Sosyal Bilgiler Dersi 2. Ünite ADIM ADIM TÜRKİYE

SAFRANBOLU EVLERİ

Şimdiki durağımız yurdumuzun şirin bir köşesi,Safranbolu. Emre:Ben buraya sanki daha önce gelmiş gibiyim Özge:Belki de Ankara yakınlarındaki Beypazarı evlerine benzediği için sana öyle gelmiştir. Emre:Haklısın,galiba çok benziyorlar.Türk mimarı tarzındaki evlerin hepsi de birbirine benziyor. Özge:Burada 300 yıl öncesinden kalma evler varmış.Günümüzde 2000 geleneksel Türk evi bulunmaktaymış ve bu evlerin 800 kadarı da korunma altına alınmış. Emre:Sen bunları nereden biliyorsun? Özge:Eski evler ilgimi çekiyor.Babamla birlikte internette okumuştum Emre:Bak,bu evlerin hiçbirisi diğer evlerin görünüşünü engellemiyor.Hem çevreye hem de komşularına karşı saygılı duruyorlar.

Özge:Galiba kalabalık aileler yaşıyormuş,her birinde sekiz on oda var. Emre:Ben günlerce kalıp dolaşmak isterdim. Özge:Ben de,ama şimdilik vaktimiz yok,haydi yola koyulalım.

TARİHİ Safranbolu ilk ününü geleneksel ve özel bir mimari yapıya sahip Safranbolu Evleri ile kazanmıştır. Bu evler 18. ve 19. yy Türk toplum yaşantısını günümüze aktaran mükemmel mimarlık örnekleridir. Kalabalık aile yapısının, ekonomik zenginliğin ve yöredeki iklim özelliklerinin etkilerini taşıyan bu evler görkemli çatıları nedeniyle "Beş cepheli mimari eser" olarak nitelendirilmektedir.  Safranbolu Evleri 2-3 katlı, 6-8 odalı, cumbalı, her odasında fazla sayıda penceresi olan ve odalarının her ayrıntısı büyük bir ustalıkla meydana getirilmiş yapılardır.Ayrıca Safranbolu Evleri UNESCO Dünya Kültür Mirası içindedir.

SÜMELA MANASTIRI

Burası Sümela Manastırı.Trabzon’un Maçka ilçesine 17 km uzaklıktayız. Özge:Karadeniz’in yeşili arasında kaybolmuş gibi.Neden bu kadar yüksek bir yere yapılmış acaba? Emre:Burası Anadolu’daki önemli tarihi yerlerden bundan tam 16 yy. önce iki din adamı tarafından yaptırılmış. Özge:Aşağıdan bakınca sanki düz duvara yapıştırılmış gibi görünüyor.Peki nasıl gideceğiz oraya? Emre:Yarım saatlik bir tırmanışla ancak varılabiliyor.İçinde odalar,mutfak,yemekhane bile var. Özge:Manzara çok güzel.Buradan bakınca Karadeniz’in bütün güzellikleri görülüyor.

TARİHİ Kilisenin MS 375-395 tarihleri arasında inşa edildiği sanılmaktadır. Anadolu'da sıkça rastlanılan Kapadokya kiliseleri tarzında yapılmış, hatta Trabzon'da Maşatlık mevkiinde benzeri bir mağara kilisesi daha vardır. Kilisenin ilk kuruluşu ile manastır haline dönüşümü arasındaki bin yıllık dönem hakkında fazla bir şey bilinmemektedir. Karadeniz Rumları arasında anlatılan bir efsaneye göre Atina'lı Barnabas ile Sophronios adlı iki keşiş aynı rüyayı görmüşler; rüyalarında, İsa’nın öğrencilerinden Aziz Luka’ın yaptığı üç Panagia ikonundan, Meryem'in bebek İsa’yı kollarında tuttuğu ikonun bulunduğu yer olarak Sümela'nın yerini görmüşler. Bunun üzerine birbirlerinden habersiz olarak deniz yoluyla Trabzon'a gelmiş, orada karşılaşıp gördükleri rüyaları birbirlerine anlatmış ve ilk kilisenin temelini atmışlardır. Bununla birlikte manastırdaki fresklerde sıkça yer alıp, özel bir önem verilen Trabzon İmparatoru III. Alexios’un (1349-1390) manastırın gerçek kurucusu olduğu sanılmaktadır. [1]

İSHAK PAŞA SARAYI

Şimdi de İshak Paşa Sarayı’ndayız. Özge:Burası ülkemizin en büyük saraylarından biri ve Ağrı ilimizin Doğubeyazıt ilçesine 5 km uzaklıkta.Günümüzden 300 yıldan fazla bir süre önce yapılmış. Emre:Bu sarayın özellikleri ne? Özge:Yüksek bir kayanın üzerinde yapılmış.Saray bölümü iki kattan oluşmuş.366 odası varmış.Ovaya bir kartal yuvası gibi bakıyor.Selçuklu ve Osmanlı mimarîsinin özelliklerini taşıdığı için de kültürümüzü yansıtan önemli tarihi mekanlarımızdan biri.

TARİHİ İshak Paşa Sarayı, saraydan öte bir külliyedir. İstanbul Topkapı Sarayı'ndan sonra son devirde yapılmış sarayların en ünlüsüdür. Doğubeyazıt İlçesi'nin 5 km. doğusunda, bir dağın yamacındaki tepe üzerine kurulan Saray, Osmanlı İmparatorluğu'nun Lale Devrindeki son büyük anıt yapısıdır. 18. yy. Osmanlı mimarisinin en belirgin ve seçkin örneklerinden olduğu kadar, sanat tarihi yönünden de değeri büyüktür. Sarayın Harem Dairesi Takkapı kitabesine göre yapılış tarihi Hicri 1199, Miladî 1784'tür.

Hazırlayan: Kemal Berkay İÇÖZ 5/A 268 İÇEL KOLEJİ Sınıf Öğretmeni: Rezzan KIZILTAN