Middle East Technical University Ankara İlİ Bİlgİ İletİŞİM Teknolojİlerİ Sektörü İnovasyon Kapasİtesİ ve Üniversİte-Sanayİ İşbİrlİklerİ Erkan Erdil ODTÜ-TEKPOL Araştırma Merkezi ve İktisat Bölümü Orta Doğu Teknik Üniversitesi V. İzmir İktisat Kongresi 30 Ekim-1 Kasım 2013

ÇalIşmanIn Genel AmacI* Ankara bölgesinin (TR51) küresel düzeydeki rekabetçi pozisyonunu, inovasyon kapasitesini ve üniversite- sanayi işbirliklerini doğrudan etkileyen Bilgi İletişim Teknolojileri (BİT) sektörünün mevcut durumunun analiz edilerek, bölgesel kalkınma açısından etkin strateji ve politika analizinin hazırlanması bu projenin genel amacını oluşturmaktır. *Bu çalışmanın yapılmasına DFD destekleri çerçevesinde katkı sağlayan Ankara Kalkınma Ajansı’na ve çalışanlarına teşekkür ederiz.

Türkİye’de BİT-ATG alanInda Ulusal stratejİ / Polİtİka DokümanlarInIn Mevcut Çerçevesi

Patent ve YayIn Değerlendİrmesİ Bibliyometrik çalışmanın sonuçları, aşağıdaki yetkinlik matrisinden de görülebileceği üzere BİT sektörü için öncelikli alanların dijital kütüphaneler ve içerik; yaygın ve güvenilir ağ servisi altyapıları ve bileşenler, sistemler, mühendislik olduğunu ortaya koymaktadır. Yetkinlik Matrisi *** İleri yetkinlik, ** Gelişmeye Açık, * Zayıf Yetkinlik

Sektörel GZFT Analİzİ GZFT Analizi ve Durum Tespiti Toplantısı; Teknokentlere bağlı olarak kurulmuş, BİT alanında faaliyet gösteren işletme temsilcilerinin ve Ankara’daki üniversitelere bağlı Teknokent yöneticilerinin katılımıyla gerçekleştirilmiştir.

Sektörel GZFT AnalİZİ - Sonuçlar Altyapı Kurumsal Gelişim Pazar Maliyet İşgücü

SEKTÖREL VERİ ANALİZİ: SAHA ÇALIŞMASI Metodoloji: “Ankara İli Bilgi İletişim Teknolojileri Sektörü İnovasyon Kapasitesi ve Üniversite-Sanayi İşbirlikleri” çalışması, Ankara’da BİT Sektörü’nde faaliyet gösteren işletmelerin inovasyon (ticari yenilik) kapasitelerini doğru ve uygun istatistik yöntemlerle ölçmeyi hedeflemiştir. Görüşme örnekleminin ve oluşturulan anket formunun bu ölçüme uygun olması araştırmanın seyri ve bilimselliği açısından büyük önem taşımaktadır. Araştırma örneklemi, Ankara İli BİT Sektöründe faaliyet gösteren işletmelerden oluşmuştur. İl genelinde bu alanda faaliyet gösteren işletmeler çoğunlukla teknoloji geliştirme bölgelerinde yer aldıkları için; örneklemi oluşturacak olan işletmeler bu bölgelerde faaliyet gösteren işletmeler arasından seçilmiştir.

SEKTÖREL VERİ ANALİZİ: SAHA ÇALIŞMASI Anket formu dört bölümden oluşmaktadır. İşletme, Sektör ve Pazar Bilgileri Başka Kuruluşlarla İlişkiler ve Yakınlıklar Ar-Ge, Tasarım, İnovasyon ve Farkındalık GZFT (Güçlü-Zayıf Yönler ve Fırsatlar-Tehditler) benzeri bir bölüm.

SEKTÖREL VERİ ANALİZİ - SAHA ÇALIŞMASI İşletme, Sektör ve Pazar Bilgileri İşletmelerin Çalışan Sayısına Göre Dağılımı

SEKTÖREL VERİ ANALİZİ - SAHA ÇALIŞMASI İşletme, Sektör ve Pazar Bilgileri Nitelikli İşgücü Hareketliliğinin Varlığı

SEKTÖREL VERİ ANALİZİ - SAHA ÇALIŞMASI İşletme, Sektör ve Pazar Bilgileri İhracat Yapan İşletmeler

SEKTÖREL VERİ ANALİZİ: SAHA ÇALIŞMASI İşletme, Sektör ve Pazar Bilgileri Rekabet Ortamı

SEKTÖREL VERİ ANALİZİ - SAHA ÇALIŞMASI İşletme, Sektör ve Pazar Bilgileri Temel Uzmanlık Alanları – Faaliyet Gösteren İşletme Sayısı

SEKTÖREL VERİ ANALİZİ: SAHA ÇALIŞMASI Başka Kuruluşlarla İlişkiler ve Yakınlıklar İşletmeler Arası İşbirliklerine Dair Genel Değerlendirme

SEKTÖREL VERİ ANALİZİ:SAHA ÇALIŞMASI Başka Kuruluşlarla İlişkiler ve Yakınlıklar Bilgi Temelli Hizmetler Veren Kuruluşlardan Yararlanma – Genel Değerlendirme

SEKTÖREL VERİ ANALİZİ - SAHA ÇALIŞMASI Başka Kuruluşlarla İlişkiler ve Yakınlıklar Ürün veya Proses Yeniliği için Kurulan İşbirlikleri (İşletme sayısı, yüzde)

SEKTÖREL VERİ ANALİZİ:SAHA ÇALIŞMASI Başka Kuruluşlarla İlişkiler ve Yakınlıklar Ürün veya Proses Yeniliği için Kurulan İşbirliklerinin Nedenleri – Genel Değerlendirme

SEKTÖREL VERİ ANALİZİ - SAHA ÇALIŞMASI Başka Kuruluşlarla İlişkiler ve Yakınlıklar Yenilik için İşbirliği Yapılan Kuruluşlar – Genel Değerlendirme

SEKTÖREL VERİ ANALİZİ-SAHA ÇALIŞMASI Ar-Ge, Tasarım, İnovasyon ve Farkındalık Ar-Ge Birimi ve Görev Tanımı Varlığı (İşletme sayısı, yüzde)

SEKTÖREL VERİ ANALİZİ-SAHA ÇALIŞMASI Ar-Ge, Tasarım, İnovasyon ve Farkındalık Ar-Ge Bütçesi Varlığı (İşletme sayısı, yüzde)

SEKTÖREL VERİ ANALİZİ-SAHA ÇALIŞMASI Ar-Ge, Tasarım, İnovasyon ve Farkındalık Ürün Yeniliğinin Başarısı (Yüzde dağılım)

SEKTÖREL VERİ ANALİZİ-SAHA ÇALIŞMASI Ar-Ge, Tasarım, İnovasyon ve Farkındalık Teknoloji Transferi Yöntemlerine Dair Genel Değerlendirme

SEKTÖREL VERİ ANALİZİ-SAHA ÇALIŞMASI Ar-Ge, Tasarım, İnovasyon ve Farkındalık Proses Yeniliği

SEKTÖREL VERİ ANALİZİ-SAHA ÇALIŞMASI Ar-Ge, Tasarım, İnovasyon ve Farkındalık Proses Yeniliğinin Başarısı (Yüzde dağılım)

SEKTÖREL VERİ ANALİZİ-SAHA ÇALIŞMASI Ar-Ge, Tasarım, İnovasyon ve Farkındalık Yenilik Kaynaklarına Dair Genel Değerlendirme

SEKTÖREL VERİ ANALİZİ-SAHA ÇALIŞMASI Ar-Ge, Tasarım, İnovasyon ve Farkındalık Yenilik Finansmanı Kaynaklarına Dair Genel Değerlendirme

POLİTİKA ÖNERİLERİ VE SONUÇLAR-1 Yetkinlik matisi sonuçları, küresel yönelimlerin doygunluğa ulaşmaya başladığı alanlarda (yaygın ve güvenilir ağ servisi altyapıları, dijital kütüphaneler gibi) yetkinliklerin Türkiye’de de oluştuğunu göstermektedir. Ancak bu alanlar mevcut rekabet yapıları nedeniyle Türkiye için yüksek katma değer vaad etmemektedir. Firmaların gerek ulusal gerekse uluslararası yoğun rekabet koşullarına vurgu yapmaları bu bulguyu doğrulamaktadır. Yekinliklerin zayıf olduğu alanlar ise (Bağımsız yaşam, yönetişim için BİT, sürüdürülebilir çevre) görece küresel rekabetin az oduğu ve yüksek katma değer içeren alanlardır. Bu alanlardaki zayıf yetkinlikler Türkiye’yi küresel piyasalarda takipçi konumuna yönlendirmektedir.

POLİTİKA ÖNERİLERİ VE SONUÇLAR-2 Gerek bölgesel gerekse ulusal kalkınma politikaları çerçevesinde, zayıf ve gelişmeye açık yetkinlikleri destekleyecek siyasa uygulamalarına ihtiyaç vardır. Bilişim sektöründe nitelikli ve yüksek nitelkli insan gücüne ihtiyaç vardır. Bilgi Toplumu Startejisi çerçevesinde yapılan çalışmalar her iki tip insan gücü için arz ve talep arasındaki uyumsuzluklara işaret etmektedir. Türkiye’de BİT sektörü yarattığı istihdam açısından küçük bir sektördür. Ancak sorun sadece kapasite sorunu değil yetkinlik sorunudur.

POLİTİKA ÖNERİLERİ VE SONUÇLAR-3 Akademik çalışmalar, gelişmiş ülkeler için de, BİT yatrıımlarının etkisinin ortalama 10 yıllık bir gecikme ile gerçekleştiğini göstermektedir. Bu nedenle, BİT ‘nin genel amaçlı bir teknoloji olduğu da düşünülürse, görece zayıf olduğumuz yüksek katma değerli alanlara yapılacak BİT yatırımları uzun dönemde ihracata öenmli katkılar yapacaktır. Son olarak, kamunun şu ana kadar bir ölçüde yaptığı gibi, sektördeki paydaşları (firmalar, meslek kuruluşları, üniversite ve kamu kurumları) diri tutmak adına, periyodik olarak bir araya getirmesi, uygulanacak eylem planlarınının sahipliğini artırması, katılımcı bir süreci ivmelendirmesi gereklidir.

TEŞEKKÜRLER. Görüş ve Önerİlerİnİz İçİn erdil@metu.edu.tr