Dünyada son 40 yıl içerisinde elde edilen bilimsel bilgilerin en kısa sürede teknolojinin hizmetine sunulabilmesi için, bilim ve teknoloji entegrasyonununa gidilerek, başta ABD, İngiltere, Almanya, Fransa ve Japonya gibi ülkelerde bilim ve teknoloji parkları oluşturulmuştur.

Teknopark , bir üniversite , bir yüksek öğrenim kurumu veya bir araştırma merkezi ile resmi ilişkiler kurulan , içinde teknoloji kökenli firma ve işletmelerin oluşmasını özendirerek büyüyüp gelişmesine destek verecek biçimde tasarlanan, yönetiminin ilgili firmalara teknoloji ve işletmecilik becerilerinin transferi konusunda etkin destek olduğu bölgelere verilen addır.

TEKNOPARKLAR ÜNİVERSİTELER İLE SANAYİ KURULUŞLARINI BİRARAYA GETİREREK, YENİLİKÇİ FİKİRLERİN TİCARİ OLARAK DEĞERLENDİRİLMESİNİ, ARTAN AKIL GÖÇÜNÜN AZALTILMASINI VE ÜLKE GELİŞMİŞLİK SEVİYESİNİN ARTTIRILMASINI TEMEL AMAÇLAR OLARAK EDİNEN MERKEZLER OLARAK TANIMLANABİLİRLER.

Dünyada ilk kez ABD’de Stanford Üniversitesi öncülüğünde yaptıkları araştırmaları ticarileştirmek isteyen bir kısım araştırmacıların çabaları sonucu ortaya çıkan ve Günümüzde “Silikon Vadisi” adıyla bilinen teknopark dünyanın en çok tanınan teknoparkıdır.

1959 yılında kurulan teknoparkta bugün, Google, Intel, Adobe Systems, Yahoo, VeriSign gibi yüzlerce küresel firma yer almaktadır. Silikon Vadisi’nin önderliğini üstlendiği teknoparklar bugün tüm dünyada inovatif düşüncenin pratik hayata aktarıldığı devasa merkezler haline gelmişlerdir.

Bugün dünyada yaklaşık 1 Bugün dünyada yaklaşık 1.000 civarında faaliyette bulunan bu bölgelerin ülkemizde ise ilk örneği 1998 yılında Sanayi ve Ticaret Bakanlığı’nın onayı ile kurulan ODTÜ Teknokent Teknoparkıdır.

TÜRKİYE’ DE 26.06.2001 tarrihinde 4691 sayılı TEKNOLOJİ GELİŞTİRME BÖLGELERİ KANUNU’ nun yürürlüğe girmesiyle Teknoloji Geliştirme Bölgesi hüviyeti kazanmıştır. Bunu Kasım ve Aralık 2002 yılında kurulan Bilkent Cyberpark ve Hacettepe Teknokent takip etmiştir.

Aralık 2007 itibariyle 28 adet Teknoloji Geliştirme Bölgesi (Ankara 5 adet, İstanbul 3 adet, Kocaeli 3 adet, İzmir, Konya, Antalya, Kayseri, Trabzon, Adana, Erzurum, Mersin, Isparta, Gaziantep, Eskişehir, Bursa, Denizli, Edirne, Elazığ, Sivas ve Diyarbakır) illeri kurulmuştur.

Teknolojik bilginin üretilmesi, üretilen bilginin ticarileştirilmesi, üründe ve üretim yöntemlerinde ürün kalitesi ve standardının yükseltilmesi, verimliliği artıracak ve üretim maliyetlerini düşürecek yeniliklerin geliştirilmesi

Küçük ve orta ölçekli işletmelerin yeni ve ileri teknolojilere uyumunun sağlanması, araştırmacılara iş imkanlarının sağlanması ve ileri teknoloji yatırımları yapacak yabancı sermayenin ülkeye girişinin hızlandırılması, sanayinin rekabet gücünün artırılmasıdır.

Ülkemizde, Üniversite-Sanayi işbirliğini en üst düzeye çıkararak ileri teknoloji kullanan veya üreten şirketlerin oluşumunu ve büyümesini desteklemek, mevcut kaynaklarını daha verimli kullanmalarını sağlamak veya yeni kaynak yaratılması amacıyla yenilikçi ileri teknoloji ve yazılım geliştirme alanlarında faaliyet gösterecek şirketlere AR-GE çalışmalarını yürütebilecekleri ortam ve destek sağlamak, İleri teknoloji alanında çalışan yerli ve uluslararası şirketleri bir araya getirerek aralarında ve üniversitelerle sinerji yaratmalarını sağlayan mekanizmalar kurmak,

Üniversitelerdeki akademik birikimin ve araştırma sonuçlarının ekonomik değere dönüştürülmesini sağlamak, Ülkenin ekonomik ve teknolojik düzeyinin yükseltilmesine ve böylece ülkenin uluslararası rekabet gücünü artırılmasına katkıda bulunmak, İleri teknoloji üretme potansiyeli olan yeni şirketlerin kurulmasını ve mevcut küçük şirketlerin büyümesini teşvik etmek.

Daha etkin bir üniversite-sanayi işbirliği, Araştırma sonuçlarının ekonomik değere dönüştürülmesi, Üniversitelerin sahip olduğu gelişmiş insan gücünün ve altyapı olanaklarının ekonomik değer yaratılmasında kullanılması ve akademik bilginin ticarileştirilmesi, Yenilikçi ileri teknoloji ürünlerinin yurtdışına pazarlanması ve bu alanda yabancı sermayenin ülkemize çekilmesi,

Yönetici Şirkete Girişimcilere Öğretim Üyelerine

Bölgelerin kurulması için gerekli arazi temini, alt yapı ve idare binası inşası ile ilgili giderlerin yönetici şirketçe karşılanamayan kısmı, yardım amacıyla bütçe imkanları ölçüsünde Bakanlık tarafından karşılanır. Yönetici  şirket Kanunun uygulanması ile ilgili işlemlerde her türlü vergi, resim ve harçtan muaf tutulur. Yönetici şirketin bu kanunun uygulanması kapsamında elde ettiği kazancı 31.12.2013 tarihine kadar vergiden müstesnadır.

Atık su arıtma tesisi işleten bölgelerden atık su bedeli alınmaz. Bölgede faaliyet gösteren gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerinin, münhasıran bu bölgedeki yazılım ve AR-GE’ye dayalı üretim faaliyetlerinden elde  ettikleri  kazançları 31.12.2013 tarihine  kadar vergiden müstesnadır.

Bu süre içerisinde münhasıran bu bölgelerde ürettikleri ve  sistem  yönetimi, veri yönetimi, iş uygulamaları, sektörel,internet,mobil ve askeri komuta  kontrol  uygulama yazılımı şeklindeki teslim ve hizmetleri de katma değer vergisinden müstesnadır. Bölgede  çalışan  araştırmacı, yazılımcı  ve AR-GE personelinin bu görevleri ile ilgili ücretleri 31.12.2013  tarihine  kadar  her  türlü vergiden müstesnadır.

Bölgede görevlendirilen öğretim üyelerinin bölgede elde edecekleri gelirler üniversite döner sermaye kapsamı dışında tutulur. Öğretim  elemanları Üniversite Yönetim Kurulunun izni ile yaptıkları  araştırmaların sonuçlarını ticarileştirmek  amacı  ile bu bölgelerde şirket kurabilir, kurulu  bir şirkete  ortak  olabilir ve/veya bu şirketlerin yönetiminde görev alabilirler.

Ağırlıklı olarak sırasıyla; Yazılım, Bilişim, Elektronik, İleri Malzeme Teknolojileri başta olmak üzere; Tasarım, Nanoteknoloji, Biyoteknoloji, Otomotiv, Tıp Teknolojileri ve Yenilenebilir Enerji konularında çalışan yenilikçi firmalar yer almakta olup, bölgelerde yürütülen toplam AR-GE proje sayısı Haziran 2007 sonu itibariyle 2.541 adettir.

Dünyadaki belirgin Teknopark örneklerinde firmaların üretime geçmeleri en az beş yıl sürmektedir. Ancak, ülkemizde faaliyete geçen teknoparklarda yer alan firmalar 3 yıldan daha kısa bir süre içinde teknoloji ihracatına başlamışlardır.

Teknoloji Geliştirme Bölge sayısı 28’e, Firma sayısı 667’ye, İstihdam edilen personel sayısı 9.376’ya, Üzerinde çalışılan proje sayısı 2.541’e, İhracat 250 Milyon A.B.D. Dolarına, Yabancı firma sayısı 25’e, Alınan patent sayısı 111’e ulaşmıştır.

Teknoloji Geliştirme Bölgelerinde yer almak isteyen firmalar çalışmakta veya proje geliştirmekte oldukları sektöre göre, Sanayi Bakanlığının WEB Sitesinde (www.sanayi.gov.tr) adres ve telefonları verilen Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Yönetici Şirketleri ile görüşerek hangi bölgede yer alacaklarını belirleyebileceklerdir.

Firmalar her bir Teknoloji Geliştirme Bölgesinin hazırlamış olduğu Bölge İşletme Yönergesi hükümlerine göre başvuru yapar ve faaliyette bulunurlar. Bölge içinde faaliyete geçen firma, çalıştırdığı Ar-Ge personelini yönetici şirketin onayından sonra muafiyetten yararlanmak üzere Maliye Bakanlığı’na bildirmek zorundadır.