Avrupa Birliği ve Kurumlar

Avrupa Birliği Kurumları Avrupa Komisyonu Avrupa Parlamentosu Avrupa Birliği Konseyi (Council of European Union) Avrupa Adalet Divanı -Lüksemburg Avrupa Birliği Sayıştayı Avrupa Ekonomik ve Sosyal Komitesi Avrupa Bölgeler Komitesi Avrupa Merkez Bankası Avrupa Yatırım Bankası Avrupa Ombudsmanı Ve devlet başkanları zirvesi olarak Avrupa Konseyi (European Council)

Avrupa Konseyi Kurumları Dikkat! Avrupa Birliği’nin Avrupa Konseyi ile karıştırılmaması gerekir. İkisi farklı örgütlerdir. Avrupa Konseyi Kurumları (Council of Europe) Başkent – Strazburg Avrupa Konseyi Parlamenter Meclisi Bakanlar Komitesi İnsan Hakları Komiseri Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi- Strazburg Avrupa Yerel ve Bölgesel Yönetimler Kongresi Uluslararası STK Konferansı

Avrupa Konseyi Avrupa Birliği’nin ile ilgisi olmayıp farklı bir uluslararası örgüttür. Merkezi Strazburg’ta olan örgütün amacı, üye ülkelerdeki demokrasi, insan hakları ve hukukun üstünlüğünü güçlendirmektir. Avrupa Birliği’nin 27 üye ülkesi aynı zamanda Konsey’in de üyesi olmasına karşın her iki örgüt birbirinden ayrıdır. Henüz Avrupa Birliği üyesi olmayan Türkiye, kuruluşundan kısa süre sonra Avrupa Konseyi’ne katılır. http://www.coe.int

Avrupa Birliği Kurumları

Avrupa Komisyonu

Avrupa Birliği Komisyonu’nun; Görev süresi: 5 yıl (2004-2009) Başkanı: Jose Manuel Barroso Üye Sayısı: AB üyesi her ülkeden birer kişi olmak üzere toplam 27 üye Merkezi: Brüksel İnternet Adresi: http://www.europa.eu.int/comm

Avrupa Komisyonu’nun Görevleri Bir bütün olarak AB’nin çıkarlarını temsil eder ve destekler. Yeni AB yasaları için öneriler tasarlar ve bunları Avrupa Parlamentosu’na ve Konsey’e sunar. AB’nin yürütme koludur; yani Parlamento’nun ve Konsey’in kararlarının uygulanmasından sorumludur. Bu, politikaların uygulanması, programların yürütülmesi ve fonların harcanması gibi günlük işlerin idaresi demektir.

Avrupa Komisyonu’nun Görevleri Komisyon, politikalarını açıklamak ve savunmak için Parlamento’nun bütün toplantılarına katılır. Parlamento üyeleri tarafından yazılı ve sözlü olarak yöneltilen sorulara da cevap verir. Yürütme göreviyle donatılan Komisyon, antlaşmalarda da belirtilen taşımacılık, sosyal politikalar, çevre, tarım, enerji, bölgesel gelişme, ticari ilişkiler gibi alanlarda öneriler getirir. Yetki ikamesi prensibine dayanarak, Komisyon belli bir ülke, bölge veya sektörün değil; genel olarak Avrupa Birliği ve vatandaşlarının çıkarlarını korumakla yükümlüdür.

Avrupa Komisyonu’nun Görevleri Mevzuat önerileri hazırlar, Parlamento ve Konsey’e sunar; Birliğin yürütme organı olarak, AB Müktesebatını ve Parlamento ve Konsey tarafından hazırlanan bütçe ve programları uygulamakla yükümlüdür; Topluluk antlaşmalarının koruyucusudur ve Adalet Divanı ile birlikte, topluluk hukukunun doğru uygulanmasını sağlar; Uluslararası platformda ve uluslararası antlaşmaların müzakerelerinde özellikle ticaret ve işbirliği alanlarında Birliği temsil eder.

Komisyonun Yapısı Komisyon’un günlük işler, idari memurlar, uzmanlar, tercümanlar, mütercimler, ve sekretarya personeli tarafından yürütülür. Komisyon Üyeleri, Birliğin ortak çıkarları için çalışmayı taahhüt ederler ve kendi hükümetlerinden talimat almazlar. Komisyon’da esas olarak Brüksel’de görev yapan genel sekreterlik, hukuk servisi, Eurosat İstatistik Servisi ve benzeri 16,000 civarında idari personel de bulunmaktadır. Komisyonda çeşitli konulara bakan Genel Müdürler mevcuttur ve bu Genel Müdürlerin her biri bir Komisyon üyesine bağlıdır.

Başkan’ın Görevleri Onayıyla diğer Komisyon üyeleri seçilir (Amsterdam Antlaşması, 1997). Portfolyoları dağıtır. Diğer kurumlarla ve ulus devletlerle ilişkilerde Komisyon’u temsil eder. Siyasi kılavuzdur. Gündem belirler.

Komisyon Üyeleri Her birinin AB’nin politikalarını temsil eden portfolyoları vardır. Her komisyon üyesinin özel danışmanları/kabineleri vardır.

Komisyon Üyelerinin Seçimi Komisyon Başkanı Adayı: AB Konseyi tarafından nitelikli oy çokluğu ile belirlenir; AP’nin onayı alınır. Üyeler: Başkan, üye devletlerin önerileri doğrultusunda AB Konseyi ile birlikte üyeler listesini oluşturur; Nihai listenin AB Konseyi’nin nitelikli oy çokluğu ile onaylanmasını takiben, Komisyon Başkanı ve Komisyon üyeleri AP onayına sunulur; AB Konseyi, Komisyon Başkanı ve üyelerini nitelikli oy çokluğu ile atar.

Avrupa Parlamentosu

Avrupa Parlamentosu’nun; Görevi: AB'nin doğrudan seçilmiş  yasama organı  Başkanı: Hans-Gert Pöttering Üye Sayısı: 785 Toplantıları: Aylık genel kurullar Strazburg'da, Komite  toplantıları ve ek kurullar  Brüksel’de   İnternet Adresi: http://www.europarl.europa.eu

Avrupa Parlamentosu’nun Görevleri Birçok politika alanında Konsey ile beraber Avrupa yasalarını onaylar. AP’nin vatandaşlar tarafından doğrudan seçilmesi ve Avrupa yasalarının demokratik meşruluğunu garanti etmeye yardım eder. AB kurumları üzerinde, özellikle de Komisyon üzerinde demokratik gözetim uygular. Komisyoner adaylarını reddetme veya onaylama yetkisine ve bir bütün olarak Komisyon'u onaylamama hakkına sahiptir. Konsey ile birlikte, AB bütçesi üzerinde yetkiye sahiptir ve böylece AB harcamalarına etki edebilir. Bu prosedürün sonunda bütün olarak bütçeyi kabul edebilir veya  reddedebilir.

Parlamentonun Yapısı Seçimler her beş senede bir yapılmaktadır ve seçmen olarak kayıtlı her AB vatandaşı seçme hakkına sahiptir. Parlamento, Birliğin yaklaşık 492 milyon vatandaşının demokratik isteklerini ifade etmekte ve diğer kurumlarla olan görüşmelerde onların çıkarlarını temsil etmektedir. Avrupa Parlamentosu üyeleri, ulusal gruplar halinde değil, Avrupa genelinde var olan yedi politik grup halinde çalışmaktadırlar. Bu yelpazede parlamenterler, federalist yapıyı savunanlardan, Avrupa kuşkucularına (Eurosceptics) kadar Avrupa entegrasyonu ile ilgili tüm görüşleri temsil etmektedirler. Parlamentonun üç çalışma yeri vardır: Brüksel (Belçika), Lüksemburg ve Strazburg  (Fransa). Lüksemburg idari ofislere (Genel Sekreterlik) ev sahipliği yapar. “Genel Oturum” olarak bilinen bütün parlamenterlerin katıldığı toplantılar Strazburg’da ve bazen Brüksel’de yapılmaktadır. Komite toplantıları da Brüksel’de yapılır.

Avrupa Birliği Konseyi (Council of European Union)

Avrupa Birliği Konseyi’nin; Başkanlık Sistemi: Her altı ayda bir dönüşümlü Üye Sayısı: Her bir AB ülkesinden bir bakan Merkezi: Brüksel İnternet Adresi: http://www.consilium.europa.eu/

Avrupa Birliği Konseyi’nin Görevleri “ana karar alma mercii” Üye devletleri temsil eder; AB'nin yasama koludur (bazı alanlarda da yürütme koludur). Üye devletlerin genel ekonomi politikalarının koordinasyonunu sağlar. Diğer ülkeler veya uluslararası örgütlerle uluslararası anlaşmalar imzalar.

Avrupa Birliği Konseyi’nin Görevleri Avrupa yasalarını onaylamak gibi birçok politika alanında Avrupa Parlamentosu'yla beraber çalışır. Üye devletlerin genel ekonomik ve sosyal politikalarını koordine eder. AB ve diğer ülkeler veya uluslararası organizasyonlar arasında uluslararası anlaşmalar yapar. Avrupa Parlamentosu’yla beraber AB bütçesini onaylar. Avrupa Konseyi tarafından temelleri konmuş olan AB’nin ortak dış ve güvenlik politikasını geliştirir. Cezai konularda ulusal mahkemeler ve polis güçleri arasında iş birliğini koordine eder.

Konsey Kurumları Genel İşler ve Dış İlişkiler Konseyi Ekonomik ve Mali İşler Konseyi Adalet ve İçişleri Konseyi İstihdam, Sosyal Politika, Sağlık ve Tüketici Hakları Konseyi Rekabet Konseyi Ulaştırma, Telekomünikasyon ve Enerji Konseyi Tarım ve Balıkçılık Konseyi Çevre Konseyi Eğitim, Gençlik ve Kültür Konseyi

Konseyin Yapısı Konsey, üye devletleri temsil eder ve toplantılarına her Avrupa Birliği üyesi ulusal hükümetten bir bakan katılır. Hangi bakanın hangi toplantıda hazır bulunacağı gündemdeki konulara bağlıdır. Örneğin Konsey çevre konularını tartışıyorsa toplantı her bir AB ülkesinin çevre bakanlarının katılımı ile yapılır ve ‘Çevre Konseyi’ olarak adlandırılır. AB’nin dünyanın geri kalanı ile ilişkileri ‘Genel İşler ve Dış İlişkiler Konseyi’ tarafından yürütülür.

Konseyin Yapısı Senede dört seferden fazla olmamak üzere, üye devletlerin cumhurbaşkanları ve/veya başbakanları Avrupa Komisyonu Başkanı ile Avrupa Konseyi adı altında bir araya gelirler ve AB politikalarını belirlerler; daha düşük seviyede (örn. bakanlar tarafından) çözümlenemeyen konuları çözümlerler. Her AB üyesi devlet, kendisini AB seviyesinde temsil edecek ve ulusal çıkarlarını koruyacak daimi bir grubu (‘temsilcilik’) Brüksel’de bulundurur. Her temsilciliğin başı temsilci ülkenin AB büyükelçisidir. Büyükelçiler (‘Daimi Temsilci’ler) Daimi Temsilciler Meclisi (Coreper) olarak her hafta toplanırlar. Bu meclis, Özel Tarım Komitesi’nin ilgilendiği tarım konuları hariç, Konsey’in çalışmalarını hazırlar.

Konsey Başkanlık Sistemi AB üyesi her ülke, dönüşümlü olarak Konsey başkanlığını altı ay süresince üstlenir. Toplantılara başkanlık eder. Dış politikanın koordinasyonunu sağlar.

Avrupa Konseyi (European Council)

Avrupa Konseyi’nin Görevleri AB’nin yapısal bir kurumu olmamakla birlikte, üye ülke devlet ve hükümet başkanlarından oluşur ve AB’nin orta ve uzun vadeli politikalarını belirler. AB Bakanlar Konseyi’nde çözümlenemeyen ihtilafları tartışır. Yol gösterici genel siyasi kuralları belirler. Her toplantı (2 gün süren) sonunda Başkanlık Sonuç bildirisi yayımlar.

Konseyin Yapısı AB Bakanlar Konseyi’nin dönem başkanlığını yürüten üye ülkenin devlet veya hükümet başkanının liderliğinde yılda en az 2 defa toplanır. Toplantıya konsey dönem başkanlığını yürüten ülkenin başkan ya da başbakanı başkanlık yapar. Toplantılara Dışişleri Bakanları ve bir Komisyon üyesi de katılır. www.consilium.europa.eu/european-council

Avrupa Adalet Divanı

Adalet Divanının; Başkanı: Vassilios Skouris Görevi: Gelen dava dosyalarına yasal hükümler vermek.    Başkanı: Vassilios Skouris Birinci derece mahkemesi:  Her AB ülkesinden en az bir yargıç   Görev Dönemi:  Her iki divanın üyeleri yenilenebilir altı yıllık  dönemler için atanır.  Merkezi: Lüksemburg    İnternet Adresi: http://www.curia.europa.eu/en/index.htm

Adalet Divanı’nın Görevleri AB mevzuatının her üye devlette aynı şekilde yorumlanmasını ve uygulanmasını; böylece kanunların herkes için eşit olmasını sağlar. AB üye devletlerinin ve kurumlarının yasaların gerektirdiklerini yapmalarını sağlar. AB üye devletleri, kurumları, şirketler ve bireyler arasındaki yasal sorunları, çözme yetkisi vardır.

Adalet Divanı’nın Görevleri Adalet Divanı’na bağlı İlk Derece Mahkemesi ile rekabet hukuku ile ilgili belli tip davalarda karar verme sorumluluğuna sahiptir.  Divan, kendisine gelen davalarda hukuki kararlar verir. En yaygın dört tip dava vardır: ön hukuki karar için başvuru; bir zorunluluğu yerine getirmemekle ilgili eylemsizlik davaları; fesih davaları; eylemsizlik davaları.

Divanın Yapısı Divan üye devlet başına bir hakimden oluşur. Böylece AB’nin 27 ulusal yasal sistemi de temsil edilmiş olur. Divan, çoğu zaman yalnız 13 hakimden oluşan ‘Büyük Heyet’ (Grand Chamber) olarak ya da beş ya da üç hakimden oluşan bir heyet olarak toplanır. Divan, davalarda gerekçeli fikirleri temsil etmekle görevli olan sekiz 'kanun sözcüsü' tarafından desteklenir. Kanun sözcüleri bu görevlerini kamuya açık ve tarafsız olarak yerine getirmek zorundadırlar. Adalet Divanı ve Avrupa Toplulukları İlk Derece Mahkemesi’nin meslektaş hakimleri tarafından yenilenebilir üç yıllık bir dönem hizmet için seçilmiş birer başkanları vardır. Yunanlı Vassilios Skouris, 2003’te Adalet Divanı Başkanlığına seçilmiştir. Danimarkalı Bo Vesterdorf da Avrupa Toplulukları İlk Derece Mahkemesi başkanıdır.

Avrupa Birliği Sayıştayı

Avrupa Birliği Sayıştayı’nın; Görevi: AB fonlarının kullanımını denetlemek   Üyeleri : Her AB ülkesinden bir üye   Görev Dönemi: Üyeleri yenilenebilir altı yıllık dönemler için atanırlar.   Merkezi: Lüksemburg    İnternet Adresi: http://www.eca.europa.eu/index_en.htm

Sayıştayın Görevleri Vergi mükelleflerinden  gelen AB fonlarının doğru toplandığını ve hedeflenen amaç için kanunlara uygun ve ekonomik olarak harcanıp harcanmadığını kontrol eder. AB fonlarını idare eden herhangi bir kişi ya da kuruluşu denetleme hakkına sahiptir. AB bütçesinin doğru uygulanıp uygulanmadığını kontrol eder;  finansal idarenin doğruluğunu sağlar; böylece, AB sisteminin verimli ve şeffaf işlemesine yardım eder.

Sayıştayın Görevleri Görevlerini yerine getirmek için, AB gelir veya giderleri ile ilgili çalışan herhangi bir organizasyonun ya da kişinin çalışmalarını soruşturur. Çoğu zaman yerinde kontroller de yapar. Sayıştay’ın bulguları, raporlar haline getirilir ve böylece herhangi bir problem, Komisyon’un ve AB üye hükümetlerinin dikkatine sunulmuş olur. Bir önceki yılın denetleme raporlarını her yıl düzenli olarak Avrupa Parlamentosu’na ve Konseyi’ne sunar. AB finansal mevzuatı ve AB’nin yolsuzlukla mücadele eylemleri konularındaki teklifler hakkında fikrini  sunar.

Sayıştayın Yapısı Denetmenler, ‘denetleme gruplarına’ ayrılır ve bu gruplar Sayıştay’ın haklarında kararlar aldığı teklif raporlarını hazırlar. Denetmenler, AB kurumlarına, üye devletlere ve AB’den yardım alan ülkelere sık sık teftiş ziyaretleri düzenler. Sayıştay'ın kendi başına yasal gücü yoktur. Eğer denetmenler bir yolsuzluk veya düzensizlik tespit ederlerse Avrupa Sahtekarlıkla Mücadele Bürosu OLAF‘ı haberdar ederler.

Diğer Kurumlar: Ekonomik ve Sosyal Komite Bölgeler Komitesi Avrupa Merkez Bankası Avrupa Ombudsmanı

Ekonomik ve Sosyal Komite

Ekonomik ve Sosyal Komite’nin; Görevi: Organize sivil toplumu temsil eder   Üye Sayısı: 344   Görev Dönemi: Dört yıl    Merkezi: Brüksel İnternet Adresi: http://www.esc.eu.int

Ekonomik ve Sosyal Komite’nin Görevleri Ekonomik ve Sosyal Komite, değişik baskı gruplarının Avrupa Topluluğu'nda temsilini sağlayan danışma kurumudur. Komite, işveren ve işçi sendikaları, çiftçi kooperatifleri, esnaf ve sanatkar teşkilatları ve tüketici örgütlerini ve birçok sivil toplum örgütlerini temsil eder. Komite; Avrupa Konseyi’ne, Komisyon’a ve Parlamento’ya danışmanlık yapar ve çalışmaları ile bu kuruluşların daha demokratik yapılar olmasını garantiler.

Ekonomik ve Sosyal Komite’nin Görevleri Görüşleri ve raporları ile ekonomik ve sivil toplum örgütünün Avrupa Birliği kararlarında söz sahibi ve etkili olmasını sağlar; AB Konseyi’nde, Parlamento’da ve Komisyon’da birçok karar alınmadan önce görüşleri için Komiteye başvurulur; Konsey, Komisyon ve Amsterdam Antlaşması’ndan itibaren Parlamento’ya tavsiyelerde bulunur; Sivil toplumun Avrupa birleşmesine daha katılımcı ve daha demokratik bir toplum anlamında katkısını sağlar; Üye olmayan ülkelerdeki sivil toplum kurumlarıyla da ilişkiye girerek bir danışma mekanizmasını oluşturur.

Komitenin Yapısı Komite üç ana gruptan oluşur: İşverenler İşçiler Serbest Meslek Sahipleri Komitenin daimi temsilciliği; bir büro, üç grup (işveren, işçi ve diğer baskı grupları), altı çalışma grubu ve genel sekreterlikten oluşmaktadır. Başkan ve iki başkan yardımcısı iki yıllık dönemler için seçilmekte ve Başkan, Komite’yi yurt dışında temsil etmektedir.

Komite’nin Yapısı Komite’nin altı ayrı çalışma grubu vardır. Bunlar: Tarım, Kırsal Kalkınma ve Çevre Grubu Ekonomik ve Parasal Birlik ve Ekonomik ve Sosyal Birleşme Grubu İstihdam, Sosyal İlişkiler ve Vatandaşlık Grubu Dış İlişkiler Grubu Tek Pazar, Üretim ve Tüketim Grubu Ulaştırma, Enerji, Altyapı ve Enformasyon Topluluğu Grubu

Bölgeler Komitesi

Bölgeler Komitesi’nin; Görevi: Yerel ve bölgesel mercileri temsil eder.   Üye Sayısı: 344    Görev Dönemi:  Dört yıl   Merkezi: Brüksel    İnternet Adresi: http://www.cor.eu.int

Bölgeler Komitesi’nin Görevleri Avrupa Birliği'nde yerel hükümetleri temsil eden danışma kurumudur. Yerel ve bölgesel hükümetlerin, Komisyon, Parlamento ve Konsey'e verdiği görüşlerle alınan kararları etkiler, yerel ve bölgesel hükümetlerin çıkarlarını korur ve kollar; kurumların daha demokratik çalışmasını sağlar. Komisyon ve Konsey, yerel ve bölgesel hükümetleri doğrudan ilgilendiren aşağıdaki konularda görüş bildirmesini istemektedir: Ekonomik ve sosyal dayanışma (bölgesel politikalar ve yapısal fonlar); Tüm Avrupa'yı kapsayan ulaştırma, telekomünikasyon ve enerji şebekeleri; Kamu sağlığı; Eğitim, gençlik ve kültür sorunları; İstihdam politikaları, mesleki eğitim ve sosyal politikalar; Çevre sorunları; Ulaşım sorunları.

Bölgeler Komitesi’nin Yapısı Bölgeler Komitesi, yerel ve bölgesel mercileri temsil eden 344 asil ve 344 yedek üyeden oluşmaktadır. Asil ve yedek üyelerin görev süreleri dört yıldır. Komite, başkanını üyeler arasından iki yıllığına seçer. Başkan, genel kurul toplantılarına başkanlık eder ve komiteyi dış dünyada temsil eder. Yerel yönetici veya politikacılardan oluşan Komite üyeleri yerel başkan, parlamenter, belediye başkanı olabilmekte ve AB’deki çok geniş bir yerel yönetim aktivitesini temsil etmektedirler.

Avrupa Merkez Bankası

Avrupa Merkez Bankası’nın; Görevi: Euro'yu ve AB'nin para politikalarını yönetmek   Üyeleri: 6 İcra Kurulu Üyesi, 13 Ulusal Merkez Bankaları Yöneticileri olmak üzere 19 üye   Merkezi: Frankfurt   İnternet Adresi: http://www.ecb.int

Avrupa Merkez Bankası’nın Görevleri Avrupa Merkez Bankası, Avrupa Birliği'nin para politikalarını oluşturur ve yürütür, döviz operasyonlarını yönlendirerek ödemeler sisteminin düzgün çalışmasını sağlar. Euro’yu ihraç eder ve korur. Üye ülkelerde fiyat istikrarı sağlar ve faiz oranlarını belirler. AB üye ülkeleri hükümetleri ve merkez bankaları ile yakın bir işbirliği çerçevesinde çalışır.

Avrupa Merkez Bankası’nın Yapısı Avrupa Merkez Bankası, AB üye ülkeleri hükümetleri ve merkez bankaları ile yakın bir işbirliği çerçevesinde çalışır. Üye ülkelerin hükümetleri, Avrupa Merkez Bankası’na, hiçbir şekilde müdahale edemez ve onu etkileyemezler.

Avrupa Ombudsmanı

Avrupa Ombudsmanı Avrupa Birliği (AB) kurumlarındaki kötü yönetime ilişkin olarak yapılan şikayetleri inceler. Ombudsman araştırmalarını ekseriyetle şikayetlere dayanarak yapar; ancak kendi inisiyatifi ile de araştırmalar başlatabilir. www.euro-ombudsman.eu.int