüklüğüne bakılmaksızın firma düzeyinde katma değer yaratan ülkemizde yerleşik tüm kuruluşlar Destek biçimi ve miktarı Ar-Ge proje gidelerinine en fazla %60 oranında hibe destek Destekleme süresi En çok 36 ay Avantajlar Proje bütçesinde bir kısıtlama yok Harcama yapmadan önce destek almak mümkün Harcamaların YMM tarafından denetlenmesi Patent ile sonuçlanırsa destek oranının %10’u kadar ek ödeme, Geçmişteki Ar-Ge faaliyeti sonucundaki satış hasılatı oranına göre belli oranda destek artar, Personel masrafları büyük firmalar %60, KOBİ’ler %75, inkübatör veya teknopart personeli %90, doktoralı personel ise %100 oranında desteklenir. Türk üniversitesinden veya TÜBİTAK Enstitülerinden hizmet alımı ile teknopartlarda gerçekleştirilen Ar-Ge faaliyetleri için %30 oranında destek miktarı artar. Enformatik, esnek üretim/otomasyon, ileri malzeme tek., biyotek./gen müh.,uzay ve havacılık, çevreye duyarlı teknolojiler işlenirse destek oranı %20 artar.

TEYDEB İletişim Bilgileri TÜBİTAK Teknoloji ve Yenilik Destek Programları Başkanlığı (TEYDEB) Atatürk Bulvarı No: 221 06100, Kavaklıdere, ANKARA Tel: (312) 467 18 01 Faks: (312) 427 43 05 e-posta: teydeb@tubitak.gov.tr İnternet: www.teydeb.tubitak.gov.tr

7. ÇP KOBİ Yararına Araştırmalar Programı KOBİ Profilleri AR-GE Seviyelerine göre KOBİ’ler Yüksek Ar-Ge Seviyeli KOBİ  Araştırma Yoğun KOBİ’ler  Ar-Ge Departmanı Var  Yenilikçi Teknolojiler  AR-GE Stratejileri  Ar-Ge Sonuçlarının Ürün ve Süreç Gelişimi için Kullanılması 7.ÇP İşbirliği Özel Programı Eurostars Programı EUREKA Standart TÜBİTAK TEYDEB Endüstriyel KOBİ’ler / Ar-Ge Departmanı Yok Küçük Geliştirme (Ar-Ge) Merkezleri ve Test Aktiviteleri Ar-Ge işbirliği faaliyetlerinde bulunmak / Ar-Ge izleyip, kendi bünyesine adapte etmek 7. ÇP KOBİ Yararına Araştırmalar Programı Orta Ar-Ge Seviyeli KOBİ Endüstriyel KOBİ’ler / Ar-Ge Departmanı Yok Küçük Geliştirme (Ar-Ge) Merkezleri ve Test Aktiviteleri olabilir Ar-Ge işbirliği faaliyetlerinde bulunabilir Dış Teknoloji Kullanır Düşük Ar-Ge Seviyeli KOBİ

Süreçler Rahatlık Zaman

AB 7.Çerçeve Programı

AB 7. Çerçeve Programı 53,2 milyar € AB Çerçeve Programları(2007-2013) Dünyanın en büyük sivil araştırma programı Uluslarası konsorsiyumlar (çok ortaklı projeler) Kendi alanınızdaki en büyük oyuncularla ortak projelerde yer alma imkanı Geleceğin teknolojilerini belirleyen konsorsiyumların içinde olma fırsatı 12

AB Çerçeve Programları(2007-2013) AB ÇP’lerin bütçesi (milyar €) Destekler HİBE niteliğinde. AB proje çıktılarından herhangi bir talepte bulunmayacak.

Özel Programlar İşbirliği Özel Programı 10 Tematik Alan Konu Odaklı (32,3 milyar €) 10 Tematik Alan Konu Odaklı Araştırma ve Koordinasyon Projeleri Fikirler Özel Programı (7,4 milyar €) Avrupa Araştırma Konseyi Konu Bağımsız Mükemmeliyet Odaklı Bireysel Araştırmacılar / Takımlar Kişiyi Destekleme Programı (4,7 milyar €) Burs ve Destek Projeleri (Marie-Curie) Konu Bağımsız Kariyer Gelişimi / Sürekliliği Bireysel Araştırmacılar / Kurumlar Kapasiteler Özel Programı (4,2 milyar €) 7 Konu Başlığı Kapasite / Potansiyel Gelişimi Kobi Özel, Araştırma ve Koordinasyon Projeleri

KOBİ’ler için doğru adresler-1 İşbirliği Özel Programı (32,3 milyar €) Hedef kitlesi Ar-Ge yetkinliği yüksek KOBİ’ler Güdümlü projeler: 10 farklı teknolojik alan Uzun vadede kendi alanınızda büyük oyunculardan biri olma fırsatı 15

İşbirliği Özel Programı Hedefi : Sanayi ve araştırma kuruluşları arasındaki işbirliğini tetikleyerek kilit alanlarda Avrupa’nın liderliğini sağlamak.

KOBİ’ler için doğru adresler-2 Kişiyi Destekleme Programı (4,7 milyar €) “Industry-academia partnerships and pathways” Kısa-orta süreli olarak alanınızda bir akademisyeni kuruluşunuzda istihdam etme imkanı... 17

%100 desteklenir ! Komisyon Katkısı araştırmacı istihdam masrafları Sanayi-Akademi Ortaklığı araştırmacı istihdam masrafları araştırmacı/ mühendis/ Ar-Ge personeli değişimi teknik ve idari personel değişimi ortakların dışından deneyimli araştırmacı istihdamı seyahat, çalıştay, konferans, saha ziyareti vb. %100 desteklenir !

KOBİ’ler için doğru adresler-3 Kapasiteler Özel Programı (4,2 milyar €) Research for the benefit of SMEs 1.3 Milyar Avro KOBİ’lerin inovasyon yetkinliklerini geliştirme bu yolla teknolojik yeni ürün ve servislerin geliştirilmesi hedeflenmektedir. İki alt destek mekanizması: Research for SMEs Research for SME associations Konu sınırlaması yok! 19

Konsorsiyum Yapıları ve Proje Süreleri KOBİ’ler için Araştırma KOBİ Birlikleri için Araştırma Süre 1-2 yıl 2-3 yıl Ortak Sayısı 5-10 10-15 Bütçe 0.5-1.5 milyon Avro 1.5-4 milyon Avro

KOBİ/KOBİ Birlikleri için Araştırma Çağrısı Minimum Katılım Koşulları KOBİ’ler için Araştırma / KOBİ Birlikleri için Araştırma Birbirinden bağımsız en az 3 farklı KOBİ/KOBİ Birliği, 3 farklı üye ya da asosye ülkede kurulmuş olmalıdır. En az 2 AR-GE sağlayıcısı (RTD performers). Üniversiteler, Araştırma Merkezleri, Büyük Sanayi Kuruluşları ya da AR-GE yapabilme yeteneğine sahip KOBİ’ler. Diğer Kullanıcılar (Other enterprises) ve Son Kullanıcılar (end-users) da projelerde ortak olarak yer alabilir. KOBİ Birliği çağrıları için bunların en az 2 tanesi KOBİ olmalıdır.

KOBİ Yararına Araştırma Çağrıları Araştırmaya Yatırım AR-GE Sağlayıcıları KOBİ’ler KOBİ Birlikleri Sonuçlar & FMH Diğer Kullanıcılar, Son kullanıcılar

KOBİ Alanında Katılım ve Başarı Bugüne dek Türkiye’den 6.ÇP’a SME alanında 206 adet Türk kuruluşu proje teklifinde bulunmuştur. 22 adet KOBİ başarılı projelerde yeralarak AB Komisyonu’ndan finansal destek almıştır. KOBİ alanında 6.ÇP’a katılımda Türkiye’nin ortalama başarı oranı 16 %’dır. 31 Türk kuruluşu, başarılı projelerde ortak olarak yer almıştır.

KOBİ Alanı, Bütçe Öngörüleri, 2007-2013 FP6: Yıllık ortalama rakam

7:ÇP Üyelik Sistemi - www.fp7.org.tr

7. ÇP Fırsatları – KOBİ Programı

Çağrılar Çağrı Adı: Research for SMEs Call 4 Çağrı Kodu: FP7-SME-2011-1 / FP7-SME-2011-2 Yayınlanma Tarihi: Temmuz 2010 Kapanış Tarihi: Aralık 2010 Bütçe: 110 Milyon Avro / 80 Milyon Avro Açıklama: Çağrıda konu sınırlaması yoktur.

AB Çerçeve Programı Proje Örnekleri

PROJE ÖRNEKLERİ http://sme.cordis.lu/about/downloadable.cfm Improving the Processin of Four Fermented Beverages from Eastern European Countries FERBEV CRAFT Amacı: Fermente içeceklerin geliştirilmesi, ayran, boza, matsony ve soya kökenli fermente içeceği oluşturan bakterilerin belirlenmesinin ardından bu bakteri kompozisyonlarının standart şekilde üretilmesi Projenin süresi: 24 ay AB katkısı: 1.100.949 Avro Ortaklar: İngiltere, Gürcistan, Polonya, İtalya, Türkiye

PROJE ÖRNEKLERİ LOW JUICE Novel Process for Reducing Sugar and Adding Fibre to Natural Apple Juices for Increased Public Health and Increased Competitiveness of the European Fruit Juice Industry Amacı: Özel yetiştirilmiş ve harmanlanmış meyve çeşitlerin kullanımının, meyve suyundan şekeri uzaklaştıracak ve lif ekleyecek yeni yollar ile birleştirilmesi Projenin süresi: 60 ay AB katkısı: 1.220.462 Avro Ortaklar: Almanya, İngiltere, İspanya, Yunanistan, Norveç, İsrail, Danimarka, Türkiye

EUREKA Programı

EUREKA Projesi oluşturmak için: EUREKA üye ülkelerden en az bir ortağınız olmalı Küçük veya büyük işletmeler, üniversiteler, araştırma kuruluşları Sivil amaçlı Ar-Ge çalışmaları projelendirilmeli Kısa zamanda ticarileşebilecek ürün ve süreç geliştirilmesini hedefleyen çalışmalara odaklanılmalı

EUREKA Üyesi Ülkeler EUREKA, Uluslararası Ar-Ge destek programıdır. Almanya Avusturya Belçika Çek Cumhuriyeti Danimarka Estonya Fas Fransa Finlandiya Hırvatistan Hollanda G. Kıbrıs Rum Yönetimi İngiltere İrlanda İspanya İsrail İsveç İsviçre İtalya Letonya Litvanya Lüksemburg Macaristan Malta Monako Norveç Polonya Portekiz Romanya Rusya San Marino Slovakya Slovenya Sırbistan Türkiye Ukrayna Yunanistan Avrupa Birliği

EUREKA Programı 1985’ten bu yana: 2500’den fazla Ar-Ge projesi   1985’ten bu yana: 2500’den fazla Ar-Ge projesi   25 Milyar Avro’nun üzerinde Ar-Ge hacmi Her yıl:  - 200 civarında Ar-Ge projesi   - 500 Milyon Avro’nun üzerinde Ar-Ge hacmi

Teknoloji Alanları

EUREKA Projelerine Kimler Başvurabilir? Ortak Olarak Hizmet Sağlayıcı Olarak

Destek Sistemi Uluslararası Sanayi Ar-Ge Destek Programı (1509) http://eteydeb.tubitak.gov.tr arayüzünden hızlı ve kolay başvuru imkanı, Başvuru sırasında 1509 başvuru formlarına ek olarak sadece EUREKA Proje Başvuru formunun gönderilmesi yeterli Hibe destek: Büyük firmalar: %50-%60 KOBİ’ler : %75 Proje bütçesinde bir sınırlama yok! Ulusal değerlendirme, ulusal fonlama

Programlara Sunulan Ar-Ge Projelerinden Beklenen Hedefler Yeni ürün geliştirilmesi Ürün kalitesi veya standardının yükseltilmesi Maliyet düşürücü ve standart yükseltici yeni tekniklerin geliştirilmesi Yeni üretim teknolojilerinin geliştirilmesi 1 ve 2 ürün geliştirme, 3 ve 4 süreç geliştirme

Yenilik ve Ar-Ge Projelerin Değerlendirilmesinde OECD tarafından hazırlanmış olan Oslo ve Frascati kılavuzlarındaki tanımlar ve kavramlar esas alınmaktadır. Oslo Kılavuzu’na göre : Teknolojik açıdan yeni ürün, Teknolojik açıdan iyileştirilmiş ürün, Teknolojik süreç yeniliği Sanayi Ar-Ge’sinin çerçevesini çizmektedir.

Destek Kapsamı Ürün Yeniliği Süreç Yeniliği Pazarlama Yeniliği Organizasyonel Yenilik DESTEK KAPSAMINDA KAPSAM DIŞI

Desteklenen Ar-Ge Aşamaları

Desteklenen Ar-Ge Aşamaları Kavram geliştirme Teknolojik/teknik ve ekonomik yapılabilirlik etüdü Geliştirilen kavramdan tasarıma geçiş sürecinde yer alan laboratuar ve benzeri çalışmalar Tasarım, tasarım geliştirme ve tasarım doğrulama çalışmaları Prototip üretimi Pilot tesisin kurulması Deneme üretimi ve tip testlerin yapılması Satış sonrası ürün tasarımından kaynaklanan sorunların çözüm faaliyetleri

Desteklenen Gider Kalemleri Personel giderleri Alet, teçhizat, prototip, kalıp, yazılım ve yayın alımları Malzeme ve sarf giderleri Proje personeli ve varsa danışmanların seyahat giderleri Yurtiçi ve yurtdışı danışmanlık hizmeti ve diğer hizmet alımları Üniversiteler, kamu ve özel sektör Ar-Ge kuruluşlarına yaptırılan Ar-Ge hizmet giderleri Ulusal patent tescili, faydalı model tescili ve endüstriyel tasarım tescili ile ilgili giderler

Başvuru Süreci: http://eteydeb.tubitak.gov.tr Kullanıcı Kaydı Firma Kaydı / Firma Şeçimi Proje Bilgilerinin Girilmesi İlgili Evrakların ve Çıktıların TÜBİTAK’a iletilmesi Kullanıcı Yetkilendirmesi Projenin TÜBİTAK’a İletilmesi AGY100 Proje Başvurusu

Proje başvurusu ile istediklerimiz Projenin endüstriyel Ar-Ge içeriği ve yenilikçi yönünün vurgulanması. Projenin teknoloji düzeyi bilimsel/teknik literatür ve standartlar referans verilerek açıklanması. Projenin hedef ve çıktıları net ve ölçülebilir biçimde başarı kriterlerinin tanımlanması. Projede kullanılacak yöntem ve tekniklerin açıklanması.

Proje başvurusu ile istediklerimiz Proje süresi ve bütçesinin gerçekçi tahmin edilmesi. Proje iş paketlerine bölünmeli, iş paketleri arasındaki ilişkileri iyi kurgulanmalı. Projeyi gerçekleştirmek için gerekli işbirlikleri ve hizmet alımları tanımlanmalı. Proje ekibi projeyi gerçekleştirebilir nitelikte oluşturulmalı. Değerlendirme sürecinde hakemlere proje faaliyetlerine ilişkin proje personelinin ve var ise teknik danışmanların sunum yapmaları.

EUREKA Fırsatları Standart Başvuru/İkili İşbirlikleri Kümeler EUROSTARS Şemsiyeler

EUREKA kümeleri: ITEA2 www.eureka.tubitak.gov.tr/itea2 Teknoloji Alanı: Yazılım teknolojileri, gömülü yazılım Yönetim Kurulu: Aribus Alcatel Bosch DaimlerChrysler Nokia Philips Siemens Thales www.eureka.tubitak.gov.tr/itea2

EUREKA kümeleri: CELTIC Teknoloji Alanı: Telekomünikasyon, mobil iletişim internet altyapıları Yönetim Kurulu: FT-Orange Nokia RAD Data Communications Telefonica Thomson Turkcell Alcatel-Lucent British Telecom Deutsche Telekom Ericsson Eurescom www.eureka.tubitak.gov.tr/celtic

EUREKA kümeleri: CATRENE Teknoloji Alanı: Mikro ve nano elektronik Kurucu Firmalar: Alcatel-Lucent EADS ASML Carl Zeiss STMicroelectronics Thomson Robert Bosch Infineon Technologies Bull ASM International NXP Semiconductors   www.eureka.tubitak.gov.tr/catrene

Eurostars Programı KOBİ’lere Özel Destek Programı: EUROSTARS KOBİ’lerin Ar-Ge projelerine avantajlı destek KOBİ’lerin projelerdeki katkısının %50’den fazla olmalı Uluslararası değerlendirme, ulusal fonlama KOBİ’lerin Ar-Ge harcamalarına %75 oranında hibe destek EUROSTARS 4. Çağrısının kapanış tarihi: 25 Şubat 2010 www.eurostars-eureka.eu

EUREKA Proje Örnekleri

PROJE ÖRNEKLERİ E! 2659 ONE-(ECO-POWER) One-(Eco Power) Optimized New Engines Amacı: Daha düşük emisyon gaz salınımı yapan, üretimi ve geri dönüşümü esnasında çevreye daha duyarlı, yüksek performanslı , daha az titreşim ve gürültü özelliklerine sahip güvenilir ve düşük maliyetli motosiklet motoru üretmek. Projenin süresi: 39 ay Bütçesi: 16.22 Milyon Avro Ortaklar: İtalya,Avusturya, İsviçre ve Türkiye

PROJE ÖRNEKLERİ E! 2932 EUROMOPLAT European Mobile Platform Amacı: Karayolları ve deniz taşımacılığında kullanılan araçlar için koordinat bilgisinin, lojistik bilgilerinin sağlanması Projenin süresi: 24 ay Bütçesi:1.91 Milyon Avro Ortaklar: Çek Cumhuriyeti, Türkiye

PROJE ÖRNEKLERİ E! 3186 RCP Production Of New Pest Free Red Chilli Pepper Using Innovative Technologies EUROAGRI+ Amacı: Türkiye’de üretilen kırmızı biberin üretim ve koruma yöntemleri iyileştirilerek market değerinin artırılması Projenin süresi: 36 ay Bütçesi:4.0 Milyon Avro Ortaklar: İsrail, Türkiye

Öneriler Ünivesiteden daha farklı bir ortam İş arkadaşlarıyla doğru ve sağlıklı iletişim kurma Gerekli iş tecrübesinden yoksun olma İş çevresine olan yabancılık Teknik bilgi yetersizliği Yönetimin kararlılığının olmaması Risk almaktan çekinme İşbirliğine olan kapalılık Sektörel zorluklar Fiziksel ortamın getirdiği kısıtlar Doğru zamanda doğru hamleleri yapabilme, doğru riskleri alabilme İletişim becerilerinin gelişmiş olması Proje bazlı çalışabilme, proje yönetimine aşina olmak

AB Çerçeve Programları Ulusal Koordinasyon Ofisi TÜBİTAK Kavaklıdere/ANKARA www.fp7.org.tr +90 312 4685300 / 1600 oguz.yapar@tubitak.gov.tr