Türkiye’de Yürütülen Kamu Kesimi Reformlarının Güçlükleri ve Vadettikleri Andrew N. Vorkink Ülke Direktörü 10 Ocak, 2005

2 Kamu Kesimi Reformu Kalkınma açısından kilit öneme haizdir– Üretim faktörleri/Teknolojik Değişim/ Politikalar/ Kurumlar Kalkınma sürecinde kurumların kritik rolü bulunmaktadır “Kurumlar” en geniş anlamda ekonomik davranışların teşvik edilmesi, caydırılması ve sınırlandırılması açısından ana kuralları belirleyen yapıyı ifade etmektedir Hükümet, kamu kurumlarının sunduğu hizmetin kapsam ve kalitesinin belirlenmesinde temel rol oynamaktadır

3 Mali Yönetim Çatısının Güçlendirilmesi Mali Yönetime İlişkin Ana Sistemler  Mali kısıtlamaların arttırılması  Kapsamlı mali çerçeve, orta vadeli bütçe stratejisi  Önceliklere göre kaynak tahsisi  Önceliklerin belirlenmesi açısından politik ve sosyal fikir birliğine varılması ve üzerinde mutabakata varılmış mali kısıtlar çerçevesinde önceliklerle orantılı kaynak tahsisi

4 Performans bazlı reformların hayata geçirilmesi Kontrol ve hesap verilebilirlik dengesi:  Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu, merkezden yürütülen kontrol fonksiyonunu harcamacı bakanlıklara devretmiştir  Bu devirle birlikte artan mali yetki, bakanlıkların icraatlarından sorumlu hale getirilmesi ile dengelenmiştir  Performans hedefleri stratejik planlama süreci ve bununla bağlantılı bütçe ödeneklerine dayanacaktır Zorluk: Yasal değisiklik ve sistemde öngörülen bu iyileşmeler kamu kesimi performasının iyileştirilmesine nasıl katkıda bulunacaktır?

5 Yeni geliştirilen sistemlerin etkisi Türkiye’nin yürüttüğü bu reformlarda performans bütçelemesi ve stratejik planlamaya öncelik verilmektedir. Performans bütçelemesi, bakanlık ve kurumların belirledikleri kamu hedeflerine odaklanmalarına yol açmaktadır. Stratejik planlama, bakanlık ve kurumların teşkilat ve kapasitelerini bu hedeflere paralel hale getirmelerine yardımcı olmaktadır.  Sistem tasarımının doğru yapılması önemli olmakla birlikte, başarı için bu yeter şart değildir.

6 Kurumsal değişimin gerekleri Geliştirilen sistemlerin tasarlanması Teşvik mekanizmalarının değiştirilmesi Kurumsal liderlik Kurumsal kültür Vatandaşların performans beklentisi

7 Reform sürecinin yönetimi ve sürdürülebilirliğine ilişkin sorular Üst düzey politik önderliğin performans reformu ve değişim yönetimindeki rolü nedir? Bu reformun koordinasyon ihtiyaçları en iyi nasıl karşılanabilir? Reform tasarımı ve evrelendirilmesine hangi prensipler yön vermelidir? Sistemsel ve kültür değişimleri arasındaki doğru denge nedir?

8 Sonuç Kamu hizmetlerinin vatandaş odaklı olması bu reformlar için doğru bir motivasyondur. Avrupa Birligi Katılım Programı bu motivasyonu güçlendirmektedir Sivil toplumun performansın izlenmesinde önemli rolü bulunmaktadır Dünya Bankası bu reformların başarılı olması açısından Hükümet’e uzun vadeli destek vermeye hazırdır