ULUDAĞ ÜNİVERSİTESİ BÜYÜKORHAN M.Y.O. Öğr.Gör.B.Uzm.Can GÜNAY Dr.İbrahim ÖKTEM C. 16990 Büyükorhan / BURSA cangny@uludag.edu.tr ÖZET Dağ ilçeleri popülasyonu Bursa’ yı kuran ve Bursa’ ya temel olan bir popülasyondur. Şu an ise, önemi bazı yerel yöneticiler tarafından bilinmekte, bazıları tarafından ise, tam bilinmemektedir. Bu halkın çoğunluğu ise (çocukları ve akrabaları) Bursa’ da yaşamaktadır. Halk ise, gelenek ve görenekleri çerçevesinde bölge şenliklerine yoğun katılım gerçekleştirmektedir. Bölge Sırma adında bir içecek markasına sahiptir. Bölgenin gelişimi için bu markanın da geliştirilmesi gerekmektedir. Bu araştırma bu yönü ile bölgenin gelişimi açısından bir özet bilgi niteliği taşımaktadır. Yatırımcılar için bilgilendirme maksatlı yapılan bu çalışma ileride bölgenin kalkınmasını olumlu yönde etkileyecektir. Bu açıdan bakıldığında bu bölgelere yapılacak yatırımların katlanarak Bursa’ ya fayda sağlayacağı gözden kaçırılmamalıdır. DAĞ İLÇELERİNİN GELİŞİMİNDE TANITIMIN ÖNEMİ 50 ila 60 bin civarında nüfus barındıran Dağ ilçeleri Bursa’ nın dinamik birer parçalarıdır. Bu yüzde ise Bursa nüfusunun yaklaşık %3’ ü ila %4’ ü arasındadır. Dağ ilçeleri genel olarak Bursa’ da Orhaneli 22.000 –Büyükorhan 12.000-Harmancık 10.000 ve Keles 14.500 olarak bilinmektedir. Şu andaki mevcut durumda ulaşım yeterli değildir. Ayrıca bölgedeki karayolunun stratejik önemi bulunmaktadır. Bu yolun ise, bir an önce genişletilmesi geliş ve gidiş istikametlerinin ayrılarak ilgili ulaşımın gerçekleştirilmesi gerekmektedir. Bölge kültür turizmi açısından büyük bir potansiyel barındırmaktadır. Kültür turizmi açısından yörede çeşitli zamanlarda sosyal etkinlikler gerçekleştirilmektedir. Etkinlikler yerel sanatçıların katılımı ile gerçekleşmektedir. Bu yörenin pazarlama açısından değeri mevcut olmakla birlikte dağ ilçelerinin Bursa’ da tanıtımı yeterli bir biçimde gerçekleştirilememiştir. Bursa ‘ da ki organizasyonların bu bölgelerde yapılması bölgenin ekonomik kalkınması açısından gereklidir. Genel olarak köy nüfusunda, özellikle yaşlı nüfusta eğitimsizlik görülmektedir. Yerel açıdan ise, yeterli yatırımların yapılamamasına yönelik çarpıklıklar bulunmaktadır. Bu nedenle köy ile ilçe merkezi arasındaki ulaşım kanallarının geliştirilmeleri gerekmektedir. Dağ ilçelerinden de Bursa’ ya olan ulaşım olanakları kısıtlıdır. Ulaşım akşam saatlerinde sona ermektedir. Yeterli yatırımcının bulunmayışı da iş yerlerinde çalışan kişilerin mesleki anlamda uzmanlaşmasını sağlayamamıştır. Küçük esnaf ticari faaliyetlerini küçük çapta gerçekleştirmektedir. Ayrıca çalıştıracak nitelikli personel bulmada ise sıkıntı çekmektedirler. Son yıllarda ise, bölgeye olan yatırımlar durma noktasına gelmiştir. İşsizlik sorunu nedeniyle bölgedeki gençler Bursa’ ya göç etmek zorunda kalmışlardır. Bu sorun nedeniyle her ilerleyen zaman diliminde köyler teker teker kapanmaktadır. Bölgenin bir an önce ısınma ve altyapı sorunu çözülmelidir. Orhaneli; kaplıcaları ile ünlüdür. Arslanlı kaplıcası bölgedeki jeotermal kaplıca olarak hizmet vermektedir. Orhaneli Karagöz ve Hacivat’ ın ana vatanı olarak kabul edilmektedir. Bölgeye yeni bir meslek yüksek okulu yerleşkesi yapılmakta fakat destek bulunamadığı için inşasına devam edilememektedir. Her sene geleneksel olarak çeşitli Karagöz ve Hacivat festivalleri gerçekleştirilmektedir. Bölge jeotermal kaynakları açısından zengindir. Bölgeye BEBKA desteği çerçevesinde yeni jeotermal tesisler ilave edilebilir. Ayrıca bölgenin havası çok temiz olmakla birlikte liken popülasyonu oldukça fazladır. Bu da astım hastaları için bölgeye tesisler yapılabilir anlamına gelmektedir. Sırma içeceğine olan pazarlama desteği arttırılarak bölgesel markadan markanın ulusal marka statüsüne geçiş süreci hızlandırılabilir. Büyükorhan; genel olarak ormanlıktır. Çeşitli yaz festivalleri yapılmaktadır. Bölgenin ünlü yaylasının ismi Görecik yaylasıdır. Ayrıca Bayındır Mağarası bulunmaktadır. Yarasa gübresi açısından bu mağara oldukça verimlidir. Bölgede ekolojik çeşitlilik fazladır. Yabani kuşlar açısından, ender bulunan yaban hayatı popülasyonu bulunmaktadır. Bölgenin sıkıntısı ise, hayvancılık yem maliyetlerinin fazla oluşudur. Yerel üreticiler yem maliyetlerinin yüksek oluşundan şikayet etmektedirler. Ayrıca bölgede Bizans Bazilikası bulunmaktadır. Bölge dağlık bölgelerinin fazla oluşu nedeni ile de yamaç paraşütüne elverişlidir. Çeşitli kampçılar, motosikletçiler ve yerli turistler hafta sonlarında bölgeye gelmekte ve bölgeden tüketim gerçekleştirmektedirler. Bölgenin ihtiyacı ise butik otellerdir. Öğrenciler ise sosyal olanaklarının geliştirilmesini talep etmektedir. Harmancık; son iki yılda hızlı bir gelişim göstermiş fakat şu an eski gelişim düzeyini yakalayamamıştır. Bölgedeki en önemli gelişim unsuru meslek yüksek okuludur. 500’ ü aşkın öğrencisi ile bölgenin ekonomik ve kültürel gelişimine oldukça önemli katkı sağlamaktadır. Bölgede sosyal programların fazla oluşu meslek yüksek okulunu adeta halkın bir parçası haline getirmiştir. Öğrencilerin ve halkın kaynaşması oldukça fazladır. Bu ise, bölgedeki yaşamsal hayata oldukça olumlu yönde etki etmektedir. Bölgenin kalkınmasına bir öncelikli engel ise bölgenin Bursa’ ya uzak olmasıdır. Bursa’ da ki bir çok yatırımcı yolun uzak oluşu ve gerçekleşen maliyetler nedeni ile bu bölgeye yatırım gerçekleştirmemektedirler. Keles; ise yeni yeni gelişmeye başlayan bir Bursa dağ ilçesidir. Keles’ e geçtiğimiz yılda Büyükşehir Belediyesi tarafından bir adet süt, peynir tesisi yapılmış (BESAŞ) ve bölgeye kalkınma açısından bir ivme kazandırılmaya çalışılmıştır. Ayrıca Keles Meslek Yüksek okulu’ da bölgenin gelişimi açısından bir hayli önemlidir. ORHANELİ BÜYÜKORHAN HARMANCIK KELES