T.C. DOĞU AKDENİZ KALKINMA AJANSI TEKNİK DESTEK PROGRAMI Kentsel Katı Atıkların Toplanması ve Taşınması Özelinde Entegre Katı Atık Yönetimi T.C. OSMANİYE KATI ATIK BERTARAF VE ALTYAPI HİZMETLERİ MAHALLİ İDARELER BİRLİĞİ MURAT CEM ERTÜRK Çevre Yük. Müh. 31.01.2012

Sunuş Planı 1. Bölüm Seminer Programının Tanımı Çöp Sorunu ve Olumsuz Etkileri Türkiye’de ve Osmaniye’de Durum Hedef: Entegre Katı Atık Yönetimi 2. Bölüm Entegre Katı Atık Yönetiminde Toplama Sistemi Atık Toplama Yöntemleri ve Süreçleri Personel Sorumlulukları Güzergah Seçimi ve Toplama Verimi

MEVCUT DURUM, İHTİYAÇLAR VE ENTEGRE KATI ATIK YÖNETİMİ 1. Bölüm MEVCUT DURUM, İHTİYAÇLAR VE ENTEGRE KATI ATIK YÖNETİMİ

Programın Tanımı Katı Atıkların Toplanması ve Yönetimi ile ilgili bu seminer programı, Doğu Akdeniz Kalkınma Ajansı (DOĞAKA) tarafından 2011 yılında desteklenen 104 projeden biridir. Türkiye’deki 26 Kalkınma Ajansından biri olan DOĞAKA; ekonomik ve sosyal gelişmeyi katılımcı bir yaklaşımla planlamak ve uygulamak üzere kurulmuştur. DOĞAKA; Hatay, Kahramanmaraş ve Osmaniye İllerini kapsamaktadır.

Programın Tanımı Seminer programı Osmaniye Katı Atık Birliği tarafından yürütülmektedir. Osmaniye Katı Atık Birliği, 2006 yılında kurulmuş olup Osmaniye İl sınırlarında yer alan 16 Belediye ile İl Özel İdare sınırlarındaki katı atıkların sağlıklı biçimde yönetilmesini ve bertarafını amaçlamaktadır. Bu program esas olarak Osmaniye’deki katı atık yönetimi ve toplama hizmetlerinin verimlileştirilmesini hedeflemektedir.

Çöp Kavramı? Bir madde nasıl çöp olur? Çöp, insanların tüketim sürecinde doğal döngüden koparılmış ve yanlış yerde bulunan malzemedir. Çöp işlevsel olarak ölüdür, ancak doğru yere getirilerek hayat verilebilir. Kırsal alanda çöpün doğal döngü içinde işlevi vardır. Kentlerde ise çöp, çözülmesi gereken bir sorundur. Her meslek ve yapılan her iş, bir sorunu çözmek, bir ihtiyacı karşılamak için ortaya çıkmıştır. Bizler çöp sorununu çözmek için çalışıyoruz.

Çöp Sorunu ve Kentler Az gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerde çöpler çoğunlukla şehir dışına gelişigüzel yığılarak uzaklaştırılmaktadır. Türkiye’de de uzun yıllardır çoğunlukla bu yol kullanılmıştır. Kentlerde artan nüfus yoğunluğu ile katı atık miktarı artarken plansız büyüme sonucu çöp sahaları yerleşim içinde kalmıştır. Çöp sorunu ülke genelinde ortak özellikler taşımakla birlikte, çözüm bölgesel özelliklere göre farklılaşmaktadır.

Olumsuz Deneyimler Özellikle Ümraniye çöplüğünün 1993 yılında patlaması ve kayması sonucu 39 insanın hayatını kaybetmesi riskin büyüklüğünü göstermiştir. Bu ve benzeri olaylar katı atık bertarafında vahşi depolamanın terkedilerek düzenli depolamaya geçilmesinin önceliğini artırmıştır. Çevre (ve Şehircilik) Bakanlığı tarafından konuyla ilgili planlama ve yasal düzenlemeler yapılmıştır.

Ümraniye Çöplüğü 28.04.1993 Ümraniye Hekimbaşı 39 ölü 470.000 m3 çöp kayması

Ümraniye Çöplüğündeki Patlama ve Heyelan İstanbul Örneğinde Katı Atık Yönetimi 17.03.2008

Ümraniye Çöplüğündeki Patlama ve Heyelan

Vahşi Çöp Dökümünün Etkileri Yer altı ve yüzey suyu kirliliği Bulaşıcı hastalık riski ve halk sağlığının tehdidi Metan gazı oluşumu nedeniyle yangın ve patlamalar Rüzgar, kuşlar ve benzeri etkilerle çöplerin etrafa dağılması Ağır koku yayılması Zararlı mikroorganizma ve haşerelerin üremesine ortam oluşturması

Çöp Sorunu Riskleri ve Çözümü Kontrolsüzce depolanan atıkların içeriğinde hastane ve sanayi kaynaklı tehlikeli atıklar da bulunmaktadır. Bu haliyle yarattığı risklerin boyutu artmaktadır. Tüm bu risklerin önüne geçilebilmesi için vahşi depolama alanlarının ıslah edilmesi ve kontrollü ve sürdürülebilir bir atık yönetimi çerçevesinde önceliği atıkların geri kazanılmasına vererek farklı bertaraf ve enerji kazanım seçenekleri araştırılmalıdır.

Türkiye’de Durum Çevre ve Orman Bakanlığı’nın 2008 yılı Atık Eylem Planı’na göre Türkiye’de halen 2000 küçük ölçekli ve 50 büyük ölçekli düzensiz çöp sahası bulunmaktadır. TÜİK verilerine göre ise 2008 yılı itibariyle katı atıkların %57’si mevzuata aykırı biçimde uzaklaştırılmaktadır. Belediye Katı Atık Temel Göstergelerine göre, 2006 yılında belediyeler tarafından toplanan katı atıkların %60’ı vahşi depolama, %37’si düzenli depolama, %1’i kompostlaştırma, %1’i ise diğer yöntemlerle uzaklaştırılmıştır.

Türkiye’de Durum Bu veriler Türkiye’de ıslah edilmesi gereken birçok vahşi depolama alanı bulunduğunu ve bu alanların ülkenin önde gelen çevre sorunları arasında yer aldığını ortaya koymaktadır. Türkiye’nin atık yönetimine ilişkin söz konusu dönüşümü gerçekleştirmesi için Çevre (ve Şehircilik)Bakanlığı bünyesinde Atık Yönetimi Daire Başkanlığı koordinasyonunda çeşitli planlama ve çalışmalar yürütülmektedir.

Katı Atık Yönetiminde Kurumsal Yapı Atık yönetimine ilişkin ulusal düzeyde yetki ve sorumluluk, 1990’lı yıllardan itibaren Çevre (ve Orman/Şehircilik) Bakanlığı’ndadır. Atık yönetimi alanında sorumluluk, yerelde büyük ölçüde belediyelerdedir. Belediyeler atık yönetimine ilişkin gerekli altyapıyı kurmak, işletmek ve ilgili diğer hizmetleri (atık toplama gibi) sunmakla yükümlüdür. Atık yönetimiyle ilişkili diğer kurumlar: Sağlık Bakanlığı, Maliye Bakanlığı, İçişleri Bakanlığı, DPT, İller Bankası, TÜİK, TSE…

Katı Atık Yönetiminde Mali Yapı (Yatırım) Türkiye’de temizlik hizmetlerinin finansmanı, genel olarak belediye bütçe gelirlerinden karşılanmaktadır. Belediyelerin önemli bir bölümü, atık bertaraf faaliyetlerinin gerektirdiği yüksek maliyetli yatırımları karşılayacak mali güce sahip değildir. Bu nedenle halen birçok belediye yatırımla ilgili finansman arayışı içindedir.

Katı Atık Yönetiminde Mali Yapı (İşletme) Katı atık hizmetlerinde işletme maliyetlerini karşılamak için Çevre Temizlik Vergisi ve Katı Atık Tarifeleri kullanılmaktadır. Katı atık hizmetlerinde genellikle bir yatırımın yıllık işletme maliyeti, ilk yatırım maliyetinin üzerinde seyretmektedir. İşletme maliyetlerinin yüksek olması katı atık hizmetleri için sürekli bir mali kaynak ihtiyacı yaratmaktadır. Ülkemizdeki katı atık yönetimiyle ilgili en önemli tecrübe işletme sürecindeki mali ve teknik yetersizliklerdir.

Katı Atık Yönetiminde Hukuksal Yapı Çevre Kanunu (2872-1983) (5491-2005) Atık Yönetimi Genel Esaslarına İlişkin Yönetmelik (2008) Katı Atıkların Kontrolü Yönetmeliği (1991) Özel Atıklara İlişkin Yönetmelikler Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yön. (1995-2005) Atıkların Düzenli Depolanmasına Dair Yön. (2010) Ambalaj Atıklarının Kontrolü Yön. (2009)

Yasal Çerçeve (Temel Yönetmelikler) Atık Yönetimi Genel Esaslarına İlişkin Yönetmelik (05.07.2008, 26927) Katı Atıkların Kontrolü Yönetmeliği (14.03.1991, R.G. 20814) Katı Atıkların Kontrolü Yönetmeliği’nin 5. Bölümü Düzenli Depolamayla ilgili hükümleri düzenler. Atıkların Düzenli Depolanmasına Dair Yönetmelik (26.03.2010, R.G. 27533) Katı Atık Depo Alanları Yönetimi ile İlgili Yönerge (17.05.1993 tarih ve 1993/6 sayılı Genelge Eki)

Yasal Çerçeve (Temel Genelgeler) 03.12.2003 tarih ve 3373 sayılı (2003/8 Nolu) Genelge ile vahşi atık depolama alanlarının ıslah çalışmalarının başlatılması konusunda tüm Valilikler talimatlandırılmıştır. 22.06.2007 tarih ve 2006/14 sayılı Çevre ve Orman Bakanlığı Genelgesi ile belediyeler Katı Atık Bertaraf Tesisleri’nin kurulmasıyla ilgili iş termin planı taahhütlerini 13.05.2007 tarihi itibariyle sunmuşlardır. Buna göre; Belediyeler; Nüfusu > 100.000 3 yıl, 100.000 – 50.000 arası 5 yıl, 50.000 – 10.000 arası 7 yıl, 10.000 – 2.000 arası 10 yıl içinde işletmeye almak zorundadır.

Osmaniye’de Durum (Bertaraf) Osmaniye İli’nde yer alan yerleşimlerde atıklar bugüne kadar düzensiz çöp sahalarına dökülmekteydi. Katı Atık Birliği tarafından yürütülen proje ile mevcut çöp sahasının (Yaveriye) yanında yeni bir katı atık bertaraf tesisi yapılmaktadır. 250 ton/gün kapasiteli bu tesiste: Kompostlaştırma Tesisi Atıktan Türetilmiş Yakıt Tesisi ve Düzenli Depolama Tesisi bulunmaktadır.

Osmaniye’de Durum (Taşıma) Birliğe bağlı Osmaniye Merkez, Toprakkale, Tüysüz, Cevdetiye ve Kırmıtlı Belediyeleri atıklarını toplamadan sonra doğrudan bertaraf tesisine getireceklerdir. Bertaraf tesisine uzaklığı 15 km’nin üzerinde olan diğer Belediyeler ise kurulması planlanan transfer istasyonlarına çöplerini taşıyacaklar, bu istasyonlardan ise büyük tırlar vasıtasıyla çöpler bertaraf tesisine taşınacaktır.

Birliğe Bağlı Belediyeler Toplam Nüfus: Yaklaşık 400.000 kişi Bahçe Osmaniye Düziçi Kadirli Toprakkale Hasanbeyli Ellek Sumbas Cevdetiye Kırmıtlı Atalan Yarbaşı Mehmetli Alibeyli Tüysüz Böcekli

Biz ne yapıyoruz?

Osmaniye’de Atık Toplama Sistemi Yerleşim içindeki toplama sistemi Belediyelerin sorumluluğundadır. 198.000 nüfuslu Osmaniye Merkez’de günde 150 ton atık oluşmakta ve bu atıklar 7- 16 m3’lük 23 toplama kamyonu ile toplanmaktadır. Toplamada 134 personel çalışmaktadır. Toplama yöntemi olarak Çarşı hariç genellikle konteynırlar kullanılmaktadır. 35 mahallenin her birinde 30-70 konteynır bulunmakta, toplamda ise yaklaşık 2500 konteynır yer almaktadır.

Hedeflerimiz ne olmalı? Bütünün neresindeyiz? Hedeflerimiz ne olmalı?

Entegre (Bütüncül) Katı Atık Yönetimi Entegre Atık Yönetimi; Toplama – Geri Kazanma – İşleme – Taşıma – Nihai Bertaraf süreçlerini kapsar. Atık yönetiminin verimli biçimde işletilebilmesi için tüm bu süreçlerin bir bütün olarak ele alınması ve en uygun çözümün uygulanması gereklidir. Dünyada bugün özellikle azgelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerde planlı bir entegre atık yönetimi bulunmamaktadır.

ATIK YÖNETİMİ Kaynakta Azaltım Ayırma / İşleme Kontrol Toplama Bertaraf Depolama Geri Kazanım

Atık Yönetiminde Temel Bileşenler Atık Üretimi Biriktirme Toplama Taşıma ve Aktarma İşleme – Geri Kazanım Depolama

Atık Yönetiminde Hedef ve Paydaşlar Entegre Katı Atık Yönetimi Yönetimde enerji açısından en verimli Çevresel açıdan en az kirlilik oluşturan Ekonomik olarak en düşük maliyetli sistemi hedefler. Bu denklemin paydaşları: Yerel Yönetim – Merkezi Yönetim – Sivil Toplum Örgütleri – Hizmet Alan Halk – Özel Sektör (Yükleniciler)

Ana Uzaklaştırma Yöntemleri Geri Kazanım ve Geri Dönüşüm Kompostlaştırma Biyometanizasyon Yakma Düzenli Depolama

Atık Uzaklaştırma Yöntemleri Geri Kazanım Kaynağında Toplama Ayrıştırma Düzenli Depolama Biyolojik Bertaraf (Kompost) Havalı (Biyometan) Havasız Termal Bertaraf Kütlesel Yakma Klasik Yakma Gazlaştırma ATY Yakma

Atık Yönetimi Hiyerarşisi Atık Oluşturmama Atık Azaltımı Geri Dönüşüm Geri Kazanım Arıtma ve İşleme Düzenli Depolama Düzensiz Depolama Daha Yüksek Teknoloji Daha Düşük Maliyet

Entegre Atık Yönetimi Hedefleri Entegre Katı Atık Yönetiminde aşağıdaki üç hedef esastır: Geri kazanım miktarının artırılması, (ambalaj vb.) Alternatif biyolojik ve termal bertaraf yöntemlerinin uygulanabilmesi, (organik atıklar vb.) Depolanacak atığın azaltılması, Bu hedeflerin uygulanabilmesi için atıkların kaynağında ayrı toplanması gerekir.

Kaynağında Ayrı Toplama Kaynağında ayrı toplamada geri kazanılabilir atıklarla diğer atıklar ayrı kaplarda biriktirilir ve sıkıştırmasız araçlarla ayrı olarak toplanır. Kaynağında ayrı toplama sistemi uzun sürede kurulabilir. Bu sistemin kurulabilmesi ve geliştirilmesi için ilk etapta belirli bölgelerde deneme uygulamaları yapmak gerekir. Daha sonraki yıllarda ayrı toplama sisteminin kapasitesi artırılır.

ENTEGRE KATI ATIK YÖNETİMİNDE ATIK TOPLAMA SİSTEMİ 2. Bölüm ENTEGRE KATI ATIK YÖNETİMİNDE ATIK TOPLAMA SİSTEMİ

10 Dakika Ara

Toplama Sisteminin Önemi Atıkların toplanması ve taşınması, bir katı atık yönetim sisteminin maliyeti en yüksek ve en görünür bileşenidir. Halk katı atıkla bu süreçte karşılaşmakta ve atık yönetiminin başarısı genellikle toplama sisteminin başarısına göre değerlendirilmektedir. Toplama ve taşıma işlemi aynı zamanda halk sağlığının korunmasını ve kirliliğin önlenmesini sağlayan önemli bir hizmettir. Toplama sistemi, atık yönetiminin temelidir.

Toplama Sisteminin Yapısı ve Maliyetler Ülkemizdeki yasalara göre katı atıkların toplanması belediyelerin sorumluluğundadır. Toplama işlemi belediye bütçelerinin önemli bir kalemini oluşturmaktadır. Toplama sisteminin verimli bir yapıya kavuşturulması ve geri kazanım oranının artırılması maliyetlerin düşürülmesi için önemlidir.

Belediye Bütçelerinde Temizlik Giderleri Belediye Türleri Oran % Büyükşehir Belediyeleri 2 BŞB İlçe ve Alt kademe 22 İl Merkezi 15 İlçe Merkezi 15 Kasaba Belediyeleri 14 Ülke Geneli 15 Kaynak: TODAİE, Nisan 2001

Temizlik hizmetlerinin kişi başı yıllık maliyetleri ($) Hizmet Bileşenleri Birim Maliyet Aralığı ($/ton) Türkiye için Yaklaşık Değerler ($/ton) Toplama 15-75 15-20 Taşıma 5-20 5-10 Düzenli depolama 10-20 8-10 Toplam 30-115 28-40 Düzensiz depolama 1-3 1 Yakma 30-80 - Kompost Yapma 15-40 15

Osmaniye için Tahmini Atık Toplama Maliyeti Osmaniye Merkez’de günde 150 ton, yılda ise 55.000 ton atık oluştuğu düşünüldüğünde; Bu atığın toplama maliyeti yıllık 1.400.000 TL yapmaktadır.

Atık Toplama Yöntemleri Toplama, atığın üretildiği noktadan itibaren yükleme-taşıma ve boşaltma süreçlerini kapsar. Bu süreçte atığın toplanma yeri ve şekli önemlidir. Toplama yerine göre toplama yöntemleri 6 sınıfta incelenebilir.

Atık Toplama Yöntemleri Toplama Yerine Göre Atık Toplama Yöntemleri Cadde kenarından elle, Cadde kenarından mekanik ekipmanlar ile, Ara sokaklarda yol üzerinden, Özel mülkün içinden - toplama kabını geri getirmeli Özel mülkün içinden - toplama kabını geri getirmesiz Özel mülkün arka bahçesinden

Atık Toplama Yöntemleri Toplama Yerine Göre Atık Toplama Yöntemleri Toplama yerinde atıklar yerleşim yerinin şartlarına bağlı olarak poşet veya uygun konteynırlarda bekletilir. Yerleşim yerinin yoğun olmadığı yerlerde toplama yöntemlerinin hepsi uygulanabilir. Yerleşimin yoğun olduğu yerlerde genellikle cadde kenarından toplama yaygındır.

Atık Toplama Yöntemleri Toplama Şekline Göre Atık Toplama Yöntemleri Toplama Yöntemleri Karışık Toplama Kaynağında Ayrı Toplama Tüketiciye Getirtme Tüketiciden Alma

Atık Toplama Yöntemleri Toplama Şekline Göre Atık Toplama Yöntemleri Karışık toplama, geri kazanılabilir atıklar ile mutfak atıkları ve diğer atıkların tümünün bir arada biriktirilip toplandığı yaygın olarak kullanılan sistemdir. Genelde sıkıştırmalı araçlar kullanılır. Kaynağında ayrı toplama yönteminde ise geri kazanılacak atıklar diğer atıklardan ayrı biriktirilir.

Getirtme Yöntemi Kaynağında ayrı toplama yöntemi olarak getirtme yönteminde geri kazanılabilir atıklar tüketiciler tarafından atık kumbaralarına veya toplama merkezlerine getirilir. Tüketiciler bunu gönüllü veya belirli teşvikler karşılığında yaparlar. Bu sistemin verimi; Çevre bilincinin yüksek olmasına, Atık toplama merkezlerinin kaynağa yakın olmasına, Teşvik uygulamalarına bağlıdır.

Atık Toplama Merkezleri (ATM)

Depozito Sistemi Depozito sistemi de bir çeşit getirme yöntemidir. Depozito sisteminde ambalajı götürmeyen kişiye depozito bedeli kadar dolaylı ceza verilmiş olur. Atık kumbaraları ve Toplama Merkezi üzerinden geri kazanım verimi en fazla %25-30 düzeyindedir.

Kaynağından Alma Yöntemi Kaynağında ayrılmış atıkların etkin geri dönüşümünün yapılabilmesi için kaynağından alınması gerekir. Osmaniye’de ambalaj atıklarının toplanması için yetkilendirilmiş bir kuruluşla anlaşılmıştır. Bu kuruluş geri kazanılabilir atıkları kendi araçlarıyla toplayıp ayrıştırma tesisinde dönüştürecektir. Yaygın olarak kullanılan ikili toplamada (ambalaj-diğer), genellikle iki farklı renkte konteynırlar kullanılır.

Toplama işlemi sırasında karşılaştığımız sorunlar nelerdir? Zaman ve iş yükü bakımından karşınıza çıkan zorluklar nelerdir?

Atık Toplama Süreci Atık toplama çok kademeli bir işlem olup, en az beş farklı aşamadan oluşur: Evden toplama kabına, (biriktirme) Toplama kabından toplama aracına, (yükleme) Toplama aracının evden eve gidişi, (sokak seyri) Aracın mahalledeki güzergah seyri, (mahalle seyri) Dolduktan sonra aracın boşaltmaya gidişi, (boşaltma)

Biriktirme Süreci Biriktirme aşamasında aşağıdaki esaslara dikkat edilmelidir: Toplama işleminin ekonomik ve kolay olması sağlanmalıdır. Kokuları engellemek için konteynır ve torbalar kapatılmalıdır. Haşarat için üreme ortamı oluşturmamalıdır. Hoş olmayan görüntülere engel olunmalıdır. Biriktirme kabı sayısı ve hacmi yeterli olmalıdır.

Biriktirme Kaplarının Özellikleri Biriktirme kaplarının aşağıdaki özelliklerde olması istenir: Toplama sıklığına uygun hacim ve sayıda olmalı, Malzemesi sıcağa dirençli olmalıdır. (Kül ve cüruf için) Hafif kapaklı ve standart olmalıdır. Kolay temizlenebilmelidir. Kaynak yerleri kenetli sac ile birleştirilmelidir. Paslanmamalıdır.

Toplama Aracının Özellikleri Toplama araçlarının aşağıdaki özelliklerde olması istenir: Boşaltmadan dolayı toz oluşmamalıdır. Boşaltma sahanlığı alçak olmalıdır. Boşaltma yerine dökülen atıklar mekanik olarak uzaklaştırılabilmelidir. Araç içi kolayca yıkanabilmelidir. Araçlar sıkıştırmalı olmalıdır. Sızıntı sularını damlatmamalıdır.

Konteynırla Toplamanın Faydaları Atıklar görüntü kirliliğine neden olmamaktadır. Kokunun etrafa yayılması daha azdır. Atıkların iklim şartlarından etkilenmesi daha azdır. Poşetli toplamaya göre harcanan zaman daha azdır. Halkın çöplerini çıkarmasında zaman sınırlaması yoktur. Yine de insanlar konteynırları evlerinin yakınlarında görmek istemezler.

Personel Sorumlulukları Ürün ve Toplama Bilgisi Vardiya Amiri Toplama Şoförü Toplama İşçisi Atık özellikleri ve iş akışının bilinmesi  Toplama makine ve teçhizatının teknik özelliklerinin bilinmesi Toplama Yönetimi Atıklarla ilgili kalite sorunlarının bir üst makama bildirilmesi Hasarlı konteynırların kayıt altına alınması ve bir üst makama bildirilmesi Atık toplama ve boşaltma süreçlerinin talimatlara uygun yürütülmesi

Personel Sorumlulukları Toplama Yönetimi Vardiya Amiri Toplama Şoförü Toplama İşçisi Kül ve cürufların varsa Belediyenin gösterdiği ayrı bir alana atılması  Toplama süreci boyunca talimatlara ve süreç adımlarına uygun şekilde çalışılması Görev bitiminde toplama aracının yıkanıp temizlenmesi Araç arızalarının kayıt altına alınması tamirinin sağlanması Plan haricindeki toplamalar için ek sefer yapılması, Kantar fişlerinin yetkililere tesliminin sağlanması,

Personel Sorumlulukları İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Vardiya Amiri Toplama Şoförü Toplama İşçisi Yasalar ve ilgili talimatlar çerçevesinde işçi sağlığı ve iş güvenliği ile ilgili kurallara uyulması  Toplama İş Planı Toplama bölgeleri ve güzergah planlarına göre haftalık ve günlük iş planlarının yapılması, Toplama iş planı doğrultusunda vardiya planlarının yapılması,

Personel Sorumlulukları Toplama Kontrol Vardiya Amiri Toplama Şoförü Toplama İşçisi Atık toplama faaliyetlerinin plan, talimat ve iş güvenliği kuralları çerçevesinde yürütülüp yürütülmediğinin bizzat bölgeleri dolaşarak kontrol edilmesi ve kayıt edilmesi,  Kontrol sırasında tespit edilen sorunların çözülmesi, Sorunların kaynağının tespiti ve tekrarlanmaması için gerekli tedbirlerin alınması, Atık toplama araçlarının evraklarının kontrolü ve eksiksiz olmasının sağlanması için ilgili birimlerle koordinasyon

Personel Sorumlulukları Performans ve Kaynak Yönetimi Vardiya Amiri Toplama Şoförü Toplama İşçisi Toplama süreçleri ile ilgili performans göstergelerinin takibi  Toplama süreçleri ile ilgili kalite parametrelerinin takibi ve iyileştirilmesi, Toplama süreçlerinde verimlilik artışının sağlanması için sürekli iyileştirme faaliyetlerinin planlanması ve koordinasyonunun yapılması, Çalışanların gelişim ihtiyaçlarının belirlenmesi ve çalışanlara destek sağlanması

İş Güvenliği için Dikkat Edilecekler Trafik kurallarına her koşulda uyulması, Eğimli sokaklarda iniş aşağı toplama yapılması, Hareket halindeyken araca binilmemesi, araçtan inilmemesi, Bir ekibin mümkün olduğunca 8 saatten fazla görevde kalmaması,

Atık Toplama Sürecinin Verimi Burada 1., 2. ve 3. (biriktirme, yükleme, sokak seyri) aşamalarda verimlilik; Konteynırların doluluk oranlarına, Konteynırların konumlarına, Binaların yola olan mesafelerine, Konteynırların standart olup olmamasına bağlıdır.

Atık Toplama Sürecinin Verimi Verimlilik açısından burada asıl belirleyici olan 4. ve 5. (mahalle seyri, taşıma) aşamalardır. Verimlileştirme çalışmaları bu aşamalar üzerine odaklanır. En uygun güzergah, aracın mahalle içinde atık toplama yapmadan gittiği yolun en kısa olanıdır. Aynı şekilde dolu aracın boşaltma noktasına gidişinde de en kısa yolun kullanılması esastır.

Toplama Süresinin Bağlı Olduğu Unsurlar Katı atık kaplarının tipi Kapların bulundukları yerler, Kapların araca yüklenme şekli, Katı atığın miktarı, Konut ve kaplar arası mesafe, Araç hızı, Trafik şartları.

Güzergahta Dikkat Edilmesi Gerekenler Kullanılan güzergahtan mümkün olduğunca tekrar geçilmemelidir. Güzergah sürekli olmalı, parçalı olmamalıdır. Bloklar etrafında mümkün olduğunca saat yönünde dönüşler yapılmalıdır. Saat yönünde dönüşlerden önce, uzun ve düz yollardan toplama yapılmalıdır.

Güzergahta Dikkat Edilmesi Gerekenler Başlama noktası mümkün olduğunca garaja yakın olmalıdır. Sık kullanılan yollar, trafiğin yoğun olduğu saatlerde kullanılmamalıdır. Çıkmaz sokaklar yolun sağ tarafındayken toplanmalıdır. Halkla işbirliği yapılarak bazı sokaklarda haftanın belli günlerinde çöp çıkarılması sağlanmalıdır.

Halka İşbirliği ve İletişim Farklı şehirler ve mahallelerde halkın çöp oluşturma, biriktirme ve çıkarma davranışları farklıdır. Bunu en iyi toplama personeli gözlemler. Yerel yönetimlerin bu davranışları mümkün olduğunca üst bir standarda çekmesi gerekmektedir. Bu standardın ve kent kültürünün oluşmasında toplama sistemindeki her bileşene görevler düşmektedir.

Toplama Organizasyonu ve İletişim Belediye ve Birlik Yönetimi Temizlik İşleri Müdürlüğü Vardiya Amiri Toplama Şoför Toplama İşçileri Süpürme Süpürme-Yıkama Aracı Süpürgeciler İletişim ve Bilgi Aktarımı

Sonuç Atıkların toplanması ve yönetiminin temel belediyecilik hizmeti olduğu ve özünde bir halk sağlığını koruma faaliyeti olduğu unutulmamalıdır. Atık toplama hizmetlerinin verimli hale getirilmesi tüm personelin katılımı ve desteği ile mümkündür.

TEŞEKKÜRLER Murat Cem ERTÜRK