İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KANUNU Güngör AKALIN Tekstil Mühendisi Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı İş Müfettişi

NEDEN İŞ ŞAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KANUNU ÜLKEMİZ İÇİN ÇOK GEREKLİ?

TARİH: 17 MAYIS 2010

Zonguldak ilinin Kilimli beldesindeki Taşkömürü Kurumuna ait Karadon Müessese Müdürlüğü'nün kömür ocağında kaza meydana geldi. Yerin 540 metre altında meydana gelen grizu patlamasında 30 işçi göçük altında kaldı. Yapılan çalışmalar sonucu 20 Mayıs 2010 tarihinde 28 işçinin cesedine ulaşıldı.

TARİH: 3 ŞUBAT 2011

ANKARA OSTİM Sanayi Sitesi'nde gün içinde yaklaşık 9 saat arayla iki ayrı patlama meydana geldi. İlk patlama sabah saat 11.00'de meydana gelirken, 7 kişi öldü, 34 kişi yaralandı. İkinci patlama ise 19.30'da gerçekleşti. Son patlamada 10 kişi hayatını kaybederken, 8 kişi ise yaralandı.

TARİH: 12 MART 2012

11 İşçi Şantiyede Yanarak Öldü Marmara Park alışveriş merkezinin inşaat şantiyesinde, işçilerin yatakhane olarak kullandığı çadırlarda yangın çıktı, 11 işçi hayatını kaybetti. Şantiye şefi dahil beş kişi gözaltına alındı.

TARİH: 23 KASIM 2012

SAMSUN'da Tekkeköy İlçesi’nde kurulu Eti Bakır İşletmeleri’nde yapımı süren amonyak tankının 300 tonluk kapağı montaj çalışması yapan işçilerin üzerine düştü. Dev kapağın altında kalan 5 işçi yaşamını yitirirken, 1’i ağır 11 işçi de yaralandı.

TARİH: 17 HAZİRAN 2013

ARITMA TESİSİNDE FACİA: 7 İŞÇİ ÖLDÜ !!!!! Muğla'nın Milas İlçesi Güllük Beldesi'ndeki atık su terfi istasyonunda, atık su dolu 7 metre derinliğindeki depoya bakım yapmaya giren işçiler ile dışarı çıkmamaları üzerine merak edip aşağı inen çalışma arkadaşlarından oluşan toplam 7 kişi, metan gazından zehirlenerek öldü.

Kot taşlama, kot kumlama, kotu kumla yıkama olarak adlandırılan işlem nedeniyle şu ana kadar 40 işçi hayatını kaybetti. Kot’u beyazlatmak için kullanılan maddeler, dünyada henüz tedavisi olmayan ölümcül akciğer hastalığı Silikozis’e yol açıyor. 

Tüm Türkiye 2012 yılı SGK İstatistikleri İş kazası Sayısı: 62903 İş Kazası Ölüm:1444 Meslek Hastalığı:533 Meslek Hastalığı ölüm:10 Sürekli iş göremezlik: 2085

İZMİR 2012 yılı SGK İstatistikleri İş kazası Sayısı: 7942 İş Kazası Ölüm:78 Meslek Hastalığı:158 Sürekli iş göremezlik: 170

EUROSTAT 2007 YILI VERİLERİNE GÖRE 100 BİNDE ÖLÜMLÜ İŞ KAZASI ORANLARI ALMANYA 1.8 FRANSA 2.2 İTALYA 2.5 İNGİLTERE 1.3 EU (15 ÜLKE) 2.1 TÜRKİYE 12.3 !!!!!!!!

TÜRKİYE’DE BÜYÜK VE KÜÇÜK İŞLETMELER AÇISINDAN İŞ KAZALARI

TÜRKİYE’DE BÜYÜK VE KÜÇÜK İŞLETMELER AÇISINDAN İŞ KAZALARI

6331 İSG KANUNUNDAN ÖNCEKİ MEVZUAT 4857 Sayılı İş Kanunu Madde:77-89, 78. maddeye bağlı çeşitli yönetmelikler (22.05.2003) İşçi Sağlığı ve Güvenliği Tüzüğü (11.01.1974) Parlayıcı Patlayıcı Tehlikeli ve Zararlı Maddelerle Çalışılan İşyerlerinde ve İşlerde Alınacak Tedbirler Hakkında Tüzük (24.12.1973) Yapı işlerinde İşçi Sağlığı ve Güvenliği Tüzüğü (12.09.1974) Maden ve Taş Ocağı İşletmelerinde ve Tünel Yapımında Alınacak İşçi Sağ. Ve Güv. Önlemlerine İlişkin Tüzük (22.10.1984)

6331 İSG KANUNUNDAN ÖNCEKİ MEVZUATIN YOL AÇTIĞI SORUNLAR Dağınık Mevzuat Yapısı Yaptırım Yönünden Birbiri ile Uyumsuz Tüzük ve Yönetmeliklerin Varlığı Gelişen teknolojinin gerisinde kalmış Tüzükler İş Kanununun yeterli olmaması nedeniyle çıkarılan yönetmeliklerin Danıştay’ca iptali ve bunun uygulamada sorunlara yol açması

YENİ KANUNUN GETİRDİĞİ YENİLİKLER Kamu ve özel sektör ayırmadan tüm çalışanlar kapsamda (işçi-memur, beyaz-mavi yaka kavramları yerine çalışan kavramı) İsg hizmetlerindeki sayı sınırının kalkması Çalışanların aktif katılımının sağlanması Ağır ve Tehlikeli işler yönetmeliği yerine tehlike sınıfları

YENİ KANUNUN GETİRDİĞİ YENİLİKLER Risk değerlendirmesi (çok tehlikeli 2, tehlikeli 4, az tehlikeli 6 yılda bir yenilenme) Ortam ölçümleri (toz, gürültü, titreşim, kimyasal, aydınlatma v.b.) Acil durum planı, yangınla mücadele ve ilkyardım

YENİ KANUNUN GETİRDİĞİ YENİLİKLER Uzman ve hekime ciddi sorumluluklar yüklenmesi 10’dan az çalışanı olan özel sektör (çok tehlikeli ve tehlikeli sınıf) işletmelerine devlet desteği Osb , iş merkezleri, iş hanı yönetimlerine kurallara uymayan işvereni bakanlığa bildirme yükümlülüğü İş kazası ve meslek hastalığı kayıt ve bildirimi

YENİ KANUNUN GETİRDİĞİ YENİLİKLER Çalışan temsilcisi Destek elemanı İsg Kurulu asıl-alt işveren ilişkisinin olduğu yerde suistimal önleniyor Yaptırımlar eski kanuna nazaran daha etkili İş durdurma konusundaki bürokratik engeller kalkıyor

YENİ KANUNUN GETİRDİĞİ YENİLİKLER Büyük endüstriyel tesisler için güvenlik raporu Çalışanların yükümlülükleri arttırılmış Bakanlık ölçüm, kontrol, analiz, osgb, isg eğitim veren kişi ve kurumları denetimi altına alıyor Medya kuruluşlarına ayda en 60 dakika yayın zorunluluğu

İş Sağlığı ve Güvenliği Hizmetleri İşveren İSGH yükümlülüğünü Çalışanları arasından görevlendirerek OSGB’lerden hizmet alarak Şartları sağlaması halinde kendisi yerine getirebilir.

Çalışanların Eğitimi İşe başlamadan önce İş veya ekipman değişikliğinde Yeni teknoloji uygulanması halinde Düzenli aralıklarla tekrarlanır (Çok tehlikeli yılda bir, tehlikeli 2 yılda bir, az tehlikeli 3 yılda bir) Mesleki eğitim (çok teh. ve tehlikeli işlerde) İş kazası ve meslek has. dönüşü Başka işyeri işçisi eğitimsiz çalışamaz Ölçme ve değerlendirme

Çalışan Temsilcisi Seçimle veya seçimle belirlenemediği durumda atamayla, 2-50 Çalışan 1 Temsilci 51-100 Çalışan 2 Temsilci 101-500 Çalışan 3 Temsilci 501-1000 Çalışan 4 Temsilci 1001-2000 Çalışan 5 Temsilci 2001 + Çalışan 6 Temsilci Sendika temsilcisi doğal çalışan temsilcisi

İSG Kayıtları (İSGHY) İSG kayıtları saklanır Kişisel sağlık dosyaları işten ayrıldıktan sonra 15 yıl süreyle saklanır Yeni işverenin yazılı talebi ile dosyanın örneği onaylanarak bir ay içinde verilir

Onaylı Defter ÇİKM, İSGGM veya noterce her sayfası mühürlenerek onaylanmış Bir adet sayfaları numaralı bir asıl, iki kopyalı

Onaylı Defter İGU ve İH tespit, tavsiye ve gerekli gördüğü konuları yazar imzalar Yazılanlar işverene tebliğ edilmiş sayılır İstenildiğinde iş müfettişlerine gösterilir

İş Güvenliği Uzmanları Bir Üst Sınıfta Çalışabilir (Geçici 4.Madde) Çok Tehlikeli İşyeri B Sınıfı (4 yıl) Tehlikeli İşyeri C Sınıfı (3 yıl)

İş Güvenliği Uzmanları Üç yıllık tecrübe ve (C) veya (B) sınıfı İG Uzmanlık belgesine sahip olanlar Kendi meslek dallarına uygun işlerin yapıldığı tüm işyerlerinde görevlendirilebilir Danıştay Yürütmeyi Durdurdu

İSGH Yürürlük Tarihleri 50’den az çalışanı olan, tehlikeli ve çok tehlikeli işyerlerinde Temmuz 2013’den itibaren görevlendirilir. Torba Yasa: Ocak 2014

İSGH Yürürlük Tarihleri İG Uzmanı, İşyeri Hekimi ve Diğer Sağlık Personeli Kamu kurumları 50’den az çalışanı olan ve az tehlikeli işyerlerinde Temmuz 2014’den itibaren Torba Yasa: Temmuz 2016

SAHA DENEYİMLERİMİZ VE TAVSİYELERİMİZ İşini iyi yapan profesyonellerle çalışmak (isg uzman, hekim, işveren, kontrol raporu hazırlayan yetkililer, raporlar tse standartına uygun mu, cendere, kazanın tepesine çıkıyor mu?) İsg kurul kararlarının uygulanması Onaylı defterde yazan tedbirlerin uygulanması Kontrol raporlarında yazan eksikliklerin tamamlanması, yeni rapor alınması Ortam ölçümleri, yetki almış akredite kuruluş, üretim kapasitesiyle oynamayın, iş müfettişi red yetkisi

SAHA DENEYİMLERİMİZ VE TAVSİYELERİMİZ Hatalı davranmakta ısrar eden çalışanların uyarılması, tutanak altına alınması Güvenlik donanımlarının sürekli kontrolü, uzmanın denetimlerinde onaylı deftere işlenmesi Elektrik güvenlik ekipmanlarına (kaçak akım rölesi, termik röle v.b.) ve topraklamalara önem verilmesi, şüpheci olun, uçak örneği Çalışanlara insiyatifi en az şekilde bırakmak, daha iyi güvenlik donanımları varsa eskisi ile değiştirmek

SAHA DENEYİMLERİMİZ VE TAVSİYELERİMİZ Toplu koruma yöntemlerine öncelik vermek Basınçlı tüpler ve kimyasallar için ayrı depolar yapın Makine koruyucuları (switchler sökülüyor) Koruyucuların görmediği kör noktalar Kimyasalların yayılmasını, birbiri ile reaksiyona girmesini önleyici tedbirler, güvenlik uyarılarını levhalama

SAHA DENEYİMLERİMİZ VE TAVSİYELERİMİZ Meslek hastalığı yapan maddelerle ilgili özel önlem alın. (Kaynak dumanları, kurşun, civa, krom, kadmiyum, nikel, trikloretilen, pamuk tozu, meşe ve kayın gibi sert ağaç tozları, izopropil alkol, benzen, toluen,vinil klorür, metil alkol, ksilen, hidrojen sülfür v.b. ) Boya mikserlerin kapakları açık çalışmayın, boya mutfağına iyi havalandırma yapın Kimyasal tankların çevresine taşma havuzu Arıtma tesislerinde, kanalizasyonlarda metan ve hidrojen sülfür gazı tehlikesi

SAHA DENEYİMLERİMİZ VE TAVSİYELERİMİZ Tehlikeli sıvı içeren kimyasal tankları (örnek: gıda sektörü için amonyak tankları) tahribatsız muayene yöntemi ile kontrol ettirin Tehlikeli gaz kaçakları için uygun noktalara dedektör koyun (CO, NH₃, LPG, Doğalgaz, CH₄) Korozif maddeler (NaOH, H₂SO₄ v.b.) için kkd ve göz-boy duşu bulundurun Korozif maddeleri mümkünse toz yerine sıvı olarak kapalı kaplarda alın. (örnek: NaOH)

SAHA DENEYİMLERİMİZ VE TAVSİYELERİMİZ Mümkünse daha tehlikesiz ekipman veya kimyasal kullanın (ör: temizlik işinde tiner yerine organik bazlı terpenlerin kullanımı, parlama noktası daha yüksek yağ kullanma, pamuk balyaları için yandan tutuşlu forklift kullanma v.b.) Sürekli kaynak işi yapıyorsanız sabit bir alan belirleyip yekpare tüpler yerine manifoldlu tüp demetleri kullanın Basınçlı gaz tüpleri yerine mümkünse kriyojenik tank kullanın

SAHA DENEYİMLERİMİZ VE TAVSİYELERİMİZ Oksijen tüplerinin yağlı elle tutulmamasına dikkat edin İşletme içindeki boruları içinden geçen maddeye göre boyayın Boruların değişimi veya tamiri esnasında kaynak işleminde tedbir alın (civardaki hatların kesilmesi, paravana kullanımı) Tüm tehlikeli işlerin yapılmasını çalışma izni sistemine bağlayın, bunu bürokrasi olarak görmeyin İçinde yüksek basınç ve sıcaklık bulunan borulara, tanklara ve vana yerlerine (vana ceketi) mutlaka izolasyon yaptırın Kapalı ortamlarda yapılan işlerde boğucu ve zehirleyici gaz tehlikesi Preslerdeki çift el kumanda tertibatlarına zaman rölesi takın

SAHA DENEYİMLERİMİZ VE TAVSİYELERİMİZ Kestirimci bakım uygulayın Gürültüyü ve titreşimi kaynağında çözmeye çalışın (rulman, mil, şanzıman, yağ değişimi) Trafik ve yürüyüş yollarına önem verin Tehlikeli ekipmanları (vinç,forklift,kazan v.b.) ehliyetli kişilerin kullanmasına özen gösterin Kumanda eden ve tezgah başında çalışan aynı kişi olmalı Tehlikeli iş yapanları uzun süre çalıştırmayın (günde en fazla 7,5 saat)

SAHA DENEYİMLERİMİZ VE TAVSİYELERİMİZ Muayene sonucu sağlık durumu olumsuz olanlar için sık dinlenme araları vererek veya dönüşümlü çalıştırarak maruziyeti azaltın, yada başka işe verin Yük altından geçişleri engelleyin Yüksekten düşme riski (seyyar platform, merdiven, iskele, çatı işleri, şeffaf eternit, emniyet kemeri) Tank mesafeleri, kazan acil durum sensörleri Acil çıkışlar, kılavuz aydınlatma sistemi

SAHA DENEYİMLERİMİZ VE TAVSİYELERİMİZ Yılda en az bir kere acil durum tatbikatı yapın Acil durum planları (çok tehlikeli 2, tehlikeli 4, az tehlikeli 6 yılda bir revize) Acil durum planları (senaryo, eğitim ve tatbikat), risk analizleri gerçekçi olmalı Yangın algılama sistemlerinin doğru seçimi (duman,beam, ısı, alev dedektörleri) İsg maliyetlerini çalışanlara yansıtmayın.

TEŞEKKÜRLER…….